ارزیابی زیستمحیطی چشمههای آبگرم منطقه مرکزی مازندران

نوع مقاله : Original Articles

نویسندگان

1 استادیار گروه زمین شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران

2 کارشناس مدیزیت تضمین کیفیت، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران

چکیده

در این مقاله چشمه های آب گرم منطقه مرکزی مازندران ، شامل چشمه های آبگرم آب اسک، لاریجان، استراباکو و لاویج(موسویلاویج و فیللاویج) از نظر زیست محیطی مورد ارزیابی قرارگرفت. اگرچه از آب این چشمه ها به صورت مستقیم یا غیرمستقیم برای هدف های درمانی استفاده می شود، ولی استفاده نابه جا از آن ها باتوجه به غلظت بالای برخی عناصر کمی اب می تواند برای انسان ومحیط زیست خطرات زیادی ایجاد کند. در این مطالعه ضمن بررسی خصوصیات عمومی آب چشمه ها، غلظت فلزات سنگین آرسنیک ،کادمیوم، کروم، سرب، نیکل، مس، منیزیم، روی، مولیبدن، وانادیم وکبالت در آب چشمه ها، خاک یا سنگ های پیرامون چشمه ها اندازه گیری و از نظر زیست محیطی مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین ترتیب مشخص شد که مقدار آرسنیک در آب و خاک چشمه های منطقۀ مورد مطالعه بیشتر از حد مجاز تعیین شده توسط سازمان بهداشت جهانی است. مقدار سرب در همه نمونه های آب، به جز چشمه لاریجان، بیشتر از حد مجاز است. مقدار سایر فلزات سنگین در آب چشمه ها کم تر از حد مجاز است و درنتیجه از نظر زیست محیطی آثارزیان باری نخواهند داشت. مقدار آرسنیک در نمونه های خاک پیرامون چشمه های آب اسک، استراباکو و لاریجان کمتر از حد مجاز است، ولیدر تراورتن آب اسک بیشتر از حد مجاز است . مقدار سایر فلزات سنگین اندازه گیری شده در نمونه های خاک چشمه های مورد مطالعه کم تر از حد مجاز است و درنتیجه از نظر زیست محیطی آثار زیانباری بر جای نخواهند گذاشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Environmental Evaluation of Thermal Springs from Central Region of Mazandaran Province

نویسندگان [English]

  • Seyed Javad Moghaddasi, 1
  • Pedram Navi 2
  • Marzyeh Rezaei Abdoli 2
1 Department of Geology, Payame Noor University, P.O.Box 19395-4697, Tehran, Iran.
2 Quality Assurances Management, Geological Survey of Iran, 13185-1494, Tehran, Iran
چکیده [English]

In this study, thermal springs from central region of Mazandaran province including Ab-e Ask, Larijan, Astarabaku and Lavij (Moosavi-e Lavij and Fil-e Lavij) were evaluated environmentally. Although the studied thermal waters are used directly or indirectly for treatment purposes, the high concentration of some trace elements can be harmful to human health and environment. In this study, general characteristics of thermal waters as well as As, Cd, Cr, Pb, Ni, Cu, Mg, Zn, Mo, V and Co concentrations in thermal waters and surrounding soils and rocks were measured and their environmental significances were evaluated. As a result, it was revealed that As concentration in water and soil of the studied region was more than the upper limits recommended by the World Health Organization (WHO). In all water samples except for Larijan spring, Pb content was more than allowed levels recommended by WHO. Concentration of other trace elements in thermal springs was less than the upper limits recommended by WHO, consequently they had not harmful environmental impact. As content of soil samples around the Ab-e Ask, Astarabaku and Larijan springs were less than the allowed levels, but was higher than allowed limits in Ab-e Ask travertine. Concentration of other trace elements in studied soil samples was lower than allowed levels recommended by WHO.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Thermal springs
  • environmental evaluation
  • trace elements
  • Mazandaran province