سیاست و فرآیند داوری همتایان
مجله علوم محیطی به اجرای فرآیند داوری دوسوکور توسط همتایان، مطابق با آیین‌نامه رفتار و اِعمال بهترین شیوه‌های انتشار تهیه شده توسط کمیته اخلاق در انتشار یا COPE تعهد دارد. علاوه بر این، مجله به قوانین و اصول رفتار انتشار که در سند با عنوان «اصول شفافیت و بهترین عملکرد صحیح در انتشارات علمی» که قبلاً توسط کمیته اخلاق در انتشار (COPE)، راهنمای مجلات با دسترسی آزاد (DOAJ)، انجمن انتشارات علمی با دسترسی آزاد (OASPA) و انجمن جهانی ویراستاران پزشکی (WAME) منتشر و در تاریخ 15 سپتامبر 2022 به‌روزرسانی شده است، پایبند است. خط‌مشی‌ها و دستورالعمل‌های مجله برای داوران را در می‌توانید در اینجا ببینید.
فرآیند داوری توسط همتایان
تصمیم برای انتشار مقاله بر اساس داوری اولیه گروه سردبیران مجله و سپس داوری توسط همتایان دوسوکور خواهد بود. در ابتدا همه مقالات توسط یک کمیته تحریریه متشکل از دو یا چند عضو از هیات تحریریه ارزیابی می‌شوند. هدف اصلی این مرحله، تصمیم‌گیری در مورد ارجاع و ارسال مقاله به مرحله بعدی یعنی داوری توسط همتایان بیرونی و تصمیم‌گیری سریع در مورد مواردی است که واجد این شرایط نیستند.
نوع مقالات «سرمقاله» و «نامه به سردبیر» ممکن است در این مرحله پذیرفته شوند، اما در سایر موارد، تصمیم بر رد مقاله یا ارسال آن برای داوری بیرونی و خارج از مجله است. مقالاتی که استانداردهای اولیه را ندارند یا بعید به نظر می‌رسد که بدون توجه به داوری مثبت همتایان منتشر شوند، برای مثال به دلیل ناکافی بودن سهم مطالب جدید آنها یا نامشخص بودن ارتباط با رشته، ممکن است در این مرحله رد شوند تا از تأخیر در پاسخ‌گویی به نویسندگان جلوگیری شود. گاهی اوقات مقاله‌ای با درخواست تجدیدنظر به نویسنده بازگردانده می‌شود تا به سردبیران در تصمیم‌گیری در مورد ارسال یا عدم ارسال آن برای داوری کمک شود. نویسندگان می‌توانند انتظار تصمیم‌گیری در این مرحله از فرآیند بررسی را در عرض 1 تا 2 هفته پس از ارسال داشته باشند.
مقالاتی که به سمت فرآیند داوری پیش می‌روند، توسط اعضای گروه داوران همتای بیرونی و خارج از مجله داوری می‌شوند. تمام این مقالات تحت داوری دوسوکور توسط حداقل سه داور یا بیشتر، زیر نظر سردبیر موضوعی مجله و سردبیر اصلی قرار خواهند گرفت. مجله هر اقدام معقولی را انجام می‌دهید تا اطمینان حاصل شود که هویت نویسنده در طول فرآیند داوری پنهان و پوشیده باقی می‌ماند، اما این بر عهده نویسندگان است که اطمینان حاصل کنند که جزئیات انتشارات قبلی و غیرِ آن، هویت آنها را آشکار نمی‌کند.
هدف مجله این است که فرآیند بررسی را طی 4 تا 8 هفته پس از تصمیم برای بررسی کامل کند، هرچند گاهی اوقات تأخیر رخ می‌دهد و نویسندگان باید حداقل 6 تا 8 هفته از ارسال مقاله تا تماس با مجله فرصت دهند. سردبیر حق تصمیم‌گیری نهایی در مورد پذیرش را برای خود محفوظ می‌دارد. می‌توانید روش بررسی مقاله مجله را در اینجا بیابید.
نقش داوران
داوران نقش مهمی در پیشبرد اهداف و ارتقای محتوای مجله دارند. به عنوان بخشی از فرآیند داوری توسط همتایان، که از سیستم داور دوسوکور پیروی می‌کند، از داوران خواسته می‌شود که هویت خود را به تحت هرشرایطی آشکار نکنند.
اگر داوری تصور می‌کند که در داوری مقاله از نظر علمی و فنی فاقد صلاحیت است یا اگر بررسی بهنگام توسط او امکان‌پذیر نباشد یا اگر در داوری مقاله دارای تضاد در منافع باشد، باید فوراً از بررسی مقاله ارسال شده خودداری کند و مقاله را با اعلام انصراف از داوری به سردبیری مجله بازگرداند.
همه داوری‌ها باید محرمانه تلقی شوند. برای پیشنهاد سایر افراد به عنوان داور، لازم است تأیید گروه سردبیری مجله اخذ شود. هیچ داوری نباید مقاله‌ای را که برای بررسی به او ارسال می‌شود، به تشخصیص و تصمیم خود به داور دیگری منتقل کند. در صورت رخداد چنین شرایطی، فرآیند داوری توسط داور مذکور، لغو می‌شود. داوران و داوری آنها، پایه و مبنای کل فرآیند کیفیت مقالات منتشرشده هستند. لذا باید اطمینان حاصل کنند که مقالات پذیرفته شده از اصالت و کیفیت مطلوب برخوردار باشند. در صورت اطلاع، داور می‌تواند به سردبیر اطلاع دهد که مقاله‌ای که برای داوری جهت او ارسال شده است، در نشریه دیگری در دست بررسی است.
هیچ روش سریع و قطعی برای داوری و تحلیل عمیق مقاله وجود ندارد، این فرآیند را باید حسب مورد و با توجه به ارزش، کیفیت و نوآوری مقاله ارسالی انجام داد.
به طور کلی، موارد زیر ممکن است در یک داوری بررسی شوند:
نظرات داوران، نقش مهمی در تصمیم‌گیری سردبیر در رد یا پذیرش مقاله را ایفا می‌کند و یکی از عناصر مهم در فرآیند داوری همتا هستند. از تمامی داوران درخواست می‌شود که مقالات ارسال شده به آنها را، با جزئیات بررسی کرده و بدون هیچ گونه جانبداری، نظرات خود را ارائه دهند که این امر باعث افزایش کیفیت مجلات می‌شود.
راهنمایی برای داوران همتا
تمامی مقالات دریافتی به صورت داوری توسط همتا و به صورت دوسوکور بررسی می‌شوند. در مجله علوم محیطی، ما معتقدیم که بررسی همتا پایه، اساس حفظ کیفیت و یکپارچگی تحقیقات علمی و علمی است.
شما به عنوان یک داور، به سردبیران (سردبیر موضوعی و تخصصی و یا سردبیر اصلی مجله)، که تصمیم نهایی را (با کمک گروه سردبیری در مورد همه مقالات تحقیقاتی و اکثر مقالات تحلیلی) می‌گیرند، راهنمایی و مشاوره می‌دهید. مجله تصمیم نهایی خود را به شما اطلاع خواهد داد. حتی اگر مقاله‌ای پذیرفته نشود، نظرات سازنده داوران و مجله که ممکن است به نویسنده در بهبود و ارتقای مقاله کمک کند، منتقل خواهد شد.
تمام مقالات منتشرنشده، جزو اسناد محرمانه مجله هستند. اگر مجله شما را به بررسی مقاله‌ای دعوت می‌کند، لطفاً حتی با یک همکار در مورد محتوا و موضوع آن بحث نکنید. هنگامی که دعوتنامهای برای داوری همتا دریافت می‌کنید، باید فرم بررسی مجله را تکمیل کنید. لطفا به هر دعوتنامهای که دریافت می‌کنید پاسخ دهید. اگر احساس می‌کنید مقاله خارج از حوزه تخصصی شما است یا نمی‌توانید زمان لازم برای نقد و داوری را اختصاص دهید، لطفاً در اسرع وقت به سردبیری مجله اطلاع دهید تا بتوانند داور دیگری را جایگزین کنند. در این مرحله ممکن است بخواهید یک همکار واجد شرایط را معرفی کنید. لطفاً به یاد داشته باشید، اگر مقاله ارسالی در اختیار داوری باشد که به درخواست داوری پاسخ نداده‌اند، نویسنده تصمیم داوری به موقع دریافت نخواهد کرد.
لطفاً اهداف و پوشش موضوعی مجله و راهنمای نویسندگان را با دقت بخوانید. دقت کنید آیا مقاله برای مجله‌ای که به آن ارسال می‌شود مناسب است یا خیر. اهداف و پوشش موضوعی مجله در صفحه "اطلاعات مجله" موجود است.
ویژگی اساسی هر نقد و داوری این است که مفید و سازنده باشد. مجله از داوران می‌خواهد هنگام اظهارنظر برای نویسندگان، مستند و مؤدب باشند. داوران همتا باید یک ارزیابی انتقادی عینی از مقاله در گسترده‌ترین شرایط عملی ارائه دهند. داوران باید توصیه‌ای به سردبیر برای تصمیم‌گیری نهایی در مورد مقاله ارائه کنند. گزارش شما باید حاوی پاسخ‌های دقیق درمورد سوالات مجله در سیاهه بررسی باشد. اگر فکر می‌کنید که مقاله قبل از پذیرش نیاز به بازبینی و اصلاح دارد، لطفاً پیشنهاداتی در مورد چگونگی بهبود مقاله ارائه دهید. به همین ترتیب، اگر احساس می‌کنید که مقاله به اندازه کافی خوب نیست و هیچ چشم انداز واقعی برای بهبود برای انتشار ندارد، باید رد مقاله را توصیه کنید.
شما هم چنین باید:
سیاهه امتیاز داوران فقط توسط سردبیران مجله قابل مشاهده است و نظرات آنها فقط با نویسندگان به اشتراک گذاشته خواهد شد. همچنین باید مشخص کنید که آیا مقاله برای تصحیح یا ویرایش متن یا دستور زبان فارسی یا انگلیسی، علائم نگارشی یا نوشتار آن نیاز به اقدامی دارد یا خیر. نمودار روال داوری مقاله در این مجله را می‌توانید در انتهای این صفحه مشاهده کنید.
حریم خصوصی و محرمانه بودن
در مجله علوم محیطی، مقالات دریافتی بایستی با رعایت اصل محرمانه‌بودن نویسندگان بررسی شوند. نویسندگان در ارسال دست‌نوشته‌های خود برای داوری، نتایج کار علمی و تلاش خلاقانه‌شان را به سردبیران می‌سپارند که ممکن است شهرت و عملکرد حرفه‌ای آنها به آن وابسته باشد. حقوق نویسندگان ممکن است با افشای جزئیات محرمانه در طول داوری مقاله آنها نقض شود. همچنین داوران دارای حقوق محرمانگی مربوط به خود هستند که باید توسط گروه سردبیری مجله رعایت شود. در صورت ادعای عدم صداقت یا تقلب، ممکن است اصول محرمانگی به عمد و برای بررسی بیشتر شکسته شود، اما در غیر این صورت باید رعایت گردد. سردبیران نباید اطلاعات مربوط به مقالات دریافتی (از جمله دریافت، محتوا، وضعیت آنها در فرآیند بررسی، نقد داوران، یا نتیجه نهایی) را در اختیار افراد دیگری غیر از نویسندگان و داوران قرار دهند. این شامل درخواست برای استفاده از مواد برای رسیدگی‌های قانونی است.
گروه سردبیری مجله باید برای داوران روشن کنند که مقالات دریافتی برای داوری، منابعی ارزشمند و تحت مالکیت خصوصی نویسندگان هستند. بنابراین، داوران و اعضای هیئت تحریریه باید با عدم مطرح‌سازی علنی آثار نویسندگان یا استفاده نکردن از ایده‌های آنها قبل از انتشار مقاله، به حقوق نویسندگان احترام بگذارند. داوران نباید اجازه داشته باشند از مقالات برای آرشیو خود کپی تهیه کنند و بایستی از اشتراک‌گذاری آن با دیگران مگر با اجازه سردبیر منع شوند. داوران باید پس از ارسال نظرات، نسخه‌هایی از مقالات را که در اختیار داشتند به مجله بازگردانند یا از بین ببرند. ویراستاران نباید نسخه‌هایی از مقالات رد شده را نگاه دارند. نظرات داور نباید بدون اجازه وی، نویسنده و سردبیر منتشر شود یا به صورت عمومی در دسترس قرار گیرد.
تضاد منافع در فرآیند داوری
هرچند مجله از داوری توسط همتایان به صورت دوسوکور استفاده می‌کند، ولی بسیاری از داوران ممکن است نویسنده را به دلیل آشنایی با آثار و مقالات قبلی‌شان بشناسند. در هرصورت انتظار می‌رود داوران ارزیابی منصفانه‌ای از مقاله‌ای که توسط یک دوست یا همکار نوشته شده است را ارائه دهند. بهرحال:
لطفاً اگر در مورد تضاد منافع یا مسائل اخلاقی مقاله هرگونه شک یا نگرانی دارید، مراتب را به دفتر مجله از طریق ارسال ایمیل اطلاع دهید.