Original Articles
ژانت بلیک
دوره 5، شماره 2 ، دی 1386
چکیده
از زمان پذیرش اعلامیه ریو در سال 1992 مفهوم کاربرد رویکرد مشارکتی دز زمینه های مختلف توسعه و حفاظت زیست محیطی در سیاست گذاری و قاعده بازی بین المللی پذیرفته شده است. این اعلامیه رویکرد مشارکتی را به عنوان یک آیین مهم در مدیریت محیط زیست و تصمیم گیری در توسعه پایدار ارائه می کند و حکومت ها را تاحد ممکن به بکارگیری این رویکرد ملزم می کند. ...
بیشتر
از زمان پذیرش اعلامیه ریو در سال 1992 مفهوم کاربرد رویکرد مشارکتی دز زمینه های مختلف توسعه و حفاظت زیست محیطی در سیاست گذاری و قاعده بازی بین المللی پذیرفته شده است. این اعلامیه رویکرد مشارکتی را به عنوان یک آیین مهم در مدیریت محیط زیست و تصمیم گیری در توسعه پایدار ارائه می کند و حکومت ها را تاحد ممکن به بکارگیری این رویکرد ملزم می کند. این اعلامیه همچنین نقش مهم وبعضا محوری ایفا شده توسط جوامع محلی و بومی ، اهمیت دانش سنتی و میرا ث فرهنگی معنوی جوامع یاد شده در تضمین استفاده ازمنابع طبیعی با داشتن محیط زیست پایدار را شناسایی می نماید. با در نظر گرفتن دو اصل مذکور این الزام استنباط می شود که حکومت ها باید مشارکت با درجه بالای جوامع محلی در تمام مراحل حفاظت ازمحیط زیست ( از سیاست گذاری تا مدیریت ) را تضمین نماید؛ این رویکردی است که در معاهدات متعدد محیط زیستی تصویب شده از سال 1992 پذیرفته شده است. کنوانسیون مصوب یونسکو در مورد حفاظت از فرهنگ های معنوی درسال 2003 جدیدترین معاهده دراین زمینه می باشد که این رویکرد را برگزیده است. کنوانسیون از این جهت که جوامع را درکانون اقدامات اجرایی خود قرار داده و همچنین به دلیل تاسیس کمیته میان – حکومتی که وظیفه اصلی آن ایجاد و توسعه دستورالعمل های کاربردی برای معاهده می باشد، جالب به نظر می رسد. از آنجا که بکارگیری رویکردی مشارکتی متضمن مشارکت مستقیم جوامع محلی در حوزه هایی است که به صورت سنتی در اختیار حکومت بوده است، تحقق این رویکرد، مساله پیچیده و دشواری به نظر می رسد، امید است که عملکرد آتی کمیته میان – حکومتی کنوانسیون سال 2003 راهنمای مناسبی را نه فقط برای این معاهده بلکه همچنین برای سایر معاهدات محیط زیستی ارایه نماید. باتوجه به ابهامات موجود پیرامون تشخیص "جوامعی "که در معاهدات محیط زیستی ذکر شده اند و مساله سازتر از آن، تشخیص میزان دقیق "مشارکت " جوامع مذکور درحفاظت ازمحیط زیست، مطالعه حاضر امیدوار است این مسائل را مورد بررسی بیشتر وعمیق قرار داده تا آنها را شفافتر ارائه نماید.
Original Articles
خدیجه مرادی؛ کیومرٍث زرافشانی
دوره 5، شماره 2 ، دی 1386
چکیده
فقر یکی از مشکلات دیرینه کشورهای در حال توسعه به ویژه در مناطق روستایی به شمار میرود. فقرای روستایی جهت تأمین معاش خود به منابع طبیعی وابستهاند. بنابراین فعالیتهای آنان اثرات معنیداری بر این منابع خواهد داشت. در اکثر کشورهای در حال توسعهاز جملهایران،عمدتاً منابع زیست محیطی به عنوان یک نهاده در واحدهای تولیدی معیشتی و یا کوچک مقیاس ...
بیشتر
فقر یکی از مشکلات دیرینه کشورهای در حال توسعه به ویژه در مناطق روستایی به شمار میرود. فقرای روستایی جهت تأمین معاش خود به منابع طبیعی وابستهاند. بنابراین فعالیتهای آنان اثرات معنیداری بر این منابع خواهد داشت. در اکثر کشورهای در حال توسعهاز جملهایران،عمدتاً منابع زیست محیطی به عنوان یک نهاده در واحدهای تولیدی معیشتی و یا کوچک مقیاس محسوب میشود. در بین تکنولوژیهای کوچک مقیاس روستایی، بیوگاز یکی از جایگزینهای مناسبی است که با بکارگیری آن میتوان منابع زیست محیطی را حفظ نمود و از جنگلزدایی، تخریب اراضی و بیابانزایی جلوگیری کرد. هدف از این مطالعه کیفی، معرفی تکنولوژی بیوگاز به یکی از خانوارهای فقیر در روستای قزل واقع در شرق شهرستان کرمانشاه است. به منظور جمعآوری اطلاعات از تکنیک گروههای مترکزمتشکل از 20 خانوارروستایی استفاده شد کهاز میان آنها یک خانوار به صورت هدفمند جهت اجرای طرح انتخاب گردید. در این پژوهش از به منظور طراحی واحد بیوگاز از روش چهار مرحلهای اقدام پژوهی استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که خانوار مذکور از این واحد به عنوان یک تکنولوژی مفید و قابل اجرا جهت پخت و پز خود استفاده کردند. لذا توصیه میشود که سیاستگذاران بخش کشاورزی این تکنولوژی رادر سطحگستردهتری درروستاهای مشابه به کار گیرند.
Original Articles
غلامحسین کیانی؛ سید کاظم صدر؛ ایرج صالح
دوره 5، شماره 2 ، دی 1386
چکیده
اخیرا بازار آب به عنوان یک گزینه مناسب برای نظام تخصیص و کنترل اداری منابع آب معرفی شده است. بازار آب می تواند با انتقال آب به سمت مصارف با ارزش افزوده بیشتر موجب افزایش کارائی مصرف آن شود. در مطالعات متعددی بازارهای آب فرضی جهت نشان دادن منافع بالقوه مشارکت کنندگان در بازار در شرایط حتمیت و عدم حتمیت شبیه سازی شده اند این مطالعه ریسک ...
بیشتر
اخیرا بازار آب به عنوان یک گزینه مناسب برای نظام تخصیص و کنترل اداری منابع آب معرفی شده است. بازار آب می تواند با انتقال آب به سمت مصارف با ارزش افزوده بیشتر موجب افزایش کارائی مصرف آن شود. در مطالعات متعددی بازارهای آب فرضی جهت نشان دادن منافع بالقوه مشارکت کنندگان در بازار در شرایط حتمیت و عدم حتمیت شبیه سازی شده اند این مطالعه ریسک قیمت محصول و نهاده آب را در این مدل ها معرفی می کند. بدین منظور به طور نظری یک مدل اقتصاد سنجی میانگین – واریانس " تحت شرایط ریسک قیمت محصول و ریسک قیمت بازاری آب جهت استخراج توابع عرضه و تقاضا ارائه می شود. نتایج این مطالعه به برآورد تجربی توایع عرضه و تقاضا در بازارهای واقعی آب کمک خواهد نمود.
Original Articles
حسن هویدی؛ غلامرضا نبی بیدهندی؛ حمید رضا جعفری؛ تورج نصرآبادی؛ تکتم شهریاری
دوره 5، شماره 2 ، دی 1386
چکیده
طی سال های اخیر، به دلیل رشد جمعیت ، رودخانه های کرج، لار و جاجرود به عنوان منابع آب سطحی تامین کننده آب شرب تهران ، با ریز جانداران گوناگونی آلوده شده اند. همچنین میزان مواد آلی مولد بو، طعم، رنگ در آب های سطحی افزایش چشم گیری داشته است. باتوجه به پتانسیل تولید تری هالو متان از واکنش کلرین محلول با مواد humic ، استفاده موثر آتی ازکلرین ...
بیشتر
طی سال های اخیر، به دلیل رشد جمعیت ، رودخانه های کرج، لار و جاجرود به عنوان منابع آب سطحی تامین کننده آب شرب تهران ، با ریز جانداران گوناگونی آلوده شده اند. همچنین میزان مواد آلی مولد بو، طعم، رنگ در آب های سطحی افزایش چشم گیری داشته است. باتوجه به پتانسیل تولید تری هالو متان از واکنش کلرین محلول با مواد humic ، استفاده موثر آتی ازکلرین به عنوان ماده گندزدای آب آشامیدنی تهران در هاله ای از ابهام قرار می گیرد( باعدم قطعیت روبروست) از این رو، استفاده از ازن به عنوان گزینه ای دیگر برای گندزدایی آب آشامیدنی کلان شهر تهران مورد بررسی قرار گرفت . به منظور ارزیابی فواید و ضررهای ازن زنی آب ، یک مورد آزمایشی با ظرفیت تولید 4 گرم ازن در ساعت در نظر گرفته شد. این مطالعه در دوره زمانی فروردین تا شهریور 1384 انجام شد و تصفیه خانه تهران پارس در شمال شرقی تهران به عنوان مکان آزمایشی مطالعه انتخاب شد. به منظور انجام این مطالعه ، بالاترین سطح جذب باکتری ها در همه نمونه های ماهیانه در نظر گرفته شد، زمان ها و غلظت های متفاوت ازن دهی در خنثی سازی نماتودها آزمایش شد ونتایج، حذف کامل باکتری ها در دوره های تعیین شده را نشان داد. با وجود این که سرمایه گذاری اولیه برای احداث و بهره برداری ازدستگاه ها و تجهیزات موردنیاز از جمله مواد خام برای تولید ازن در هوا نسبتا بالاست ، اما استفاده از ازن در طول زمان پیش بینی شده بهره برداری توجیه اقتصادی دارد. علاوه بر این ، انتقال و ذخیره ازن نسبت به کلرین که در حال حاضر مورد استفاده قرار می گیرد، آسان تر است و استفاده از ازن درمقایسه با کلرین از پتانسیل تولید تری هالو متان کمتری برخوردار است . از سوی دیگر ازن باید در محل ، تولید شود و از ثبات (ماندگاری) کمتری در آب برخوردار است و بنابر این اتخاذ فرایند نگهداری و پایش دقیق و مداوم ضروری است. علاوه بر موارد یاد شده دلیل پتانسیل خوردندگی بالای ازن، باید موادی با مقاومت های ویژه در ابزار کاربردی استفاده شود.
Original Articles
هادی ویسی؛ هادی همتیار؛ هادی آذرکردار
دوره 5، شماره 2 ، دی 1386
چکیده
هدف این مطالعه تعیین ارتباط بین دانش و نگرش های دانشجویان نسبت به کشاورزی پایدار بود. پاسخگویان 99 نفر از دانشجویان سال آخر کارشناسی 10 رشته در دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران بودند. پرسشنامه ای با مقیاس طیف 10 درجه ای برای سنجش ارتباط بین نگرش ها و دانش دانشجویان در ارتباط با کشاورزی پایدار استفاده شد( از 0 تا 10) دانشجویان دانش خود را در ...
بیشتر
هدف این مطالعه تعیین ارتباط بین دانش و نگرش های دانشجویان نسبت به کشاورزی پایدار بود. پاسخگویان 99 نفر از دانشجویان سال آخر کارشناسی 10 رشته در دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران بودند. پرسشنامه ای با مقیاس طیف 10 درجه ای برای سنجش ارتباط بین نگرش ها و دانش دانشجویان در ارتباط با کشاورزی پایدار استفاده شد( از 0 تا 10) دانشجویان دانش خود را در باره سیاست های کشاورزی پایدار محدود ارزیابی نمودند . اما نگرش مناسبی به ویژه در ابعاد محیط زیستی و معیشتی (امنیت غذایی) نسبت به کشاورزی پایدار ابراز نمودند. یافته ها نشان داد که ابعاد محیط زیستی و امنیت غذایی نگرش با ابعاد فعالیت ها و نظام های کشاورزی دانش کشاورزی پایدار دارای سهم بیشتری در ارتباط بین دانش و نگرش دانشجویان نسبت به کشاورزی پایدار می باشند. و بالاخره این که برای ارتقای نگرش دانشجویان نسبت به کشاورزی پایدار پیشنهاد می شود که توجه بیشتری به ابعاد سیاست گذاری کشاورزی پایدار در برنامه های آموزشی مبذول گردد
مقاله کوتاه
امین رستنده
دوره 5، شماره 2 ، دی 1386
چکیده
در نوشته حاضر، نگارنده در تلاش است تا برنامه ای برای خلق سبزراه پایدار در امتداد خطوط ساحلی شمال و جنوب ایران برمبنای پیشینه تاریخی مسیرهای سبز در کشور و همچنین تئوری بین المللی سبزراه ها که ریشه در تعاریف کلی انگلیسی و امریکایی دارد، تعریف نماید. برای نیل به این مقصود، در بخش اول مقاله ، اصول تاریخی مسیرهای سبز در ایران بررسی و شناسایی ...
بیشتر
در نوشته حاضر، نگارنده در تلاش است تا برنامه ای برای خلق سبزراه پایدار در امتداد خطوط ساحلی شمال و جنوب ایران برمبنای پیشینه تاریخی مسیرهای سبز در کشور و همچنین تئوری بین المللی سبزراه ها که ریشه در تعاریف کلی انگلیسی و امریکایی دارد، تعریف نماید. برای نیل به این مقصود، در بخش اول مقاله ، اصول تاریخی مسیرهای سبز در ایران بررسی و شناسایی شده و پس از آن ، در بخش دومقاله بر طبق زمینه های تاریخی و فرهنگی منطق ساحلی در شمال و جنوب ایران وهمچنین توجه به بستر مناطق یاد شده ،برنامه ای برای سبز راهی چند عملکردی در سکونت گاه های مناطق یاد شده پیشنهاد می گردد. در پایان، نگارنده نتیجه خواهد گرفت که در قرن حاضر ، در هر برنامه برای رسیدن به اهداف پایدار در منظر و محیط، مسئولین و دولت ها ناگزیر به به توجه هم زمان به دو آیتم ملاحظات محلی و اندیشه های بین المللی هستند. لازم به ذکر است نگارنده در این مقاله از منابع علمی استفاده نموده است و روش تحلیلی – توصیفی را برای دستیابی به اهداف تحقیق برگزیده است. همچنین دو منطقه انزلی و بوشهر درشمال و جنوب ایران به عنوان مطالعه موردی مورد تحلیل قرار گرفته اند
Original Articles
حمید علیزاده کتک لاهیجانی؛ وحید توکلی؛ عبدالحسین امینی
دوره 5، شماره 2 ، دی 1386
چکیده
رودخانه هایی که از ساحل ایران به خزر می ریزند با مساحت حدود یکصد و سی و پنج هزار کیلومتر مربع، سالانه حدود چهل میلیون تن رسوب وارد خزر می کنند. دینامیک دهانه رودخانه ها و دلتاها با استفاده از داده های آب شناختی رودخانه ، عکس های هوایی ، تصاویر ماهواره ای، نقشه های زمین شناختی و ریخت شناختی و همچنین مشاهدات و نمونه برداری های میدانی مورد ...
بیشتر
رودخانه هایی که از ساحل ایران به خزر می ریزند با مساحت حدود یکصد و سی و پنج هزار کیلومتر مربع، سالانه حدود چهل میلیون تن رسوب وارد خزر می کنند. دینامیک دهانه رودخانه ها و دلتاها با استفاده از داده های آب شناختی رودخانه ، عکس های هوایی ، تصاویر ماهواره ای، نقشه های زمین شناختی و ریخت شناختی و همچنین مشاهدات و نمونه برداری های میدانی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج این مطالعات حاکی است که ریخت شناسی دهانه رودخانه ها و دلتاها عمدتا به وسیله فرایندهای دریایی ( جریان های ناشی از موج ونوسان تراز آب) و رودخانه ای کنترل می شود. در بین این عوامل ، تراز آب دریا و فرآوری رسوب رودخانه ای دارای تغییرات زیادی است. بررسی داده های آب شناختی نشان داد که در چند دهه اخیر با افزایش فعالیت های انسانی، فرآوری رسوب رودخانه ای از 10 تا 40 درصد کاهش یافته است. تراز آب خزر در طی اندازه گیری های دستگاهی حدود 3 متر نوسان داشت. بر حسب ویژگی ریخت شناسی دهانه رودخانه و دینامیک محیط دریایی و رودخانه ای، می توان دهانه رودخانه را به سه گروه تقسیم کرد: نوع 1: رودخانه هایی که از طریق سرزمین های پست و تالاب های ساحلی وارد دریا می شوند. این رودخانه ها با افزایش مصرف آب ، به رودخانه های فصلی تبدیل شده اند نوع 2: شامل رودخانه هایی با ورودی معمولی به دریا است این رودخانه ها در سواحل پرشیب کمتر توسط عوامل انسانی و تراز آب تاثیر پذیرفتهاند. در سواحلی با شیب متوسط ، دهانه این رودخانه ها توسط جریان طولی ساحلی منحرف شده است. دراین حالت برخی ازشاخه های فرعی آن ها به طور مستقل وارد دریا می شود. بارهای رسوبی و تالاب های جانبی در طی افزایش تراز آب در دهه های اخیر در دهانه این رودخانه ها در سواحل با شیب متوسط توسعه یافته اند. نوع 3: رودخانه های بزرگ با فرآوری رسوب زیاد ( سفید رود در باختر و گرگانرود در خاور )که ایجاد دلتا و بارهای رسوبی دهانه ای کرده اند. این رودخانه ها درازای آورد رسوبی قابل توجه به دریا هستند وهم از فعالیت های انسانی و هم از نوسان تراز آب تاثیر پذیرفته اند
Original Articles
امین حسینی اصل؛ علی اکبر متکان؛ فریده جاوید؛ حسین پورعلی
دوره 5، شماره 2 ، دی 1386
چکیده
در این مطالعه ، تکنیک های سنجش از دور و سیستم های اطلاعات جغرافیایی به صورت توام برای پایه ریزی یک پایگاه داده جغرافیایی در حوزه آبریز مادرسو دراستان گلستان مورد استفاده قرار گرفتند. تصاویر چند طیفی ماهواره های لندست با قدرت تفکیک 30 متر ،IRS هندوستان با قدرت تفکیک 8/5 و 5/23 و Quick- Bird با قدرت تفکیک 60 سانتی متر ، نقشه های کاربری و پوشش اراضی ...
بیشتر
در این مطالعه ، تکنیک های سنجش از دور و سیستم های اطلاعات جغرافیایی به صورت توام برای پایه ریزی یک پایگاه داده جغرافیایی در حوزه آبریز مادرسو دراستان گلستان مورد استفاده قرار گرفتند. تصاویر چند طیفی ماهواره های لندست با قدرت تفکیک 30 متر ،IRS هندوستان با قدرت تفکیک 8/5 و 5/23 و Quick- Bird با قدرت تفکیک 60 سانتی متر ، نقشه های کاربری و پوشش اراضی استخراج شده از این تصاویر، شبکه راه ها، اطلاعات خاک ، مدل رقومی ارتفاعی، اطلاعات شیب و جهت شیب استخراج شده از داده های رقومی ارتفاعی ، داده های هواشناسی و هیدرولوژی در سطح حوزه آبریز ، بخش های مهم این پایگاه داده را تشکیل می دهند. همچنین یک بخش دفتری با پرسنل آموزش دیده در مرکز استان مستقر گردید تا به صورت مناسب از اطلاعات حاصل از GIS در برنامه ریزی، پایش و کاربردهای مورد نیاز برای مدیریت سیلاب و در بروز رسانی اطلاعات فعالیت نمایند. رویکرد پایگاه داده جغرافیایی ، امکان ذخیره و مدیریت داده های متنوع و با فرمتهای متفاوت را بصورت یکپارچه ، همچنین پرهیز از تکرار داده ها و کاهش خطا و صرفه جویی در زمان وهزینه موجب می گردد پایگاه داده ایجاد شده جهت انجام آنالیزهای هیدرولوژیکی بررسی جریان سیلاب در محدوده مورد مطالعه در نرم افزار MIKE 11 بکار گرفته شد
