نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عطااله بهرامی ¹
• ابوالقاسم علی قارداشی ²
• آرمین پرویزیان ²
• حسین کاکایی ¹
• فاطمه کاظمی ¹

¹ گروه مهندسی معدن، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

² گروه مهندسی آب و فاضلاب، دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط‌ زیست، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

سابقه و هدف:
آلودگی ناشی از سدهای باطله کارخانه‌های فرآوری مواد معدنی از جمله کارخانه‌های فرآوری طلا، از مهمترین معضلات صنایع معدنی بوده و مشکلات محیط زیستی فراوانی را به دنبال دارد. پساب کارخانه‌های فرآوری طلا، حاوی مقادیر قابل‌توجهی از سیانید و ترکیبات آن است. تاکنون روش‌های بیولوژیکی و شیمیایی مختلفی برای حذف سیانید موجود در پساب حاصل از فرآوری طلا مورد بررسی قرار گرفته است. یکی از روش‌های مورد توجه پژوهشگران، استفاده از جاذب‌های طبیعی مانند ذغال‌سنگ فعال، برای جذب سیانید موجود در پساب است.
 مواد و روش‌ها:
در این تحقیق به بررسی جذب سیانید موجود در پساب سد باطله کارخانه فرآوری طلای زرشوران (واقع در 35 کیلومتری شهر تکاب استان آذربایجان غربی) با استفاده از ذغال‌سنگ معدن قوزلوی شاهین‌دژ (در حدود 100 کیلومتری کارخانه) پرداخته شده است. آزمایش‌های جذب سیانید در مقیاس پایلوت آزمایشگاهی در دو حالت استفاده از ذغال‌سنگ خام و ذغال فرآوری‌شده انجام شده است. بدین ترتیب که ابتدا نمونه ذغال‌سنگ در داخل استوانه مدرج تا ارتفاع 75 میلی‌متری ریخته شد. در مرحله بعد به استوانه (تا ارتفاع 100 میلی‌متری)، پساب حاوی سیانید اضافه و دبی خروجی سیانید اندازه‌گیری شد. پس از انجام آزمایش‌ها (در هر دو حالت استفاده از نمونه ذغال‌سنگ خام و فرآوری‌شده)، نمونه‌های ذغال‌سنگ در هوای آزاد خشک شدند و آنالیز درصد خاکستر روی هر یک انجام شد. محلول حاصل از هر آزمایش با استفاده از کاغذ صافی واتمن شماره 75 صاف و محتوی سیانید انداز‌گیری شد (میزان سیانید باقی‌مانده یا جذب‌نشده توسط ذغال‌سنگ).
 نتایج و بحث:
مطابق نتایج آزمایش‌ها، فراکسیون دانه‌بندی 2-1 میلی‌متر دارای بیشترین مقدار دبی خروجی به میزان 16/8 میلی‌لیتر در دقیقه و کمترین دبی نیز مربوط به ذرات با اندازه کمتر از یک میلی‌متر بوده است. بیشترین مقدار دبی خروجی در فراکسیون دانه‌بندی 2-1 میلی‌متر برای ذغال‌سنگ فرآوری‌شده برابر 61/10 میلی‌لیتر بر دقیقه به دست آمد. بر اساس نتایج آنالیز مقدار خاکستر، پس از انجام عملیات جذب سیانید مقدار خاکستر در فراکسیون‌های 2 تا 75/4 و بزرگتر از 75/4 میلی‌متر به‌ترتیب 7/3 و 7/0 درصد کاهش داشته است، اما مقدار خاکستر فراکسیون دانه‌بندی ذرات با اندازه بزرگتر از 1 میلی‌متر پس از انجام سیانوراسیون به مقدار 8/11درصد افزایش یافته است. در تمامی آزمایش‌های انجام‌شده جذب سیانید با استفاده از ذغال‌سنگ، بیشترین مقدار جذب مربوط به محدوده دانه‌بندی 2-1 میلی‌متر است. مقدار سیانید جذب‌شده در این فراکسیون برای ذغال‌سنگ خام، فرآوری‌شده و ذغال مخلوط‌شده به وسیله همزن مکانیکی با سیانید به ترتیب برابر 3/42، 78/31 و 88/21 درصد است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که فرآوری ذغال‌سنگ تاثیری در میزان جذب سیانید نداشته و خواص فیزیکی مانند اندازه ذرات و سطح ویژه ذغال مهمترین عوامل در جذب سیانید هستند. در این تحقیق همچنین همدماهای جذب سیانید با ذغال‌سنگ براساس مدل‌های لانگمویر و فروندلیچ بررسی شد. فرایند جذب در تمامی فراکسیون‌های دانه‌بندی از مدل فروندلیچ تبعیت بیشتری داشته که نشان‌دهنده غیریکنواخت بودن ذغال‌سنگ مورد استفاده و قدرت جذب متفاوت آن است. پدیده جذب سطحی در نقاط مختلف جاذب تحت ‌تاثیر نیروهای مختلف، اعم از فیزیکی و شیمیایی اتفاق می‌افتد. 
نتیجه‌گیری:
نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که استفاده از ذغال‌‌سنگ قوزلوی شاهین‌دژ (واقع در چند کیلومتری سد باطله) با دانه‌بندی 2-1 میلی‌متر به‌صورت خام در بستر وکف سد باطله می‌تواند از آلودگی منابع آب زیرزمینی به سیانور به مقدار قابل‌توجهی بکاهد.

کلیدواژه‌ها

• سیانوراسیون طلا
• جذب سطحی
• ذغال‌سنگ
• ایزوترم‌های جذب

عنوان مقاله [English]

Removal of cyanide from the wastewater of Zarshuran gold processing plant using coal (case study)

نویسندگان [English]

• Ataolah Bahrami ¹
• Abolghsem Alighardashi ²
• Amin Parvizian ²
• Hossein Kakaei ¹
• Fatemeh Kazemi ¹

¹ Department of Mining Engineering, Faculty of Engineering, Urmia University, Urmia, Iran

² Water and Environmental Engineering Department, Faculty of Civil Engineering, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Introduction:
Contamination caused by tailing dams of mineral processing plants is one of the most important problems facing the mineral industry and that causes many environmental problems. Among these, we can point out to the contamination caused by the tailing dams of gold processing plants. This wastewater contains significant amounts of cyanide and its compounds. So far, various biological and chemical methods have been investigated for eliminating cyanide in gold processing waste. One of the methods used by researchers is the use of natural absorbents such as activated charcoal, due to the ease of use and the its reusability.
Materials and methods:
In this research, the adsorption of cyanide of the tailing dam wastewater of the Zarshuran gold processing plant (35 km from Takab, West Azarbaijan Province) using Shahin Dezh coal mine (about 100 km from the plant) was investigated. Cyanide adsorption experiments were performed on a laboratory scale under two modes of using crude charcoal and processed charcoal. First, the charcoal sample was poured into the cylinder up to the height of 75 mm. In the next step, the effluent containing cyanide was added to the cylinder (up to 100 mm) and the cyanide output flow rate was measured. After the experiments, charcoal samples were dried in open air, and ash percentage analysis was performed for each of them. The resultant solution of each test was filtered with Whatman paper No. 75 and analyzed for cyanide content.
Results and discussion:
According to the results of the experiments, the granulation fraction of -2±1 mm had the highest output flow rate of 8.16 mL.min-1 and the lowest flow rate was related to particles less than 1 mm in size. The highest output flow rate for processed charcoal was obtained at 10.61 mL.min-1 in the granulation fraction of -2±1 mm. Based on analysis of the amount of ash, after the cyanide adsorption operation, the amount of ash in fractions of –4.75 and +4.75 ± 2 mm decreased by 0.7 and 3.7%, but, after cyanidation, the amount of fractions + 1 mm increased by 11.8%. In all experiments, cyanide adsorption using crude charcoal has the highest absorbance value for grain size in the range of -2±1 mm. The amount of cyanide adsorbed in this fraction for crude coal, processed coal and coal mixed with cyanide using a mechanical stirrer is 42.3, 31.78 and 21.88%, respectively. In this study, isotherm adsorption models of cyanide on charcoal were also studied based on Langmuir and Freundlich. The absorption process in all granulation fractions matched most closely the Freundlich model, indicating that that adsorption of cyanide follows a multi-layer adsorption onto the heterogeneous surface of the charcoal. The adsorption phenomenon occurs in different absorbent intake regions as a result of various forces, both physical and chemical.
Conclusion:
The results of this study indicate that processing the charcoal does not have any effect on the absorption of cyanide, and physical properties such as particle size and the specific surface area of coal are the most important factors in the absorption of cyanide. The results of this study indicate that the use of coal from the Gozlu mine Shahin Dezh, located a few kilometers from the tailing dam, with a grain size of -2±1 mm, in the form of crude in the bed and bottom of the dam, can significantly reduce the cyanide contamination of underground water resources.

کلیدواژه‌ها [English]

• Charcoal
• Gold cyanidation
• Isotherms
• Surface adsorption