مقاله کوتاه
بهروز بهروزی راد؛ پیوند مکتبی؛ علیرضا جعفرنژادی
دوره 13، شماره 2 ، تیر 1394، صفحه 1-10
چکیده
تغییرات تنوع و ترکیب جمعیت پرندگان دو شاخص مهم زیستی و بیان کننده وضعیت سلامت محیطزیست هستند، به همین دلیل در زمستان 1392 و بهار 1393 تنوع و ترکیب جمعیت پرندگان جزیره شادی اهواز بررسی شد. این جزیره به پارک شهر تبدیل شده و توسط پلی به ساحل غربی روخانه کارون مرتبط شده است. مساحت آن حدود 7/1 هکتار است. در دو فصل زمستان1392 و بهار1393، 37 گونه پرنده ...
بیشتر
تغییرات تنوع و ترکیب جمعیت پرندگان دو شاخص مهم زیستی و بیان کننده وضعیت سلامت محیطزیست هستند، به همین دلیل در زمستان 1392 و بهار 1393 تنوع و ترکیب جمعیت پرندگان جزیره شادی اهواز بررسی شد. این جزیره به پارک شهر تبدیل شده و توسط پلی به ساحل غربی روخانه کارون مرتبط شده است. مساحت آن حدود 7/1 هکتار است. در دو فصل زمستان1392 و بهار1393، 37 گونه پرنده متعلق به 18تیره در جزیره شادی توسط دوربین چشمی10×40 و تلسکوپ با مشاهده مستقیم، شناسایی و با روش Total Count شمارش و ترکیب جمعیت آنها تعیین شد. مجموع پرندگان شمارش شده در زمستان 1414قطعه با 23 گونه (با تراکم 83 پرنده در هر هکتار) و در بهار 1036 قطعه با 29گونه (با تراکم 61 پرنده در هکتار) با ترکیب جمعیت Ciconiformes و Passeriformes بود. بیشترین تعداد پرنده در اسفند ماه 688 قطعه و بیشترین تعدادگونه 27گونه در اردیبهشت ماه شمارش شد. تیره حواصلیان Ardeidae با 5 گونه بیشترین تنوع درمقام اول، و 10 تیره Apodidae, Motacilidae, Hirondonidae, Alaudidae, Himantopodidae, Turdidae. Sternidae, Rallidae Motacilidae, و Picnonotidae با یک گونه کمترین تنوع را داشتند. گونه Egretta garzetta با 437 قطعه از پرندگان کنار آبزی در بهار و Larus ridibundus با 576 قطعه از پرندگان آبزی در زمستان گونه غالب بودند.
مقاله کوتاه
اسماعیل فلاحی؛ فاطمه رستگاری پور
دوره 13، شماره 2 ، تیر 1394، صفحه 11-22
چکیده
مدیریت کارای استفاده از منابع در تولید کشاورزی، نقشی کلیدی در فرایند توسعه‌ی پایدار ایفا می‌کند. در این راستا، هدف پژوهش حاضر تعیین میزان بهینه‌ی اقتصادی مصرف آب و نهاده‌های آلاینده‌ی محیطزیست در تولید گندم در دشت سیدان- فاروق شهرستان مرودشت است. دادههای مورد نیاز، به‌صورت مقطعی و مربوط به سال زراعی 90-1389 بوده که از تکمیل پرسش‌نامه ...
بیشتر
مدیریت کارای استفاده از منابع در تولید کشاورزی، نقشی کلیدی در فرایند توسعه‌ی پایدار ایفا می‌کند. در این راستا، هدف پژوهش حاضر تعیین میزان بهینه‌ی اقتصادی مصرف آب و نهاده‌های آلاینده‌ی محیطزیست در تولید گندم در دشت سیدان- فاروق شهرستان مرودشت است. دادههای مورد نیاز، به‌صورت مقطعی و مربوط به سال زراعی 90-1389 بوده که از تکمیل پرسش‌نامه و با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای دومرحله‌ای گردآوری شد. یافتههای حاصل از این بررسی حاکی از این است که بهره‌بردارن گندم‌کار، نهاده‌ی آب و نهاده‌ی آلاینده‌ی کود اوره را بیشتر از حد بهینه‌ی اقتصادی استفاده کرده‌اند. دلیل اصلی استفاده‌ی بی‌رویه از آب را بایستی به شیوه‌ی آبیاری غالب منطقه منتسب دانست، ازاینرو به‌جای توسل صرف به ابزارهای قیمتی در مدیریت مصرف آب، که براساس تجربه در منطقه‌ی مورد بررسی عمدتاً ناکارا بوده است، استفاده از سیستم‌های نوین آبیاری با راندمان بالاتر توصیه می‌شود. در مورد نهاده‌ی کود اوره نیز اگرچه فرایند هدفمند کردن یارانه‌ی نهاده‌های تولید، اثرات مفیدی در راستای بهینه‌سازی مصرف این نهاده داشته، اما پیروی کشاورزان از نظام مرسوم مصرف نهاده و نهادینه شدن الگوی مصرفی نادرست هم‌چنان سبب به‌کارگیری بیش از حد این نهاده‌ی آلاینده‌ی محیطزیست شده است. بر این اساس، پیشنهاد می‌شود درادامه‌ی روند واقعی‌سازی قیمت‌های نهاده با توجه به حاشیه‌ی سود معقول برای کشاورزان، اقدامات ترویجی در قالب تدوین برنامه‌های کودی یا راهبردهای دیگر و نیز جایگزینی کودهای آلی به‌منظور کاهش مصرف نهاده‌های آلاینده‌ی محیطزیست پیگیری شود. علاوه بر این، نهاده‌های کود فسفات و سم در حد بهینه استفاده شده است.
مقاله کوتاه
اسداله اکبریان اقدم؛ علی محمد احمدوند؛ سعید علیمحمدی
دوره 13، شماره 2 ، تیر 1394، صفحه 23-36
چکیده
پدیده تغییر اقلیم در کشور اثرات محسوس و اغلب نامطلوبی را ایجاد خواهد کرد. آشکار سازی و بررسی اثرات این پدیده بر محیطزیست و عوامل هیدرولوژیکی از جمله جریان رودخانه‌ها، به‌عنوان عامل اساسی در تامین منابع آبی، یک ضرورت است. پژوهش حاضر در این راستا، سناریوهای بلندمدت جریان و تبخیر تحت تاثیر پدیده مذکور را در حوضه آبریز سد کارون 4 طی ...
بیشتر
پدیده تغییر اقلیم در کشور اثرات محسوس و اغلب نامطلوبی را ایجاد خواهد کرد. آشکار سازی و بررسی اثرات این پدیده بر محیطزیست و عوامل هیدرولوژیکی از جمله جریان رودخانه‌ها، به‌عنوان عامل اساسی در تامین منابع آبی، یک ضرورت است. پژوهش حاضر در این راستا، سناریوهای بلندمدت جریان و تبخیر تحت تاثیر پدیده مذکور را در حوضه آبریز سد کارون 4 طی مراحلی تولید کرده است. ابتدا روابط محاسبات تبخیر و مدل‌های برآورد جریان تهیه شد. سپس بر اساس بارش و دمای ماهانه این حوضه که توسط مدل‌های گردش عمومی و تغییراقلیم AOGCM[i] تحت 11 مدل از سری AR4[ii] بررسی و تعداد 28 سناریو برای عوامل مذکور برای 90 سال آینده ایجاد شده، جریان و آورد رودخانه محاسبه شده است. جریان از مدل رگرسیونی تجربی چند متغیره برآورد شده که به استناد دادههای تاریخی ایجاد و کالیبره گردید. جریان آینده برای هر یک از سناریوها بطور جداگانه شبیه‌سازی و محاسبه گردیده است. رفتار و روند تغییرات جریان، در بدبینترین و خوش‌بین‌ترین سناریوها مورد تحلیل قرار گرفته و تغییرات جریان در سه دوره 30 ساله و تا انتهای قرن حاضر تحلیل شده است. نتایج نشان می‌دهد در انتهای دوره سوم (2100)، افزایش دما 6/22% و کاهش بارش 2/17% خواهد بود که موجب تغییرات قابل توجهی در جریان رودخانه شده و مقدار آن را از 4/7% (خوش‌بین‌ترین سناریو) تا 32% (بدبینترین سناریو) و به طور متوسط 6/18% کاهش خواهد داد. کاهش جریان منابع آبی تنها در تولید 1000 مگاواتی نیروگاه کارون 4 کاهش 20 درصدی ایجاد خواهد کرد و حداکثر و حداقل متوسط تولید نیروگاه به 971 و 395 مگاوات می‌رسد.[i]Atmospheric-Ocean General Circulation Models[ii]Fourth Assessment Report of IPCC
مقاله کوتاه
لیلا تبریزی؛ سیاوش محمدی؛ مجتبی دلشاد؛ بابک متشرع زاده
دوره 13، شماره 2 ، تیر 1394، صفحه 37-48
چکیده
گیاه دارویی رزماری (Rosmarinus officinalis L.) گیاهی چندساله و از تیره نعناعیان (Lamiaceae) است که در صنایع دارویی، آرایشی و بهداشتی، غذایی و نوشابه‌سازی استفاده می‌شود. برای بررسی رشد و عملکرد گیاه دارویی رزماری در همزیستی با قارچ میکوریزا آربسکولار تحت تنش فلزات سنگین سرب و کادمیوم، تحقیقی در سال 1391 بر اساس یک آزمایش گلدانی در گلخانه پردیس کشاورزی ...
بیشتر
گیاه دارویی رزماری (Rosmarinus officinalis L.) گیاهی چندساله و از تیره نعناعیان (Lamiaceae) است که در صنایع دارویی، آرایشی و بهداشتی، غذایی و نوشابه‌سازی استفاده می‌شود. برای بررسی رشد و عملکرد گیاه دارویی رزماری در همزیستی با قارچ میکوریزا آربسکولار تحت تنش فلزات سنگین سرب و کادمیوم، تحقیقی در سال 1391 بر اساس یک آزمایش گلدانی در گلخانه پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارها شامل قارچ میکوریزا در دو سطح تلقیح و عدم تلقیح میکوریزا و فلز سنگین در پنج سطح بدون فلز، سرب 150، سرب 300، کادمیوم 40 و کادمیوم 80 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک بودند. صفاتی از قبیل ارتفاع بوته، تعداد ساقه فرعی در بوته، طول ساقه فرعی، تعداد برگ، سطح برگ، قطر یقه، وزنتر و خشک اندام هوایی، وزن خشک برگ، نسبت وزن خشک برگ به وزن خشک اندام هوایی، درصد اسانس و عملکرد اسانس اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت فلزات سنگین سرب و کادمیوم در خاک میزان رشد و عملکرد در رزماری کاهش یافت. اما تلقیح گیاهان با قارچ میکوریزا باعث افزایش آنها در شرایط تنش فلزات سنگین شد و رشد و عملکرد را در چنین شرایطی بهبود بخشید. بیشترین میزان وزن تر و خشک اندام هوایی در گیاهان میکوریزی و عدم کاربرد فلزات سنگین و کمترین میزان این صفات در گیاهان غیرمیکوریزی آلوده به کادمیوم 80 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک حاصل شد که به ترتیب به میزان 63/57 و 46/79 درصد نسبت به گیاهان میکوریزی و عدم کاربرد فلزات سنگین کاهش یافت. همچنین بالاترین درصد و عملکرد اسانس رزماری به ترتیب در گیاهان غیرمیکوریزی آلوده به سرب 300 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک و گیاهان میکوریزی غیر آلوده به فلزات سنگین به دست آمد.
مقاله کوتاه
زید احمدی؛ اکبر یزدی؛ رضا اکرمی
دوره 13، شماره 2 ، تیر 1394، صفحه 49-56
چکیده
این پژوهش با هدف تعیین سطح فلز سنگین سرب در آب، رسوب و ماهی کفال در تالاب گمیشان انجام شد. نمونهبرداری این پژوهش در تالاب گمیشان و در سه نقطه ابتدایی، میانی و انتهایی تالاب انجام شد. نمونه‌ها در دو فصل تابستان و زمستان برداشت و تعداد نمونه‌ها شامل 3 تکرار برای هر نقطه و در هر مرحله بود. برای آنالیز سرب از دستگاه جذب اتمی با کوره گرافیتی ...
بیشتر
این پژوهش با هدف تعیین سطح فلز سنگین سرب در آب، رسوب و ماهی کفال در تالاب گمیشان انجام شد. نمونهبرداری این پژوهش در تالاب گمیشان و در سه نقطه ابتدایی، میانی و انتهایی تالاب انجام شد. نمونه‌ها در دو فصل تابستان و زمستان برداشت و تعداد نمونه‌ها شامل 3 تکرار برای هر نقطه و در هر مرحله بود. برای آنالیز سرب از دستگاه جذب اتمی با کوره گرافیتی استفاده شد. بر اساس نتایج مقایسه میانگین مقدار سرب در آب، رسوب و ماهی اختلاف معنیدار را نشان داد (05/0>p) بهطوریکه در هر دو فصل مقدار این عنصر در رسوب نسبت به ماهی بیشتر و مقدار سرب ماهی از آب بیشتر بود (رسوب>ماهی >آب). همچنین مقایسه میانگین مقدار سرب در ایستگاههای نمونهبرداری اختلاف معنی‌داری را نشان داد (05/0>p) و ایستگاه مختوم قلی بالاترین میزان سرب را در رسوبات نشان داد. نتایج مقایسه میانگین مقدار سرب در اندامهای آبشش، کبد و عضله اختلاف معنی‌داری را نشان داد (05/0>p) به طوریکه در دو فصل مورد بررسی مقدار این عنصر در آبشش نسبت به عضله بیشتر و مقدار سرب عضله از کبد بیشتر بود (آبشش>عضله>کبد). هر چند مقادیری از سرب در عضله مشاهده شد اما این مقدار از حد استانداردهای جهانی بهداشت و سلامت پایینتر بود و سلامت مصرفکنندگان را در حال حاضر، تهدید نمیکند.
مقاله کوتاه
الهام شاهین فر؛ احمد حیدری؛ بابک حیدری علیزاده
دوره 13، شماره 2 ، تیر 1394، صفحه 57-66
چکیده
آلودگی محیطزیست با پسماند‌های خطرناک و زیان‌آور در بسیاری از موارد غیر قابل اصلاح است. آفت‌کش‌های تاریخ منقضی در انبارهای سراسر جهان یکی از این نوع پسماندها هستند. عدم توجه و رسیدگی به این انبارها پیامدهای ناگواری برای انسان‌ها و محیطزیست در پی دارد. این تحقیق با هدف بررسی امکان بازیافت سموم تاریخ منقضی موجود در انبارهای شرکت ...
بیشتر
آلودگی محیطزیست با پسماند‌های خطرناک و زیان‌آور در بسیاری از موارد غیر قابل اصلاح است. آفت‌کش‌های تاریخ منقضی در انبارهای سراسر جهان یکی از این نوع پسماندها هستند. عدم توجه و رسیدگی به این انبارها پیامدهای ناگواری برای انسان‌ها و محیطزیست در پی دارد. این تحقیق با هدف بررسی امکان بازیافت سموم تاریخ منقضی موجود در انبارهای شرکت خدمات حمایتی کشاورزی انجام شده است. تست‌های کنترل کیفی نمونه‌ها براساس دستورالعمل‌های فائو، اتحادیه بین المللی شورای تجزیه شیمیایی آفت‌کش‌ها و شرکت‌های سازنده آفت‌کش‌ها انجام شد. نتایج میزان تجزیه شدن این آفت‌کش‌ها بر اساس مدت زمان تولید آنها، نوع فرمولاسیون، شاخص‌های کنترل کیفی و شرکت‌های تولیدکننده فرمولاسیون EC دستهبندی شد. تجزیه و تحلیل آماری بر اساس آزمون کای دو برای تعیین اختلاف بین متغیرهای مورد مطالعه و آزمون ریسک برای نشان دادن ریسک نسبی تجزیه شدن انجام شد. نتایج نشان داد که در نمونه‌های مورد بررسی همبستگی معنی‌داری بین مدت زمان تولید آفت‌کش‌ها و درصد تجزیه شدن آنها وجود ندارد. درصد تجزیه شدن در فرمولاسیون‌های EC، SC، WP و SL به ترتیب معادل 62%، 60%، 32% و 38% بود. ماده مؤثره در سه فرمولاسیون EC، SL، WP و pH در فرمولاسیون SC بیشتر از سایر شاخص‌های کنترل کیفی دچار تغییرات غیر قابل قبول شده بود. همچنین نتایج نشان داد آفت‌کش‌های تولید داخل از ماندگاری بالاتری نسبت به تولیدات هندی/ چینی در فرمولاسیون EC برخوردار بوده‌اند.
مقاله کوتاه
سحر رضائیان؛ سید علی جوزی؛ مهدی ایرانخواهی
دوره 13، شماره 2 ، تیر 1394، صفحه 67-74
چکیده
به منظورارزیابی ریسک محیط‌زیستی خطوط انتقال گاز، تلفیقی از روش سامانه شاخص‌گذاری و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در این تحقیق پیشنهاد شد. با استفاده روش ادغام شده انواع خطر‌های زیست‌محیطی موجود در خطوط لوله براساس شاخص‌ها و معیارهای تعیین شده طبقهبندی، کمی و اولویت‌بندی گردید. در این بین از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی جهت ...
بیشتر
به منظورارزیابی ریسک محیط‌زیستی خطوط انتقال گاز، تلفیقی از روش سامانه شاخص‌گذاری و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در این تحقیق پیشنهاد شد. با استفاده روش ادغام شده انواع خطر‌های زیست‌محیطی موجود در خطوط لوله براساس شاخص‌ها و معیارهای تعیین شده طبقهبندی، کمی و اولویت‌بندی گردید. در این بین از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی جهت تعیین وزن یا درجه اهمیت مولفههای تاثیرگذار در ارزیابی ریسک زیست‌محیطی خطوط انتقال گاز استفاده گردید. با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی، خطر‌های شناسایی شده در طول مسیر خط لوله مورد نظر شناسائی شد. نتایج این مطالعه نشان داد که 46% از طول مسیر دارای سطح ریسک بالا (6054- 5467 امتیاز)، 48% از طول مسیر واجد سطح ریسک متوسط (6641- 6055 امتیاز)، 2% با پتانسیل ریسک کم (7228-6642 امتیاز) و ریسک ناچیز با امتیاز (>7228)، 4% میباشد. نزدیکی بخش جنوبی مسیر خط لوله با پارک ملی دریاچه ارومیه مهم‌ترین حساسیت این مسیر معرفی گردید.
مقاله کوتاه
دنیا متقی؛ مهدی همایی؛ رسول راهنمایی
دوره 13، شماره 2 ، تیر 1394، صفحه 75-88
چکیده
آلودگی خاک از چالش‌های مهم عصر کنونی است.یکی از روش‌های آلودگی‌زدایی خاک، روش پالایش گیاهی است. استفاده از عوامل کی‌لیت کننده در خاک می‌تواند کارآیی این روش را افزایش دهد. تا‌کنون از روش کشت مخلوط برای بررسی روش گیاه‌پالایی خاک‌های آلوده به فلزات سنگین استفاده نشده است. هدف از این پژوهش، ارزیابی توانایی گیاه پالایی دو گیاه شاهی ...
بیشتر
آلودگی خاک از چالش‌های مهم عصر کنونی است.یکی از روش‌های آلودگی‌زدایی خاک، روش پالایش گیاهی است. استفاده از عوامل کی‌لیت کننده در خاک می‌تواند کارآیی این روش را افزایش دهد. تا‌کنون از روش کشت مخلوط برای بررسی روش گیاه‌پالایی خاک‌های آلوده به فلزات سنگین استفاده نشده است. هدف از این پژوهش، ارزیابی توانایی گیاه پالایی دو گیاه شاهی و تربچه، به صورت کشت مخلوط، در حضور دو نوع کی‌لیت طبیعی و مصنوعی در خاک‌های آلوده به کادمیوم بود. بدین منظور آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 20 تیمار و سه تکرار انجام شد. فاکتور‌های آزمایشی شامل کادمیوم درپنج سطح (0،3،10،25،50 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک از منبع نیترات کادمیوم)، کی‌لیت‌های اتیلن دی آمین تترا استیک اسید 1EDTA و نیتریلو تری استیک اسید 2NTA در دو غلظت 1 و 5/2 میلی‌مول بر کیلوگرم خاک بود. نتایج نشان داد پتانسیل استخراج سبز کادمیوم از خاک در کشت مخلوط بیشتر از روش تک‌کشتی است به‌گونه‌ای که پتانسیل استخراج سبز کادمیوم از خاک در تیمار کی‌لیت EDTA2.5 در 3Cd50 گیاه تربچه و شاهی در کشت مخلوط به ترتیب 7/7 و 7/5 و در روش تک‌کشت 4/5 و 4 کیلوگرم کادمیوم در هکتار است. همچنین،پتانسیل استخراج سبز کادمیوم از خاک توسط تربچه بیش از شاهی بود. نتایج همچنین نشان داد که کی‌لیت EDTA در مقایسه با NTA در استخراج سبز کادمیوم از خاک موثرتر بوده و انتقال کادمیوم از ریشه به شاخساره در حضور کی‌لیت EDTA بیشتر از NTAاست.
مقاله کوتاه
محمد حسین شریف زادگان؛ رضوان عباسی بخشکندی
دوره 13، شماره 2 ، تیر 1394، صفحه 89-102
چکیده
دریاچه ارومیه دومین دریاچه بزرگ نمکی در جهان است. اکوسیستم این دریاچه به دلایل اجتماعی - اقتصادی و معیارهای اکولوژیکی نقش مهمی در شمال غرب ایران ایفا می‌کند. طی دهههای اخیر رویکرد توسعهای کم توجه به پایداری منطقهای و تغییرات آب و هوایی، زمینه پیدایش وگسترش بحران محیطی دریاچه ارومیه را فراهم کرده است. هدف این پژوهش استفاده ...
بیشتر
دریاچه ارومیه دومین دریاچه بزرگ نمکی در جهان است. اکوسیستم این دریاچه به دلایل اجتماعی - اقتصادی و معیارهای اکولوژیکی نقش مهمی در شمال غرب ایران ایفا می‌کند. طی دهههای اخیر رویکرد توسعهای کم توجه به پایداری منطقهای و تغییرات آب و هوایی، زمینه پیدایش وگسترش بحران محیطی دریاچه ارومیه را فراهم کرده است. هدف این پژوهش استفاده از ظرفیت رهیافت برنامهریزی محیطی یکپارچه به عنوان رهیافتی کلنگر و میان‌کنشی برای برنامهریزی و مدیریت سیستم محیطی دریاچه ارومیه از طریق یک فرآیند راهبردی و هدف‌سو در جهت ارتقای شرایط محیطی حوضه این دریاچه است. روش کار مبتنی بر مطالعات اسنادی و میدانی است که با مطالعه متون و منابع موجود در ارتباط با برنامهریزی محیطی و توسعه‌ی پایدار و اسناد مرتبط با دریاچه ارومیه و مصاحبه با متخصصان محلی و ملی انجام شده است. در این راستا تحولات محیطی و میانکنشهای متقابل اکوسیستمی دریاچه ارومیه بررسی شده و با بهرهگیری از نظرات متخصصان امور محیطی و برنامهریزان و براساس نتایج بدست آمده از به کارگیری روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و دلفی، سیاستهای بخش تصمیمگیرندگان برای بهبود شرایط اکوسیستم دریاچه در اولویت قرار گرفته است. در نتیجه براساس این سیاستها، تصمیمگیرندگان در این حوضه به عنوان تاثیرگذارترین بخش، باید در راستای درک کامل تاثیر فعالیت‌های انسانی در اکوسیستم دریاچه و آگاهی دادن به گروه‌های اثرگذار و اولویت‌داربرآمده و به مقابله جدی با این بحران بپردازند.
مقاله کوتاه
سید علی جوزی؛ سیده اولیا هاشمی
دوره 13، شماره 2 ، تیر 1394، صفحه 103-110
چکیده
این تحقیق با هدف حذف، کاهش وکنترل ریسکهای محیط‌زیستی موجود در واحد پلی کربنات و رزین اپوکسی شرکت پتروشیمی خوزستان با استفاده از روش‌های تجزیه تحلیل مقدماتی خطرو تجزیه تحلیل حالات شکست و اثرات آن برمحیطزیست به انجام رسید. پس از انجام محاسبات آماری در واحد پلی کربنات مشخص شد که آن دسته از جنبههای محیط‌زیستی که عدد اولویت آنها ...
بیشتر
این تحقیق با هدف حذف، کاهش وکنترل ریسکهای محیط‌زیستی موجود در واحد پلی کربنات و رزین اپوکسی شرکت پتروشیمی خوزستان با استفاده از روش‌های تجزیه تحلیل مقدماتی خطرو تجزیه تحلیل حالات شکست و اثرات آن برمحیطزیست به انجام رسید. پس از انجام محاسبات آماری در واحد پلی کربنات مشخص شد که آن دسته از جنبههای محیط‌زیستی که عدد اولویت آنها بالاتر از 125 است دارای سطح بالای ریسک هستند. بالاترین جنبه ریسک در این واحد مربوط به آزادشدن بخارات متیلن کلراید به علت هدایت off gas به سمت فلر در تاور میباشد که منجر به آلودگی هوا میباشد. همچنین نتایج ارزیابی بدست آمده در واحد رزین اپوکسی نشان می‌دهد آن دسته از جنبههای محیط‌زیستی که عدد اولویت آنها بالاتر از 184 است دارای سطح ریسک بالا هستند که بالاترین جنبه ریسک در این واحد مربوط به آزاد شدن بخارات کاستیک به علت شکستگی شیشه سایت گلاس است که منجر به آلودگی هوا می‌شود. نتایج ارزیابی ثانویه جنبههای محیط‌زیستی و اختلاف تجزیه تحلیل مقدماتی خطرمحاسبه شده و سطوح ریسک به دست آمده برای فعالیتها در این پتروشیمی نشان می‌دهد که به کارگیری روش‌های نوین در شناسایی وارزیابی ریسک و اعمال پارهای از اقدامات اصلاحی و کنترلی می‌تواند تا حدود قابل ملاحظهای از شدت بروز ریسکها و به دنبال آن از خسارات و زیان وارد بر محیطزیست بکاهد. از جمله این اقدامات میتوان به کنترل ذرات معلق توسط بهرهبردار، استفاده از شیشه سایت گلاس استاندارد، چک از طریق نمونه آزمایشگاهی و مقایسه درصد با وضعیت نشانگر و غیره اشاره کرد.
مقاله کوتاه
محمود احمدی؛ مهدی نارنگی فرد
دوره 13، شماره 2 ، تیر 1394، صفحه 111-120
چکیده
آشکارسازی بهنگام و دقیق تغییرات ویژگیهای سطح زمین، برای درک بهتر روابط و برهمکنشهای بین پدیدههای انسانی و طبیعی، برای اتخاذ تصمیمهای مناسب در مدیریت شهری بسیار اهمیت دارد. برای آشکارسازی این تغییرات در دهههای اخیر به طور گستردهای از دادههای ماهوارهای به عنوان منابع اولیه استفاده شده است. در این پژوهش، تغییرات صورت گرفته ...
بیشتر
آشکارسازی بهنگام و دقیق تغییرات ویژگیهای سطح زمین، برای درک بهتر روابط و برهمکنشهای بین پدیدههای انسانی و طبیعی، برای اتخاذ تصمیمهای مناسب در مدیریت شهری بسیار اهمیت دارد. برای آشکارسازی این تغییرات در دهههای اخیر به طور گستردهای از دادههای ماهوارهای به عنوان منابع اولیه استفاده شده است. در این پژوهش، تغییرات صورت گرفته در کاربری و درصد نمایه بهنجار شده پوشش گیاهی و تاثیر آن بر الگوهای دمایی در دوره زمانی 25 ساله در محدوده منطقه یک شهر شیراز بررسی شده است. بدین برای دو مورد از تصاویر سنجنده TM ماهواره لندست به تاریخ 2 نوامبر سال 1986 و 7 آگوست سال 2011 انتخاب و با استفاده از نرمافزار ERDAS IMAGINE 9.2 دمای سطح زمین و میزان شاخص پوشش گیاهی و همچنین طبقهبندی نظارت شده با اعمال خوارزمیک بیشترین شباهت، کاربریهای شهری استخراج شد. یافتههای پژوهش نشان داد طی دورهای که پژوهش انجام میشد 4 کیلومتر مربع از کاربری پوشش گیاهی و63/8 کیلومتر مربع بایر در منطقه دچار کاهش مساحت و 17/13 کیلومترمربع از کاربری شهری با افزایش مساحت همراه بوده است. بیشترین کاهش سطح مربوط به کلاس پوشش گیاهی بسیار قوی و بیشترین افزایش سطح مربوط به سطوح فاقد پوشش است. همچنین یافتههای پژوهش آشکار کرد با تغییرات کاربری بهوجود آمده الگوهای دمایی دچار پراکنش بیشتر و تغییر دامنههای دمایی شده است.
مقاله کوتاه
محسن محفوظی؛ حمید گشتاسب
دوره 13، شماره 2 ، تیر 1394، صفحه 121-128
چکیده
امروزه تغییرات اقلیمی، خشکسالی، جزیره‌ای شدن زیستگاه‌ها از جمله عوامل بحرانی در تهدید و کاهش تنوعزیستی به شمار می‌آیند. علاوه بر بلایا و پدیدههای طبیعی، فعالیت‌های با منشا انسانی از جمله مهم‌ترین عوامل جزیره‌ای شدن زیستگاه‌ها و قطع ارتباط جریان ژنی از طریق گذرگاه‌ها هستند. وجود گذرگاه‌های مطلوب و ایمن برای وحوش دارای مهاجرت ...
بیشتر
امروزه تغییرات اقلیمی، خشکسالی، جزیره‌ای شدن زیستگاه‌ها از جمله عوامل بحرانی در تهدید و کاهش تنوعزیستی به شمار می‌آیند. علاوه بر بلایا و پدیدههای طبیعی، فعالیت‌های با منشا انسانی از جمله مهم‌ترین عوامل جزیره‌ای شدن زیستگاه‌ها و قطع ارتباط جریان ژنی از طریق گذرگاه‌ها هستند. وجود گذرگاه‌های مطلوب و ایمن برای وحوش دارای مهاجرت بالفطره (ذاتی) و یا حیوانات بزرگ جثه و دارای قلمرو وسیع همانند قوچ و میش بسیار حیاتی است. این گونه‌ها باید بتوانند در قلمروهای شناخته‌شده خود جابجا شوند اما با حضور موانع متعدد فیزیکی یا ساخت و سازهای انسانی بیشتر آسیب می‌بینند. در صورت عدم تامین زیستگاه‌های مطلوب و پراکندگی اجباری گروه‌های جمعیتی قوچ و میش، به طور مسلم انزوای گروه‌های جمعیتی (در اثر فعالیت‌های انسانی) و در نتیجه قطع جریان ژنتیکی و کاهش تنوعزیستی در بلندمدت و در درجات بعدی تهدید و انقراض نسل گونه‌های شاخص به‌ویژه در راس هرم غذایی را شاهد خواهیم بود. در این پژوهش تعیین مطلوبیت و انتخاب لکه‌های زیستگاهی با روش وزن‌دهی و تلفیق چهار نقشه کاربری و پوشش اراضی، مدل رقومی فاصله از راه‌های دسترسی، مدل رقومی ارتفاع از سطح دریا و موقعیت‌های توپوگرافی درمحیط GIS انجام شد. سپس با اجرای مدل کمترین فاصله- هزینه، گذرگاه‌های بالقوه قوچ و میش با کمترین هزینه اکولوژیکی محاسبه شد. این گذرگاه‌ها در ادامه مورد بازدید میدانی قرار‌گرفته و از نظر تعارضات،کاربریهای بهنگام، مسائل و واقعیات زمینی بازبینی و درنهایت تدقیق شدند. درپایان مسیر گذرگاه‌های تدقیق‌شده با ملاحظه ضرورت و اولویت اجرا در سه فاز بخش‌بندی و چک لیست اولویت‌بندی مراحل اجرا و شرح تمهیدات و تجهیزات لازم برای استقرار گذرگاه‌ها درمنطقه مطالعاتی ارائه شد.
مقاله کوتاه
غلامعلی شرزه ای؛ وحید ماجد
دوره 13، شماره 2 ، تیر 1394، صفحه 133-144
چکیده
برداشت بی‌رویه آب زرینه‌رود به‌عنوان یکی از روان‌آب‌های اصلی تغذیه‌کننده دریاچه ارومیه، برای مصارف کشاورزی، صنعتی و شهری و برنامه‌های توسعه اجرا شده روی این رودخانه که پایداری را در مدیریت این منبع اکوسیستمی در نظرنگرفته، باعث از بین رفتن گونه‌های مختلف جانوری و کاهش منافع و خدمات اکوسیستمی در پاییندست و شتاب در خشک شدن ...
بیشتر
برداشت بی‌رویه آب زرینه‌رود به‌عنوان یکی از روان‌آب‌های اصلی تغذیه‌کننده دریاچه ارومیه، برای مصارف کشاورزی، صنعتی و شهری و برنامه‌های توسعه اجرا شده روی این رودخانه که پایداری را در مدیریت این منبع اکوسیستمی در نظرنگرفته، باعث از بین رفتن گونه‌های مختلف جانوری و کاهش منافع و خدمات اکوسیستمی در پاییندست و شتاب در خشک شدن دریاچه ارومیه شده است. با توجه به کارکردهای زیست‌محیطی مهم این رودخانه، در این پژوهش بر پایه اطلاعات میدانی که بر مبنای روش‌شناسی آزمون انتخاب برای ارزش‌گذاری کارکردها و خدمات زیست‌محیطی منابع طبیعی بسط یافته، تمایل به پرداخت افراد برای بهبود ویژ‌گی‌ها و کارکرهای زیست‌محیطی این رودخانه و حفظ این منبع طبیعی برای مصارف اکوسیستمی، برآورد شده است. طبق یافتههای این تحقیق افراد برای کارکردهای اکوسیستمی مورد بررسی تمایل به پرداخت دارند و ویژگی‌تنوع زیست‌محیطی و بهبود آن را در اولین اولویت قرار داده و تمایل به پرداخت آنها برای بهبود این ویژگی بطور متوسط 6200 ریال است. مطبوعیت زیست‌محیطی، بهبود وضعیت چشم‌اندازهای زیبای اکوسیستم، فرصت تفریحی و حفظ آب منبع برای مصارف اکوسیستمی جایگاه‌های بعدی با تمایل به پرداخت‌های نهایی 6040 ، 4310، 2770 و 2400 ریالی را به خود اختصاص داده‌اند.
