نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
گروه ترویج و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
چکیده
سابقه و هدف:
مهمترین مخاطره طبیعی که در سال‌های اخیر در ایران درحال رخ دادن است، کاهش سطح آب دریاچه ارومیه می‌باشد که هزینه‌ی زیادی را در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی متوجه ساکنان روستایی پیرامون خود کرده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی پیامدهای خشک‌شدن دریاچه ارومیه بر وضعیت اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی دهستان دول شهرستان ارومیه صورت گرفت.
مواد و روشها:
این پژوهش از نوع مطالعات کاربردی بوده و روش آن از نوع توصیفی – پیمایشی می‌باشد و به‌منظور دستیابی به این هدف از روش علی - مقایسه‌ای استفاده گردید. جامعه آماری آن را سرپرستان خانوارهای دهستان دول شهرستان ارومیه در استان آذربایجان‌غربی تشکیل می‌دهند (2130نفر) که در قسمت جنوب‌غربی دریاچه ارومیه قرار گرفته است. حجم نمونه از طریق جدول مورگان به تعداد 152 نفر برآورد و از طریق روش انتساب متناسب بین روستاهای دهستان تقسیم گردید و در انتها با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده، پاسخگویان انتخاب گردیدند. ابزار تحقیق پرسشنامه‌ای بود که روایی آن بر اساس تحقیق‌های پیشین و نظرهای اساتید و کارشناسان تائید و برای تعیین میزان پایایی از ضریب آلفای کرونباخ1استفاده گردید که برای هریک از سنجه‌های اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی به‌صورت مجزا محاسبه شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها از طریق نرم‌افزار SPSS صورت گرفت که افزون بر آمار توصیفی، از آمار استنباطی نظیر آزمون‌های مقایسه‌ای استفاده گردید.
نتایج و بحث:
نتایج پژوهش نشان داد خشک‌شدن دریاچه ارومیه بر وضعیت اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی روستاهای مورد مطالعه تاثیر گذاشته است. به‌طوریکه افزایش هزینه تامین آب کشاورزی و کاهش اشتغال در بخش کشاورزی در حوزه اقتصادی، افزایش یاس و ناامیدی نسبت به آینده و کاهش تمایل به فعالیت فرزندان در محیط روستایی و شغل کشاورزی در حوزه اجتماعی و افزایش بیماری‌های گیاهی و کاهش میزان سطح آب چاه‌ها در حوزه محیط زیستی بیشترین تغییرات را نسبت به دوره قبل داشته‌اند. همچنین نتایج آماری نشان داد، مناطق بر حسب دوری و نزدیکی به سواحل دریاچه، پیامدهای متفاوتی را تجربه نموده‌اند، به‌طوریکه با دور شدن از ساحل‌های دریاچه، پیامدهای خشک شدن دریاچه کمتر می‌شود و برعکس.
نتیجه گیری:
باید توجه داشت که کلیت حفظ محیط در قالب جلوگیری از بروز سانحه‌های طبیعی و غیرطبیعی از جمله اموری است که ارتباط مستقیم با امنیت انسان‌های زنده دارد. بنابراین، شناسایی عامل‌های کلیدی و پیامدهای آن جهت انتخاب راهکارهای مناسب برای مقابله درست با آن مستلزم تلاش همگانی است که با بحث و بررسی فراوان و مدیریت صحیح این امر میسر می‌شود تا میزان آمار تخریبی آن کاهش یابد. همچنین می‌توان با حمایت سازمان‌های دولتی بویژه وزارت جهاد کشاورزی و سازمان‌های متبوعه با آزمایش خاک زمین‌های روستاهای حاشیه دریاچه ارومیه و سپس آشنا کردن روستاییان با کشت محصول‌های با نیاز آبی کم و نهادها و بذرهای مقاوم در برابر شوری خاک و اختصاص بودجه‌های عمرانی، خدماتی، اجرای پروژه‌های مختلف و ایجاد اشتغال برای روستاییان در زمینه صنایع تبدیلی و تکمیلی، صنایع دستی، غذاهای محلی، فعالیت‌های گردشگری و فعالیت‌هایی که نیاز به آب کم دارند و جذب نیروی کار آزاد شده از مشاغل جانبی دریاچه ارومیه در این بخش فراهم گردد تا وضعیت اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی روستاییان حاشیه دریاچه ارومیه بهبود یابد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
(Effects of water-level decline in Urmia Lake on rural areas (case study: Dole District, Urmia
نویسندگان [English]
- Mehdi Amini
- Hossein Kouhestani
- Fatemeh Kazemiyeh
Department of Extension and Rural Development, Faculty of Agriculture, University of Tabriz, Tabriz, Iran
چکیده [English]
Introduction:
The most important natural hazard that has been occurred in Iran during recent years is the reduction in the water level of Urmia Lake, which has brought a great deal of economic, social, and environmental issues for its surrounding inhabitants. The purpose of this study was to investigate the effects of Urmia Lake drying on the economic, social, and environmental conditions of the rural district of Urmia city.
Material and methods:
This study is an applied, descriptive-survey research and a causal-comparative method was used. The statistical population of this study was the head of rural households in Urmia city of West Azerbaijan Province (2130 people) located in the southwest of Lake Urmia. The sample size was estimated to be 152 people by Morgan table and divided into rural districts by the appropriate allocation method. In the end, respondents were selected by a simple random sampling method. The research instrument was a questionnaire, the validity of which was confirmed based on past research and opinions of experts. To determine the reliability of the Cronbach's alpha coefficient, it was calculated for each of the economic, social, and environmental indicators. Data were analyzed by SPSS software. In addition to descriptive statistics, inferential statistics such as comparative tests were used.
Results and discussion:
The results of this study showed that the drying of Urmia Lake affected the economic, social, and environmental conditions of the studied villages. It caused an increase in the cost of water supply for agriculture, reduced employment in the agricultural sector in the economic area, increased the hopelessness about the future, reduced the tendency of children to work in the rural environment and agricultural occupation in the social sphere, increased plant diseases, and reduced the level of water in the wells. Also, according to statistical results, the consequences of the lake drying was more for those regions near the coast of the lake and vice versa.
Conclusion:
In this context, it should also be noted that the overall protection of the environment in the prevention of natural and abnormal accidents is one of the issues that directly affect the safety of human beings. Therefore, identifying key factors and their implications in choosing appropriate solutions to cope with it requires a public effort that can be discussed and investigated abundantly to reduce its destruction rate. It can also be supported by government agencies, in particular the Ministry of Agriculture, by testing the soil of the villages around Urmia Lake, then familiarizing the villagers with cultivating crops with low water requirements and plants resistant to soil salinity, and employment for the villagers in the field of conversion and complementary industries, handicrafts, local food, tourism activities and activities that require little water to improve the livelihood of the villagers living on the margin of Urmia Lake.
کلیدواژه‌ها [English]
- Economic outcomes
- Environmental impact
- Urmia lake
- Social outcomes
- Dole Village
- Alizadeh, A., Motamedi, J. and Erfanzadeh, R., 2014. Potential of four halophytes from the Urmia Lacke as soli phytodesalination. Iranian Journal of Range and Desert Research. 21(4), 663-675. (In Persian).
- Babaie, M., ghaderi, R., Badraghnejad, A. and azadfallah, Z., 2017. Identification and prioritization of factors affecting drying of Lake Urmia Water based on Delphi Model. Natural Geography Quarterly. 10(35), 101-114. (In Persian).
- Crighton, J.C., Elliott, S.J., Merk, j.V.D., Small, I. and Upshur, R., 2003. Impacts of an environmental disaster on psychosocial health and well-Being in Karakal Pakistan. Journal of Social Science and Medicine. 56, 551-567.
- Emenigeshlagh, S., Ahangaran, J. and Moridi, S., 2016. The effects of drying Lake Urmia on rural tourism studied in the villages and coastal ports of Urmia. Journal of Science, Faculty of Tourism Sciences, University of Science and Culture. 3(4), 17-29. (In Persian).
- Erdinger, L., Hollert, H. and Eckl, P., 2011. Aral Sea: An ecological disaster zone with impact on human health. Reference module in earth system and environment. Journal of Encyclopedia of Environmental Health. 15, 136-144.
- Faraje, A., Olian, M. and Fathi, A., 2018. Forecasting regional effects of Urmia Lake drying by political approach. Geography and Urban-Regional Integration. 27, 37-54. (In Persian).
- Goli, A., Iranneghad, R. and Sadeghi Jadidi, A., 2018. Economic consequences of drying of Lake Urmia in its western and eastern villages. Quarterly Journal of Space Economics and Rural Development 1, 113-136. (In Persian).
- Haghi, S., Khatoonabadi, A. and Ebrahim, M., 2016. The effect of Orumieh Lake drying process on the economic situation of rural areas around the view of rural households in Baksluchai Village of Urmia. Quarterly Rural Development Strategies. 3(3), 287-302. (In Persian).
- Howden, M., Schroeter, S., Crimp, S. and Hanigan, I., 2014. The changing roles of science in managing Australian droughts: an agricultural perspective. Weather and Climate Extremes. 3, 80-89.
- Khoshakhlag, F., Heidari, M.A., Moradi, M.A. and Molaei, A., 2014. Simulating the regime change of Maragheh temperature by drying of Lake Urmia. Geography and Environmental Hazards. 2(8), 1-18. (In Persian).
- Ministry of Environment, Land, Water and Planning Australia, 2015. Available online at: http://www.dse.vic.gov.au
- Management and Planning Organization, 2017. Detailed results of the general agricultural census of the province of Azarbayjan Province in 1395 (Iranian calendar year). Publication of Management and Planning Organization of West Azarbaijan province.
- Mohammadi Yeghaneh, B, Velae, M. and Cheraghi, M. 2013. Effects of declining water in Lake Urmia on the agricultural economy of the aroound villages (Case Study: Northern Marhamat Abad village, Miandoab city)
- Nikjo, B., Abdshahi, A. and Yazdanpanah, M., 2017. Study and prioritize the consequences of Lake Urmia drying on the economic, social and environmental conditions of rural Malekan. Quarterly Journal of Environmental Sciences. 15(1), 27-44. (In Persian).
- Sarmad, Z., Bazargan, V. and Hejazi, A., 2012. Research Methods in Behavioral Sciences. Agah Publishing, Tehran.
- Udmale, P., Ichikawa, Y., Manandhar, S., Ishidaira, H. and Kime, A., 2014. Farmers' perception of drought impacts, local adaptation and administrative mitigation measures in maharashtar state, India. International Journal of Disaster Risk Reduction. 10, 250-269.
- Vafaeian, M. and Hanjari, R. and Mirzapoure Pirdosti 2017. Investigating the methods of reviving Lake Urmia. 3rd National Conference on Civil Engineering and Sustainable Development of Iran, Tehran. (In Persian)
- Vossoughi, Gh. and Mostajeer, B., 1997. Fresh water Fish. Tehran University Press, Tehran.
- Wisner, B., Blaikia, P.T., Cannon, T. and Davis, I., 2003. At Risk: Natural hazards, people's vulnerability and disasters, Second edition. Routledge.
- Yodmani, S., 2000. Disaster risk management and vulnerability reduction: protecting the poor. Social Protect Workshop. Protecting Communities â Social Funds and Disaster Management.
)