ثریا خدادادی؛ مصیب پهلوانی؛ رمضان حسین زاده
چکیده
سابقه و هدف: با توجه به کارکردهایی که محیط زیست برای جامعه بشری دارد، مسئله های مربوط به آلودگی محیط زیست از اهمیت بالایی برخوردار است. آلودگی هوا از جمله مصادیق آلودگی محیط زیست می باشد که در دهه های اخیر بیشتر مورد توجه قرارگرفته است. براساس ادبیات اقتصادی، یکی از عامل های مهم در انتشار آلاینده های هوا، صنعتی ...
بیشتر
سابقه و هدف: با توجه به کارکردهایی که محیط زیست برای جامعه بشری دارد، مسئله های مربوط به آلودگی محیط زیست از اهمیت بالایی برخوردار است. آلودگی هوا از جمله مصادیق آلودگی محیط زیست می باشد که در دهه های اخیر بیشتر مورد توجه قرارگرفته است. براساس ادبیات اقتصادی، یکی از عامل های مهم در انتشار آلاینده های هوا، صنعتی شدن فعالیت های اقتصادی و ساختار تولید در بخش صنعت می باشد. بر این اساس هدف از این تحقیق، بررسی اثرهای مستقیم و غیرمستقیم (سرریز) تغییر ساختار تولید در بخش صنعت بر انتشار دی اکسیدکربن ناشی از مصرف انرژی می باشد.موارد و روش ها: این تحقیق با استفاده از الگوی اقتصادسنجی فضایی، طی سال های 1394 - 1387، برای 30 استان ایران انجام شده است. برای محاسبه سنجه تغییر ساختار تولید در این مطالعه از سنجه تغییرات ساختاری ارائه شده توسط Lilien (2012)استفاده شده است. قبل از تخمین مدل ابتدا برای بررسی پایایی متغیرها، آزمون ریشه واحد لوین، لین، چو (LLC)1 برآورد شده است و در نهایت بعد از انجام آزمون هاسمن و آزمون های تشخیص والد و والد چندگانه طبق نتایج به دست آمده از آزمون های بیان شده مدل دوربین فضایی با اثرهای تصادفی مکانی برآورد شده است.نتایج و بحث: براساس نتایج به دست آمده از آزمون ریشه واحد لوین، لین، چو (LLC) همه متغیرهای مدل در سطح پایا هستند. انجام آزمون هاسمن نیز برآورد را به روش تصادفی پیشنهاد می کند. براساس نتایج حاصل از تخمین مدل تأثیر تولید ناخالص داخلی سرانه بر انتشار دی اکسیدکربن مثبت و معنادار می باشد؛ اگر تولید ناخالص داخلی سرانه یک درصد افزایش یابد، انتشار دی اکسیدکربن به مقدار 22/0 درصد افزایش می یابد. تأثیر شدت انرژی بر انتشار دی اکسیدکربن مثبت و معنادار است؛ اگر شدت انرژی یک درصد افزایش پیدا کند، انتشار دی اکسیدکربن 06/0 درصد افزایش می یابد. تأثیر جمعیت بر انتشار دی اکسیدکربن مثبت و معنادار است؛ اگر جمعیت یک درصد افزایش یابد؛ انتشار دی اکسیدکربن 95/0 درصد افزایش می یابد. تأثیر تغییرات ساختار صنعتی بر انتشار دی اکسیدکربن منفی و بی معنا بوده است؛ این به معنای آن است که ساختار صنعتی در استان های مختلف در راستای کاهش انتشار دیا کسیدکربن تغییر نموده است، اگرچه سهم این تغییرات در کاهش این آلاینده ناچیز بوده است. از سوی دیگر، تأثیرگذاری فضایی تغییرات ساختار صنعتی بر انتشار دی اکسیدکربن منفی و معنادار می باشد. ضریب مربوط به اثرهای سرریزی صنعتی شدن نشان می دهد که اگر سنجه تغییرات ساختار صنعتی به میزان یک درصد افزایش پیدا کند، انتشار دی اکسیدکربن در منطقه های مجاور به مقدار 03/0 درصد کاهش پیدا می کند.نتیجه گیری: تخمین مدل نشان داده است که تغییر ساختار صنعت دارای اثر مستقیم و منفی بر انتشار کربن در استان ها داشته است. این امر نشان می دهد که ساختار صنعت در استان های مختلف به سمت صنایعی تغییر کرده است که میزان انتشار دی اکسیدکربن در آنها کمتر بوده است. یکی از دلیل های این امر می تواند افزایش سهم زیربخش هایی از صنعت باشد که شدت مصرف انرژی آنها پایین است. دلیل دیگر این امر نیز می تواند افزایش سهم بخش هایی باشد که از انرژی های فسیلی با آلایندگی کمتر استفاده می کنند. نتایج دیگر مدل نشان داده است که تغییر ساختار تولید در بخش صنعت استان ها اثرهای غیرمستقیم (سرریزی) منفی بر تولید استان ها داشته است. براساس نتایج مدل، پیشنهاد می شود تا سیاست هایی اتخاذ شود تا انتقال عوامل و منابع از بخش هایی که بازدهی پایین دارند به سمت بخش هایی که بازدهی بالا دارند، صورت گیرد. همچنین سیاست های بهینه سازی مصرف انرژی در زیربخش های صنعتی با شدت انرژی بالا و زیربخش هایی که از سوخت های فسیلی با ضریب انتشار بالا مانند گازوئیل و نفت کوره استفاده می کنند، مورد توجه قرار گیرد.
فاطمه کاظمیه؛ اسما عیدی؛ حسین راحلی
چکیده
سابقه و هدف: استفاده از انرژی های نو از ضـرورت هـای توسـعة پایـدار اسـت. در همین راستا، هدف از این تحقیق، تبیین عامل های مؤثر بر امکان بکارگیری انرژی های نو در بخش کشاورزی از دیدگاه کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی شهرستان ارومیه بود. تا بتوان با تشخیص و شناسایی عامل های مؤثر در بکارگیری انرژیهای نوین، راهکارهای مناسب ...
بیشتر
سابقه و هدف: استفاده از انرژی های نو از ضـرورت هـای توسـعة پایـدار اسـت. در همین راستا، هدف از این تحقیق، تبیین عامل های مؤثر بر امکان بکارگیری انرژی های نو در بخش کشاورزی از دیدگاه کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی شهرستان ارومیه بود. تا بتوان با تشخیص و شناسایی عامل های مؤثر در بکارگیری انرژیهای نوین، راهکارهای مناسب جهت تقویت موارد مثبت و برطرف نمودن موانع ارائه نمود.مواد و روش ها: جامعه آماری پژوهش، تمام کارشناسان سازمان جهادکشاورزی شهرستان ارومیه بودند (101 = N). پرسشنامه ابزار اصلی پژوهش بود که روایی آن توسط پانل متخصصان مورد تأیید گرفت. برای بررسی پایایی آن نیز تعداد 30 پرسشنامه تکمیل و مقدار آلفای کرونباخ برای بخشهای مختلف (0.906 - 0.801) بهدست آمد که نشاندهنده پایایی قابل قبول پرسشنامه بود. تجزیه و تحلیل داده ها در سطح توصیفی (درصد، میانگین، انحراف معیار و ضریب تغییر) و استنباطی (همبستگی و رگرسیون) به کمک نرم افزارSPSS انجام شد.نتایج و بحث: اولویت بندی گویه ها در مورد عامل های اقتصادی مؤثر بر امکان بکارگیری انرژی های نو در بخش کشاورزی نشان داد که پیش بینی اعتبارات به منظور سرمایه گذاری در بخش تحقیقات کاربرد انرژی های نو در بخش کشاورزی در اولویت اول و میزان زمین های کشاورزان دراولویت آخر قرارگرفت. جهت سنجش عامل های مدیریتی مؤثر بر امکان بکارگیری انرژی نو در بخش کشاورزی از 5 گویه استفاده گردید. در نهایت، نظارت و ارزشیابی مستمر در زمینه بکارگیری انرژی های نو در اولویت اول و ارتباط با مراکز بینالمللی مرتبط با انرژی های تجدیدپذیر در اولویت پنجم قرار گرفت. در سنجش عاملهای فرهنگی - اجتماعی مؤثر بر امکان بکارگیری انرژی های نو در بخش کشاورزی، مشارکت دادن کشاورزان (برنامه ریزی، اجرایی و ارزیابی) در توسعه کاربرد انرژی های نو در اولویت اول و سازماندهی روستاییان به منظور بکارگیری فراگیر انرژی های تجدیدپذیر ازطریق تشکل های کشاورزی در اولویت آخر قرار گرفت. در مورد عامل های تحقیقاتی مؤثر بر امکان بکارگیری انرژی های تجدیدپذیر در بخش کشاورزی، برقرارنمودن ارتباط بین بخش تحقیقات، کشاورزان و طراحان و مجریان در توسعه تکنولوژی های انرژی های نوین در اولویت اول و همکاری کارشناسان جهادکشاورزی با انجمنهای علمی انرژی های نو در اولویت آخر قرار گرفت. نتایج بررسی عامل های آموزشی مؤثر بر امکان بکارگیری انرژی های نو در بخش کشاورزی نشان داد که برگزاری کلاس های آموزشی برای کشاورزان در مورد کاربرد انرژی های تجدیدپذیر در زیر بخش های کشاورزی دراولویت اول و برگزاری دوره های آموزشی ضمن خدمت برای محققان، مدیران وکارشناسان بخش کشاورزی در اولویت آخر قرار گرفتند. براساس نتایج آزمون همبستگی، رابطه مثبت و معنی داری بین سابقه کار، عامل های اقتصادی، اجتماعی - فرهنگی، مدیریتی، نوآوری، آموزشی و تحقیقاتی با امکان بکارگیری انرژی های نو در بخش کشاورزی وجود دارد. نتایج حاصل از رگرسیون چندگانه نشان داد که متغیرهای عامل های اقتصادی، اجتماعی - فرهنگی، مدیریتی، نوآوری، آموزشی و تحقیقاتی توانایی تبیین 65 درصد تغییرات متغیر وابسته یعنی امکان بکارگیری انرژی های نو در بخش کشاورزی را دارا می باشند.نتیجه گیری: باتوجه به نتایج حاصل از پژوهش پیشنهاد می شود از طریق افزایش سطح آگاهی و ایجاد نگرش مثبت در مردم و کشاورزان از طریق برنامه های آموزشی و رسانه های جمعی، تربیت نیروی انسانی متخصص و ماهر در بخش های دولتی و خصوصی در زمینه پیاده سازی پروژههای انرژیهای تجدیدپذیر و نگهداری آنها و اتخاذ سیاست ها، قوانین مناسب، منابع مالی تعریف شده و دادن تسهیلات ویژه از پروژه های انرژی های نو در منطقه های روستایی و بخش کشاورزی حمایت شود.
اشکان محمدی؛ ناصر شفیعی ثابت؛ علیرضا شکیبا
چکیده
سابقه و هدف: از جمله پیامدهای عمده شهرنشینی شتابان ، گسترش مکانی - فضایی شهرها و خورندگی روستاها و زمین های پیرامونی آنهاست که در کلانشهرها نمود بسیاری داشته است.خزش و گسترش ناموزون کلانشهر تهران به نواحی پیرامونی، منجر به بروز نابسامانی و عدم تعادل در عرصه های اجتماعی، اقتصادی و سازمان فضایی روستاهای پیرامونی شده است.در ...
بیشتر
سابقه و هدف: از جمله پیامدهای عمده شهرنشینی شتابان ، گسترش مکانی - فضایی شهرها و خورندگی روستاها و زمین های پیرامونی آنهاست که در کلانشهرها نمود بسیاری داشته است.خزش و گسترش ناموزون کلانشهر تهران به نواحی پیرامونی، منجر به بروز نابسامانی و عدم تعادل در عرصه های اجتماعی، اقتصادی و سازمان فضایی روستاهای پیرامونی شده است.در دهه های اخیر آنالیز رشد شهری از منظرهای گوناگونی آغاز شد .این پدیده درایران در نیم قرن اخیر با برجستگی زیادی همراه بوده است. و در آغاز در مادر شهرها و شهرهای بزرگ اتفاق افتاد ولی به تدریج بر اثر سیاست های تمرکز گرایانه سکونتگاهی به شهرهای متوسط و میانی نیز انتقال یافته است. در ناحیه مورد مطالعه در سه دهه اخیر رشد شتابانی در گسترش سطح داشته است و سبب بروز مسایل بسیار محیط زیستی و تغییرهای سریع در عملکرد اقتصادی روستاها و تغییر منبع های طبیعی ارزشمند شده است. از اینرو این تحقیق در نظر دارد با واکاوی و تحلیل دقیق پدیده خزش نحوه و میزان تغییرهای کاربری زمین ها و پوشش زمین در ناحیه مورد مطالعه را بررسی و با بیان راه حلهای علمی اثرهای زیان بار آن را کاهش دهد. مواد و روش ها: برای آنالیز دقیق اثرهای پدیده خزش از روش توصیفی و تحلیلی استفاده شد. در این روش بعد از گردآوری داده ها شامل تصاویر ماهواره ای لندست با سنجنده های TM و ETM و OLI و پس از تفسیر بصری تصاویر ماهوارهای به لحاظ عاری بودن از خطاهای راه راه شدگی، لکههای ابر با استفاده از تکنیکهای سنجش از دور و سیستم های اطلاعات مکانی روند تغییرهای کاربری زمین ها و پوشش زمین در سال‌های ۱۹۸۶ ، ۲۰۰۲، ۲۰۱۸ میلادی به تفکیک و در چهار کاربری، زمین شهری و انسان ساخت زمین های جنگلی مرتع ها و راهآغاز گردید.پس از آن عملیات طبقه بندی نظارت شده با الگوریتم SVM ، آشکار سازی و تعیین الگوی خزش در ناحیه مورد مطالعه انجام شد. نتایج و بحث: محاسبات انجام شده گویای آنست که در محور تهران – پردیس - دماوند بر اثر رشد خزنده به شکل گسسته و در برخی نقاط پیوسته بیشترین تغییرات به لحاظ افزایش ، مربوط به کاربری زمین های شهری و انسان ساخت 9.06 درصد و نیز راه ۱ درصد می‌باشد که این روند رو به افزایش سبب کاهش دو پوشش مراتع و زمین های جنگلی بترتیب به میزان9.07 و0.1 درصد شده است. پس از عملیات میدانی و برداشت عوارض نمونه با گیرنده‌های GPS دو فرکانسه و معرفی آن به نرم افزار ، طبقه بندی عوارض با روش ماشین‌های بردار پشتیبانبا میانگین دقت کلی 96.62% و میانگین ضریب کاپای 85.33% انجام شد. بیشترین تغییرها مربوط به کاربری‌های زمین شهری و انسان ساخت و راه بوده که در ناحیه مورد مطالعه بیشتر زمین های جنگلی تبدیل به شهرک‌های صنعتی و ویلاهای تفریحی شده است.این موضوع منجر به افزایش مهاجرت از روستاها به پیرامون کلانشهر تهران شده و بدنبال آن نیاز به زمین های شهری و در نهایت شکنندگی و ناپایداری منابع محیط زیست صورت گرفته است. در محور تهران – پردیس - دماوند تغییرهای یاد شده توسط عاملها و نیروهای مختلف و در جریان گسترش فضایی ناموزون آن صورت گرفته است. نتیجه گیری: در بررسی مربوط به تحولات فضایی و تغییرهای کاربری زمین ها و پوشش زمین توجه به این مطلب که کدام کاربری به آرامی و کدام کاربری با سرعت بیشتری تغییر می کند از اهمیت بالایی برخوردار است.در این تحقیق نمایان شد که در مورد بررسی زمین های جنگلی نسبت به دیگر زمین ها بیشترین میزان تغییر را داشته اند. بنابراین اگر برنامه ریزی دقیق و سیاست گذاری های لازم و نظارت مستمر برای جلوگیری از این روند صورت نگیرد آثار زیان بار و جبران ناپذیر محیط زیستی در پی خواهد داشت.
نجم السادات موسوی؛ مریم شریفیان ثانی؛ ساناز صنایع گلدوز؛ غلامرضا قائدامینی هارونی؛ آذر درویشی؛ فاطمه قمرزاد شیشوان
چکیده
سابقه و هدف: بخش عمده مشکلات موجود در محیط زیست، ریشه در نبود آگاهی لازم و ضعف فرهنگی در زمینه ارتباط انسان و طبیعت دارد، در واقع نوعی مشکل فرهنگی محسوب می شود. از آنجا که نهادینه کردن آموزش و فرهنگ محیط زیستی از زمان کودکی آغاز می شود، بنابراین دوره رسمی پیش دبستان می تواند یکی از مهمترین دوره های سرمایه گذاری آموزشی ...
بیشتر
سابقه و هدف: بخش عمده مشکلات موجود در محیط زیست، ریشه در نبود آگاهی لازم و ضعف فرهنگی در زمینه ارتباط انسان و طبیعت دارد، در واقع نوعی مشکل فرهنگی محسوب می شود. از آنجا که نهادینه کردن آموزش و فرهنگ محیط زیستی از زمان کودکی آغاز می شود، بنابراین دوره رسمی پیش دبستان می تواند یکی از مهمترین دوره های سرمایه گذاری آموزشی و فرهنگی در زمینه محیط زیست باشد. لذا هدف پژوهش حاضر، نیازسنجی و بررسی تاثیر دورههای آموزشی بر سطح نگرش، دانش و مهارت های محیط زیستی دانشجویان رشته ی رشد و پرورش کودکان پیش دبستان دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی بعنوان پیشگامان آموزش حفظ محیط زیست به کودکان پیش دبستانی است. مواد و روش ها: برای دستیابی به هدف فوق، 55 نفر از دانشجویان دو ترم آخر رشته ی رشد و پرورش کودکان پیش دبستان دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی در سال تحصیلی 97-96 به روش نمونه گیری در دسترس، انتخاب شدند. در این بررسی سه پرسشنامه 14 سوالی جهت سنجش سطح نگرش، دانش و مهارت نسبت به محیط زیست و مباحث مرتبط مورد استفاده قرار گرفت. داده ها با استفاده از آزمون t دو نمونه وابسته در نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. جهت سطح بندی نمره نهایی پاسخ دهندگان از روش منطق 25 درصد ریاضی استفاده شد. نتایج و بحث: روایی ابزارهای مورد استفاده از طریق روایی محتوا و با دو سنجه روایی محتوا (CVI) و نسبت روایی محتوا (CVR)، و پایایی آنها با استفاده از ضریب آلفای کرنباخ (همسانی درونی) و ضریب همبستگی درون طبقاتی (پایایی در طول زمان) مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به نتایج به دست آمده هر سه ابزار از روایی محتوای قابل قبول ، همسانی درونی و پایایی در طول زمان برخوردار بودند. مقادیر آلفای کرنباخ سه ابزار سنجش نگرش، دانش و مهارت به ترتیب برابر 0.702، 0.881 و 0.951 و مقادیر ضریب همبستگی درون طبقاتی سه ابزار به ترتیب برابر 0.665، 0.721و 0.734 به دست آمد. با توجه به نتایج به دست آمده برگزاری دوره آموزشی موجب تغییر نگرش (15.2=Eta2= 2.39، 0.023=p،, t)، بالابردن دانش (7/84= Eta2=13.31، 0.001>p، ,t) و افزایش سطح مهارت (8/59=Eta2=6.90، 0.001>p، , t) آزمودنی ها شد. بر اساس نتایج توصیفی مشخص شد که قبل از مداخله 45.5 درصد آزمودنی ها نگرش بالا و بعد از مداخله 75.8درصد نگرش بالایی در خصوص محیط زیست داشتند. همچنین، قبل از مداخله سطح دانش 60.7 درصد آزمودنی ها در سطح پائین تا پائین-پائین در حالیکه بعد از مداخله سطح دانش 84.8 درصد آزمودنیها در سطح بالا بود. در نهایت، قبل از مداخله سطح مهارت 36.6 درصد آزمودنی ها در سطح بالا در حالی که بعد از مداخله سطح مهارت 87.9 درصد در سطح بالا بود. نتیجه گیری: بر اساس یافته های به دست آمده مشخص شد که برگزاری دوره آموزشی بیشترین تأثیر را به ترتیب بر افزایش سطح دانش نسبت به محیط زیست، و بعد از آن افزایش سطح مهارت و در نهایت تغییر نگرش داشته است. یافته های تحقیق حاضر نشان داد که برگزاری دوره های آموزش محیط زیست باعث بهبود سطح نگرش، دانش و مهارت دانشجویان می شود.
آزاده عسکری؛ سپیده سمایی
دوره 16، شماره 4 ، دی 1397، ، صفحه 1-16
چکیده
سابقه و هدف: رشد آلودگی های محیط زیست در چند دهه ی اخیر منجر به پیدایش نوع جدیدی از مصرف کننده به نام مصرف کننده سبز شده است. این افراد خود را در برابر محیط زیست مسئول می دانند و از محصول هایی استفاده می کنند که به محیط زیست کمتر آسیب بزند. با شناخته شدن این مصرف کنندگان شرکتها تلاش بیشتری برای سبزتر کردن فعالیت ...
بیشتر
سابقه و هدف: رشد آلودگی های محیط زیست در چند دهه ی اخیر منجر به پیدایش نوع جدیدی از مصرف کننده به نام مصرف کننده سبز شده است. این افراد خود را در برابر محیط زیست مسئول می دانند و از محصول هایی استفاده می کنند که به محیط زیست کمتر آسیب بزند. با شناخته شدن این مصرف کنندگان شرکتها تلاش بیشتری برای سبزتر کردن فعالیت هایشان برای دستیابی به این بخش از بازار انجام می دهند. به همین جهت شناسایی فاکتورهایی که بر انتخاب محصول ها و خدمات سبز تاثیرگذار است اهمیت می یابد. از آنجا که ارزش های افراد به عنوان یک پدیده مهم اجتماعی در شکل گیری، کنترل و پیش بینی رفتار تاثیر گذار است، بنابراین می توانند بر رفتار مصرف سبز تاثیر بگذارد. درنتیجه هدف از این پژوهش بررسی رابطه هر یک از ارزش های اخلاقی با رفتار مصرف سبز است. مواد و روشها: این پژوهش از نوع کاربردی است که با استفاده از یافته های تحقیق های بنیادی درصدد شناسایی و حل مسئله های گوناگون بر می آید و از نظر مسیر نیز از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان مشغول به تحصیل در دانشکده ها و مقاطع تحصیلی دانشگاه شهید بهشتی 17067 نفر است که در سال 1396 در این دانشگاه تحصیل می کردند. این بررسی با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انجام شد که حجم نمونه 375 نفر مشخص شد. تعداد 353 پرسشنامه قابل تحلیل وجود داشت. به منظور بررسی ارزش های دانشجویان از پرسشنامه ارزش های فردی شوارتز استفاده گردید که پایایی آزمون از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ 0.89 به دست آمد. بمنظور سنجش مصرف سبز از مقیاس 5 سئوالی استفاده شد که اعتبار و پایایی آن قابل قبول بوده است. به منظور تجزیه و تحلیل یافته ها از روش های آماری توصیفی و استنباطی توسط نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج و بحث: مقایسه آماره های توصیفی در بین افرادی که از خودروهای سبز استفاده میکنند نشان داد که 7/37 درصد افراد به دلیل حمل و نقل آسان در دانشگاه، 3/36 درصد افراد برای کمک به بهبود محیط زیست، 2/14 درصد افراد به دلیل قیمت مناسب و 8/10 درصد افراد برای تنوع در رفت و آمد از این خودروها استفاده می کنند. همچنین رابطه ترجیح استفاده از محصول سبز نسبت به سایر محصول ها با ارزش های اخلاقی شوارتز نشان داد که ضریب همبستگی بین ترجیح استفاده از محصول های سبز نسبت به سایر محصول ها و ارزش برانگیختگی برابر 114/0-r= است، که در سطح01/0معنادار است. به عبارت دیگر بین ترجیح استفاده از محصول سبز و ارزش برانگیختگی رابطه منفی معنادار وجود دارد. درحالی که بین ترجیح استفاده از محصول سبز و دیگر ارزشها رابطه معناداری وجود نداشت. همچنین بین استفاده از محصول سبز برای کمک به محیط زیست یا به عبارتی مصرف سبز و ارزش جهان گرایی رابطه معنادار وجود دارد (۰1/0p <،145/۰r=). بین استفاده از محصول سبز برای کمک به محیط زیست و دیگر ارزش ها رابطه معناداری وجود نداشت. نتیجه گیری: نتایج نشان دادکه هر یک از ارزشهای شوارتز در مصرف کنندگان سبز از اهمیت یکسانی برخوردار نیستند و تنها ارزش جهان گرایی رابطه مثبت و معناداری با استفاده از خودرو سبز برای کمک به بهبود محیط زیست یا به عبارتی مصرف سبز داشت. رابطه دیگر ارزش ها با مصرف سبز معنادار نبود. همچنین بین ترجیح استفاده از محصول سبز نسبت به دیگر محصول ها با ارزش برانگیختگی رابطه معنادار و منفی بود.
علی فرمنش؛ سید سعید محتسبی؛ محمود امید
دوره 15، شماره 4 ، دی 1396، ، صفحه 15-28
چکیده
سابقه و هدف: رشد فعالیتهای صنعتی و افزایش انتشار آلاینده ها موجب جلب توجه جهانیان به مسایل زیست محیطی شده است. بوینامطبوع را می توان جزء آلاینده هایی طبقه بندی کرد که تاثیر منفی آن بر کیفیت زندگی مشهود است. حدود یک سوم تا نیمی از تولیداتحیوانی که برای انسان غیرقابل مصرف هستند به عنوان مواد اولیه در صنعت فرآوری و تبدیل ضایعات استفاده ...
بیشتر
سابقه و هدف: رشد فعالیتهای صنعتی و افزایش انتشار آلاینده ها موجب جلب توجه جهانیان به مسایل زیست محیطی شده است. بوینامطبوع را می توان جزء آلاینده هایی طبقه بندی کرد که تاثیر منفی آن بر کیفیت زندگی مشهود است. حدود یک سوم تا نیمی از تولیداتحیوانی که برای انسان غیرقابل مصرف هستند به عنوان مواد اولیه در صنعت فرآوری و تبدیل ضایعات استفاده می شوند. از مهمترینویژگی های واحد فرآوری ضایعات کشتارگاه ها، می توان به انتشار ترکیبات فرار و بوی ناخوشایند اشاره کرد که سبب مزاحمت برای افرادشاغل و ساکنان مجاور این صنعت میشود. هدف این تحقیق، ارزیابی یک سامانه بینی الکترونیکی به عنوان ابزاری برای نمایش بخارهایخروجی از کوره پخت ضایعات کشتارگاه طیور، انتخاب آرایه ای از حسگرهای مناسب و تعیین خط اثر بویایی این واحد آلاینده است. مواد و روش ها: فرآیند پخت ضایعات در دمای 941 درجه سانتیگراد تحت فشار 3 بار به مدت زمان 4 ساعت و با همزنی یکنواخت باسرعت 81 دور در دقیقه انجام شد. تعداد 31 نمونه مایع هر یک با حجم ده میلی لیتر که نتیجه میعان بخارات واحد پخت ضایعات بودند،تهیه شد. نمونه ها به آزمایشگاه واقع در گروه مهندسی مکانیک ماشین های کشاورزی دانشگاه تهران منتقل شدند و از سامانه بینی الکترونیکیبه منظور تحلیل و بررسی استفاده شد. سامانه بینی الکترونیکی مورد استفاده بر پایه حسگرهای نیمه هادی اکسید فلزی ( MOS ) و شاملآرایه ای از شش حسگر گازی بود. از روش تحلیل مولفه های اصلی( PCA ) برای ارزیابی حسگرها و انتخاب آرایه ای مناسب از حسگرهااستفاده شد. نتایج و بحث: مشاهده تجربی سطح پاسخ حسگرها تا رسیدن به حالت پایدار با هدف کاهش اتلاف زمان و اکسیژن، نشان داد که زمان 30 ثانیه برای رساندن سطح پاسخ حسگر به خط مبنا، 100 ثانیه برای تماس بخارات با حسگرها (پاسخ حسگرها) و 40 ثانیه برای پاک کردن حسگرها، برای زمان‌بندی داده‌برداری از سامانه بینی الکترونیکی مناسب است. بررسی همبستگی حسگرها نشان داد که برخی از حسگرها همبستگی بالاتر از 85/0 دارند. بررسی توزیع واریانس دو مولفه اصلی ابتدایی نشان داد که این دو مولفه بیش از 99 درصد از واریانس کل را شامل می‌شوند و مولفه اصلی اول (PC-1) به تنهایی بیش از 98 درصد از واریانس کل را شامل میشود. بیشترین تاثیر در مولفه اصلی اول مربوط به حسگر MQ135 است و پس از آن به ترتیب حسگرهای MQ136، MQ9، MQ131، MQ5 و در نهایت حسگر MQ3 موثر هستند. نتایج تحلیل مولفه‌های اصلی نشان داد حسگرهای MQ135 و MQ136 که حساسیت بالا به آمونیاک، سولفید هیدروژن و بنزن دارند، مناسب‌ترین حسگرها برای تشخیص بوی نامطبوع منتشر‌شده از واحد پخت ضایعات کشتارگاه طیور بودند. انتخاب آرایه‌ای از دو حسگر MQ135 و MQ136 می‌تواند برای تمایز میان آلاینده‌های واحد پخت ضایعات کشتارگاه طیور و آلاینده‌های منتشر شده از صنایع دیگر استفاده شود و از این حسگرها می‌توان برای تعیین خط اثر بویایی آلاینده‌های واحد پخت ضایعات کشتارگاهی استفاده کرد. نتیجه‌گیری: سامانه بینی الکترونیکی شامل آرایه‌ای با دوحسگر MQ135 و MQ136 می‌تواند برای نظارت و کنترل کیفی آلاینده‌های خروجی از واحد صنعتی تبدیل ضایعات کشتارگاهی طیور استفاده شود. همچنین با اشاره به این موضوع که در حال حاضر شاخصی برای بوی نامطبوع به‌صورت استاندارد در سازمان کنترل کیفیت هوا تعریف نشده است، می‌توان سامانه بینی الکترونیکی را برای کنترل کیفیت هوا از نظر وجود بوهای نامطبوع در محیط زیست مورد استفاده قرار داد.
عبدالمجید زارعی؛ روح الله کاظمی
دوره 14، شماره 4 ، دی 1395، ، صفحه 1-16
چکیده
سابقه و هدف: با توجه به گستردگی صنایع نفت و گاز و نقش موثر این صنایع در ایجاد آلودگی‌های زیست‌محیطی، تدوین یک برنامه استراتژیک برای بهبود عملکرد زیست‌محیطی ضروری است. بدین منظور اقدامات انجام‌شده در راستای کاهش عوارض زیستی در محدوده قابل‌قبول و در چارچوب قوانین و مقررات سازمان محیط زیست بررسی شده است. دستیابی به سطح معینی از درجه ...
بیشتر
سابقه و هدف: با توجه به گستردگی صنایع نفت و گاز و نقش موثر این صنایع در ایجاد آلودگی‌های زیست‌محیطی، تدوین یک برنامه استراتژیک برای بهبود عملکرد زیست‌محیطی ضروری است. بدین منظور اقدامات انجام‌شده در راستای کاهش عوارض زیستی در محدوده قابل‌قبول و در چارچوب قوانین و مقررات سازمان محیط زیست بررسی شده است. دستیابی به سطح معینی از درجه اطمینان، نیاز به استفاده از روش‌های پیشرفته دارد. بنابراین تدوین یک استراتژی برای کاهش جنبه‌ها و پیامدهای زیست‌محیطی در صنایع مختلف به‌خصوص صنعت نفت و گاز به عنوان یک ضرورت انکارناپذیر است که باید به آن توجه کرد.مواد و روشها: هدف از این پژوهش تدوین استراتژی‌های زیست‌محیطی در صنایع نفت و گاز پارس جنوبی 2 است که می‌تواند زمینه تدوین و ارائه برنامه مدیریتی راهبردی مناسب در جهت رعایت هرچه بیشتر قوانین و مقررات زیست‌محیطی برای واحدهای مشابه را در منطقه فراهم کند. در این پژوهش ابتدا مهمترین عوامل درونی و بیرونی از کمیته طوفان مغزی شناسایی و توسط 20 نفر از کارشناسان تکمیل شد. در مرحله بعد چک‌لیست نهایی توسط 10 نفر از مدیران سازمان بر اساس طیف لیکرت نمره‌دهی شد. اوزان عوامل داخلی و خارجی، با تشکیل ماتریس IFE1 و EFE2 محاسبه شد. برای تدوین استراتژی‌ها و تعیین وضعیت موجود از روش SWOT3 بهره گرفته شده است. از ماتریس ارزیابی اقدام و موقعیت استراتژیک (SPACE)، به‌عنوان ابزاری شناخته‌شده و تکنیکی موثر و مناسب برای توسعه و بازبینی استراتژی‌های شرکت و ایجاد تعادل بین عوامل درونی (ضعف‌ها و قوت‌ها) و بیرونی (فرصت‌ها و تهدیدها)، استفاده شده است.نتایج و بحث: نتایج به‌دست‌آمده از ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و خارجی بیانگر آن است که سازمان (پالایشگاه مورد بررسی) دارای نقاط قوت بیشتری نسبت به ضعف‌های موجود و فرصت‌های بیشتری نسبت به تهدیدها است. بنابراین باید سازوکارهایی را در پیش بگیرد تا تهدیدها را از بین برده و نقاط ضعف خود را به حداقل برساند. بنابراین نوع استراتژی‌های مناسب برای توسعه و بهبود پالایشگاه مذکور در زمینه مسایل زیست‌محیطی باید از نوع استراتژی‌های تنوع بخشی باشد. در نهایت 11 استراتژی انتخاب و نمره‌دهی شد که استراتژی بهبود شرایط زیست‌محیطی منطقه با امتیاز 23/6 و استراتژی اصلاح و بازنگری برنامه‌های مدیریتی و به حداقل رساندن آلاینده‌های محیطی با امتیاز 23/5 و استراتژی توسعه و ارتقاء کیفیت مدیریت پساب و پسماند با استفاده از فناوری‌های نوین زیست‌محیطی با امتیاز 01/5 به ترتیب به عنوان برترین استراتژی‌ها اولویت‌بندی شدند.نتیجه‌گیری: یافته‌ها و نتایج نشاندهنده جایگاه سازمان در موقعیت رقابتی است و باید استراتژی‌های حفظ، نگهداری و ثبات را در جهت کاهش صدمات زیست‌محیطی به کار گیرد.
وحید نیکخواه؛ محمد حسین رمضانی قوام آبادی
دوره 14، شماره 3 ، مهر 1395، ، صفحه 147-158
چکیده
سابقه و هدف: ملاحظه سوابق تحقیقی در این خصوص بخوبی آشکار میسازد که دولت سبز به عنوان مفهومی نو در تحولات دولت هنوز در دکترین حقوقی به درستی وارد نشده است و خلا تئوری پردازی در این خصوص در جهان و در کشور ایران محسوس است. هرچند حوزه‌های متنوعی از حقوق محیط زیست و نیز دولت زیست محیطی و تکالیف زیست محیطی دولت در مطالعات اکادمیک و در پژوهش‌های ...
بیشتر
سابقه و هدف: ملاحظه سوابق تحقیقی در این خصوص بخوبی آشکار میسازد که دولت سبز به عنوان مفهومی نو در تحولات دولت هنوز در دکترین حقوقی به درستی وارد نشده است و خلا تئوری پردازی در این خصوص در جهان و در کشور ایران محسوس است. هرچند حوزه‌های متنوعی از حقوق محیط زیست و نیز دولت زیست محیطی و تکالیف زیست محیطی دولت در مطالعات اکادمیک و در پژوهش‌های نهادهای اجرایی و اداری مورد بررسی شده است و مقالات و کتابهای فراوانی در حوزه تکالیف زیست محیطی دولت و در حوزه الزامات دولت در جهت تحقق حق بر محیط زیست سالم نگاشته شده است. با این حال مناسبات دولت و محیط زیست در گذار به دولت سبز فاقد هرگونه سابقه پژوهشی بوده و ورود در این حوزه نگرشی نو به مفهوم دولت تلقی میگردد. هدف نگارندگان نیز کشف میزان اثرگذاری محیط زیست و حق بر آن در تغییر محتوا و ساخت دولتهاست و در این راستا ایران جغرافیای اصلی تحقیق به حساب میآید.مواد و روشها: در این مجال نگارندگان در جهت تحلیل مناسبات دولت و محیط زیست و نقش آن در گذار به دولت سبز با بهره گیری از منابع کتابخانهای، اسناد داخلی و بین المللی به توصـیف و تحلیل مناسبات حقوقی و اثرگـذاری متقابل این دو برای تحقق دولت سبز پرداختهاند. در این مسیر با حق بنیاد تلقی کردن دولت سبز، به ملاحظات حق محوری محیط زیست، ملاحظات زیست محیطی دولت، تأثیر گفتمان حقوق بشر بر ساخت و محتوای دولت سبز و محدودیتهای حق بنیادی دولت سبز در عناوین مرتبط توجه شده است.نتایج و بحث: در گذار ناگزیر دولت به دولت سبز، درک و تحلیل مناسبات دولت با محیط زیست از اهمیت فراوانی برخوردار است. این مناسبات دوجانبه علاوه بر اینکه دولتها را دچار تغییرات اساسی خواهد نمود، محیط زیست را در جایگاه الگویی برای سیاست گذاری، قانونگذاری و اجرا قرار خواهد داد. کیفیت این ارتباط موید میزان تعهد هر دولت به محیط زیست است. دولت و محیط زیست در ارتباطی دو سویه قرار دارند. از طرفی دولت در مقام سیاستگذار و مجری، سرنوشت محیط زیست را در اختیار دارد و از طرف دیگر توفیق دولت در حفاظت از محیط زیست، در گرو پاسداشت قواعد زیست محیطی است. شناسایی دولت سبز به عنوان دولتی حق بنیاد، محدودیتها و لوازم حق محوری اعمال حاکمیت را در مناسبات دولت و محیط زیست وارد خواهد نمود و ساخت و محتوای دولت را متأثر خواهد ساخت.نتیجه گیری: در پژوهش حاضر ارزیابی مؤلفه های ارتباطی بین دولت و محیط زیست از یک طرف و لوازم تحقق دولت سبز از طرف دیگر نشان میدهد که اولا: تحقق دولت سبز نیازمند شکل گیری رابطه خاص و معناداری بین محیط زیست و دولت است. در این ارتباط علاوه بر نقش آفرینی حاکمیت در تعیین سرنوشت محیط زیست و عناصر آن، برای ارزشهای زیست محیطی نیز سهم قابل توجهی در شکل دهی به حرکت دولت قابل تصور است. ثانیا: دولت سبز دولتی با محوریت حق بر محیط زیست سالم است. بنابراین به عنوان یک دولت حق محور تابع محدودیت های حق محوری بوده و نیازمند پیش بینی الگوهایی برای تضمین حق بر محیط زیست سالم از یک طرف و رفع تزاحم و تعارض این حق با سایر حق های بشری است.
هاجر راعی دهقی؛ جواد نجفی
دوره 14، شماره 2 ، تیر 1395، ، صفحه 139-153
چکیده
جنگ پدیده‌ای است که در آن خسارت اجتناب ناپذیر است. یکی از مواردی که در طول درگیری مسلحانه خسارات قابل توجهی بر آن وارد می شود محیط زیست است. در این راستا حقوق بشردوستانه در تعداد معدودی از مقررات خود به محیط زیست و حمایت از آن توجه داشته است. با این حال این مقررات به اندازه کافی به حمایت از محیط زیست نپرداخته اند و این مساله مطرح می شود ...
بیشتر
جنگ پدیده‌ای است که در آن خسارت اجتناب ناپذیر است. یکی از مواردی که در طول درگیری مسلحانه خسارات قابل توجهی بر آن وارد می شود محیط زیست است. در این راستا حقوق بشردوستانه در تعداد معدودی از مقررات خود به محیط زیست و حمایت از آن توجه داشته است. با این حال این مقررات به اندازه کافی به حمایت از محیط زیست نپرداخته اند و این مساله مطرح می شود که آیا مقررات حقوق بین الملل محیط زیست و ممنوعیت های موجود در این رشته برای حفاظت از محیط زیست قابل اعمال است یا تنها باید از مقررات موجود در حقوق بشردوستانه برای حفاظت از محیط زیست استفاده کرد. در این نوشتار سعی می شود که این مقررات و امکان اعمال و اجرای آن ها را در جهت حفاظت بیشتر از محیط زیست بررسی قرار کنیم. از سوی دیگر خسارات وارده به محیط زیست در طی درگیری مسلحانه ممکن است به صورت عمدی یا غیر عمدی رخ دهد. خسارات عمدی به محیط زیست هنگامی رخ می دهد که از محیط زیست به عنوان سلاح استفاده می شود یا زمانی که خسارات وارده به محیط زیست عمدی است ولی از محیط زیست به عنوان یک سلاح استفاده نمی شود. مقرراتی که در راستای جلوگیری از این دو نوع خسارت وضع شده‌اند آستانه هایی در نظر گرفته‌اند که این آستانه‌ها برای تحقق خسارت مورد بررسی قرار می گیرد. در خصوص خسارات غیر عمدی به محیط زیست، قربانی اصلی محیط زیست نیست ولی با این حال به محیط زیست خساراتی وارد می شود و بایستی اصل احتیاط را اعمال کرد. در این مورد باید به انواع خسارات، ممنوعیت های موجود و امکان به حداقل رساندن این خسارات پرداخت.
سلمان دستان؛ قربان نورمحمدی؛ حمید مدنی؛ افشین سلطانی
دوره 13، شماره 1 ، فروردین 1394، ، صفحه 53-66
چکیده
چکیدهبهینه‌سازی مصرف انرژی در بوم‌نظام‌های زراعی می‌تواند به کاهش هزینه عملیات زراعی، بهبود کیفیت هوا، کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و توسعه پایدار کمک نماید. بنابراین، مطالعه مدیریت نظام‌های مختلف کاشت، نشاندهنده یک روش مطلوب برای بهینه‌سازی ورودی‌های مورد نیاز، عملکرد و تأمین انرژی خالص می‌باشد. هدف از اجرای این آزمایش، ...
بیشتر
چکیدهبهینه‌سازی مصرف انرژی در بوم‌نظام‌های زراعی می‌تواند به کاهش هزینه عملیات زراعی، بهبود کیفیت هوا، کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و توسعه پایدار کمک نماید. بنابراین، مطالعه مدیریت نظام‌های مختلف کاشت، نشاندهنده یک روش مطلوب برای بهینه‌سازی ورودی‌های مورد نیاز، عملکرد و تأمین انرژی خالص می‌باشد. هدف از اجرای این آزمایش، مستندسازی فرآیند تولید و تجزیه و تحلیل شاخص‌های انرژی در نظام‌های تولید برنج بود. در این آزمایش نظام‌های کاشت فشرده (SRI)، بهبودیافته و رایج منطقه (سنتی) در مزرعه برنج واقع در شهرستان نکا طی سال‌های 1391 و 1392 مورد ارزیابی قرار گرفتند. تمامی انرژی مصرفی برای کودها، بذر، حفاظت گیاه، ادوات و ماشین‌آلات، حمل و نقل و کلیه عملیات زراعی در نظام‌های کاشت محاسبه شدند. نتایج نشان داد که میانگین انرژی ورودی در نظام‌های مورد مطالعه شامل انرژیهای مستقیم، غیرمستقیم، تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر برابر 29/24262 مگاژول در هکتار بود. کل انرژی خروجی در نظام‌های تولید نیز برابر 191340 مگاژول در هکتار برآورد شد. درصد انرژی مستقیم و تجدیدپذیر مصرفی در SRI بیشتر از نظام‌های بهبودیافته و رایج منطقه بود، اما درصد انرژی غیرمستقیم و تجدیدناپذیر مصرفی در SRI کمتر از نظام‌های بهبودیافته و رایج منطقه محاسبه شد. بالاترین میزان کارایی و بهره‌وری انرژی و انرژی خالص در SRI مشاهده شد. اما انرژی ویژه برای SRI کمتر از دو نظام دیگر بود. این تغییرات به میزان ورودی‌ها و شرایط رشد بستگی دارد. نتایج نشان داد که مدیریت انرژی در سطح مزرعه می‌تواند بهره‌وری انرژی و کارایی اقتصادی را بهبود بخشد. بنابراین، SRI بیشترین بهره‌وری را از نظر انرژی دارا بود. به‌نظر می‌رسد منابع انرژی تجدیدپذیر یکی از راه‌حل‌های کارامد و مؤثر برای توسعه پایدار انرژی و پیشگیری از آلودگی‌های زیست‌محیطی در ایران می‌باشد.
رویا کلیشادی؛ پریناز پورصفا؛ فائزه شریفی قزوینی
دوره 12، شماره 3 ، مهر 1393
چکیده
ویتاین دی یکی از مواد ضروری در فرآیندهای متابولیکی و فیزیولوژیکی در بدن انسان می باشد. 25 هیدروکسی ویتامین D حساس نرین شاخص وضعیت ویتامین D و بازتاب مصرف آن در رژیم غذایی و تولید پوست است. با در نظر گرفتن اهمیت ویتامین D در بدن به ویژه در زنان باردار و نوزادانشان این مطالعه به منظور بررسی اثر آلودگی هوا با سرم 25 هیدروکسی ویتامین D در ...
بیشتر
ویتاین دی یکی از مواد ضروری در فرآیندهای متابولیکی و فیزیولوژیکی در بدن انسان می باشد. 25 هیدروکسی ویتامین D حساس نرین شاخص وضعیت ویتامین D و بازتاب مصرف آن در رژیم غذایی و تولید پوست است. با در نظر گرفتن اهمیت ویتامین D در بدن به ویژه در زنان باردار و نوزادانشان این مطالعه به منظور بررسی اثر آلودگی هوا با سرم 25 هیدروکسی ویتامین D در زنان باردار و خون بندناف نوزادان در اصفهان انجام شد.این مطالعه مقطعی در سال 1391 در اصفهان بر روی 100 زن باردار و فرزندانشان انجام شد و برای بررسی شاخص کیفیت هوا از اطلاعات استگاه های سنجش آلودگی هوا استفاده شد. میزان اشعه ماورا بنفش و سرم 25 هیدروکسی ویتامین D در نواحی با بالاترین آلودگی به طور محسوس پایین ترین بود و آنالیز رگرسیون چندگانه نشان داد که میزان شاخص کیفیت هوا با سرم 25 هیدروکسی ویتامین D ارتباط معکوس و معنی دار داشت.
هومان لیاقتی؛ حلیمه جهانگرد؛ نغمه مبرقعی دینان
دوره 11، شماره 4 ، دی 1392
چکیده
آلودگی آب در عصر حاضر به عنوان یکی از چالش های اصلی زیست محیطی در سیاست های مدیریتی جهانی مطرح است. از سویی دیگر اثرگذاری فرایند رشد اقتصادی کشورها بر انتشار آلودگی موضوعی انکار ناپذیر است. هدف اصلی این مطالعه نیز آزمون بررسی میزان و جهت اثر تولید ناخالص داخلی و مصرف انرژی بر آلودگی آبها در ایران است. این بررسی با استفاده از داده ...
بیشتر
آلودگی آب در عصر حاضر به عنوان یکی از چالش های اصلی زیست محیطی در سیاست های مدیریتی جهانی مطرح است. از سویی دیگر اثرگذاری فرایند رشد اقتصادی کشورها بر انتشار آلودگی موضوعی انکار ناپذیر است. هدف اصلی این مطالعه نیز آزمون بررسی میزان و جهت اثر تولید ناخالص داخلی و مصرف انرژی بر آلودگی آبها در ایران است. این بررسی با استفاده از داده های سری زمانی 86-1352 و تحت الگوی تصحیح خطای برداریVECM)) صورت گرفت. براساس نتایج گرفته شده، با افزایش تولید ناخالص داخلی ، اگر چه در ابتدا میزان آلودگی افزایش یافته ولی در نهایت با ادامه این روند، میزان آلودگی هوا کاهش خواهد یافت. همچنین نتایج این مطالعه نشان داد که افزایش یک درصدی در میزان استفاده از انرژی منجر به افزایش 55/0 درصدی در میزان آلودگی آب خواهد شد. با توجه به اثر مثبت استفاده از انرژی در آلودگی آب، اعمال سیاست هایی در جهت افزایش بهره‌وری انرژی باعث کاهش آلودگی خواهد شد. در نهایت برآورد ضریب تصحیح خطا نشان داد که برای تعدیل شوک‌های وارده ناشی از آلودگی آب در ایران، به بیش از 54/1 سال زمان نیاز خواهد بود.
فریبا زمانی هرگلانی؛ عبدالرضا کرباسی؛ سیدمسعود منوری؛ پرویز آبرومند آذر
دوره 11، شماره 2 ، تیر 1392
چکیده
تالاب انزلی یکی از مهم ترین تالاب های بین المللی است که در ساحل جنوبی دریای خزر واقع شده است . تخلیه فاضلاب های خانگی، کشاورزی و صنعتی بر توزیع غلظت عناصر در فازهای مختلف رسوبات این تالاب تأثیر میگذارد. در این تحقیق غلظت 8عنصر (آرسنیک، کادمیوم، کروم، مس، نیکل، سرب، روی و آهن) در نمونههای جمع آوری شده از این تالاب اندازه گیری شد . تجزیه ...
بیشتر
تالاب انزلی یکی از مهم ترین تالاب های بین المللی است که در ساحل جنوبی دریای خزر واقع شده است . تخلیه فاضلاب های خانگی، کشاورزی و صنعتی بر توزیع غلظت عناصر در فازهای مختلف رسوبات این تالاب تأثیر میگذارد. در این تحقیق غلظت 8عنصر (آرسنیک، کادمیوم، کروم، مس، نیکل، سرب، روی و آهن) در نمونههای جمع آوری شده از این تالاب اندازه گیری شد . تجزیه و تحیل نتایج حاصله نشان داد که به غیر از آهن و مس، غلظت بقیه فلزات بیشتر از مقدار موجود در پوسته زمین است . از طرفی در بررسیِ تفکیک شیمیایی و تعیین پیوند شیمیایی فلزات، پس از جداسازی غلظت فلزات در پیوندهای مختلف بخش های انسان ساخت و طبیعی، منشاء فلزات سنگین مشخص شد . بر این اساس، آرسنیک و کادمیوم بیشترین درصد پیوند سست را تشکیل میدهند و لذا، این عناصر برای آبزیان محیط زیست خطر عمده محسوب می شوند و از آلاینده های مهم منطقه به شمار می آیند. آرسنیک بالاترین درصد پیوند سولفیدی را دارد، ولی در پیوند آلی فلزی بیشترین غلظت مربوط به عنصر کادمیوم است. این محاسبات همچنین نشان می دهد که نزدیک به %50 غلظت این دو عنصر منشاء انسانی دارد که ناشی از فعالیت های انسان در منطقه است. بیشترین درصد پیوند مقاوم مربوط به عناصر آهن و کروم است و حاکی از آن است که این فلزات به شدت به رسوبات پیوند شده و آلودگی کمتری در محل ایجاد میکنند
غلامعلی شرزه ای؛ احمد سام دلیری
دوره 9، شماره 3 ، فروردین 1391
چکیده
در این پژوهش ارزش تفریحی ساحل رادیو دریا شهرستان چالوس و میزان تمایل به پرداخت (WTP) بازدید کنندگان این ساحل با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط (CV) وپرسشنامه انتخاب دوگانه برای سال 1388 تعیین و اندازه گیری گردید . برای اندازه گیری میزان تمایل به پرداخت بازدید کنندگان از مدل logit استفاده کرده و بر اساس روش حداکثر درستنمایی ، پارامترهای این ...
بیشتر
در این پژوهش ارزش تفریحی ساحل رادیو دریا شهرستان چالوس و میزان تمایل به پرداخت (WTP) بازدید کنندگان این ساحل با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط (CV) وپرسشنامه انتخاب دوگانه برای سال 1388 تعیین و اندازه گیری گردید . برای اندازه گیری میزان تمایل به پرداخت بازدید کنندگان از مدل logit استفاده کرده و بر اساس روش حداکثر درستنمایی ، پارامترهای این مدل برآوردگردید. نیایج نشان می دهد که 65 درصد افراد بررسی شده در این مطالعه حاضر به پرداخت مبلغی برای استفاده تفریحی از ساحل مورد نظر هستند و متوسط تمایل به پرداخت بازدید گنندگان برای ارزش تفریحی این ساحل 1169 ریال برای هر بازدید است . ارزش تفریحی ماهانه این منطقه ساحلی بیش از 75/37 میلیون ریال و ارزش کل تفریحی سالانه آن 453 میلیون ریال برآورد شده است . نتایج همچنین نشان می دهد که متغیرهای میزان پیشنهاد و درآمد بازدید گنندگان از نظر آماری در سطح یک درصد معنی دار شده که مهمترین عوامل موثر در میزان (WTP) بازدید گنندگان برای استفاده از ساحل است . کیفیت ساحل ( تمیزی ساحل و شفافیت آب ) از نظر بازدید گنندگان عامل بعدی در تاثیرگذاری برمیزان WTP بازدید گنندگان بوده ، بطوریکه از نظر آماری در سطح یک درصد معنی دار شده است. میزان تحصیلات عامل بعدی است که در سطح ده درصد معنی دار است. فاصله محل سکونت تا ساحل متغیر تاثیر گذار بعدی است که با علامت منفی و در سطح ده درصد معنی دار است.
حسین پور احمدی میبدی؛ عبدالمحمود محمدی لرد
دوره 8، شماره 3 ، فروردین 1390
چکیده
در اندیشه نهادگرایی نئولیبرال ، سازمان های بین المللی قادرند همکاری بین دولت های ملی را در موضوعات جهان شمول تقویت نموده و مستقل از اراده ی قدرت های بزرگ در صحنه ی بین الملل عمل نمایند . در این تحقیق تلاش شده است این آموزه ی نئولیبرالی ، در ارتباط با نقش « سازمان های بین المللی زیست محیطی » در خصوص چالش های روابط اقتصادی شمال – ...
بیشتر
در اندیشه نهادگرایی نئولیبرال ، سازمان های بین المللی قادرند همکاری بین دولت های ملی را در موضوعات جهان شمول تقویت نموده و مستقل از اراده ی قدرت های بزرگ در صحنه ی بین الملل عمل نمایند . در این تحقیق تلاش شده است این آموزه ی نئولیبرالی ، در ارتباط با نقش « سازمان های بین المللی زیست محیطی » در خصوص چالش های روابط اقتصادی شمال – جنوب با روش « تحلیل فرضیه های رقیب» مورد آزمون علمی قرار گیرد . بدین منظور دو فرضیه دیگر به صورت رقیب با فرضیه اصلی که ناظر بر توجه سازمان های بین المللی به نفع هر یک از کشورهای شمال و جنوب بود تدوین گردید. از میان تلاش های مختلف سازمان ملل به عنوان بزرگ ترین سازمان بین المللی در موضوع محیط زیست نیز ، پنج اجلاس مهم استکهلم، ریو، کیوتو، ژوهانسبورگ وکپنهاگ انتخاب و مبنای قضاوت در مورد هر یک از فرضیه های رقیب قرار گرفت. یافته های این پژوهش نشان داد که سازمان های بین المللی ، بیش ازآنکه دغدغه های زیست محیطی داشته باشند، تداوم سیاست سرمایه داری بوده ودر روابط اقتصادی شمال – جنوب ، منابع کشورهای جنوب را در پایین ترین سطح اولویت های خود قرارداده اند .
محمد حسین رمضانی قوام آبادی
دوره 7، شماره 2 ، دی 1388
چکیده
عناصر زیست محیطی از جمله گونه های جانوری به سادگی مرزهای سیاسی را در می نوردند، به عبارت دیگر این گونه ها مرز نمی شناسند. همین عامل سبب شده تا اسناد بین المللی مهم ترین وسیله جهت حفاظت از این گونه ها و زیستگاه های آن ها تلقی شود. به همین منظور اسناد متعدد بین المللی در خصوص تضمین حفاظت از گونه های وحوش و زیستگاه های آنها در نیمه ی دوم قرن ...
بیشتر
عناصر زیست محیطی از جمله گونه های جانوری به سادگی مرزهای سیاسی را در می نوردند، به عبارت دیگر این گونه ها مرز نمی شناسند. همین عامل سبب شده تا اسناد بین المللی مهم ترین وسیله جهت حفاظت از این گونه ها و زیستگاه های آن ها تلقی شود. به همین منظور اسناد متعدد بین المللی در خصوص تضمین حفاظت از گونه های وحوش و زیستگاه های آنها در نیمه ی دوم قرن 20 تنظیم گردید . کنوانسیون مربوط به تجارت بین المللی گونه های جانوری و گیاهی وحشی در معرض انقراض یا سایتس (معروف به کنوانسیون واشنگتن ، 1973) یکی از مهم ترین کنوانسیون های بین المللی در خصوص حفاظت از گونه های جانوری است . به موازات این تحولات در سطح بین المللی حقوق داخلی کشورهای مختلف نیز اقدام به تدوین قوانین و مقررات گوناگون درجهت حفاظت از گونه های جانوری کرد. تنوع مقررات موضوع کشورها در خصوص بر خورد با ضرب وشتم های ارتکابی نسبت به جانوران بیانگر نوع نگاه مقنن آن کشور به مسئله میحط زیست می باشد . در حقوق ایران همانند بسیاری از کشورهای جهان مقررات مختلفی نسبت به حفاظت از گونه های جانوری تصویب شده است. در این تحقیق ، ما تنها به مقررات کیفری ایران با توجه به دو قانون شکار و صید به عنوان قانون خاص وقانون جزا به عنوان قانون عام می پردازیم . انتخاب این دو قانون اتفاقی نیست ، زیرا این دو قانون دامنه ی نسبتا گسترده ای دارند واز جمله مهم ترین مقررات لازم الاجرا در حوزه مزبور محسوب می شوند.
محسن سرتیپی پور
دوره 7، شماره 1 ، مهر 1388
چکیده
امروزه دسترسی به منابع انرژی و استفاده بهینه از آن یکی از مهم ترین ارکان توسعه کشورها محسوب می شود. فراوانی و ارزانی سوخت های فسیلی در ایران باعث شده تا استفاده درست از آن و تلاش برای بکارگیری منابع دیگر جدی گرفته نشود.این مسئله مصرف گسترده وهمراه با اسراف انرژی حتی قاچاق آن به کشورهای بیگانه را بدنبال داشته است. مصرف بی رویه و روبه ...
بیشتر
امروزه دسترسی به منابع انرژی و استفاده بهینه از آن یکی از مهم ترین ارکان توسعه کشورها محسوب می شود. فراوانی و ارزانی سوخت های فسیلی در ایران باعث شده تا استفاده درست از آن و تلاش برای بکارگیری منابع دیگر جدی گرفته نشود.این مسئله مصرف گسترده وهمراه با اسراف انرژی حتی قاچاق آن به کشورهای بیگانه را بدنبال داشته است. مصرف بی رویه و روبه افزایش حامل های انرژی شرایطی را بوجود آورد تا دولت با هدف صرفه جویی در مصرف آن در تیرماه سال 86 بنزین را جیره بندی نمود. منابع انرژی و سوخت طیف گسترده ای از کاربردهای مختلف در صنعت حمل و نقل ، تامین انرژی کارخانجات، مصارف خانگی به منظور سرمایش و گرمایش ، پخت و پز و روشنایی را شامل می شود. کشور ما به لحاظ وضعیت جغرافیای طبیعی و گستردگی ، دارای انواع منابع انرژی علاوه بر انرژی های فسیلی است (Sabohi, 1999) باد ، جز و مد، زمین گرمایی ، خورشید و تابش آن از جمله منابع ا نرژی تجدید پذیرند که با اندک تمهیدات می توان از آن ها استفاده نمود (Sabohi, 1999) یکی از منابع که در بیشتر روستاهای کشور یافت می شود زیست توده است که ماده اولیه تولید گاز متان است و برای مصرف سوخت خانگی با تولید الکتریسیته قابل استفاده است. کاربرد این نوع انرژی که منابع اولیه آن در برخی استان های ایران به وفور یافت می شودضمن تامین انرژی مورد نیاز روستاها می تواند به صرفه جویی در مصرف منابع انرژی فسیلی کشور منجر شود. این مقاله فرایند تهیه انرژی از منابع زیست توده و انواع روش های ساده طراحی و ساخت مخازن واثراتی که استفاده از آن می تواند بر محیط زیست ، بافت و مسکن روستایی بجای گذارد موردارزیابی قرار می دهد.بخش اول مقاله به معرفی بیوگاز و تجارب برخی کشورها در این زمینه می پردازد. بخش دوم تجهیزات و مواد اولیه موردنیاز برای تولید بیو گاز و نکات مهم در طراحی و ساخت انواع مخازن ساده روستایی را مورد بررسی قرار می دهد. در انتها ضمن معرفی اصول و ضوابط طراحی واحدهای مسکونی دارای مخازن بیوگاز، آثار مثبت زیست محیطی واثرات آن در واحد مسکونی بررسی می شود.
مهران علی الحسابی؛ غزال راهب
دوره 6، شماره 3 ، فروردین 1388
چکیده
توجه به محیط زیست و بستر طبیعی در برپایی مسکن روستایی از اهمیت بسیار برخوردار است . برپایی مسکن فرایند جامعی است که عوامل متعددی بر آن اثرگذار است.این مقاله به دنبال آن است که اهمیت این معیار را در مقایسه با دیگر معیارهای موثر بر برپایی مسکن روستایی در یک منطقه از ایران ازنظر استفاده کنندگان مورد بررسی قراردهد و به تحلیل نتایج دست یافته ...
بیشتر
توجه به محیط زیست و بستر طبیعی در برپایی مسکن روستایی از اهمیت بسیار برخوردار است . برپایی مسکن فرایند جامعی است که عوامل متعددی بر آن اثرگذار است.این مقاله به دنبال آن است که اهمیت این معیار را در مقایسه با دیگر معیارهای موثر بر برپایی مسکن روستایی در یک منطقه از ایران ازنظر استفاده کنندگان مورد بررسی قراردهد و به تحلیل نتایج دست یافته بپردازد . در این راستا ابتدا معیارهای موثر بر برپایی مسکن روستایی در ایران از منابع و مستندات مرتبط با موضوع شامل نظریات مرتبط و تجارب داخلی وخارجی استخراج شده است . در ادامه ، معیارها درمنطقه مورد نظر تبیین ، تدقیق و دسته بندی شده و با استفاده از روش مطالعه موردی درهمان منطقه ارزش گذاری شده اند. منطقه منتخب برای مطالعات موردی استان گیلان در محدوده حاشیه دریای خزر انتخاب شده است . نتایج حاصل از مطالعات میدانی که داده هایی کیفی است ، طی فرایندی به داده های کمی تبدیل شده وبا دو هدف مورد تحلیل اماری قرارگرفته اند. تعیین معیارها و زیر معیارهای نهایی با استفاده از روش تحلیل کلاستر و تعیین سهم هر یک از معیارهای نهایی در تامین مطلوبیت کلی بنا از نظر کارکرد برای استفاده کننده با استفاده از روش رگرسیون چند متغیره . سپس سهم معیارهای مرتبط با حفظ محیط زیست در تامین مطلوبیت از نظر کارکرد برای استفاده کنندگان در مقایسه با دیگر معیارها مرود تحلیل و بررسی قرار گرفته است .نتایج تحقیق نشان دهنده عدم اولویت معیارهای مرتبط با حفظ محیط زیست در مقایسه با دیگر معیارها و به خصوص معیارهای کاربردی است. این تحقیق در ادامه به تفسیر وبحث در خصوص علل این عدم اولویت پرداخته است
سولماز دشتی؛ سید مسعود منوری؛ غلامرضا سبز قبائی
دوره 6، شماره 2 ، دی 1387
چکیده
حوضه آبخیز زاخرد با وسعتی معادل 23/82 کیلومتر مربع در قسمت شمال غرب شهرستان شیراز و شرق شهرستان کازرون در استان فارس واقع گردیده است.ارزیابی توان اکولوژیکی سرزمین به عنوان هسته مطالعات محیط زیست و به عنوان پیشگیری و حتی درمان بحران های زیست محیطی به شمار می رود. از این رو پیش از اجرای توسعه ، تعیین توان اکولوژیک سرزمین برای کاربری های ...
بیشتر
حوضه آبخیز زاخرد با وسعتی معادل 23/82 کیلومتر مربع در قسمت شمال غرب شهرستان شیراز و شرق شهرستان کازرون در استان فارس واقع گردیده است.ارزیابی توان اکولوژیکی سرزمین به عنوان هسته مطالعات محیط زیست و به عنوان پیشگیری و حتی درمان بحران های زیست محیطی به شمار می رود. از این رو پیش از اجرای توسعه ، تعیین توان اکولوژیک سرزمین برای کاربری های مختلف ضروری است . در ارزیابی حوضه زاخرد از روش مک هارگ (Mc Harg) مدل اکولوژیکی توسعه روستایی مخدوم 1380 و ابزارGIS استفاده شده است . در قالب این فرآیند، ابتدا منابع محیط زیستی منطقه شناسایی گردید. سپس با تلفیق و رویهم گذاری لایه های اطلاعاتی در سامانه Arcview نقشه یگان های اکولوژیکی منطقه به همراه جدول ویژگی های واحد، ایجاد و نسبت به ارزیابی توان منطقه اقدام و مناطق مستعد برای توسعه روستایی مشخص گردید.نتیجه بررسی نشان می دهد که با در نظر گرفتن تمامی پارامترهای اکولوژیکی تمامی منطقه برای توسعه روستایی نامناسب است ولی با حذف پارامتر ارتفاع که آخرین اولویت را در مدل اکولوژیکی مخدوم به خود اختصاص داده ، حدود 49/8 % اراضی برایتوسعه روستایی دارای توان مناسب (درجه 2) و 51/91% دیگر از توان نامناسب برای کاربری روستایی برخوردار می باشند. به منظور تکمیل ارزیابی اکولوژیکی ، ارزشگذاری نیازها، امکانات وشاخص های اقتصادی – اجتماعی موجود منطقه انجام شد. در این راستا سه پهنه زاخرد، الیاس آباد و همت آباد برای تعیین الویت توسعه روستایی مشخص گردید نتایج بدست آمده آشکارمی سازند که پهنه همت آباد از اولویت بالاتری برخوردار می باشد.
محسن عبدالهی
دوره 5، شماره 1 ، مهر 1386
چکیده
امروزه محیط زیست و حفاظت از آن به آنچنان ارزش اخلاقی و اجتماعی تبدیل شده است که حمایت کیفری از آن ضروری می نماید. درا ین راستا ضعف ضمانتهای حقوق مسئولیت مدنی و عدم کفایت تدابیر حقوق اداری، ضرورت یاد شده را تقویت می کنند. با این حال کاربست حقوق کیفری برای حمایت ازمحیط زیست مستلزم ملاحظه بایسته هایی است که بدون توجه به آنها نمی توان به ...
بیشتر
امروزه محیط زیست و حفاظت از آن به آنچنان ارزش اخلاقی و اجتماعی تبدیل شده است که حمایت کیفری از آن ضروری می نماید. درا ین راستا ضعف ضمانتهای حقوق مسئولیت مدنی و عدم کفایت تدابیر حقوق اداری، ضرورت یاد شده را تقویت می کنند. با این حال کاربست حقوق کیفری برای حمایت ازمحیط زیست مستلزم ملاحظه بایسته هایی است که بدون توجه به آنها نمی توان به توفیق این حقوق امید بست . انتخاب رویکرد مناسب در مجازاتهای زیست محیطی ، شناسایی مسئولیت کیفری برای اشخاص حقوقی ناقض حقوق محیط زیست و ایجاد و تقویت نهادهای نظارتی مدرن و پیشرفته از جمله این بایسته ها می باشند.
حسین محمودی؛ هادی ویسی
دوره 2، شماره 8 ، تیر 1384
چکیده
برخورداری از محیط زیستی سالم وپاک برای هر فردی از اهمیت خاص برخوردار است. ماهیگیران به پاکی و آلوده نبودن آب اقیانوس ها و دریا،کشاورزان به خاک های غیر سمی و مصرف کنندگان به تولیدات پاک که به سلامتی آنها آسیب نرساند، اهمةیت قائل هستند. حفاظت اصولی از محیط زیست رهیافتی موثر و برخاسته از تجارب کارگزاران عرصه های زیست محیطی در سراسر جهان ...
بیشتر
برخورداری از محیط زیستی سالم وپاک برای هر فردی از اهمیت خاص برخوردار است. ماهیگیران به پاکی و آلوده نبودن آب اقیانوس ها و دریا،کشاورزان به خاک های غیر سمی و مصرف کنندگان به تولیدات پاک که به سلامتی آنها آسیب نرساند، اهمةیت قائل هستند. حفاظت اصولی از محیط زیست رهیافتی موثر و برخاسته از تجارب کارگزاران عرصه های زیست محیطی در سراسر جهان است و به نظر می رسد که در صورت توجه به استلزامات، چارچوب ها و روش های آن بتوان به حرکتی پایدار در حفاظت از محیط زیست امیدوار بود.با توجه به این که ترویج و آموزش محیط زیست نقشی مهم و اساسی را در حفاظت اصولی از محیط زیست دارد،هدف مقاله بررسی مقوله ترویج و آموزش محیط زیست در قالب این رهیافت می باشد
عبدالعلی شرقی
دوره 2، شماره 8 ، تیر 1384
چکیده
در شروع قرن بیست و یکم افزایش تقاضای آب موجبات کاهش نگران کننده سرانه منابع آب تجدید شونده را با توجه به محدودیت این منابع در نقاط مختلف جهان فراهم آورده است.وضعیت این ماده حیاتی در مناطق خشک و نیمه خشک کره زمین از حساسیت بیشتری برخوردار بوده و هم اکنون در تعدادی از کشورهایی که در این مناطق قرار گرفته اند تقاضای آب از امکانات منابع آب ...
بیشتر
در شروع قرن بیست و یکم افزایش تقاضای آب موجبات کاهش نگران کننده سرانه منابع آب تجدید شونده را با توجه به محدودیت این منابع در نقاط مختلف جهان فراهم آورده است.وضعیت این ماده حیاتی در مناطق خشک و نیمه خشک کره زمین از حساسیت بیشتری برخوردار بوده و هم اکنون در تعدادی از کشورهایی که در این مناطق قرار گرفته اند تقاضای آب از امکانات منابع آب قابل استحصال تجاوز کرده در سال های آینده، تداوم افزایش میزان تقاضاها،باعث تشدید محدودیت ها خواهد شد. بنابراین توجه جدی به مبانی مدیریت منابع آب برای نظام برنامه ریزی و مدیریتی را اجتناب ناپذیر خواهد کرد. مقاله حاضر به بررسی وضعیت آب و قانونگذاری با توجه به تجربه های ادیان و ملل های مختلف خواهد پرداخت، تا بتوان با اطلاع رسانی همه جانبه و حل مشکلات به ارزیابی درست اقتصادی و مقررات مناسب متوسل شد تا از خسارات احتمالی جلوگیری شود.
