فاطمه کاظمیه؛ اسما عیدی؛ مهدی مطلم
چکیده
سابقه و هدف: هدف کلی این تحقیق، تحلیل موانع مدیریت پسماندهای روستایی (مطالعه موردی بخش مرکزی شهرستان ارومیه) بود. تا بدین وسیله با شناختی جامع از موانع، مشکلات و محدودیت هایی که موجب مدیریت نامطلوب پسماند روستایی در منطقه موردمطالعه گشته‌اند، حاصل آید و این شناخت همه جانبه وضع موجود، زمینه ساز اتخاذ برنامه های هدفمند جهت رفع موانع ...
بیشتر
سابقه و هدف: هدف کلی این تحقیق، تحلیل موانع مدیریت پسماندهای روستایی (مطالعه موردی بخش مرکزی شهرستان ارومیه) بود. تا بدین وسیله با شناختی جامع از موانع، مشکلات و محدودیت هایی که موجب مدیریت نامطلوب پسماند روستایی در منطقه موردمطالعه گشته‌اند، حاصل آید و این شناخت همه جانبه وضع موجود، زمینه ساز اتخاذ برنامه های هدفمند جهت رفع موانع و مدیریت صحیح پسماند روستایی در میان روستاهای موردمطالعه گردد.مواد و روش ها: پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ نحوه گردآوری داده ها میدانی بود. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه دهیاران در توابع بخش مرکزی شهرستان ارومیه بودند که مدیریت پسماند روستایی را اجرا می‌کردند (136=N). پرسشنامه ابزار اصلی پژوهش بود که با استفاده از مرور منابع و مصاحبه با صاحب نظران، کارشناسان و اعضای هیات علمی دانشگاه طراحی و روایی محتوایی آن مورد تأیید قرار گرفت. برای بررسی پایایی تعداد 30 پرسشنامه تکمیل و مقدار آلفای کرونباخ آن 0/91 بدست آمد که نشان دهنده ی پایایی قابل قبول پرسشنامه بود. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک نرم‌افزارSPSS و تکنیک تحلیل‌عاملی اکتشافی انجام شد.نتایج و بحث: نتایج حاصل از تحلیل عاملی نشان داد که موانع مدیریت پسماند روستایی در شش گروه موانع آموزشی- فرهنگی (میزان واریانس18/13)، بهداشتی‌محیطی (میزان واریانس 18/06)، دانشی (میزان واریانس 12/53)، زیستمحیطی (میزان واریانس 10/96) مدیریت دفع (میزان واریانس 10/24) و تجهیزاتی (میزان واریانس 6/92) طبقه‌بندی شدند که در مجموع 76/84 درصد از تغییرات واریانس کل مربوط به موانع مدیریت پسماندهای روستایی را در منطقه مورد مطالعه تبیین می‌کردند. رتبه اول را در اولویت‌‌بندی گویه‌های موانع آموزشی- فرهنگی، گویه عدم وجود فرهنگ موردنیاز در خصوص مصرف کمتر، در گویه‌های موانع بهداشتی- محیطی، رهاکردن و دفع زباله‌ها توسط روستاییان در نزدیک‌ترین محل ( در معابر، مسیر رودخانه‌ها، کنار جاده‌ها و...) و بروز بیماری های انگلی برای اهالی روستا، درگویه‌های موانع دانشی، عدم آگاهی و دانش کم روستاییان در خصوص ارزش اقتصادی ناشی از استفاده مجدد از پسماندهای کشاورزی، در عامل مدیریت دفع، فقدان طرح تفکیک در مبدا و در نتیجه مخلوط شدن پسماندهای تر، خشک و ویژه با یکدیگر و در خصوص عامل زیست محیطی، وجود حشرات و جوندگان موذی و افزایش آن ها در زمان هایی از سال در محل دفع و معابر تا زمان جمع‌آوری زباله ها و در نهایت در گویه های عامل تجهیزاتی، کمبود و نبود صنایع تبدیلی جهت استفاده مجدد از ضایعات و پسماندهای کشاورزی به خود اختصاص دادند.نتیجه گیری: توانمندسازی مردم از طریق آگاهی سازی و اطلاع رسانی، آموزش با استفاده از ابزار مناسب و متناسب با شرایط ویژه‌ی فرهنگی و اجتماعی در زمینه مدیریت پسماند میتواند راهگشا و کاربردی و عملیاتی باشد. برای مدیریت منسجم و هدفمند جهت مدیریت پسماند و موفقیت در بهبود مسائل زیستمحیطی در محدوده ی مورد مطالعه نیاز به روش های اختصاصی و برنامه های استراتژیک است. لذا نیاز است که در این زمینه برنامه ریزی و تمهیدات لازم اتخاذ شود. همچنین توصیه می شود از مشارکت مردم و NGOها برای تفکیک در مبدا و از ساماندهی فعالیت های غیررسمی جمع آوری و بازیافت مواد در برنامه های بازیافتی استفاده گردد ضمن اینکه نیاز است شهرداری ها، سازمان ها و ارگان های وابسته به دولت دهیاران را در تامین امکانات و تجهیزات موردنیاز جهت مدیریت پسماند روستایی یاری نمایند.
میر جواد غیبی؛ سجاد چهره‌قانی؛ مهدیه عظیمی یوشانلویی؛ زهرا درویشی قولنجی
چکیده
سابقه و هدف: با افزایش بی رویه جمعیت در شهرها دفع ایمن پسماند یک مشکل اساسی برای این کلان شهرها محسوب میشود. مسئله دفن و محل آن در انتهای مسئله دفع پسماند قرار دارد. دفن پسماند معمول‌ترین روش برای دفع در جوامع شهری کشور ایران و سایر کشورهای جهان محسوب میشود. برای همین ارزیابی اثرات زیست محیطی آن برای کاهش اثرات زیست محیطی منفی ...
بیشتر
سابقه و هدف: با افزایش بی رویه جمعیت در شهرها دفع ایمن پسماند یک مشکل اساسی برای این کلان شهرها محسوب میشود. مسئله دفن و محل آن در انتهای مسئله دفع پسماند قرار دارد. دفن پسماند معمول‌ترین روش برای دفع در جوامع شهری کشور ایران و سایر کشورهای جهان محسوب میشود. برای همین ارزیابی اثرات زیست محیطی آن برای کاهش اثرات زیست محیطی منفی بسیار مهم است. از این رو در این مطالعه اثرات زیست میحطی محل دفن زباله ارومیه با روش ریام مورد ارزیابی قرار گرفت.مواد و روش‌ها: در این مطالعه برای استفاده از این روش ریام برای ارزیابی اثرات زیست محیطی اطلاعاتی به صورت میدانی از محل دفن زباله شهرتان ارومیه جمع‌آوری شد. سپس با استفاده از روش ریام تاثیر فعالیتهای مختلف موجود در پروژه مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین عوامل مهم و تاثیرگذار توسط مجموعه‌ای از کارشناسان حوزه محیط زیستی در چهار بخش فیزیکی – شیمیایی، بیولوژیکی – اکولوژیکی، فرهنگی – اجتماعی و اقتصادی – عملیاتی طبقه‌بندی شده است. به هرکدام از عوامل براساس اهمیت وضعیت و ارزش زمانی امتیازدهی صورت گرفته است. طریقه امتیازدهی به این صورت است که با ضرب زیر معیارهای مربوط به اهمیت وضعیت، مقدار کلی این معیار مشخص میشود. همچنین برای معیار ارزش موقت، زیرمعیارهای آن با هم جمع می‌شوند. پس از به دست آمدن این معیارها با ضرب این دو معیار باهم امتیاز محیطزیستی (ES) پروزه محاسبه میشود. نتایج و بحث: براساس مطالعه‌‌ای که انجام شد مشاهده شد بیشترین امتیاز منفی در صورت ادامه دفع به این روش برای اجزای بیولوژیکی- اکولوژیکی برابر 402- بوده است. همچنین کمترین امتیاز منفی از بین سایر اجزا موجود برای اجزای اقتصادی – عملیاتی برابر با 109- به دست آمده است. تنها امتیاز مثبت مربوط به اجزای اجتماعی – فرهنگی و جز امرار معاش میباشد. همچنین امتیاز حاصل برای اجزای فیزیکی – شیمیایی 351- و برای اجزای اجتماعی – فرهنگی 114- به دست آمد. که دلایل این امتیازات منفی عدم توجه درست به حجم زباله تولید شده توسط مردم، نبود سیستم تصفیه شیرابه، عدم وجود پوشش گیاهی منطقه دفن زباله شهری، دفن غیراصولی و غیربهداشتی، فاصله حمل و ... میباشد. عملیات دفع با روش فعلی علاوه بر ایجاد آلودگی زیست محیطی، بسیار هزینه‌بر نیز است. بیشترین مقدار هزینه در این روش صرف حمل و نقل، نیروی انسانی و عملیات خاک‌برداری و خاک‌ریزی میشود. علاوه بر این هزینه‌های مالی متاسفانه در سال‌های اخیر با از بین رفتن خاک‌های کشاورزی اطراف محل دفن زباله شهری باعث مهاجرت مردم از روستاهای اطراف این محل نیز شده است. این عمل باعث ایجاد آلودگی زیاد شده و مانع از تبدیل و بازیافت پسماند میشود.نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد اگر عملیات دفع زباله به همین صورت ادامه پیدا کند آسیب‌های محیطزیستی جبران ناپذیری به زیست‌بوم منطقه وارد خواهد شد. برای جلوگیری از این خسارات لازم است راهکارهای عملی ارائه شده و در بخش مدیریت تجدید نظری نسبت به ادامه این روش صورت گیرد. همچنین با توجه به نزدیکی اتمام دفن پسماند در این منطقه به دلیل پرشدن آن، پیشنهاد میشود در صورت اقدام به ایجاد یک محل جدید برای دفن پسماند حتما مطالعاتی از قبیل زمین‌شناسی، گیاه‌شناسی، ژوتکنیکی و ... صورت پذیرد. همچنین بنظر می‌رسد ایجاد یک کارخانه بازیافت زباله کمک بسیار شایانی برای کاهش حجم زباله میتواند باشد.
فاطمه کاظمیه؛ اسما عیدی
چکیده
سابقه و هدف: کشاورزی ارگانیک یکی از راهبردهای کشاورزی پایدار است که متکی بر روش های طبیعی کنترل آفت ها و بیماری ها بوده و در آن استفاده از آفت کش ها و علف کش های مصنوعی، کودهای شیمیایی، هورمون ها و آنتی بیوتیک ها تا حد امکان منع شده است. باتوجه به اهمیت موضوع امنیت غذایی و خسارت های جبران ناپذیر ناشی ...
بیشتر
سابقه و هدف: کشاورزی ارگانیک یکی از راهبردهای کشاورزی پایدار است که متکی بر روش های طبیعی کنترل آفت ها و بیماری ها بوده و در آن استفاده از آفت کش ها و علف کش های مصنوعی، کودهای شیمیایی، هورمون ها و آنتی بیوتیک ها تا حد امکان منع شده است. باتوجه به اهمیت موضوع امنیت غذایی و خسارت های جبران ناپذیر ناشی از استفاده بیش ازحد نهاده های شیمیایی کشاورزی بر محیط زیست و سلامت انسان ها، هدف کلی این تحقیق، شناسایی و تبیین عامل های بازدارنده توسعه کشاورزی ارگانیک بود. استان آذربایجان غربی به لحاظ موقعیت خاص جغرافیایی و تنوع محصول های کشاورزی از ظرفیت بالایی در تولید محصول های ارگانیک از جمله انگور، توت سفید، انار و سیب برخوردار است. با اینکه سابقه کشت ارگانیک از دیرباز در استان آذربایجان غربی معمول بوده است، اما متأسفانه درحال حاضر این نوع کشاورزی با موانع و مشکل های بسیاری مواجه است، بنابراین شناسایی و تببین عامل های بازدارنده به کارگیری کشاورزی ارگانیک اهمیت بالایی داشته و برای توسعه کشاورزی ارگانیک باید در جهت رفع این مشکل ها گام برداشت.مواد و روش ها: پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از نظر طرح تحقیق جزء پژوهش های کمی - کیفی است. در مرحله اول عامل های بازدارنده توسعه کشاورزی ارگانیک به روش دلفی شناسایی شدند. جامعه آماری این مرحله 25 نفر از اساتید دانشگاهی، خبرگان و متخصصان بودند که برای جمع آوری اطلاعات از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد. در مرحله دوم داده های حاصل از توافق متخصصان، به صورت پرسشنامه بسته پاسخ در اختیار کارشناسان قرار گرفت. جامعه آماری تحقیق در این مرحله شامل 101 نفر از کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی شهرستان ارومیه بودند که به دلیل محدود بودن جامعه آماری برای جمع آوری اطلاعات از روش سرشماری استفاده شد. به منظور تحلیل داده ها از تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی براساس روش تجزیه به مؤلفه های اصلی بهره گرفته شد.نتایج و بحث: براساس نتایج تحقیق، مهم ترین موانع و عامل های بازدارنده توسعه کشاورزی ارگانیک به ترتیب شامل: موانع اطلاعات و دانش کشاورزی (نبود دانش کافی در زمینه تولید محصول های ارگانیک)، موانع انگیزشی و نگرشی (عدم علاقه و مقاومت کشاورزان در پذیرش کشت محصول های ارگانیک)، موانع اقتصادی (نداشتن پشتوانه مالی برای تحمل خسارت های دوره گذر)، موانع فنی - مدیریتی و حمایتی (آشنا نبودن به فنون و روش های کشت محصول های ارگانیک و نبود متولی واحد و مشخص برای محصول های ارگانیک)، موانع کاربرد نهاده (مصرف بیش ازحد کودهای شیمیایی)، موانع ترویجی (شرکت محدود کشاورزان در برنامه های ترویجی و آموزشی) بودند.نتیجه گیری: برنامه ریزان بخش کشاورزی باید با دادن راهکارهایی در زمینه تسهیل امر صادرات محصول های کشاورزی ارگانیک، حمایت از کشاورزان پیشرو در کشت ارگانیک، اطلاع رسانی و انجام فعالیت های ترویجی برای استفاده از ظرفیت های موجود در کشور، جهت دهی تحقیقات کشاورزی از مصرف کودهای شیمیایی به مصرف کودهای آلی و بیولوژیک، توجه ویژه به کشاورزی ارگانیک در تدوین برنامه های راهبردی تحقیقات کشاورزی و نظام قیمت گذاری مناسب و مجزا برای محصول های ارگانیک، زمینه را برای توسعه و پیشرفت این نظام کشاورزی پایدار را فراهم نمایند. ارائه دوره های آموزشی- ترویجی در زمینه کشاورزی ارگانیک برای کشاورزان و تشویق آنان به شرکت در این کلاس ها و همچنین آموزش مروجان کشاورزی برای انتشار کشاورزی ارگانیک و نیز به ترویج کشاورزی ارگانیک از طریق رسانه های جمعی مانند رادیو و تلویزیون و سایر کانال های ارتباطی و منابع اطلاعاتی جهت ارتقاء سطح آگاهی های عمومی مصرف کنندگان و تولیدکنندگان محصول های ارگانیک پرداخته شود.
سیده کوثر موسی پور؛ امیر نعیمی
چکیده
سابقه و هدف: پایداری زیستمحیطی بیان‌کننده‌ی اقدامات مادی و غیرمادی است که اطلاعاتی کلیدی از آثار محیطزیست، رعایت مقررات، روابط ذی‌نفعان و دستگاه‌های سازمانی فراهم می‌آورد و نشان‌دهنده‌ی تعاریفی از اثربخشی و بهره‌وری اقدامات صورت گرفته در محیطزیست است. عملکرد زیستمحیطی به معنی میزان تأثیراتی است که فعالیت فیزیکی انسان ...
بیشتر
سابقه و هدف: پایداری زیستمحیطی بیان‌کننده‌ی اقدامات مادی و غیرمادی است که اطلاعاتی کلیدی از آثار محیطزیست، رعایت مقررات، روابط ذی‌نفعان و دستگاه‌های سازمانی فراهم می‌آورد و نشان‌دهنده‌ی تعاریفی از اثربخشی و بهره‌وری اقدامات صورت گرفته در محیطزیست است. عملکرد زیستمحیطی به معنی میزان تأثیراتی است که فعالیت فیزیکی انسان بر روی محیطزیست می‌گذارد. این شاخص بر ابعاد پایداری محیطزیست تأکید داشته و عملکرد سیاستها و برنامه‌های کشورها را درزمینه ی کاهش معضلات محیط زیستی و حفاظت از محیطزیست و مدیریت منابع طبیعی موردسنجش و ارزیابی قرار میدهد. هدف کلی این تحقیق، تحلیل اثرات عملکرد زیست محیطی روستائیان بر ادراک آنها نسبت به پایداری زیست محیطی در شهرستان باغملک بود .مواد و روش ها: تحقیق حاضر دارای ماهیت کمی است که ازنظر هدف جزو تحقیقات کاربردی و ازنظر نحوه گردآوری و پردازش داده‌ها جزو تحقیقات توصیفی ـ همبستگی به شمار میرود. جامعه آماری تحقیق شامل سرپرستان خانوار روستاهای بخش مرکزی شهرستان باغملک بودند (N=3005). حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 341 نفر محاسبه‌شد (N=341)و افراد نمونه با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای تناسبی موردمطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده‌ها در این تحقیق، پرسشنامه بود . روایی ظاهری و محتوایی پرسشنامه با نظـر کارشناسـان و متخصصـان درزمینه ی موضوع موردپژوهش مورد تأییـد قـرار گرفـت . بـرای تعیین پایایی ابزار تحقیق، مطالعـه راهنمـا انجام گرفت که مقـدار آلفـای کرونبـاخ برای مقیاس‌های اصلی پرسشنامه در حد مطلوب (0.78 تا 0.91) بدست آمد.نتایج و بحث: نتایج آمار توصیفی نشان داد میانگین ادراک پاسخگویان نسبت به پایداری زیست محیطی (3.66 از 6) بدست آمد. همچنین میانگین عملکرد زیستمحیطی (3.79 از 6) محاسبه شد. از بین مولفه های عملکرد زیست محیطی، مولفه مصرف با میانگین (4.36 از 6) و مولفه بازیافت با میانگین (3.45 از 6) به ترتیب بالاترین و پایین ترین اولویت را به خود اختصاص دادند. نتایج مدلسازی معادلات ساختاری نشان داد مقادیر پایایی ترکیبی (CR) و میانگین واریانس استخراج شده (AVE) محاسبه شده مؤلفههای عملکرد زیست محیطی در سطح مطلوبی بدست آمد. با توجه به وجود همبستگی معنیدار بین مولفه های عملکرد زیست محیطی این سازه از روایی منطقی برخوردار بود.نتایج بدست آمده از ضرایب اندازه گیری نشانگرهای متغیر ادراک پاسخگویان نسبت به وضعیت پایداری زیست محیطی نشان داد مقدار شاخص میانگین واریانس استخراج شده در حد مناسب و مقدار پایایی ترکیبی در سطح مطلوب بدست آمد. همچنین وجود همبستگی معنیدار بین نشانگرها نشان داد این متغیر از روایی منطقی قابل قبولی دارا میباشد. نتایج مدلهای ساختاری نشان داد عملکرد زیستمحیطی تاثیر مثبت و معنی داری بر ادراک پاسخگویان نسبت به پایداری زیست محیطی داشت. به طوری که این متغیر 13 درصد از تغییرات ادراک را تبیین نمود. همچنین نتایج بدست آمده نشان داد مولفههای سه گانه عملکرد زیستمحیطی (مصرف، نهادی و بازیافت) تاثیر مثبت و معنیداری بر ادراک پاسخگویان نسبت به پایداری زیست محیطی داشت. به طوری که این مولفه ها 24 درصد از تغییرات ادراک را تبیین کردند.نتیجه گیری: به عنوان یک نتیجه کلی می‌توان بیان داشت در روستاهای مورد مطالعه ، لازمه‌ی انجام رفتار محیط زیستی، داشتن اطلاعات کافی در مورد عملکرد محیط زیستی می باشد. درنتیجه هر چه مهارت روستاییان به سطوح بالاتر عملکرد مثبت زیستمحیطی سوق پیدا کند رفتارهای سازگارتر با محیطزیست از خود بروز خواهند داد که این رفتارها میتوانند به ارتقای پایداری زیست محیطی کمک نمایند.
سجاد بهرامی؛ احد ستوده؛ ناصر جمشیدی؛ محمدرضا علمی
دوره 16، شماره 3 ، مهر 1397، ، صفحه 1-24
چکیده
سابقه و هدف:
با گسترش صنعتهای مختلف، باوجود ایجاد رفاه برای انسان، خطرها و ریسکهای نهفته جدیدی نیز برای وی به وجود آمده است. صنعت پتروشیمی با توجه به گستردگی و حجم فعالیت ها و توانایی ایجاد خطر هم برای انسان و هم برای محیطزیست جزء صنعت های با ریسک بالا محسوب میشود. هدف از این تحقیق، ارزیابی و رتبه بندی ریسک ...
بیشتر
سابقه و هدف:
با گسترش صنعتهای مختلف، باوجود ایجاد رفاه برای انسان، خطرها و ریسکهای نهفته جدیدی نیز برای وی به وجود آمده است. صنعت پتروشیمی با توجه به گستردگی و حجم فعالیت ها و توانایی ایجاد خطر هم برای انسان و هم برای محیطزیست جزء صنعت های با ریسک بالا محسوب میشود. هدف از این تحقیق، ارزیابی و رتبه بندی ریسک های منتج از فعالیتهای فرآیندی در مجتمع پتروشیمی کرمانشاه است.
مواد و روش‌ها:
تحقیق حاضر یک پژوهش تحلیلی- میدانی است که در یک بازه زمانی حدود10 ماه در مجتمع پتروشیمی کرمانشاه انجام گرفت. در این تحقیق ضمن بررسی خطهای تولید محصول ها (اوره و آمونیاک)، تیمی 5 نفره از کارشناسان و خبرگان تشکیل شد. سپس به تهیه ی لیستی ابتدایی از مهم‌ترین ریسک ها و خطرها در حوزه ی محیط زیست اقدام و در مرحله ی بعد با استفاده از روش طوفان فکری و تکنیک دلفی اقدام به اصلاح لیست ابتدایی خطرها و ریسک های محیط زیستی شد و در قالب روش FMEA سنتی و فازی به ارزیابی ریسک محیط زیستی پرداخته شد.
نتایج و بحث:
بنابر نتایج به دست آمده از تعداد 38 ریسک شناسایی شده با روش FMEA سنتی، بالاترین رتبه مربوط به ریسک انتشار گازهای هیدروژن و آمونیاک در زمان از سرویس خارج شدن واحد آمونیاک و کمترین رتبه متعلق به ریسک پساب های آمونیاکی است. همچنین بیشترین فراوانی تأثیر ریسک ها مربوط به آلودگی هوا و نیز بیشترین دلیل ریسک ها مربوط به نقص در شبکه و اتصالها هستند. نتایج فازی سازی ورودی ها و خروجی روش FMEA نشان میدهد که از مجموع 15 ریسک که به صورت کلی در مجتمع پتروشیمی با نظرهای خبرگان شناسایی شده بیشترین عدد اولویت فازی در بخش بهداشتی مربوط به آلودگی صوتی (75/0)، در بخش ایمنی مربوط به سقوط از ارتفاع (75/0) و در بخش محیطزیست مربوط به کاهش منابع اکولوژیکی (613/0) طبق جدول 9 است.
نتیجه گیری:
طبق نتایج این تحقیق، رویکرد FMEA فازی میتواند به عنوان جایگزین مناسبی برای رویکرد سنتی FMEA در زمان نیاز به بیان نتایج، با دقت بیشتر باشد.
زکریا فرج زاده؛ محمد بخشوده؛ محسن رضایی میرقائد؛ حمید آماده
دوره 12، شماره 1 ، فروردین 1393
چکیده
برای الحاق به سازمان تجارت جهانی، ایران باید موانع واردات شامل تعرفهها و موانع غیرتعرفهای را کاهش دهد. کاهش این موانع میتواند پیامدهای اقتصادی و زیستمحیطی مهمی به دنبال داشته باشد. این مطالعه با هدف تحلیل اثرات اقتصادی و زیستمحیطی کاهش موانع واردات صورت گرفت. برای این منظور ابتدا یک مدل تعادل عمومی قابل محاسبه مبتنی بر ...
بیشتر
برای الحاق به سازمان تجارت جهانی، ایران باید موانع واردات شامل تعرفهها و موانع غیرتعرفهای را کاهش دهد. کاهش این موانع میتواند پیامدهای اقتصادی و زیستمحیطی مهمی به دنبال داشته باشد. این مطالعه با هدف تحلیل اثرات اقتصادی و زیستمحیطی کاهش موانع واردات صورت گرفت. برای این منظور ابتدا یک مدل تعادل عمومی قابل محاسبه مبتنی بر ماتریس حساب‌داری اجتماعی تدوین شد. در تحلیل زیستمحیطی، کل انتشار آلایندههای منتخب به سه گروه انتشار ناشی از مصرف سوخت، انتشار در جریان تولید و انتشار ناشی از مصرف نهایی غیرسوخت تقسیم گردید. سیاستهای کاهش موانع واردات نیز شامل جایگزینی موانع غیرتعرفهای با معادل تعرفه و دریافت تعرفه یکنواخت 14 و 4 درصد میباشد. یافتههای مطالعه نشان داد سیاستهای یاد شده تولید ناخالص را افزایش و سطح عمومی قیمتهای اقتصاد را کاهش خواهد داد. افزون بر این، این سیاستهای تجاری رفاه خانوارها را افزایش خواهند داد که سهم خانوارهای شهری و ثروتمند بیش از سایر گروهها میباشد. همچنین مشخص گردید کاهش موانع واردات موجب کاهش انتشار اغلب آلایندههای منتخب میشود اما بخشی از کاهش انتشار ناشی از کاهش مصرف سوخت و تغییر ترکیب تولید، بواسطه افزایش انتشار در جریان مصرف نهایی از بین میرود. این سیاستها ترکیب تولید را نیز به نفع بخشهای خدمات، نفت و گاز، فرآوردههای انرژی، منسوجات و پوشاک، شیلات و محصولات باغی تغییر خواهد داد.
