بررسی و تحلیل حساسیت ریسک مراکز دفن زباله بر آلودگی منابع پذیرنده آب استان خراسان شمالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه بجنورد، بجنورد، ایران

2 گروه پژوهشی اکولوژی انسانی شهری کارگشا، تهران، ایران

چکیده

سابقه و هدف: آلودگی منابع پذیرنده آب در محل‌های دفن پسماند، مهم ترین خطر دفن زباله‌ها بر محیط زیست است. از این رو این پژوهش با دربرگیری شناخت ویژگی‌های منابع و آلاینده‌ها و محیط‌های تحت تاثیر آلودگی و نوع آن، ریسک اکولوژیکی (جامعه انسانی، فون و فلور طبیعی) را شناسایی نموده و تاثیرات آنها را با اولویت‌بندی جامع بررسی کرده است.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه کاربردی تلفیقی، طی یک فرآیند گام به گام و مرحله‌ای و با استفاده از اطلاعات و آمار موجود (از نظر زمانی و پهنه مکانی تحت تاثیر) شامل نمونه‌هایی از غلظت عناصر و ترکیبات شیمیایی و فیزیکی آلاینده با منشا پسماند شهری و فعالیت‌های ناشی از دفن زباله، تمامی انواع ریسک‌هایی که باید به آن­ها واکنش نشان داد شناسایی و سهم هریک از موثرها، اثرات و متأثرها بدست آمد. برنامه Axure RP برای ترسیم نمودارهای محاسبات سطح ایمنی، خطر و بعد و فاصله آنها و تحلیل ریسک مورد استفاده قرار گرفت.
نتایج و بحث: نتایج نشان داد ریسک اکولوژیک منابع پذیرنده در اطراف مرکز دفن بجنورد به عنوان مرکز منتخب استان خراسان شمالی در دامنه ریسک اکولوژیک کم قرار گرفته است. ریسک بیولوژیک ناشی از فلزات سنگین در حد متوسط بوده، و ریسک چرخه غذایی انسانی و پوشش جانوری و گیاهی در رتبه کم و بدون تهدید برای چرخه غذایی می‌باشد. شاخص ریسک آلودگی عوامل موثر در محاسبه برای خاکچال بجنورد با شرایط اجرایی جاری معادل 81%Rm= برآورد شد. وضعیت این ریسک در دامنه بالای خطرات و در مرز مخاطرات قرار گرفته است.
نتیجه‌گیری: با توجه به شناسایی و تحلیل انواع ریسک در اطراف خاکچال بجنورد، نقشه‌های هم‌ریسک، هم‌خطر و هم‌ایمن ترسیم شد که در نتیجه آن کانون‌های آسیب‌پذیر شناسایی و جهت کنترل و حفاظت از آن‌ها برنامه‌ریزی صحیح می‌تواند صورت گیرد. در واقع طراحی نقشه هم‌ریسک و منابع بالقوه و بالفعل آلودگی، نوع آلاینده و محیط هدف و تحت تاثیر با در نظر گرفتن دامنه زمانی می‌تواند مدیریت کیفی منابع را به ­شدت ارتقا داده و بانک اطلاعاتی موجود در کشور و استان را تکمیل وآماده برنامه‌ریزی‌های بلندمدت نماید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the risk sensitivity of landfill centers on the pollution of water-receiving sources in North Khorasan Province

نویسندگان [English]

  • Sadegh Partani 1
  • Asiye Noruzi 2
1 Department of Civil Engineering, Faculty of Engineering, Bojnord University, Bojnord, Iran
2 Kargosha Research Group of Urban Human Ecology, Tehran, Iran
چکیده [English]

Introduction: Pollution of water-receiving sources in waste disposal sites is the most important risk of waste disposal on the environment. Therefore, this research has estimated the ecological risk (human society, natural flora and fauna) considering the characteristics of sources and pollutants, and its type. The risk analysis has examined their effects with a comprehensive prioritization.
Material and methods: In this integrated applied study, during a step-by-step process and using available information and statistics (in terms of time and spatial area affected), including examples of the concentration of elements and chemical and physical compounds of pollutants with the origin of waste Urban and waste disposal activities, all types of risks were identified and the contribution of each of the effective, effects and affected was obtained. Axure RP program was used to draw diagrams of safety level calculations, risk and dimension and their distance and risk analyses.
Results and discussion: The results showed that the ecological risk of receiving resources around Bojnord Burial Center as the selected center of North Khorasan Province is in the range of low ecological risk. The biological risk caused by heavy metals is moderate, and the risk for the human food cycle and animal and plant cover is low and without threat to the food cycle. The pollution risk index of the effective factors in the calculation for the Bojnoord landfill with current implementation conditions was estimated as Rm=81%. The status of pollution risk index is on the verge of very high risk with potential environmental dangers.
Conclusion: According to the identification and analysis of the types of risk around the Bojnord landfill, equal risk and equal safety maps were drawn, as a result of which vulnerable centers could be identified and proper planning can be done to control and protect them. In fact, the design of the co-risk map and the potential and actual sources of pollution, the type of pollutant and the target and affected environment, taking into account the time domain, can greatly improve the quality management of resources and complete the existing database in the country and province and prepare for long-term planning.

کلیدواژه‌ها [English]

  • water receiving sources
  • Bojnoord landfill
  • waste pollution
  • co-risk map
 Abdulrafiu, O., Majolagbe, Adeyi A., Oladele O., Adewale O. A. and Oluwapelumi O., 2017. Pollution vulnerability and health risk assessment of groundwater around an engineering Landfill in Lagos, Nigeria. Chemistry International. 3(1), 58-68.
Alidadi, H., Asghar, A., Etemadi, S., Mohebrad, B. and Dehghan, A., 2018. Investigating the removal of COD and TKN by the process of anaerobic co-digestion of Mashhad’s landfill leachate and cow dung. Journal of Research in Environmental Health. (3, 4). (In Persian with English abstract).
Alikhani M. and Abdolahi E., 2019 . Hazardous contaminants of landfills. Geography. Geography and Environmental Hazards, 12(1), 43-51 (In Persian with English abstract).
Alshuwaikhat, H.M., 2005. Strategic environmental assessment can help solve environmental impact assessment failures in developing countries. Environmental Impact Assessment Review. 25(4), 307–17.
Azizi, M., Siuki, A.K and Dastorani, M., 2017. Evaluation of groundwater pollution caused by leakage o f leachate produced landfill using numerical model. Journal of Research in Environmental Health. 3. (In Persian with English abstract).
Azizi, F., Navinpour A., Moghimi E., 2021. Pollution of underground water sources in the downstream areas of the landfill in Sarab Qanbar, Kermanshah. New Findings of Applied Geology. 15(30), 16-29 . (In Persian with English abstract).
Gheybi, M., Chehreghani, S., Azimi Youshanlouie, M. and Darvishi Qulunji, Z., 2022. Environmental impact assessment EIA of landfill of municipal waste, Urmia city utilizing rapid assessment matrix method (RIAM). Environmental Sciences.13(4), 39-52 -.(In Persian with English abstract).
Jamshidi Zanjani, A. and Saidi, M., 2012. Assessment of pollution and qualitative zoning of surface sediments of Anzali lagoon based on the results of heavy metal pollution indicators. Ecology. 39, 157-170.
Janfada, A., 2019. Investigating the level of contamination of the landfill on underground water (a case study of the city’s landfill Orumieh. Saba Higher Education Institute, 73-74.
Javahershenas, M., Nabizadeh, R., Alimohammadi, M. and Mahvi, A.H., 2022. The effects of Lahijan landfill leachate on the quality of surface and groundwater resources. International Journal of Environmental Analytical Chemistry. 102(2), 558-574. (In Persian with English abstract).
Kakaei, K., Bakhtiari, A.R. and Gholamalifard, M., 2016a. Risk assessment of ground waters pollution by heavy metals of Hamadan landfill leachate and appropriate cover recommendation. Journal of Research In Environmental Health.  2, 38-46 (In Persian with English abstract).
Kakaei, K. and Riyahi Bakhtiari, A., 2016. Investigation Status of Solid Wastelandfill by Method of Rapid Impacts Assessment Matrix in Environmental Impact (RIAM) in Hamadan. Iranian Journal of Research in Environmental Health. Summer 2016 b;2 (2) : 173-181. (In Persian with English abstract).
Ma, S., Zhou, C., Pan, J., Yang, G., Sun, C., Liu, Y. and Zhao, Z., 2022. Leachate from municipal solid waste landfills in a global perspective: Characteristics, influential factors and environmental risks. Journal of Cleaner Production. 333, 130234.
Mester, T., Szabó, G., Sajtos, Z., Baranyai, E., Szabó, G. and Balla, D., 2022. Environmental Hazards of an Unrecultivated Liquid Waste Disposal Site on Soil and Groundwater. Water. 14(2), 226.
Mirkazehi, & Rezaei., 2019. The study of heavy metals in dust settling in Khash city landfill. Environmental Science Studies. 4(1), 1179-1184. (In Persian with English abstract).
Molak, Vlasta., 1996. Fundamentals of risk analysis and risk management / Vlasta Molak. P. cm. Includes bibliographical references and index.,. ISBN 1-56670-130-914.–17.
Omrani, Q., Javed, A.H. and Ramadan-Ali, A., 2013. Investigating the location criteria of the waste transfer station in the 22 area of Tehran metropolis in terms of air and leachate environmental considerations. Journal of Environmental Science and Technology. 2(5), 147-160. (In Persian with English abstract).
Pande G, S. a. A. A. S., 2015. Impacts of leachate percolation on ground water quality: A case study of Dhanbad city. Global NEST Journal. 17(1), 162-174.
Rezaie, R., Mlaleki, A., Safari, M. and Ghavami, A., 2010. Assessment of chemical pollution of groundwater resources in downstream regions of Sanandaj landfill. SJKU. 15 (3), 89-98.(In Persian with English abstract).