فاطمه آقامیر؛ حسینعلی بهرامی
دوره 16، شماره 2 ، تیر 1397، ، صفحه 217-232
چکیده
سابقه و هدف: جمعیت روبه‌رشد به غذا و آب بیشتری نیاز دارد که با کاهش منابع آبی متعارف، افزایش بهره‌وری عناصر غذایی در سامانه‌های متعارف ضروری خواهد بود. ایران در بخش میانی کمربند خشک کره زمین واقع شده، زمین‌های خشک و نیمه‌خشک بیش از 60 درصد مساحت آن را پوشانده و در نتیجه آب مهمترین فاکتور محدود‌کننده در فعالیت‌های کشاورزی و بیولوژیکی ...
بیشتر
سابقه و هدف: جمعیت روبه‌رشد به غذا و آب بیشتری نیاز دارد که با کاهش منابع آبی متعارف، افزایش بهره‌وری عناصر غذایی در سامانه‌های متعارف ضروری خواهد بود. ایران در بخش میانی کمربند خشک کره زمین واقع شده، زمین‌های خشک و نیمه‌خشک بیش از 60 درصد مساحت آن را پوشانده و در نتیجه آب مهمترین فاکتور محدود‌کننده در فعالیت‌های کشاورزی و بیولوژیکی است. کاربرد آب‌های نامتعارف در کشاورزی امری اجتناب‌ناپذیر بوده و در شرایط کشور ما نیز اهمیت زیادی دارد. آب‌های نامتعارف آب‌هایی هستند که قابلیت استفاده به‌صورت عادی و مستقیم را نداشته و برای استفاده باید اصلاحاتی از جمله حذف آلاینده‌های زیستی، فلزات سنگین، اصلاح شوری و pH روی آنها انجام شود. هدف این پژوهش ارزیابی اثر آب مغناطیسی بر جذب عناصر غذایی ضروری به وسیله گیاه ذرت (Zea mays) در شرایط شور بود. مواد و روش‌ها: برای تهیه آب مغناطیسی از دستگاه الکترومغناطیسی با شدت میدان 8 تا 10 میلی‌تسلا استفاده شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو فاکتور آب و شوری اجرا شد. تیمارهای آزمایشی از ترکیب دو سطح آب، غیرمغناطیسی (نرمال) و مغناطیسی و سه سطح شوری، 800، 1300 و 2100 میلی‌گرم در لیتر NaCl، با سه تکرار تشکیل شد. ویژگی‌های فیزیکی‌شیمیایی خاک از جمله بافت، کربن آلی، ظرفیت تبادل کاتیونی، قابلیت هدایت الکتریکی، pH، کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم محلول و تبادلی، نیترات، سولفات، کلر، فسفر، بُر، آهن، روی، منگنز و مس و همچنین عناصر موجود در گیاه از جمله نیتروژن کل، فسفر، بر، پتاسیم، سدیم، کلسیم، منیزیم، آهن، روی، منگنز و مس با استفاده از روش‌های استاندارد اندازه‌گیری شد. نتایج و بحث: نتایج تجزیه شیمیایی آب نشان داد که میدان الکترومغناطیسی اثر معنی‌داری بر ویژگی‌های شیمیایی آب ندارد. با توجه به ویژگی‌های خاک پیش و پس از برداشت محصول، آب مغناطیسی فقط بر غلظت‌های سدیم محلول و تبادلی، کلر، کلسیم و منیزیم محلول اثر معنی‌دار داشت. همچنین با افزایش شوری، جذب عناصر غذایی پرمصرف و درصد پروتئین کاهش و جذب عناصر غذایی کم‌مصرف و سدیم افزایش یافته است. بررسی مقایسه میانگین تیمارهای آزمایشی نشان داد که آب مغناطیسی جذب تمامی عناصر غذایی و درصد پروتئین را در برگ و دانه ذرت افزایش داده اما در مورد ریشه تغییر معنی‌داری مشاهده نشد. نتایج این پژوهش نشان داد که آب مغناطیسی در گیاه ذرت سبب کاهش تجمع سدیم و در نتیجه پیامدهای مخرب آن در اندام زایشی شده و با تجمع سدیم در ریشه و ساقه افزایش مقاومت گیاه به تنش شوری را سبب شده است. نتیجه‌گیری: در نواحی خشک و نیمه‌خشک ایران، با کاهش کیفیت آب مناسب در بخش کشاورزی، به نظر می‌رسد استفاده از آب مغناطیسی می‌تواند منجر به بهبود عملکرد و بهره‌وری آب شود؛ بنابراین انجام پژوهش‌های بیشتری در این زمینه پیشنهاد می‌شود.
محمود احمدی؛ هانیه میرحاجی
دوره 9، شماره 3 ، فروردین 1391
چکیده
تنش گرمایی درگیاهان عبارت است از افزایش دما به بالاتر از سطح آستانه برای یک دوره زمانی که موجب خسارت تغییر ناپذیر(پایدار) در رشد ونمو گیاهان شود. در دماهای خیلی بالا همراه با آسیب شدید سلولی و مرگ سلول ها ممکن است در چند دقیقه اتفاق بیافتند که دلیل آن ، به هم ریختن ساختارهای سلولی است.خسارت مستقیم بر اثر تنش گرما شامل به هم ریختن ساختار ...
بیشتر
تنش گرمایی درگیاهان عبارت است از افزایش دما به بالاتر از سطح آستانه برای یک دوره زمانی که موجب خسارت تغییر ناپذیر(پایدار) در رشد ونمو گیاهان شود. در دماهای خیلی بالا همراه با آسیب شدید سلولی و مرگ سلول ها ممکن است در چند دقیقه اتفاق بیافتند که دلیل آن ، به هم ریختن ساختارهای سلولی است.خسارت مستقیم بر اثر تنش گرما شامل به هم ریختن ساختار پروتئین ها وافزایش سیالیت غشاهای سلولی وخسارت غیر مستقیم می باشد. نتیجه این اختلال ها، وارد شدن خساراتی به گیاه از جمله ممانعت از رشد آن می باشد.پژوهش حاضر ، به زمان وقوع امواج گرمایی یا پدیده های حدی اقلیمی استان قزوین طی دوره آماری 25 ساله (1982- 2007) پرداخته و تاثیرات تنش های گرمایی بر رشد و نمو گیاه ذرت مورد ارزیابی قرارداده است. نتایج نشان داد، درماه های خرداد، تیر و مرداد طی سال های 1985- 2000 و 2001 بیش ترین امواج گرمایی را دارد بنحوی که در تیرماه طی سال های 1983- 1985- 1987- 2003 و 2006 مشاهدات بیشتر و بالاخره در ماه مرداد نیز طی سال های 1983- 1997 و 2005 به وقوع پیوسته است تحلیل روزانه آن در ماه خرداد تنها 10 روز در تیرماه 63 روز و درمرداد ماه 50 روز از آن دما به بالای 38 درجه رسیده و درگیاه ذرت تنش ایجاد می شود؛ در بین این سه ماه بیش ترین تنش نیز مربوط به ماه تیر بوده که باعث کاهش کیفیت محصول و یا از بین رفتن گیاه شده است. وقتی امواج گرمایی افزایش یابد و از آستانه تحمل گیاه بالاتر رود بر روی محصولات تاثیر منفی گذاشته و در نتیجه باعث کاهش میزان تولید و یا در مواردی باعث از بین رفتن محصولات می شود.
