نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• شینا انصاری همدانی ¹
• رضا ارجمندی ¹
• سعید متصدی زرندی ²
• محمدعلی باغستانی ³
• رضا عزیزی نژاد ⁴

¹ گروه مدیریت محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

² گروه بهداشت محیط، دانشکده بهداشت و ایمنی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

³ بخش علف‌های هرز، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

⁴ گروه بیوتکنولوژی و به نژادی گیاهی، دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

چکیده

سابقه و هدف: مصرف آفت کش های ارگانوفسفره در کشاورزی، مشکلات عدیده محیط زیستی در پی دارد. آلودگی آب و خاک و بر هم خوردن تعادل‌ اکوسیستم های طبیعی، ظهور آفات و بیماری های جدید، وجود بقایای آفت کش ها در محصولات کشاورزی و عوارض بهداشتی حاصله موجب شده است که مدیریت مصرف آفت کش های آلی فسفره به عنوان یک ضرورت اجتناب ناپذیر مطرح شود. با وجود پایین بودن سرانه مصرف آفت کش ها درکشور در مقیاس جهانی، کاربرد نامطلوب آفت کش های ارگانوفسفره در برخی مناطق کشور از جمله استانهای شمالی و آلودگی های ناشی از آن، از مسائل مهم محیط زیستی کشور می باشد. در این تحقیق، با توجه به مصرف گسترده آفت کش فسفره دیازینون برای کنترل کرم ساقه خوار برنج در استان مازندران و با امعان نظر به شاخص تاثیر زیست محیطی (Environmental Impact Quotient) این آفت کش از حیث مخاطره آمیز بودن برای محیط زیست منطقه، غلظت دیازینون در آب و خاک مزارع برنج مورد بررسی قرار گرفت.
مواد و روش ها: شناسایی آفت کش دیازینون در آب و خاک مزارع برنج استان مازندران با تعیین ایستگاههای ثابت برای نمونه برداری صورت گرفت. در مجموع 50 نمونه آب و خاک برای کشت اول و 30 نمونه آب و خاک در کشت دوم نمونه برداری گردید و پس از انتقال به آزمایشگاه توسط دستگاه گاز کروماتوگرافی (Gas Chromatography) مورد اندازه گیری قرار گرفت. نمونه برداری در سه فصل بهار، تابستان (قبل از نشا یا درحین برداشت محصول) و اوایل پاییز (برای کشت دوم برنج) انجام شد.
نتایج و بحث: نتایج اندازه گیری انجام شده حاکی از تفاوت معنی‌دار در مقدار دیازینون در آب کشت اول در مقایسه با کشت دوم و خاک کشت اول در مقایسه با کشت دوم داشت. همچنین میانگین دیازینون در نمونه‌های آب کشت دوم نسبت به کشت اول، 7.8 برابر و در نمونه‌های خاک کشت دوم نسبت به کشت اول 1.66 برابر بود که بیانگر مقادیر بالا و هشداردهنده مصرف آفت کش دیازینون در کشت دوم برنج است. پایداری و حلالیت دیازینون و شرایط محیطی استان مازندران به ویژه بالابودن سطح آب های زیرزمینی، موجب افزایش ماندگاری این آفت کش و به تبع آن مخاطرات جدی محیط زیستی می شود.
نتیجه گیری: با توجه به مقادیر غلظتی بالای آفت کش دیازینون در کشت دوم برنج، موضوع مدیریت مصرف سموم ارگانوفسفره و بهره برداری پایدار از اراضی تحت کشت با تمرکز بر ارتقای بهره وری تولید و افزایش راندمان محصول، توسعه آموزش های عمومی و تخصصی برای گروههای ذی نفع در تولید، عرضه و مصرف آفت کش های فسفره، ثبت و کاربرد این سموم بر مبنای ضریب اثر محیطی، استفاده از روش ها و فناوری های نوین برای مقابله با آفات مهم برنج، حذف و جایگزینی آفت کش پرخطر دیازینون از اهم مواردی هست که می بایست به عنوان راهبردها و سیاست های اجرایی حاصل از تحقیق مدنظر قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

• "آفت کش ها"
• "دیازینون"
• "کشت دوم برنج"
• "سموم ارگانوفسفره"
• "آلودگی محیط زیست"

20.1001.1.17351324.1401.20.2.1.2

عنوان مقاله [English]

Evaluation of first and second rice cultivation based on diazinon pesticide concentration in water and soil of paddy fields of Mazandaran province

نویسندگان [English]

• Shina Ansari Hamedani ¹
• Reza Arjmandi ¹
• Saeed Motessadi Zarandi ²
• Mohammad Ali Baghestani ³
• Reza Azizinezhad ⁴

¹ Department of Environmental Management, Faculty of Natural Resources and Environment, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran

² Department of Environmental Health, Faculty of Health and Safety, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran

³ Department of Weed Research, Iranian Research Institute of Plant Protection, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Tehran, Iran

⁴ Department of Biotechnology and Plant Breeding, Faculty of Agricultural Sciences and Food Industry, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran

چکیده [English]

Introduction: Consumption of organophosphorus pesticides in agriculture causes many environmental problems. Water and soil pollution and disruption of the balance of natural ecosystems, the emergence of new pests and diseases, the presence of pesticide residues in agricultural products and the resulting health effects have made the consumption management of organic phosphorus pesticides an unavoidable necessity. Despite the low per capita consumption of pesticides in the country on a global scale, the unfavorable use of organophosphorus pesticides in some parts of the country, including the Northern provinces and the resulting pollution, is one of the most important environmental issues in the country. In this study, according to the EIQ (Environmental Impact Quotient), diazinon pesticide was evaluated as hazardous to the environment of the study area due to its widespread use against Chilo suppressalis in water and soil of paddy fields.
Material and methods: Detection of diazinon pesticide in water and soil of paddy fields in Mazandaran province was done by determining fixed stations for sampling in accordance with spraying paddy fields. A total of 50 soil and water samples were gathered for the first cultivation and 30 soil and water samples were gathered for the second cultivation and were measured by Gas Chromatography after being transferred to the laboratory. Sampling was done from late June to mid-August for the first cultivation, and from the first week of September to late October for the second cultivation of rice. Sampling was done in three seasons: spring, summer (before transplanting or during harvest) and autumn (for the second rice cultivation).
Results and discussion:  The results of measuring the target pesticide show a significant difference in the amount of diazinon in the water of the first cultivation compared to the second cultivation and the soil of the first cultivation compared to the second cultivation. Also, the average of diazinon in the water samples of the second cultivation was 7.8 times higher compared to the first cultivation and 1.66 times higher in the soil samples of the second cultivation compared to the first cultivation, which indicates high and alarming amounts of diazinon in the second rice cultivation. Stability and solubility of diazinon, as well as the environmental conditions of Mazandaran province, especially the high groundwater level, extend the life of this pesticide and consequently cause serious environmental hazards.
Conclusion:  Sustainable use of cultivated lands with a focus on improving production efficiency and increasing crop efficiency, creating a strategic center and a single regulator in the country to manage pesticide consumption, develop general and specialized training for groups of stakeholders in the production, supply and consumption of pesticides, registration and application of pesticides based on environmental impact factor, gradual removal and replacement of high-risk pesticide diazinon and the use of new methods and technologies to deal with important pests of rice are among the most important things that should be considered as strategies and executive policies resulting from research.

کلیدواژه‌ها [English]

• "Pesticides"
• "Diazinon"
• "Second Cultivation"
• "Organophosphorus pesticides"
• "Environmental Pollution"