نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سمیه شیرزادی لسکوکلایه ¹
• حمید امیرنژاد ¹
• ساره حسینی ²

¹ گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع‌طبیعی ساری، ساری، ایران

² گروه جنگلداری، دانشکده منابع‌طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع‌طبیعی ساری، ساری، ایران

چکیده

سابقه و هدف: در سال‌های اخیر از مهمترین چالش‌ها در مدیریت جنگل‌های هیرکانی ادامه روند بهره‌برداری جنگل‌های هیرکانی و ممنوعیت آن (تنفس جنگل) می‌باشد. لذا هدف این پژوهش شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ و تهدید‌ طرح‌های بهره-برداری و ممنوعیت بهره‌برداری جنگل از دیدگاه اقتصادی و اجتماعی و ارائه راهبردهای مدیریتی مناسب در این زمینه و اولویت-بندی آنها به عنوان ابزاری برای کاهش این چالش‌ها می‌باشد.
مواد و روش‌ها: این پژوهش جهت شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ و تهدید‌، ارائه و اولویت‌بندی راهبردهای مناسب جهت اجرای طرح‌های بهره‌برداری جنگل و ممنوعیت آن از دیدگاه اقتصادی و اجتماعی در جنگل‌های تحت مدیریت حوزه اداره کل منابع‌طبیعی استان مازندران (ساری) با استفاده از روش پیمایش، مطالعات میدانی و تکمیل پرسشنامه انجام گردید. گروه متخصصین پژوهش متشکل از کارشناسان، اعضای هیأت علمی متخصص در زمینه جنگلداری و جوامع روستایی حاشیه جنگل‌های تحت مدیریت بوده است. در این مطالعه جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از تکنیک‌های Entropy و SWOT بهره گرفته شد.
نتایج و بحث: نتایج پژوهش، 4 قوت، 6 ضعف، 8 فرصت و 2 تهدید را برای بهره‌برداری جنگل و 2 قوت، 9 ضعف، 4 فرصت و 8 تهدید را برای ممنوعیت بهره‌برداری جنگل شناسایی نمود. بر اساس نتایج ماتریس SWOT مهمترین قوت‌ و فرصت بهره‌برداری جنگل منطقه شامل، کاهش قاچاق چوب و تامین نیازهای چوبی کشور و مهمترین ضعف و تهدید آن به ترتیب شامل هزینه‌های بهره‌برداری و نارضایتی دوستداران طبیعت بوده است. همچنین مهمترین قوت و فرصت‌ ممنوعیت بهره‌برداری جنگل شامل افزایش ارزش اقتصادی خدمات محیط‌زیستی جنگل‌ها و گرایش به سمت زراعت چوب و مهمترین ضعف و تهدید آن به ترتیب کاهش اشتغال و افزایش قاچاق چوب بوده است. مناسب‌ترین راهبردهای برای بهره‌برداری و ممنوعیت بهره‌برداری جنگل به ترتیب راهبرد تهاجمی و راهبرد تدافعی تعیین شد.
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج داده‌های مرتبط با بهره‌برداری و ممنوعیت بهره‌برداری جنگل (تنفس جنگل) جنگل‌های منطقه مورد مطالعه و بر اساس تحلیل نتایج ماتریس QSPM، مناسب‌ترین راهبرد مدیریتی برای بهره‌برداری و ممنوعیت بهره‌برداری جنگل منطقه از دیدگاه اقتصادی و اجتماعی به ترتیب راهبرد تهاجمی و راهبرد تدافعی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• بهره‌برداری چوبی جنگل
• جنگل‌های هیرکانی
• ماتریس برنامه‌ریزی راهبردی کمی
• تهدیدات- فرصتها- نقاط قوت و ضعف

عنوان مقاله [English]

Identification Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threats and Offering Management Strategies for Forest Logging and Forest Logging Ban

نویسندگان [English]

• somayeh shirzadi laskookalayeh ¹
• Hamid Amirnejad ¹
• sare hoseini ²

¹ Faculty of Agricultural Engineering, Agricultural Sciences and Natural Resources University Sari

² Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, Agricultural Sciences and Natural Resources University Sari

چکیده [English]

Background and purpose: In recent years, one of the most important challenges in the management of Hyrcanian forests is the continuation of the process of forests logging or its logging ban (forest respiration). Therefore, the purpose of this study is to identify the strengths, weaknesses, opportunities and threats of logging plans and forest logging ban from an economic and social perspective and to provide appropriate management strategies in this field and prioritize them as a tool to reduce these challenges.
Materials and methods: The study is identifing the strengths, weaknesses, opportunities and threats, presentation and prioritize appropriate strategies for forest logging and forest logging ban points of view social-economic in the forests under the management of Mazandaran province (Sari) using studies field and questionnaire completion. The statistical sample of the study consisted of experts and faculty members specialized in forestry field and rural communities on the margins of forests. In this study, entropy and SWOT techniques were used to data analyzes.
Results and discussion: The results of the study identified 4 strengths, 6 weaknesses, 8 opportunities and 2 threats for forest logging and 2 strengths, 9 weaknesses, 4 opportunities and 8 threats for forest logging ban. According to the SWOT matrix results, the most important strengths and opportunities for forest logging include reducing wood smuggling and meeting the country's wood needs, and the most important weakness and threat include logging costs and nature lovers' dissatisfaction, respectively. Also, the most important strengths and opportunities of forest logging ban include increasing the economic value of forest environmental services and the tendency towards wood cultivation, and its most important weakness and threat have been the reduction of employment and the increase of wood smuggling, respectively.
Conclusion: According to the results of data related forest logging and forest logging ban (forest respiration) of the forests of the study area and based on analysis of QSPM matrix results, most appropriate management strategy for forest logging and forest logging ban was an offensive strategy and a defensive strategy in point of viwe an economic and social, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

• Forest logging
• Hyrcanian forests
• Quantitative Strategic Planning Matrix
• Threat
• -Opportunities- Strengths and weaknesses