نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فاطمه کاظمیه
• اسما عیدی
• حسین راحلی

گروه ترویج و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

سابقه و هدف:
استفاده از انرژی­های نو از ضـرورت­هـای توسـعة پایـدار اسـت. در همین راستا، هدف از این تحقیق، تبیین عوامل مؤثر بر امکان بکارگیری انرژی­های نو در بخش کشاورزی از دیدگاه کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی شهرستان ارومیه بود. تا بتوان با تشخیص و شناسایی عوامل موثر در بکارگیری انرژی­های نوین، راهکارهای مناسب جهت تقویت موارد مثبت و برطرف نمودن موانع ارائه نمود.
مواد و روش­ها:
جامعه آماری پژوهش تمام کارشناسان سازمان جهادکشاورزی شهرستان ارومیه بودند (101=N). پرسشنامه ابزار اصلی پژوهش بود که روایی آن توسط پانل متخصصان مورد تأیید گرفت. برای بررسی پایایی آن نیز تعداد 30 پرسشنامه تکمیل و مقدار آلفای کرونباخ برای بخش­های مختلف (0.906-0.801) بدست آمد که نشان­دهنده­ی پایایی قابل قبول پرسشنامه بود. تجزیه و تحلیل داده­ها در سطح توصیفی (درصد، میانگین، انحراف معیار و ضریب تغییر  ) و استنباطی (همبستگی و رگرسیون) به کمک نرم افزارSPSS انجام شد.
نتایج و بحث:
اولویت­­بندی گویه­ها در خصوص عوامل اقتصادی مؤثر بر امکان بکارگیری انرژی­های نو در بخش کشاورزی نشان داد که پیش­بینی اعتبارات به منظور سرمایه­گذاری در بخش تحقیقات کاربرد انرژی­های نو در بخش کشاورزی در اولویت اول و میزان اراضی کشاورزان دراولویت آخر قرارگرفت. جهت سنجش عوامل مدیریتی مؤثر بر امکان بکارگیری انرژی نو در بخش کشاورزی از 5 گویه استفاده گردید. در نهایت، نظارت و ارزشیابی مستمر در زمینه­ی بکارگیری انرژی­های نو در اولویت اول و ارتباط با مراکز  بین­المللی مرتبط با انرژی­های تجدیدپذیر در اولویت پنجم قرار گرفت. در سنجش عوامل فرهنگی-  اجتماعی مؤثر بر امکان بکارگیری انرژی­های نو در بخش کشاورزی، مشارکت دادن کشاورزان (برنامه­ریزی، اجرایی و ارزیابی) در توسعه کاربرد انرژی­های نو در اولویت اول و سازماندهی روستاییان به منظور بکارگیری فراگیر انرژی­های تجدیدپذیر ازطریق تشکل های کشاورزی در اولویت اخر قرار گرفت. در خصوص عوامل تحقیقاتی مؤثر بر امکان بکارگیری انرژی­های تجدیدپذیر در بخش کشاورزی، برقرارنمودن ارتباط بین بخش تحقیقات، کشاورزان و طراحان و مجریان در توسعه تکنولوژی­های انرژی­های نوین در اولویت اول و همکاری کارشناسان جهادکشاورزی با انجمن‌های علمی انرژی‌های نو در اولویت آخر قرار گرفت. نتایج بررسی عوامل آموزشی مؤثر بر امکان بکارگیری انرژی­های نو در بخش کشاورزی نشان داد که برگزاری کلاس­های آموزشی برا ی کشاورزان در خصوص کاربرد انرژی­های تجدیدپذیر در زیر بخش­های کشاورزی دراولویت اول و برگزاری دوره­های آموزشی ضمن خدمت برای محققان، مدیران وکارشناسان بخش کشاورزی در اولویت اخر قرار گرفتند. براساس نتایج آزمون همبستگی، رابطه مثبت و معنی­داری بین سابقه کار، عوامل اقتصادی،  اجتماعی- فرهنگی، مدیریتی، نوآوری، آموزشی و تحقیقاتی با امکان بکارگیری انرژی­های نو در بخش کشاورزی وجود دارد. نتایج حاصل از  رگرسیون چندگانه نشان داد که متغیرهای عوامل اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، مدیریتی، نوآوری، آموزشی و تحقیقاتی توانایی تبیین 0.65 درصد تغییرات متغیر وابسته یعنی امکان بکارگیری انرژی­های نو  در بخش کشاورزی  را دارا می­باشند.
نتیجه ­گیری:
باتوجه به نتایج حاصل از پژوهش پیشنهاد می­شود از طریق افزایش سطح آگاهی و ایجاد نگرش مثبت در مردم و کشاورزان از طریق برنامه­های آموزشی و رسانه­های جمعی، تربیت نیروی انسانی متخصص و ماهر در بخش­های دولتی و خصوصی در زمینه پیاده­سازی پروژه­های انرژی­های تجدیدپذیر و نگهداری آن­ها و اتخاذ سیاست­ها، قوانین مناسب، منابع مالی تعریف شده و ارائه تسهیلات ویژه از پروژه­های انرژی­های نو در مناطق روستایی و بخش کشاورزی حمایت شود.

کلیدواژه‌ها

• توسعه پایدار
• عوامل اقتصادی
• کشاورزی
• محیط زیست
• مصرف انرژی

عنوان مقاله [English]

Explaining the factors afecting the possibility of renewable energy utilization in the agricultural sector from the viewpoint of agricultural Jihad experts in Urmia

نویسندگان [English]

• Fatemeh Kazemiyeh
• Asma Eidi
• Hosein Raheli

Department of Extension and Rural Development, Faculty of Agriculture, University of Tabriz, Tabriz, Iran

چکیده [English]

Introduction:
The use of renewable energy is a prerequisite for sustainable development. In this regard, the purpose of this study was to explain the factors affecting the possibility of using renewable energy in the agricultural sector from the perspective of experts of the Jihad Agricultural Organization of Urmia. In order to be able to identify the effective factors in the use of new energies, to provide appropriate solutions to strengthen the positive cases and remove obstacles.
 Material and methods:
The statistical population of the study was all experts of Jihad Agriculture Organization of Urmia city (N = 101). Questionnaire was the main research tool whose validity was confirmed by a panel of experts. To evaluate its reliability, 30 questionnaires were completed and Cronbach's alpha value for different sections (alpha = 0.801- 0.906) was obtained, which was an acceptable indicator of the questionnaire. Data were analyzed at descriptive level (percentage, mean, standard deviation and coefficient of variation) and inferential (correlation and regression) using SPSS software. 
Results and discussion:
Prioritization of items regarding economic factors affecting the possibility of using new energies in the agricultural sector showed that the forecast of funds for investment in the field of research on the use of new energies in the agricultural sector in The first priority and the amount of farmers' lands were in the last priority. 5 items were used to assess the management factors affecting the possibility of using new energy in the agricultural sector. Finally, continuous monitoring and evaluation of the use of new energy was the first priority and communication with international centers related to renewable energy was the fifth priority. In measuring the socio-cultural factors affecting the possibility of using new energies in the agricultural sector, involving farmers (planning, implementation and evaluation) in developing the use of new energies in the first priority and organizing the villagers to use energy extensively Renewable through agricultural organizations was the last priority. Regarding the research factors affecting the possibility of using renewable energy in the agricultural sector, establishing communication between the research sector, farmers and designers and implementers in the development of new energy technologies in the first priority and cooperation of agricultural experts with scientific energy associations. New ones were the last priority. The results of the study of educational factors affecting the possibility of using new energies in the agricultural sector showed that holding training classes for farmers on the use of renewable energy in agricultural sub-sectors in the first priority and holding in-service training courses for Researchers, managers and agricultural experts were the last priority.Based on the results of the correlation test, there is a positive and significant relationship between work experience, economic, socio-cultural, managerial, innovation, educational and research factors with the possibility of using renewable energy in agriculture. The results of multiple regression showed that the variables of economic, socio-cultural, managerial, innovation, educational and research factors have the ability to explain 0.65% of the changes of the dependent variable, ie the possibility of using renewable energy in the agricultural sector. 
Conclusion:
According to the results of the research, it is suggested to train specialized and skilled manpower in the public and private sectors in the field of implementation of renewable energy projects by increasing the level of awareness and creating a positive attitude in people and farmers through educational programs and mass media. And their maintenance and the adoption of appropriate policies, laws, defined financial resources and the provision of special facilities to support renewable energy projects in rural areas and the agricultural sector.

کلیدواژه‌ها [English]

• Agriculture
• Consumption energy
• Economic factors
• Environmental sustainable development
• Environment