Original Articles
اشرف آقابراتی؛ سید محسن حسینی؛ عباس اسماعیلی؛ حبیب مارالیان
دوره 6، شماره 3 ، فروردین 1388
چکیده
فاضلاب شهری می تواند به عنوان منبعی غنی از عناصر غذایی مورد نیاز گیاه به شمار رود. برای بررسی اثر آبیاری با فاضلاب شهری درجنوب تهران ، بر خواص فیزیکی و شیمیایی خاک ، تجمع عناصر غذایی و کادمیوم در درختان زیتون ، به صورت منظم و تصادفی در سه تکرار و دو تیمار آبیاری در زمین های جنگل کاری شده با گونه زیتون که به مدت 7 سال آبیاری شده بود، آزمایش ...
بیشتر
فاضلاب شهری می تواند به عنوان منبعی غنی از عناصر غذایی مورد نیاز گیاه به شمار رود. برای بررسی اثر آبیاری با فاضلاب شهری درجنوب تهران ، بر خواص فیزیکی و شیمیایی خاک ، تجمع عناصر غذایی و کادمیوم در درختان زیتون ، به صورت منظم و تصادفی در سه تکرار و دو تیمار آبیاری در زمین های جنگل کاری شده با گونه زیتون که به مدت 7 سال آبیاری شده بود، آزمایش پیاده گردید. تیمار آبیاری شامل : فاضلاب شهری و آب چاه( شاهد) بود. به منظور بررسی خواص فیزیکی و شیمیایی خاک و تجمع عناصر غذایی در بافت های زیتون ( برگ و میوه ) ، نمونه های برگ، میوه و خاک(عمق 15-0 ، 30-15 و 60-30 سانتیمتری ) از هر پلات در سه تکرار برداشت شدند. کلیه نمونه ها طبق روش های استاندارد تجزیه شیمیایی شد با توجه به همگن بودن داده ها، از آزمون تی غیر جفتی استفاده شد . نتایج نشان داد که آبیاری بافاضلاب شهری سبب افزایش معنی دار غلظت N،Mg ،Cd ،Ca ،K ، P در خاک ، برگ و میوه درختان زیتون می شود وغلظت Na رادر خاک افزایش می دهد. آبیاری با فاضلاب شهری سبب افزایش عملکرد میوه وزن برگ گردید.
Original Articles
غلامعلی شرزه ای؛ نغمه مبرقعی
دوره 6، شماره 3 ، فروردین 1388
چکیده
جنگل ها علاوه بر تولید چوب منافع اجتماعی و محیط زیستی فراوانی به همراه دارند که اغلب آنها فاقد بازار می باشند. ازجمله این منافع ، میتوان به عملکرد جنگل ها در جذب آلاینده های هوا و کاهش بار آلودگی اشاره نمود. عملکردی که علی رقم نقش موثری که در افزایش میزان رفاه و کاهش عوارض ناشی از آلودگی داراست، فاقد جایگاهی درمحاسبات معمول منافع ناشی ...
بیشتر
جنگل ها علاوه بر تولید چوب منافع اجتماعی و محیط زیستی فراوانی به همراه دارند که اغلب آنها فاقد بازار می باشند. ازجمله این منافع ، میتوان به عملکرد جنگل ها در جذب آلاینده های هوا و کاهش بار آلودگی اشاره نمود. عملکردی که علی رقم نقش موثری که در افزایش میزان رفاه و کاهش عوارض ناشی از آلودگی داراست، فاقد جایگاهی درمحاسبات معمول منافع ناشی از اکوسیستم های جنگلی است.در این مطالعه ارزش اقتصادی کارکرد جذب گاز گوگرد دیوکسید در بخشی ازجنگل های خزری برآورد شده است. در ابتدا میزان جذب آلاینده در منطقه مورد مطالعه به تفکیک ، برای هر یک ازدو کاربری جنگل و مرتع با استفاده از مدل های موجود محاسبه شده،در ادامه این عملکرد با استفاده از روش هزینه جایگزین ارزشگذاری شده است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که با احتساب ارزشی معادل 2475 هزار ریال برای جذب هر تن گاز آلاینده گوگرد دیوکسید، عرصه 20582 هکتاری از منطقه مورد مطالعه ، با جذب سالانه 623/42 تن گاز آلاینده SO2 ، از ارزش سالانه ای معادل 106 میلیون ریال ، در رابطه با عملکرد جذب گاز گوگرد دیوکسید برخوردار است .
Original Articles
محمد قربانی؛ علیرضا کوچکی؛ حسین محمودی
دوره 6، شماره 3 ، فروردین 1388
چکیده
میزان کاهش عملکرد محصولات در فرایند گذار به کشاورزی ارگانیک ، مهم ترین مساله و نگرانی کشاورزانی است که در مرحله تصمیم برای پذیرش کشاورزی ارگانیک هستند . بنابر این ارائه مدل ها و شیوه هایی که بتواند وضعیت تولید محصولات را در دوره گذار تحلیل کند بسیار مهم خواهد بود. در واقع ، ساز و کار و مخاطراتی که در چنین تبدیلی وجود دارد، باید به دقت ...
بیشتر
میزان کاهش عملکرد محصولات در فرایند گذار به کشاورزی ارگانیک ، مهم ترین مساله و نگرانی کشاورزانی است که در مرحله تصمیم برای پذیرش کشاورزی ارگانیک هستند . بنابر این ارائه مدل ها و شیوه هایی که بتواند وضعیت تولید محصولات را در دوره گذار تحلیل کند بسیار مهم خواهد بود. در واقع ، ساز و کار و مخاطراتی که در چنین تبدیلی وجود دارد، باید به دقت موردتجزیه و تحلیل قرار گیرد. در این مطالعه با توجه به اهمیت تولید ارگانیک محصولات در اقتصاد کشاورزی ، برآوردمجازی از میزان عملکرد گندم استان خراسان رضوی در شرایط کشت ارگانیک حاصل شده است. با استفاده از داده ای مربوط به 167 کشاورز گندم کار ، تابع کاب داگلاس و مفهوم کشش، میزان عملکرد ارگانیک گندم بدست آمد. نتایج نشان داد که در صورت حذف نهاده های شیمیایی از فرایند تولید میزان عملکرد گندم به اندازه 95/18 درصد کاهش می یابد . کاهش عملکرد گندم در مزارع کوچک بیشتر می باشد. باتوجه به یافته های مطالعه ، حمایت مالی ، ترویجی و نهاده های غیر شیمیایی و نیز استفاده از این الگو برای برآورد عملکرد محصولات ارگانیک پیشنهاد شده است.
Original Articles
ناصر باغستانی میبدی؛ محمدتقی زارع
دوره 6، شماره 3 ، فروردین 1388
چکیده
گیاهان به عنوان یکی از اجزای مهم در بخش زنده اکوسیستم های مرتعی روابط تنگاتنگی با دیگر اجزای آنها دارند. حفاظت، احیا و توسعه پایدار در بخش منابع طبیعی مستلزم شناخت هر چه بیشتر این روابط می باشد. به همین انگیزه دراین پژوهش به بررسی و معرفی برخی ویژگی ها درگونه Seidlitzia rosmarinus پرداخته شده است. برای دستیابی به این مهم ، ابتدا تیپ های گیاهی ...
بیشتر
گیاهان به عنوان یکی از اجزای مهم در بخش زنده اکوسیستم های مرتعی روابط تنگاتنگی با دیگر اجزای آنها دارند. حفاظت، احیا و توسعه پایدار در بخش منابع طبیعی مستلزم شناخت هر چه بیشتر این روابط می باشد. به همین انگیزه دراین پژوهش به بررسی و معرفی برخی ویژگی ها درگونه Seidlitzia rosmarinus پرداخته شده است. برای دستیابی به این مهم ، ابتدا تیپ های گیاهی واجد گونه های اشنان در محدوده نقشه های پوشش گیاهی مطالعه شده در استان یزد مجزا گردید. دیگر نتایج پژوهشی مرتبط با این گونه ودیگر گیاهان سازگار در رویشگاه های آن مرور گردیده و به جمع بندی آنها پرداخته شد. نتایج نشان داد که رویشگاه اشنان در سطحی بالغ بر 600 هزار هکتار از اراضی واقع در حاشیه کویرهای استان یزد گسترش دارند. 10 تیپ گیاهی با گونه غالب اشنان و 9 تیپ گیاهی دیگر دارای گیاه دوم یا سوم از این گونه می باشند. این تیپ های گیاهی عمدتا در حدود ارتفاعی 900 تا 1750 متر از سطح دریا واقع شده و میزان بارندگی آنها کمتر از 100 میلی متر در سال است. بالا بودن سطح سفره آب زیرزمینی و شوری خاک دو ویژگی بارز اراضی مساعد برای گسترش این گونه است . گیاه اشنان در اوایل پاییز به گل دهی می رسد و بذر دهی آن نیز در اوایل آذر ماه رخ می دهد .تولید بذر زیاد و سرعت بالای جوانه زنی از جمله خصوصیات مثبت در زادآوری آن محسوب می شود. این گیاه به خوبی مورد استفاده شتر واقع می شود به طوری که ارزش رجحانی آن در چرای آزاد پس از گونه تاغ و در مرتبه دوم قرا رمیگیرد. چنانچه علوفه این گیاه به طور دستی نیز در ا ختیار شتر قرار داده شود، ارجحیت غذایی بالایی را دارا خواهد بود. جهت جلوگیری از پدیده پژمردگی درگیاه اشنان، بهره برداری سالانه به صورت چرای آزاد به وسیله شتر در اراضی مستعد آن قابل توصیه است. علاوه بر آن می توان با هرس کف بر در دوره دو ساله ، علوفه برداشت شده را در ترکیب با گیاهان دیگر به صورت دستی در اختیار شتر قرار داد و با اینکه با سوزاندن ، نمک کربنات سدیم از آن ها استحصال نمود. ایجاد یا احیاءپوشش گیاهی در اراضی حاشیه کویر با استفاده از این گونه و به همراه دیگر گیاهان شورپسند میسر می باشد.
مقاله کوتاه
حسین رحمانی؛ بهرام حسن زاده کیابی
دوره 6، شماره 3 ، فروردین 1388
چکیده
به منظور تعیین صفات مناسب جهت جداسازی جمعیت های شاه کولی Chalcalburnus chalcoides در دو رودخانه هراز و گزافرود؛ در بهار 1383 مطالعه ای صورت گرفت 70 نمونه ماهی از رودخانه های هراز(38 نمونه ) و گزافرود(35 نمونه ) با استفاده از تور سالیک صید گردید. در این مطالعه 27 صفت ریخت سنجی مطلق (absolute morphometric characters) 20 صفت ریخت سنجی نسبی (relative morphometric characters) و 10 صفت شمارشی ...
بیشتر
به منظور تعیین صفات مناسب جهت جداسازی جمعیت های شاه کولی Chalcalburnus chalcoides در دو رودخانه هراز و گزافرود؛ در بهار 1383 مطالعه ای صورت گرفت 70 نمونه ماهی از رودخانه های هراز(38 نمونه ) و گزافرود(35 نمونه ) با استفاده از تور سالیک صید گردید. در این مطالعه 27 صفت ریخت سنجی مطلق (absolute morphometric characters) 20 صفت ریخت سنجی نسبی (relative morphometric characters) و 10 صفت شمارشی (merestic characters) مورد بررسی قرار گرفت . با ا ستفاده از روش تجزیه به مولفه های اصلی(PCA) بهترین صفات جداکننده جمعیت ها و میزان جدای جمعیت ها مشخص شد. در مورد صفات ریخت سنجی 8 فاکتور با حدود 2/77 درصد تنوع صفات بین افراد انتخاب شد که شامل صفاتی نظیر طول کل، طول فورک ، ارتفاع بدن ، طول سر و طول پیش فک می باشند. در مورد صفات شمارشی 4 عامل با حدود 75/71 درصد تنوع صفات بین افراد انتخاب شد که شامل صفات فلس های ساقه دمی ، خارهای آبششی داخلی ، و فلس های بالای خط جانبی می باشند. در مورد صفات نسبی ریخت سنجی 7 فاکتور با حدود 81 درصد تنوع صفات بین افراد انتخاب شدکه شامل 1 صفت نسبی می باشند. نتایج به دست آمده در این پژوهش نشان داد که صفات ریخت سنجی و ریخت سنجی نسبی برای جدایی جمعیت ها مناسب تر است ، در حالی که صفات شمارشی در بین جمعیت ها دارای همپوشانی زیادی است .
Original Articles
شفق کمال؛ اصغر عبدلی؛ مجید بختیاری؛ محمود کرمی
دوره 6، شماره 3 ، فروردین 1388
چکیده
در این مطالعه بعضی ویژگی های زیست شناسی شامل فراوانی طول و سنی ، ضریب چاقی ، پارامترهای رشد بر تالانفی ، نمایه غدد جنسی ، هم آوری و قطر تخمک ماهی گورخری Aphanius sophiae چشمه علی دامغان از مهر 1383 تا آبان 1384 مورد بررسی قرارگرفت . نمونه برداری به صورت ماهانه صورت گرفت و 535 نمونه با تور دستی (ساچوک ) با چشمه یک میلی متر صید شدند. نسبت جنسی ماهیان 1 ...
بیشتر
در این مطالعه بعضی ویژگی های زیست شناسی شامل فراوانی طول و سنی ، ضریب چاقی ، پارامترهای رشد بر تالانفی ، نمایه غدد جنسی ، هم آوری و قطر تخمک ماهی گورخری Aphanius sophiae چشمه علی دامغان از مهر 1383 تا آبان 1384 مورد بررسی قرارگرفت . نمونه برداری به صورت ماهانه صورت گرفت و 535 نمونه با تور دستی (ساچوک ) با چشمه یک میلی متر صید شدند. نسبت جنسی ماهیان 1 ♂ : 1/367 ♀ به دست آمد. اختلاف معنی دار بین نسبت جنسی ماهیان ماده و نر مشاهده شد . χ2=12.877, p= (( 0.000 مطالعه فراوانی طول و سنی نشان داد ، ماهیان ماده در مقایسه با ماهیان نر به طول بلندتر و سن بیشتری دست می یابند. ضریب چاقی ماهیان نر به طور معنی دار از ماهیان ماده بیشتر بود .(F=40.037, p= ( 0.000 دوره رسیدگی جنسی این ماهیان حدود 6 ماه تخمین زده شد. اوج نمایه غده جنسی ماهیان ماده اردیبهشت ماه به دست آمد. قطرتخمک ها بین 53/0 تا 73/2 میلی متر به دست آمد.
Original Articles
پرویز رضوانی مقدم؛ رضا قربانی؛ علیرضا کوچکی؛ لیلا علیمرادی؛ گلثومه عزیزی؛ آسیه سیاهمرگویی
دوره 6، شماره 3 ، فروردین 1388
چکیده
دیازینون به عنوان یک آفت کش شیمیایی به دلیل طیف اثر بخشی گسترده ای که دارد مورد توجه بسیاری ازتولید کنندگان محصولات کشاورزی قرار گرفته است، اما در صورت عدم رعایت دوره ماندگاری آن ، وجود بقایای سم در محصولات سلامت مصرف کنندگان را به شدت به مخاطره می اندازد. در این پژوهش ، جهت تعیین میزان بقایای سم دیازینون در گوجه فرنگی ، خیار و خربزه ...
بیشتر
دیازینون به عنوان یک آفت کش شیمیایی به دلیل طیف اثر بخشی گسترده ای که دارد مورد توجه بسیاری ازتولید کنندگان محصولات کشاورزی قرار گرفته است، اما در صورت عدم رعایت دوره ماندگاری آن ، وجود بقایای سم در محصولات سلامت مصرف کنندگان را به شدت به مخاطره می اندازد. در این پژوهش ، جهت تعیین میزان بقایای سم دیازینون در گوجه فرنگی ، خیار و خربزه ، نمونه های گوجه فرنگی از 2 منطقه ( شیروان و مشهد) ، خربزه از 2 منطقه ( شیروان و تربت جام ) و خیار از 6 منطقه (دزفول ، جیرفت ، کرمان ، شیروان ،مشهد و رفسنجان) تهیه شد. اندازه گیری بقایای سم دیازینون در نمونه ها توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) انجام شد . تجزیه میزان سم در نمونه های خربزه مربوط به تربت جام و شیروان ، نشان داد که باقیمانده سم دیازینون در خربزه تربت جام 98/4 برابر حد مجاز و درخربزه شیروان 11/4 برابر حد مجاز بود. باقیمانده دیازینون در خیار به جز در خیار مشهد، بیش از حد مجاز بود. بطوری که میزان این سم ، در خیار دزفول 1/6 برابر ، در خیار رفسنجان 4/4 برابر ، در خیار جیرفت 2/4 برابر ، در خیار کرمان 2/1 برابر و درخیار شیروان 8/1 برابر حدمجاز بود ، اما میزان سم در گوجه فرنگی و خیار کشت شده در مشهد کمتر از حد مجاز تعیین شد.
Original Articles
سید ابراهیم هاشمی؛ محسن کافی؛ سید محمود هاشمی؛ مهدی خان سفید
دوره 6، شماره 3 ، فروردین 1388
چکیده
پهنه شهری بخشی تغییر یافته از محیط زیست طبیعی است که به واسطه حضور گسترده ساختارهای مصنوعی و نفوذ ناپذیر، گیاهان و حیوانات اهلی شده و جریان یافته مواد و انرژی به طور بارزی مشخص می شود . افزایش جمعیت شهری و به تبع آن گسترش فیزیکی شهر موجب تغییر و تخریب فضاهای سبز شده است. فضاهای سبز ، بازمانده طبیعت در محیط شهرها می باشندو نقش کلیدی در ...
بیشتر
پهنه شهری بخشی تغییر یافته از محیط زیست طبیعی است که به واسطه حضور گسترده ساختارهای مصنوعی و نفوذ ناپذیر، گیاهان و حیوانات اهلی شده و جریان یافته مواد و انرژی به طور بارزی مشخص می شود . افزایش جمعیت شهری و به تبع آن گسترش فیزیکی شهر موجب تغییر و تخریب فضاهای سبز شده است. فضاهای سبز ، بازمانده طبیعت در محیط شهرها می باشندو نقش کلیدی در ارتقا کیفیت محیط زیست و شکل گیری شهر پایدار ایفا می کنند. بنابر این شناخت پویایی مکانی و زمانی فضاهای سبز به طور کمی ، پیش نیاز برنامه ریزی و مدیریت پایدار فضای سبز شهری می باشد. در این پژوهش اثرات شهر نشینی و توسعه شهری بر روی فضاهای سبز منطقه دو تهران به صورت کمی در دو مقطع زمانی سالهای 1368 و سال 1381 ، با استفاده از تفسیر بصری عکس های هوایی و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) مورد بررسی قرار گرفته است . بر اساس تحلیل های صورت گرفته ، فضاهای سبز طبیعی کاهش چشمگیر یافته و فضای سبز مصنوعی از افزایش مناسبی برخوردار بوده است. لازم به ذکر است عمده تغییر کاربری ها و کاهش سطوح مورد نظر ، در نیمه شمالی منطقه رخ داده است. در ارتباط با نواحی نه گانه منطقه 2 ، ناحیه 8 بیشترین سطح کاهش و ناحیه 6 کمترین سطح کاهش را نشان داد. دو راهبرد کلی از نتایج این تحقیق حاصل شد: 1) راهبرد حفاظت و حمایت از فضاهای سبز و باز موجود که از اولویت و تقدم بیشتری برخوردار است، 2) راهبرد ایجاد فضاهای سبز در نواحی جنوبی و بخش هایی از نواحی مرکزی منطقه 2 که از کیفیت محیط زیستی پایین تری برخوردارند.
مقاله کوتاه
سیاوش انصاری نیا
دوره 6، شماره 3 ، فروردین 1388
چکیده
در دهه اول پس از انقلاب اسلامی ایران ، چنمد دوره مطالعات شناسایی مناطق محروم کشور توسط سازمان برنامه و بودجه با هدف سیاست گزاری محرومیت زدایی ، منجر به تشخیص حوزه آبخیز قزل اوزن به عنوان یکی از محروم ترین مناطق کشور گردید. وزارت جهاد سازندگی در سال 1372 متولی مطالعات تفصیلی و برنامه ریزی توسط منطقه ای این حوزه گردید. مطالعات در 19 بخش محیطی ...
بیشتر
در دهه اول پس از انقلاب اسلامی ایران ، چنمد دوره مطالعات شناسایی مناطق محروم کشور توسط سازمان برنامه و بودجه با هدف سیاست گزاری محرومیت زدایی ، منجر به تشخیص حوزه آبخیز قزل اوزن به عنوان یکی از محروم ترین مناطق کشور گردید. وزارت جهاد سازندگی در سال 1372 متولی مطالعات تفصیلی و برنامه ریزی توسط منطقه ای این حوزه گردید. مطالعات در 19 بخش محیطی ، اجتماعی و اقتصادی در سه مرحله به مدت 5 سال توسط گروهی مرکب از اساتید دانشگاه و کاررشناسان منتخب کشور آگاهی های آموزنده ای برای مبانی برنامه ریزی توسعه حوزه به بار آورد مناسبات میان عوامل محیطی ، روابط میان این عوامل و فعالیت های تولیدی و عمرانی جوامع حوزه و نییز علل عقب ماندگی ومحرومیت نسبی حوزه از سایر مناطق کشور از مهم ترین دست یافته های این مطالعات است ، که بی تردید می تواند چراغ راهی برای شناخخت سایر مناطق محروم کشور باشد . این مقاله با هدف تشریح مهم ترین روابط علت و معلولی میان عوامل اکوسیستم و توسعه حوزه آبخیز قزل اوزن ارایه می گردد.نتایج مطالعات نشان می دهد1) توزیع نابرابر و پراکنده منابع طبیعی به طور تاریخی عامل پدید آمدن شمار کثیری روستای کوچک گردیده که هم اکنون بیش از یک چهارم آنها متروکه اند 2) فقدان مراکز شهری با نقش مکان مرکزی ، همراه با اقلیم و سرزمین ناهموار شبکه ارتباطات ضعیفی را پدید آورده به نحوی که بخش بزرگی از نیازهای کالا و خدمات ساکنین با مراجعه به مراکز شهری بیرون از حوزه تامین می گردد3) به موازات عوامل و فرایندهای طبیعی ، روش های سنتی دامداری و کشاورزی نقش فزاینده ای در تخریب منابع طبیعی دارند.
مقاله کوتاه
حسین گنجی دوست؛ بیتا آیتی؛ حسین خارا؛ سید حجت خداپرست؛ امیر اکبرزاده
دوره 6، شماره 3 ، فروردین 1388
چکیده
منطقه حفاظت شده تالاب سیاه کشیم علاوه بر نقش بسزا در جلب گونه های مختلف پرندگان مهاجر ، ماهیان و ... به دلیل واقع شدن در بخشی از تالاب انزلی از نقطه نظر زیست محیطی ، توریستی و اقتصادی نیز حائز اهمیت است. در سالیان اخیر روند روبه رشد فعالیت های غیر اصولی تجاری ، کشاورزی ، شهری و صنعتی بدون برنامه ریزی باعث اثرات مخرب زیست محیطی که حیات ...
بیشتر
منطقه حفاظت شده تالاب سیاه کشیم علاوه بر نقش بسزا در جلب گونه های مختلف پرندگان مهاجر ، ماهیان و ... به دلیل واقع شدن در بخشی از تالاب انزلی از نقطه نظر زیست محیطی ، توریستی و اقتصادی نیز حائز اهمیت است. در سالیان اخیر روند روبه رشد فعالیت های غیر اصولی تجاری ، کشاورزی ، شهری و صنعتی بدون برنامه ریزی باعث اثرات مخرب زیست محیطی که حیات آن را تهدید کرده است. نتایج حاصل از آنالیز پارامترهای فیزیکی ، شیمیائی و بیولوژیکی آب شش رودخانه اصلی و تالاب در این تحقیق حاکی از وارد شدن فشار از طریق رودخانه های حوضه آبریز به تالاب می باشد. پائین بودن میزان اکسیژن محلول ، حاکی ازمیل به بی هوازی شدن در بخش هایی از تالاب است که لزوم اعمال مدیریت و کنترل را روشن می سازد چرا که گذشت زمان و انباشته شدن آلاینده های مختلف بخصوص مواد مغذی، وضعیت را بحرانی تر خواهد نمود و نتایج سولفات و pH نیز این مسئله را تایید می کند. در ضمن پایین بودن نسبی میزانpH در تالاب و امکان محلول شدن فلزات سنگین و نیز تولید گاز H2S در بخشهای مختلف تالاب را نباید از نظر دور داشت. بالا بودن میزان کلیفرم نیز بواسطه تخلیه فاضلابهای بهداشتی و بطور کلی میل تالاب به یوتروف شدن و مرگ تدریجی آن غیر قابل انکار است .
Original Articles
شیما طالبی امیری؛ فرود آذری دهکردی؛ سیدحمیدرضا صادقی؛ سیدرضا صوف باف
دوره 6، شماره 3 ، فروردین 1388
چکیده
تغییر پوشش / کاربری سرزمین ناشی از فعالیت انسان به دلیل عدم توجه به محدودیت های محیط زیستی بر سیمای محیط بسیار تاثیر گذار بوده و روند در حال توسعه تغییر کاربری در نتیجه فعل و انفعالات پیچیده فاکتورهای ساختاری و عملکردی، اثرات محیط زیستی شدیدی بر اکوسیستم های طبیعی داشته است. بنابر این با توجه به آثار منفی ناشی از استفاده نامناسب از ...
بیشتر
تغییر پوشش / کاربری سرزمین ناشی از فعالیت انسان به دلیل عدم توجه به محدودیت های محیط زیستی بر سیمای محیط بسیار تاثیر گذار بوده و روند در حال توسعه تغییر کاربری در نتیجه فعل و انفعالات پیچیده فاکتورهای ساختاری و عملکردی، اثرات محیط زیستی شدیدی بر اکوسیستم های طبیعی داشته است. بنابر این با توجه به آثار منفی ناشی از استفاده نامناسب از سرزمین و تغییر کاربری اراضی، آگاهی و شناخت روند تغییر پذیری ،در ارزیابی آثار محیط زیستی ناشی ازتوسعه به منظور طرح ریزی و مدیریت پایدار سرزمین ضروری است. این مطالعه به منظور بررسی روند تغییرات سیمای سرزمین درحوزه آبخیز نکا انجام شد. به منظور تهیه نقشه های پوشش سرزمین و تحلیل تغییرات، به ترتیب از تصاویر ماهواره ای لندست 4، 2 و 7 سنجنده های (1992) TM, (1972)MSS و(2001) ETM+ و متریک های مساحت طبقه شاخص بزرگترین لکه ، تعداد و میانگین اندازه لکه استفاده شد. تجزیه و تحلیل متریک های سیمای سرزمین بیانگر جایگزینی گسترده زمین های جنگلی و کشاورزی در منطقه با پوشش مرتعی بوده است. نتایج بدست آمده همچنین نشان داد، که افزایش تعداد لکه ها و کاهش میانگین مساحت دو شاخص مهم تجزیه بوده و روند تخریب و تجزیه سیمای سرزمین به صورت افزایشی بوده است. نتایج بدست آمده بیانگر لزوم توجه به وضعیت کاربری و پوشش سرزمین در منطقه ، به منظور بهره برداری مناسب و منطقی ازمنابع طبیعی و کاهش تخریب منابع است
Original Articles
ابراهیم فتائی؛ علی آل شیخ
دوره 6، شماره 3 ، فروردین 1388
چکیده
مواد زائد جامد، جزء جدایی ناپذیر زندگی انسان بوده و تولید انواع این زایدات در کمیت و کیفیت های مختلف یکی از مهم ترین معضلات زیست محیطی عصر حاضر است . آلودگی های هوا، آب و خاک ناشی از عدم مدیریت صحیح و عدم انتخاب جایگاه مناسب جهت دفن پسماند مشکلاتی را برای محیط زیست شهروندان ایجاد می کند. به همین علت جهت کاهش پیامدهای منفی پسماندها استفاده ...
بیشتر
مواد زائد جامد، جزء جدایی ناپذیر زندگی انسان بوده و تولید انواع این زایدات در کمیت و کیفیت های مختلف یکی از مهم ترین معضلات زیست محیطی عصر حاضر است . آلودگی های هوا، آب و خاک ناشی از عدم مدیریت صحیح و عدم انتخاب جایگاه مناسب جهت دفن پسماند مشکلاتی را برای محیط زیست شهروندان ایجاد می کند. به همین علت جهت کاهش پیامدهای منفی پسماندها استفاده از ابزارها و فناوری های مناسب ضروری می باشد. یکی از بخش های مهم در مدیریت مواد جامد شهری ، یافتن مکان مناسب جهت دفن زباله است . این تحقیق با هدف تعیین مکان های مناسب دفن پسماند شهری شهر گیوی مرکز شهرستان کوثر با استفاده از GIS و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی اجرا شده است در این مطالعه پارامترها، معیارها و ضوابط انتخاب مکان های مناسب برای دفن بهداشتی مانند زمین شناسی ، راه های دسترسی ، وضعیت لرزه خیزی منطقه ، نقشه شیب ، نقشه کاربری اراضی ، فاصله از مراکز شهری و روستائی ، نقشه خاک منطقه ، نقشه شبکه هیدروگرافی و آب های زیرزمینی و جهت باد غالب شناسایی گردیدند. استانداردهای مختلف از جمله استانداردهای مربوط به سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت کشورو تجربیات جهانی شناسایی و ارزیابی گردیدند. سپس با استناد به ضوابط و استانداردهای ملی و جهانی وبا اعمال فاکتورهای محدود کننده با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS مکان های مناسب در سطح شهرستان تعیین گردیدند. به منظور تلفیق لایه ها و اخذ نتایج از منطق بولین استفاده شد. با انجام بازدیدهای میدانی از میان مکان های مناسب ، چهار مکان برای مقایسه و ارزیابی از طریق فرایند تحلیل سلسله مراتبی مشخص شدند که نهایتا با انجام مطالعات دقیقتر بر روی مکان های انتخاب شده و اعمال وزن های مناسب به هر یک ازمکان ها، مکان هایی انتخاب گردید. به طوری که با استفاده از تلفیق منطق بولین در نرم افزار GIS و فرایند تحلیل سلسه مراتبی AHPدو محل دفن نهایی باترتیب اولویت بندی برای دفن زباله های شهر گیوی تعیین گردید.
Original Articles
محسن کوچک زاده
دوره 6، شماره 3 ، فروردین 1388
چکیده
تا کنون فرایندهای مختلفی برای طراحی محیط و منظر توسط متخصصان این رشته برای به هدف رساندن یک پروژه محیط و منظر معرفی شده که یکی از آن ها فرایند بوث(1983) است . این فرایند ، مجموعه ای از عملیات در طراحی یک پروژه محیط و منظر از پذیرش پروژه تاحفاظت ازطرح اجرا شده را شامل می شود. در این مقاله سه زیر بخش ازمراحل فرایند طراحی محیط و منظر بوث توسط ...
بیشتر
تا کنون فرایندهای مختلفی برای طراحی محیط و منظر توسط متخصصان این رشته برای به هدف رساندن یک پروژه محیط و منظر معرفی شده که یکی از آن ها فرایند بوث(1983) است . این فرایند ، مجموعه ای از عملیات در طراحی یک پروژه محیط و منظر از پذیرش پروژه تاحفاظت ازطرح اجرا شده را شامل می شود. در این مقاله سه زیر بخش ازمراحل فرایند طراحی محیط و منظر بوث توسط نگارنده در یک نمودار گردشی تنظیم شده است که مورد مطالعه قرار می گیرد. هدف ازارائه این نمودار ، معرفی و نشان دادن ارتباط بین دانشی تخصص های "طراحی محیط و منظر" و "نقشه برداری" در اجرای یک فرایند طراحی است. این سه زیر بخش شامل یکسری عملیات اجرایی است که ازدانش نقشه برداری برگرفته شده و معرفی کننده کاربرد دانش نقشه برداری در طراحی محیط و منظر است و "برداشت عوارض سطح زمین و تهیه نقشه توپوگرافی" ،" طراحی فنی زمین" ، و "پیاده کردن طرح بر روی زمین" راشامل می شود.در پایان پیشنهاداتی برای استفاده از ابزارهایی نوین نقشه برداری مانند گیرنده های GPS جهت تهیه نقشه توپوگرافی در سیستم UTM و درنتیجه طرح نهایی محیط و منظر به این سیستم مختصات ارائه شده است
Original Articles
شادی دیبایی؛ اکرم الملوک لاهیجانیان
دوره 6، شماره 3 ، فروردین 1388
چکیده
آموزش های زیست محیطی در صورتی که به شکل رسمی در نیایند، یعنی درجریان آموزش کلاسیک قرارنگیرند و ارزشیابی نشوند، ممکن است به سرعت فراموش شوند یا دست کم ، جدی گرفته نشوند .آموزش کلاسیک (رسمی ) مسایل و مشکلات زیست محیطی از دغدغه های خاطر علاقه مندان ، سازمان های مرتبط و گروه های مستقل طرفدار محیط زیست می باشد. در بسیاری از کشورهای جهان نیز ...
بیشتر
آموزش های زیست محیطی در صورتی که به شکل رسمی در نیایند، یعنی درجریان آموزش کلاسیک قرارنگیرند و ارزشیابی نشوند، ممکن است به سرعت فراموش شوند یا دست کم ، جدی گرفته نشوند .آموزش کلاسیک (رسمی ) مسایل و مشکلات زیست محیطی از دغدغه های خاطر علاقه مندان ، سازمان های مرتبط و گروه های مستقل طرفدار محیط زیست می باشد. در بسیاری از کشورهای جهان نیز آموزش های رسمی زیست محیطی به دانش آموزان با توجیه برنامه ریزان درسی وتفهیم اهمیت موضوع به آنان با کمک برنامه ریزی درسی موضوع هایی چون مطالعه های اجتماعی ، مطالعه های مدنی ، آموزش های شهروندی ، جغرافیا و محیط شناسی یا با عنوان محیط زیست صورت می گیرد. مسلم است که در این مورد برنامه ریزان درسی اهمیتی به سزا دارند، زیرا آنان با درک نیازهای کنونی وآینده جامعه و برقراری ارتباط بین این موارد و علم برنامه ریزی درسی ، خواسته ها و نیازهای ملی از نسل های آینده را بصورت مواد آموزشی (کتاب درسی ، کتاب های کمک درسی ، ابزارهای آموزشی سمعی و بصری و ...) در آورده وسهم هر یک از مواد آموزشی را در زمینه آموزش های مربوطه (که در این جا آموزش محیط زیست است) مشخص و برای تهیه آن ها، مولفان کتاب ها و یا فراهم کنندگان ابزارهای آموزشی راتوجیه می کنند از آن جا که آموزش و پرورش یکی از مناسب ترین راه ها برای رسیدن به توسعه اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و سیاسی می باشد ، این پژوهش به بررسی برنامه های درسی مقطع راهنمایی نظام رسمی با تاکید بر محورهای آموزش محیط زیست می پردازد. بنابر این آنچه مساله پژوهش حاضر را تشکیل می دهد این است که در کتب درسی مقطع راهنمایی تحصیلی به چه میزان به مفاهیم منتخب و مرتبط با حفاظت از محیط زیست مانند آلودگی محیط زیست ، آلودگی آب و هوا ، انواع آلاینده ها،عوامل بیماری زا، آلودگی خاک و .. توجه شده است .
Original Articles
مجید مخدوم
دوره 6، شماره 3 ، فروردین 1388
چکیده
از نقطه نظر برنامه ریزی محیط زیست، توسعه عبارت از فرایند تبدیل ساختار اکوسیستم به عملکرد یا کارکرد آن است به واسطه بیشمار بودن اکوسیستم هایمحیط زیست و پیچیده بودن کنش ها و واکنش های توسعه در اکوسیستم های سیبرنتیک یا خود سامان ، مدل سازی یا استفاده از مدل ها به عنوان راه حلی برای شناخت و پیش بینی جهان واقعی تا کنون چاره ساز بوده است اما ...
بیشتر
از نقطه نظر برنامه ریزی محیط زیست، توسعه عبارت از فرایند تبدیل ساختار اکوسیستم به عملکرد یا کارکرد آن است به واسطه بیشمار بودن اکوسیستم هایمحیط زیست و پیچیده بودن کنش ها و واکنش های توسعه در اکوسیستم های سیبرنتیک یا خود سامان ، مدل سازی یا استفاده از مدل ها به عنوان راه حلی برای شناخت و پیش بینی جهان واقعی تا کنون چاره ساز بوده است اما گاهی اوقات استفاده از مدل و مدل سازی خود به چنان پیچیدگی منجر می شود که احتمال پیش بینی نادرست از دنیای حقیقی را افزایش می دهد . در این مقاله کوشش شده است ضمن بر شمردن این گونه مدل ها، مانند مدل رگرسیون خطی چند گانه MLR و یا فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP راه های ساده کردن مدل ، مانند مدل های کاسته شده و یا استفاده از محاسبات ماتریسی در مدل SWOT و همچنین به کارگیری مدل تئوری بازی ها در تصمیم گیری برای آمایش سرزمین در شیوه ایرانی به عنوان راه حل ها ارائه گردید. تا بتوان از مدل به منزله سامانه پشتیبان تصمیم گیری (DSS) مناسبی برای ترسیم دنیای واقعی در برنامه ریزی محیط زیست بهره برد.
Original Articles
مهران علی الحسابی؛ غزال راهب
دوره 6، شماره 3 ، فروردین 1388
چکیده
توجه به محیط زیست و بستر طبیعی در برپایی مسکن روستایی از اهمیت بسیار برخوردار است . برپایی مسکن فرایند جامعی است که عوامل متعددی بر آن اثرگذار است.این مقاله به دنبال آن است که اهمیت این معیار را در مقایسه با دیگر معیارهای موثر بر برپایی مسکن روستایی در یک منطقه از ایران ازنظر استفاده کنندگان مورد بررسی قراردهد و به تحلیل نتایج دست یافته ...
بیشتر
توجه به محیط زیست و بستر طبیعی در برپایی مسکن روستایی از اهمیت بسیار برخوردار است . برپایی مسکن فرایند جامعی است که عوامل متعددی بر آن اثرگذار است.این مقاله به دنبال آن است که اهمیت این معیار را در مقایسه با دیگر معیارهای موثر بر برپایی مسکن روستایی در یک منطقه از ایران ازنظر استفاده کنندگان مورد بررسی قراردهد و به تحلیل نتایج دست یافته بپردازد . در این راستا ابتدا معیارهای موثر بر برپایی مسکن روستایی در ایران از منابع و مستندات مرتبط با موضوع شامل نظریات مرتبط و تجارب داخلی وخارجی استخراج شده است . در ادامه ، معیارها درمنطقه مورد نظر تبیین ، تدقیق و دسته بندی شده و با استفاده از روش مطالعه موردی درهمان منطقه ارزش گذاری شده اند. منطقه منتخب برای مطالعات موردی استان گیلان در محدوده حاشیه دریای خزر انتخاب شده است . نتایج حاصل از مطالعات میدانی که داده هایی کیفی است ، طی فرایندی به داده های کمی تبدیل شده وبا دو هدف مورد تحلیل اماری قرارگرفته اند. تعیین معیارها و زیر معیارهای نهایی با استفاده از روش تحلیل کلاستر و تعیین سهم هر یک از معیارهای نهایی در تامین مطلوبیت کلی بنا از نظر کارکرد برای استفاده کننده با استفاده از روش رگرسیون چند متغیره . سپس سهم معیارهای مرتبط با حفظ محیط زیست در تامین مطلوبیت از نظر کارکرد برای استفاده کنندگان در مقایسه با دیگر معیارها مرود تحلیل و بررسی قرار گرفته است .نتایج تحقیق نشان دهنده عدم اولویت معیارهای مرتبط با حفظ محیط زیست در مقایسه با دیگر معیارها و به خصوص معیارهای کاربردی است. این تحقیق در ادامه به تفسیر وبحث در خصوص علل این عدم اولویت پرداخته است
Original Articles
علی اکبر متکان؛ علیرضا شکیبا؛ سید حسین پور علی؛ عیسی عبادی
دوره 6، شماره 3 ، فروردین 1388
چکیده
انتخاب محل پارکینگ های طبقاتی یکی از از مسائل کلیدی در مادرشهرهایی همچون تهران می باشد . این مشکل می بایست با توجه به یک سری از معیارها بررسی گردد. هدف اصلی این تحقیق تعیین مکان های مناسب برای تاسیس پارکینگ های طبقاتی با استفاده ازمتد فازی در محیط GIS در منطقه یک تهران است. برای دستیابی به این هدف ، پارامترهایی همچون فاصله از مراکز جذب ...
بیشتر
انتخاب محل پارکینگ های طبقاتی یکی از از مسائل کلیدی در مادرشهرهایی همچون تهران می باشد . این مشکل می بایست با توجه به یک سری از معیارها بررسی گردد. هدف اصلی این تحقیق تعیین مکان های مناسب برای تاسیس پارکینگ های طبقاتی با استفاده ازمتد فازی در محیط GIS در منطقه یک تهران است. برای دستیابی به این هدف ، پارامترهایی همچون فاصله از مراکز جذب سفر، فاصله از راه های دسترسی و مسیرها، قیمت زمین ، کاربری مناسب برای تاسیس پارکینگ و سایر پارامترها بکار گرفته شدند. نتایج حاصله نشان دادند که در روش OWA با حالت ریسک کم و دارای مقداری توازن در بین سایر حالت های ممکنه بهترین نتیجه هم از نظر تناسب توزیع مکانی در سطح منطقه و هم از نظر مطلوبیت بدست آمد. در این حالت 1/6239 متر مربع از مساحت محدوده موردنظر به عنوان بهترین نواحی برای تاسیس پارکینگ های طبقاتی انتخاب گردیدند
Original Articles
نیلوفر فریقی؛ هومان لیاقتی؛ محمود شریعت؛ مسعود منوری
دوره 6، شماره 3 ، فروردین 1388
چکیده
پسماند همانند هوا و آب نمی تواند از مرز شهرها و استان ها عبور کرده و به عنوان یک مسئله ملی مطرح شود. مسائل و مشکلات جمع آوری و دفع زباله شهر تهران در اثر افزایش شدید جمعیت و فعالیت پدیدار گشته است. تمرکز جمعیت فعالیت های صنعتی ، تجاری و خدماتی در شهر تهران باعث تولید روز افزون مواد زاید جامد و مایع می شوند لیکن ، امکانات جمع آوری و دفع ...
بیشتر
پسماند همانند هوا و آب نمی تواند از مرز شهرها و استان ها عبور کرده و به عنوان یک مسئله ملی مطرح شود. مسائل و مشکلات جمع آوری و دفع زباله شهر تهران در اثر افزایش شدید جمعیت و فعالیت پدیدار گشته است. تمرکز جمعیت فعالیت های صنعتی ، تجاری و خدماتی در شهر تهران باعث تولید روز افزون مواد زاید جامد و مایع می شوند لیکن ، امکانات جمع آوری و دفع زباله همگام با ازدیاد مقدارزباله در شهر تهران توسعه نیافته و پیوسته اطراف شهر ، محل دفن یا تجمع باله و نخاله شهر تهران بوده است. طرح مکانیزاسیون جمع آوری و حمل زباله و نظافت شهری که در حال اجراست با مشارکت فعال و همه جانبه دستگاه های اجرایی مراکز فرهنگی ، تجاری ، آموزشی ، بهداشتی ، صنفی و خدماتی و بانک ها و مجتمع های مسکونی و عموم شهروندان موفقیت آمیز خواهد بود. به منظور بررسی میزان موفقیت طرح مذکور این پروژه طراحی گردید. روش اول مورد استفاده در این پروژه پرسش نامه است روش دیگر مورد استفاده روش مشاهده ای است در نهایت با تجزیه و تحلیل آماری صورت گرفته این طرح مناسب ارزیابی شد و یک سری پیشنهادات برای بهبود سیستم نیز ارائه گردید.
