فصلنامه علوم محیطی - فهرست مقالات

پهنه بندی خطر زمین لغزش با استفاده از اپراتور فازی گاما (مطالعه موردی: حوزه آبخیز هراز)

حمیدرضا مرادی؛ حمیدرضا پورقاسمی؛ مجید محمدی؛ محمدرضا مهدویفر

دوره 7، شماره 4 ، تیر 1389

چکیده

محدودیت استفاده از اعداد محققین را بر آن داشته که از مجموعه های فازی برای بیان وزن عوامل استفاده کنند. مزیت این تئوری در آن است که به جای یک عدد، دامنهای از اعداد با درجه امکان مشارکت در لغزش در نظر گرفته میشود. لذا هنگامی که از تئوری مجموعه های فازی برای بیان وزن عوامل استفاده میشود به طور قطع و یقین یک عدد به عنوان وزن تعیین نمیگردد، ... بیشتر محدودیت استفاده از اعداد محققین را بر آن داشته که از مجموعه های فازی برای بیان وزن عوامل استفاده کنند. مزیت این تئوری در آن است که به جای یک عدد، دامنهای از اعداد با درجه امکان مشارکت در لغزش در نظر گرفته میشود. لذا هنگامی که از تئوری مجموعه های فازی برای بیان وزن عوامل استفاده میشود به طور قطع و یقین یک عدد به عنوان وزن تعیین نمیگردد، بلکه تنها امکان صحیح بودن عدد ارائه شده بیش از امکان صحیح بودن سایر اعداد نزدیک به آن در نظر گرفته میشود. هدف از این تحقیق تهیه نقشه پهنه بندی خطر زمینلغزش با استفاده از اپراتور فازی گاما در حوزه آبخیز هراز میباشد. به این منظور هر یک از عوامل موثر بر وقوع زمین لغزش در منطقه مورد مطالعه از قبیل نقشه شیب، جهت شیب، ارتفاع، لیتولوژی، کاربری اراضی، فاصله از جاده، فاصله از شبکه آبراهه، فاصله از رقومی گردیدند. GIS گسل و نقشه همباران منطقه شناسایی و در محیط نقاط لغزشی با استفاده از عکسهای هوایی و بازدیدهای میدانی شناسایی و سطح همبستگی هر یک از عوامل موثر بر وقوع زمین لغزش و نقاط لغزشی با استفاده از مدل نسبت فراوانی (Frequency ratio) مشخص و سپس مقادیرفازی با استفاده از نظرات کارشناسی و تعیین توابع عضویت برای هر تعیین گردید. مقادیر مختلفی Idrisi یک از عوامل موثر در محیط نرم افزار از گاما جهت آنالیز مورد استفاده قرار گرفت به طوری که نتایج نشان داد، بیشترین دقت را در تهیه نقشه l اپراتور فازی گاما با مقدار 0.975 حساسیت به خطر زمین لغزش در منطقه مورد مطالعه دارد

چالشهای حقوقی سازمان حفاظت محیط زیست ایرانچالشهای حقوقی سازمان حفاظت محیط زیست ایران

محسن عبدالهی؛ مسعود فریادی

دوره 7، شماره 4 ، تیر 1389

چکیده

اغلب کشورهای جهان به دلیل اهمیت روزافزون مسایل محیط زیستی، سازمان مشخصی 163 ) کشور وزارتخانه و 23 کشور سازمان( را مسوول رسیدگی به امر حفاظت محی طزیست ساخته اند. در ایران این وظیفه در عهده سازمان حفاظت محیط زیست گذاشته شده است. با وجود تلاشهای عدیده این سازمان، همچنان مشکلات محیط زیستی کشور روند فزایندهای دارند و در برخی موارد مانند آب ... بیشتر اغلب کشورهای جهان به دلیل اهمیت روزافزون مسایل محیط زیستی، سازمان مشخصی 163 ) کشور وزارتخانه و 23 کشور سازمان( را مسوول رسیدگی به امر حفاظت محی طزیست ساخته اند. در ایران این وظیفه در عهده سازمان حفاظت محیط زیست گذاشته شده است. با وجود تلاشهای عدیده این سازمان، همچنان مشکلات محیط زیستی کشور روند فزایندهای دارند و در برخی موارد مانند آب و هوا خسارتهای جبران ناپذیری به محیط زیست ایران وارد شده است. خلاءها و کاستیهای گوناگون در قوانین و مقررات موجود در کنار ساختار کنونی سازمان حفاظت محیط زیست، کارکرد این سازمان را ناکارآمد ساخته است. این کاستیها در سه دسته قابل دسته بندی هستند: خلاءهای قانونی مربوط به جایگاه و وظایف سازمان، خلاءهای قانونی در خصوص روابط میان سازمانی این سازمان و دیگر سازمانها مرتبط با محیط زیست و سرانجام مشکلات برون سازمانی. این خلاءها و نبود برنامه های جامع توسعه پایدار کشور و عدم نظارت مجلس بر مسایل محیط زیستی زمینه ساز عدم مدیریت جامع، یکپارچه و کارآمد محیط زیست کشور شده است. راه حل پیشنهادی لازم در این زمینه اتخاذ رویکرد مدیریت جامع و یکپارچه محیط زیست از طریق اصلاح قوانین محیط زیست و ادغام آن در بطن یک مجموعه و نیز ادغام نهادهای موازی محیط زیستی در قالب یک وزارتخانه قوی است.

تأثیر شیرابه حاصل از کمپوست زباله شهری بر خصوصیات خاک،عملکرد و اجزاء عملکرد گندم

علیرضا آستارایی؛ فرشته الماسیان

دوره 7، شماره 4 ، تیر 1389

چکیده

قدار شیرابه تولیدی در فرایند تبدیل زبالههای شهری به کمپوست، به دلیل بالا بودن مقدار رطوبت آنها شیرابه زیادی تولید میشود. بنابراین اگر زبالههای شهری به روشهای مناسب جمعآوری و مصرف نگردد، میتواند مشکلات زیستمحیطی زیادی ایجاد نماید. این تحقیق به منظور بررسی تأثیر شیرابه حاصل از کمپوست زباله شهری بر خصوصیات خاک، عملکرد و اجزای عملکرد ... بیشتر قدار شیرابه تولیدی در فرایند تبدیل زبالههای شهری به کمپوست، به دلیل بالا بودن مقدار رطوبت آنها شیرابه زیادی تولید میشود. بنابراین اگر زبالههای شهری به روشهای مناسب جمعآوری و مصرف نگردد، میتواند مشکلات زیستمحیطی زیادی ایجاد نماید. این تحقیق به منظور بررسی تأثیر شیرابه حاصل از کمپوست زباله شهری بر خصوصیات خاک، عملکرد و اجزای عملکرد گیاه گندم با چهار تیمار آبیاری با نسبتهای مختلف شیرابه به آب (T0 = آب معمولی، 40 =T40 ، 20 = T20 و 60 =T60 درصد حجمی شیرابه با آب) به صورت طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در شرایط گلخانه بر گیاه گندم انجام شد. نتایج بدست آمده بیانگر اثرات معنیدار نسبتهای مختلف شیرابه به آب بر pH، هدایت الکتریکی عصاره اشباع، درصد کربن آلی، نیتروژن کل و فسفر قابل دسترس در خاک، عملکرد و اجزای عملکرد گندم متناسب با افزایش نسبت شیرابه به آب است. هدایت الکتریکی عصاره اشباع، درصد کربن آلی، نیتروژن کل و فسفر قابل دسترس در خاک با افزایش غلظت شیرابه افزایش داشت و حداکثرآنهادر تیمار T60 بود. تعداددانهدر سنبله، ارتفاع گیاه، وزن دانهدر سنبله،عملکرد کاهو کلش ودانهدر تیمار T20 نسبت به شاهد بترتیب 43/5، .(p ≤0/05) داشت معنیداری درصدافزایش 57/1 و 46/3 ،58/2 ،13/8 طول سنبله و وزن هزار دانه در تیمار T20 (نسبت شیرابه به آب 20/80) در مقایسه با شاهد تفاوت معنیداری را نشان نداد. افزایش غلظت شیرابه به بیش از 20 درصد حجمی، عملکرد و اجزای عملکرد گندم را نسبت به شاهد کاهش داد که احتمالا به دلیل افزایش شوری خاک و اثرات منفی آن بر این پارامترها میباشد.

اصول و معیارهای طراحی منظر پایدار در مرمت منظر طبیعی مسیل خشک شیراز

محمدرضا پورجعفر؛ علیرضا صادقی؛ فریال احمدی

دوره 7، شماره 4 ، تیر 1389

چکیده

پژوهش حاضر به منظور بازیابی منظر طبیعی مسیل خشک شیراز به مثابه اکوسیستم زنده و پویای شهر شیراز بر مبنای انگاره های طراحی منظر پایدار شکل گرفته است. در فرآیند بازیابی این منظر طبیعی، نخست به بازشناسی وضعیت موجود بستر از طریق تحلیل نقاط ضعف، قوت، فرصت ها و تهدید های این بستر پرداخته شده است. سپس با رعایت اصول طراحی منظر پایدار (اکولوژیکی ... بیشتر

کاربرد مدل تحلیل خوشهای در تحلیل فضایی اکوتوریسم (مطالعۀ موردی: اکوتوریسم سیستان)

اصغر ضرّابی؛ سعید موحدی؛ حمیدرضا رخشانی نسب

دوره 7، شماره 4 ، تیر 1389

چکیده

رویکرد به اکوتوریسم به عنوان یک الگوی فضایی امروزه دامنۀ وسیعی یافته است. اکوتوریسم از نظر زیست محیطی موجب حفظ محیط زیست و از نظر اقتصادی، پویایی اقتصاد جوامع محلی را با ایجاد اشتغال و درآمد سبب میشود. بر این اساس، شناسایی قابلیتها و راهکارهای توسعۀ طبیعت گردی در نواحی مختلف جغرافیایی از اهمیت اساسی برخوردار است. در این راستا، پژوهش ... بیشتر رویکرد به اکوتوریسم به عنوان یک الگوی فضایی امروزه دامنۀ وسیعی یافته است. اکوتوریسم از نظر زیست محیطی موجب حفظ محیط زیست و از نظر اقتصادی، پویایی اقتصاد جوامع محلی را با ایجاد اشتغال و درآمد سبب میشود. بر این اساس، شناسایی قابلیتها و راهکارهای توسعۀ طبیعت گردی در نواحی مختلف جغرافیایی از اهمیت اساسی برخوردار است. در این راستا، پژوهش حاضر به ارزیابی و سطح بندی پتانسیلهای طبیعت گردی سیستان میپردازد. این پژوهش با هدف سنجش میزان جذابیت فضاهای اکوتوریستی سیستان؛ ضمن شناسایی قابلیتهای توسعۀ فضایی اکوتوریسم، راهکارهای تقویت جریان اکوتوریسم را در سطح ناحیه ای اولویت بندی و است « توصیفی، تحلیلی و پیمایشی » مشخص مینماید. روش انجام پژوهش به شیوة « تحلیل خوشه ای » که با استفاده از 14 نماگر و با بهره گیری از مدل سلسله مراتبی انجام شده است. یافته های پژوهش نشان میدهد که چاهنیمه های سیستان، دریاچه هامون و کوه خواجه به علت برخورداری از پتانسیل- های نسبتاً زیاد، از نظر جذب اکوتوریست در بالاترین سطح (فراجذاب) قرار دارند. سد کوهک، پارک جنگلی، رودخانۀ هیرمند، سد سیستان و سد زهک به دلیل عدم وجود قابلیتهای فرهنگی، امکانات اقامتی و آب سالم و گوارا در سطح دوم (میانجذاب) قرار گرفته و نهایتاً چشمانداز بیابانی سیستان به علت فقر منابع طبیعی، محدودیت جذابیتهای پیرامونی، کمبود امکانات رفاهی و پایین بودن سطح دسترسی و امنیت در پایینترین سطح (فروجذاب) واقع شدهاند. بنابراین با در نظر داشتن قابلیتهای توسعۀ هر فضا و فراهم نمودن امکانات و تسهیلات مورد نیاز، می توان به ترتیب فضاهای فروجذاب، میانجذاب و فراجذاب را در اولویت توسعۀ فضایی قرار داد.