مهسا تمجیدی؛ یوسف رشیدی؛ مجید عباسپور طهرانی؛ سید علیرضا میرزاحسینی
چکیده
سابقه و هدف: گرد و خاک و غبار از پدیده‌های مهم جوی هستند که دربسیاری از مناطق از جمله ایران و کشورهای همجوار در بهار و تابستان اتفاق می‌افتد و یکی از چالش‌های مهم قرن بیستم و یکم به شمار می‌رود و این پدیده در مقیاس جهانی از مناطق خشک و نیمه خشک و به واسطه تغییر اقلیم، تغییر پوشش گیاهی، فرآیندهای پیش رونده فرسایش خاک و اختلالات ناشی ...
بیشتر
سابقه و هدف: گرد و خاک و غبار از پدیده‌های مهم جوی هستند که دربسیاری از مناطق از جمله ایران و کشورهای همجوار در بهار و تابستان اتفاق می‌افتد و یکی از چالش‌های مهم قرن بیستم و یکم به شمار می‌رود و این پدیده در مقیاس جهانی از مناطق خشک و نیمه خشک و به واسطه تغییر اقلیم، تغییر پوشش گیاهی، فرآیندهای پیش رونده فرسایش خاک و اختلالات ناشی از آنها، حساسیت مناطق را نسبت به فرسایش سریعی که واکنش‌های مهمی بر اقلیم منطقه و بیابانزایی خواهد داشت. اهواز مرکز استان خوزستان یکی از هشت کلان شهر آلوده ایران از منظر آلودگی هوا است. هدف از این پژوهش تعیین میزان شدت نرخ تولید آلایندگی ذرات معلق کمتر از 10 میکرون با استفاده از مدل‌سازی و مقایسه نتایج خروجی با داده‌های اندازه‌گیری شده و تغییر میزان شدت نرخ تولید آلایندگی براساس داده‌های اندازه‌گیری شده و محاسبه فرمول تعیین میزان نرخ تولید آلایندگیPM10 ناشی از رخداد گرد و غبار در شهر اهواز می‌‌باشد.مواد و روش‌ها : کلان‌شهر اهواز با در نظر گرفتن توپوگرافی پیچیده در منطقه‌ای خشک و در مجاورت منابع اصلی و ابتدایی گرد و غبار دارای شرایط ویژه‌‌ای است که در این مطالعه غلظت ذرات معلق کمتر از 10 میکرون در تاریخ پانزدهم ماه ژوئن سال 2019 میلادی( تیر ماه 1398) مورد بررسی قرارگرفته است. در این تاریخ ، بیشینه‌ی غلظتPM10 در شهر اهواز 1422 میکروگرم بر متر مکعب در روز 15 ژوئن اعلام شده است که غلظت این ذرات بیش از 9 برابر غلظت استاندارد هوای آزاد سازمان حفاظت محیط زیست ایران (150 میکروگرم بر متر مکعب) بوده است. از داده‌های غلظت ایستگاه سنجش سازمان حفاظت محیط زیست و داده های هواشناسی سطحی و جو بالا ایستگاه اهواز برای اجرای مدل CALPUFF و خروجی های غلظت استفاده شده است.نتایج و بحث: با استفاده از مطالعه اسناد کتابخانه‌ای فرمول پایه محاسبات تعیین نرخ انتشار آلاینده PM10 برآورد گردیده است و سپس با دادهای ایستگاه‌های پایش مستقر درکلان شهر اهواز مقایسه گردیده است و با اصلاح فرمول محاسباتی و اجرای مدل پخش و پراکندگی CALPUFF به میزان غلظت واققی ثبت شده ایستگاه انلاین پایش سازمان حفاظت محیط زیست رسیده و نهایتا میزان نرخ انتشار الایندگی ذرات معلق کمتر از 10 میکرون از کانون‌های اطراف شهر اهواز تعیین گردید.نتیجه‌گیری: میزان نرخ انتشار آلایندهPM10 با استفاده از فرمول محاسباتی و اجرای مدل پخش و پراکندگیCALPUFF بدست آمده است که این موضوع در پیش‌بینی پدیده گرد و غبار حائز اهمیت بوده و امکان محاسبه میزان تولید و مسیر حرکت ذرات را فراهم کرده در نتیجه می‌توان هشدار و پیش آگاهی به هنگام و قابل اعتمادی را در مورد اتخاذ تصمیم‌های لازم برای کاهش خسارت‌های احتمالی ناشی از این پدیده اندیشه کرد. و با استفاده از تلفیق اندازه‌گیری و مدل‌سازی به متدلوژی برای محاسبه انتشار گرد و غبار PM10 از کانون‌های شهر دست یافت.
