سیده کوثر موسی پور؛ امیر نعیمی
چکیده
سابقه و هدف: پایداری زیستمحیطی بیانکنندهی اقدامات مادی و غیرمادی است که اطلاعاتی کلیدی از آثار محیطزیست، رعایت مقررات، روابط ذینفعان و دستگاههای سازمانی فراهم میآورد و نشاندهندهی تعاریفی از اثربخشی و بهرهوری اقدامات صورت گرفته در محیطزیست است. عملکرد زیستمحیطی به معنی میزان تأثیراتی است که فعالیت فیزیکی انسان ...
بیشتر
سابقه و هدف: پایداری زیستمحیطی بیانکنندهی اقدامات مادی و غیرمادی است که اطلاعاتی کلیدی از آثار محیطزیست، رعایت مقررات، روابط ذینفعان و دستگاههای سازمانی فراهم میآورد و نشاندهندهی تعاریفی از اثربخشی و بهرهوری اقدامات صورت گرفته در محیطزیست است. عملکرد زیستمحیطی به معنی میزان تأثیراتی است که فعالیت فیزیکی انسان بر روی محیطزیست میگذارد. این شاخص بر ابعاد پایداری محیطزیست تأکید داشته و عملکرد سیاستها و برنامههای کشورها را درزمینه ی کاهش معضلات محیط زیستی و حفاظت از محیطزیست و مدیریت منابع طبیعی موردسنجش و ارزیابی قرار میدهد. هدف کلی این تحقیق، تحلیل اثرات عملکرد زیست محیطی روستائیان بر ادراک آنها نسبت به پایداری زیست محیطی در شهرستان باغملک بود . مواد و روشها: تحقیق حاضر دارای ماهیت کمی است که ازنظر هدف جزو تحقیقات کاربردی و ازنظر نحوه گردآوری و پردازش دادهها جزو تحقیقات توصیفی ـ همبستگی به شمار میرود. جامعه آماری تحقیق شامل سرپرستان خانوار روستاهای بخش مرکزی شهرستان باغملک بودند (N=3005). حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 341 نفر محاسبهشد (N=341)و افراد نمونه با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی طبقهای تناسبی موردمطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری دادهها در این تحقیق، پرسشنامه بود . روایی ظاهری و محتوایی پرسشنامه با نظـر کارشناسـان و متخصصـان درزمینهی موضوع موردپژوهش مورد تأییـد قـرار گرفـت . بـرای تعیین پایایی ابزار تحقیق، مطالعـه راهنمـا انجام گرفت که مقـدار آلفـای کرونبـاخ برای مقیاسهای اصلی پرسشنامه در حد مطلوب (0.78 تا 0.91) بدست آمد. نتایج و بحث: نتایج آمار توصیفی نشان داد میانگین ادراک پاسخگویان نسبت به پایداری زیستمحیطی (3.66 از 6) بدست آمد. همچنین میانگین عملکرد زیستمحیطی (3.79 از 6) محاسبه شد. از بین مولفههای عملکرد زیستمحیطی، مولفه مصرف با میانگین (4.36 از 6) و مولفه بازیافت با میانگین (3.45 از 6) به ترتیب بالاترین و پایینترین اولویت را به خود اختصاص دادند. نتایج مدلسازی معادلات ساختاری نشان داد مقادیر پایایی ترکیبی (CR) و میانگین واریانس استخراج شده (AVE) محاسبه شده مؤلفههای عملکرد زیست محیطی در سطح مطلوبی بدست آمد. با توجه به وجود همبستگی معنیدار بین مولفههای عملکرد زیستمحیطی این سازه از روایی منطقی برخوردار بود.نتایج بدست آمده از ضرایب اندازهگیری نشانگرهای متغیر ادراک پاسخگویان نسبت به وضعیت پایداری زیستمحیطی نشان داد مقدار شاخص میانگین واریانس استخراج شده در حد مناسب و مقدار پایایی ترکیبی در سطح مطلوب بدست آمد. همچنین وجود همبستگی معنیدار بین نشانگرها نشان داد این متغیر از روایی منطقی قابل قبولی دارا میباشد. نتایج مدلهای ساختاری نشان داد عملکرد زیستمحیطی تاثیر مثبت و معنیداری بر ادراک پاسخگویان نسبت به پایداری زیستمحیطی داشت. به طوریکه این متغیر 13 درصد از تغییرات ادراک را تبیین نمود. همچنین نتایج بدست آمده نشان داد مولفههای سه گانه عملکرد زیستمحیطی (مصرف، نهادی و بازیافت) تاثیر مثبت و معنیداری بر ادراک پاسخگویان نسبت به پایداری زیستمحیطی داشت. به طوریکه این مولفهها 24 درصد از تغییرات ادراک را تبیین کردند. نتیجه گیری: به عنوان یک نتیجه کلی میتوان بیان داشت در روستاهای مورد مطالعه ، لازمهی انجام رفتار محیط زیستی، داشتن اطلاعات کافی در مورد عملکرد محیط زیستی می باشد. درنتیجه هر چه مهارت روستاییان به سطوح بالاتر عملکرد مثبت زیستمحیطی سوق پیدا کند رفتارهای سازگارتر با محیطزیست از خود بروز خواهند داد که این رفتارها میتوانند به ارتقای پایداری زیستمحیطی کمک نمایند.
سجاد بهرامی؛ احد ستوده؛ ناصر جمشیدی؛ محمدرضا علمی
دوره 16، شماره 3 ، پاییز 1397، ، صفحه 1-24
چکیده
سابقه و هدف:
با گسترش صنعتهای مختلف، باوجود ایجاد رفاه برای انسان، خطرها و ریسکهای نهفته جدیدی نیز برای وی به وجود آمده است. صنعت پتروشیمی با توجه به گستردگی و حجم فعالیت ها و توانایی ایجاد خطر هم برای انسان و هم برای محیطزیست جزء صنعت های با ریسک بالا محسوب میشود. هدف از این تحقیق، ارزیابی و رتبه بندی ریسک ...
بیشتر
سابقه و هدف:
با گسترش صنعتهای مختلف، باوجود ایجاد رفاه برای انسان، خطرها و ریسکهای نهفته جدیدی نیز برای وی به وجود آمده است. صنعت پتروشیمی با توجه به گستردگی و حجم فعالیت ها و توانایی ایجاد خطر هم برای انسان و هم برای محیطزیست جزء صنعت های با ریسک بالا محسوب میشود. هدف از این تحقیق، ارزیابی و رتبه بندی ریسک های منتج از فعالیتهای فرآیندی در مجتمع پتروشیمی کرمانشاه است.
مواد و روشها:
تحقیق حاضر یک پژوهش تحلیلی- میدانی است که در یک بازه زمانی حدود10 ماه در مجتمع پتروشیمی کرمانشاه انجام گرفت. در این تحقیق ضمن بررسی خطهای تولید محصول ها (اوره و آمونیاک)، تیمی 5 نفره از کارشناسان و خبرگان تشکیل شد. سپس به تهیه ی لیستی ابتدایی از مهمترین ریسک ها و خطرها در حوزه ی محیط زیست اقدام و در مرحله ی بعد با استفاده از روش طوفان فکری و تکنیک دلفی اقدام به اصلاح لیست ابتدایی خطرها و ریسک های محیط زیستی شد و در قالب روش FMEA سنتی و فازی به ارزیابی ریسک محیط زیستی پرداخته شد.
نتایج و بحث:
بنابر نتایج به دست آمده از تعداد 38 ریسک شناسایی شده با روش FMEA سنتی، بالاترین رتبه مربوط به ریسک انتشار گازهای هیدروژن و آمونیاک در زمان از سرویس خارج شدن واحد آمونیاک و کمترین رتبه متعلق به ریسک پساب های آمونیاکی است. همچنین بیشترین فراوانی تأثیر ریسک ها مربوط به آلودگی هوا و نیز بیشترین دلیل ریسک ها مربوط به نقص در شبکه و اتصالها هستند. نتایج فازی سازی ورودی ها و خروجی روش FMEA نشان میدهد که از مجموع 15 ریسک که به صورت کلی در مجتمع پتروشیمی با نظرهای خبرگان شناسایی شده بیشترین عدد اولویت فازی در بخش بهداشتی مربوط به آلودگی صوتی (75/0)، در بخش ایمنی مربوط به سقوط از ارتفاع (75/0) و در بخش محیطزیست مربوط به کاهش منابع اکولوژیکی (613/0) طبق جدول 9 است.
نتیجه گیری:
طبق نتایج این تحقیق، رویکرد FMEA فازی میتواند به عنوان جایگزین مناسبی برای رویکرد سنتی FMEA در زمان نیاز به بیان نتایج، با دقت بیشتر باشد.
زکریا فرج زاده؛ محمد بخشوده؛ محسن رضایی میرقائد؛ حمید آماده
دوره 12، شماره 1 ، بهار 1393
چکیده
برای الحاق به سازمان تجارت جهانی، ایران باید موانع واردات شامل تعرفهها و موانع غیرتعرفهای را کاهش دهد. کاهش این موانع میتواند پیامدهای اقتصادی و زیستمحیطی مهمی به دنبال داشته باشد. این مطالعه با هدف تحلیل اثرات اقتصادی و زیستمحیطی کاهش موانع واردات صورت گرفت. برای این منظور ابتدا یک مدل تعادل عمومی قابل محاسبه مبتنی بر ماتریس ...
بیشتر
برای الحاق به سازمان تجارت جهانی، ایران باید موانع واردات شامل تعرفهها و موانع غیرتعرفهای را کاهش دهد. کاهش این موانع میتواند پیامدهای اقتصادی و زیستمحیطی مهمی به دنبال داشته باشد. این مطالعه با هدف تحلیل اثرات اقتصادی و زیستمحیطی کاهش موانع واردات صورت گرفت. برای این منظور ابتدا یک مدل تعادل عمومی قابل محاسبه مبتنی بر ماتریس حسابداری اجتماعی تدوین شد. در تحلیل زیستمحیطی، کل انتشار آلایندههای منتخب به سه گروه انتشار ناشی از مصرف سوخت، انتشار در جریان تولید و انتشار ناشی از مصرف نهایی غیرسوخت تقسیم گردید. سیاستهای کاهش موانع واردات نیز شامل جایگزینی موانع غیرتعرفهای با معادل تعرفه و دریافت تعرفه یکنواخت 14 و 4 درصد میباشد. یافتههای مطالعه نشان داد سیاستهای یاد شده تولید ناخالص را افزایش و سطح عمومی قیمتهای اقتصاد را کاهش خواهد داد. افزون بر این، این سیاستهای تجاری رفاه خانوارها را افزایش خواهند داد که سهم خانوارهای شهری و ثروتمند بیش از سایر گروهها میباشد. همچنین مشخص گردید کاهش موانع واردات موجب کاهش انتشار اغلب آلایندههای منتخب میشود اما بخشی از کاهش انتشار ناشی از کاهش مصرف سوخت و تغییر ترکیب تولید، بواسطه افزایش انتشار در جریان مصرف نهایی از بین میرود. این سیاستها ترکیب تولید را نیز به نفع بخشهای خدمات، نفت و گاز، فرآوردههای انرژی، منسوجات و پوشاک، شیلات و محصولات باغی تغییر خواهد داد.