نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
گروه برنامه ریزی و طراحی محیط، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده
سابقه و هدف: آلودگی های محیط زیستی ناشی از تخلیه و تلنبارکردن پسماند ساخت و تخریب عمرانی اثرات نامطلوبی بر بهداشت محیط زیست می گذارد. این پژوهش با هدف مدیریت برنامه ریزی کاشت گیاهان مقاوم نسبت به عناصر سنگین در مرکز استحصال پسماندهای ساختمانی - عمرانی گود آبعلی تهران انجام شده است.
مواد و روش ها: روش پژوهش، ضمن بسترسازی نظریه شناختی، آزمایشی – تحلیلی بوده است که بصورت مقطعی در سال 1401 انجام شد. نمونه های پژوهش را گیاهان خرزهره (nerium oleander)، اکالیپتوس (eucalyptus camaldulensis)، زیتون تلخ (melia azedarach)، مورد (myrtus communis)، گل رز rosa damascena))، پسته (pistacia vera) و کاج (pinus) تشکیل دادند که بصورت تصادفی انتخاب شدند. اراضی بر اساس ضرورت ده درصد کاشت گیاهان اطراف کارخانجات صنعتی بر طبق ضوابط محیط زیستی سازمان محیط زیست و در محیط پیرامونی کارخانه شن و ماسه انتخاب شده اند. نمونه ها در خاک پساب (روان آب حاصل از شستشوی شن و ماسه کارخانجات بازیافت نخاله های ساختمانی) مرکز استحصال گود آبعلی تهران کاشته شدند و طی چند ماه مراقبت و آبیاری، در شرایط نور و دمای منطقه (37 درجه) نگهداری شدند. ابزار اندازه گیری مشاهده عینی بوده است که روایی آن تأیید متخصصان امر و پایایی آن معیارهای رشد گیاهان بوده است. سپس یافته ها با استفاده از بررسی آزمایشگاهی و تحلیل محتوا و نرم افزار SPSSp مورد تحلیل قرار گرفتند.
نتایج و بحث:. یافته ها نشان دادند افزایش غلظت فلزات سنگین Cd و Pb در خاک پساب منطقه موجب کاهش تنوع و تراکم گونه های گیاهی می شود و با مدیریت برنامه ریزی کاشت گیاهان مقاوم نسبت به عناصر سنگین می توان اثرات نامطلوب این عناصر بر تنوع و تراکم پوشش گیاهی منطقه را کاهش داد. همچنین یافته ها نشان دادند گیاه اکالیپتوس در ابتدای فصل رشد، به دلیل جذب بالای فلزات سنگین رشد نکرد، اما گیاهان خرزهره، زیتون تلخ، مورد، گل رز، پسته و کاج به رشد خود ادامه دادند. گسترش پوشش گیاهی منطقه گود آبعلی تهران بدون ارزیابی میزان تاب آوری گونه های گیاهی مقاوم نسبت به عناصر سنگین منطقه ممکن نیست و به کارگیری این یافته ها در ارایه الگوی کاشت گونهها، روند ناپایداری زیستی پوشش گیاهی سرزمین را کاهش خواهد داد. لذا هدف پژوهش حاضر ضمن اشاره به عوامل مؤثر بر تاب آوری بوم شناختی و تاثیر عناصر سخت بر رشد گونه های گیاهی توسعه فضای سبز منطقه، ارائه فهرستی از گونه های سازگار با شرایط محیطی و اقلیمی خاص سرزمین بوده است. این تحقیق سعی بر کمی کردن شاخص های کیفی کاشت گونه های گیاهی مقاوم به عناصر سنگین در جهت ارزیابی آنها در ارتباط با معیارهای تاب آوری عناصر سنگین منطقه را داشته است. بدین منظور معیارها و زیرمعیارهای تاب آوری گونه های گیاهی بر اساس مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و تجربه نگارندگان تعیین شدند.
نتیجه گیری: کاشت گیاهان مقاوم نسبت به عناصر سنگین می تواند اثرات نامطلوب غلظت عناصر سنگین خاک بر رشد پوشش گیاهی سرزمین را کاهش دهد. در این راستا، گیاه پالایی در راستای کاهش غلظت عناصر سنگین خاک پساب مرکز استحصال پسماندهای ساختمانی - عمرانی گود آبعلی تهران توصیه می شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Assessing plants resistant to heavy elements in the sewage soil of the construction waste recovery center of Gud Abali – Tehran
نویسندگان [English]
- Moodamadali Pouyan
- Shahindokht Barghjelveh
Department of Environmental Planning and Design, Environmental Sciences Research Institute, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]
Introduction: Environmental pollution caused by growing dumps of increasing urban construction wastes has adverse effects on the health of the environment. This research was carried out with the aim of planting plants resistant to heavy elements in the construction waste recovery center of Gud Abali - Tehran.
Material and methods: The research method, while laying the foundation of cognitive theory, was experimental-analytical, which was carried out cross-sectionally in 2022. The research samples are oleander (Nerium oleander), eucalyptus (Eucalyptus camaldulensis), bitter olive (Melia azedarach), Myrtus communis L., rose (Rosa damascena), pistachio (Pistacia vera) and pine (Pinus). They were randomly selected. Lands were selected based on the necessity of ten percent planting of plants around industrial factories according to the environmental regulations of the Environmental Organization and in the surrounding environment of the sand factory. The samples were planted in the effluent soil of the Abali Mining Center in Tehran and were kept under light and temperature conditions of 37 degrees during several months of care and irrigation. The measurement tool was objective observation, the validity of which was confirmed by experts and the reliability of plant growth criteria. Then the findings were analyzed using laboratory investigation and content analysis and SPSS software.
Results and discussion: The findings showed that the increase in the concentration of heavy metals Cd and Pb in the sewage soil of the region causes a decrease in the diversity and density of plant species, and by managing the planning of plants resistant to heavy elements, the adverse effects of these elements on the diversity and density of vegetation in the region can be reduced. The findings showed that the eucalyptus plant did not grow at the beginning of the growing season due to the high absorption of heavy metals, but the oleander, bitter olive, case, rose, pistachio and pine plants continued to grow. Since it is not possible to expand the vegetation of Gud Abali area of Tehran without evaluating the resilience of resistant plant species to heavy elements of the region, the application of these findings in presenting the species planting pattern will lead to the biological instability of the land's vegetation.
Conclusion: Assessing plants resistant to heavy elements can reduce the adverse effects of heavy elements on plant diversity and density in the region. In this regard, plant remediation is recommended in order to manage the concentration of heavy elements in the effluent soil of Gud Abali Construction Waste Recovery Center of Tehran.
کلیدواژه‌ها [English]
- Tehran Gud Abali
- Plants resistant to heavy elements
- Construction waste
)