همگنی منطقه‌ای با رویکرد رد پای اکولوژیکی با محوریت شاخص‌های اجتماعی و اقتصادی در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه اقتصاد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

10.48308/envs.2024.1424

چکیده

هدف این پژوهش طراحی مدل همگنی منطقه‌ای در ایران با محوریت شهرنشینی، نابرابری، توسعه اقتصادی، اشتغال و سرمایه گذاری مستقیم خارجی و رویکرد اکولوژیکی است. با توجه به اینکه از نتایج این پژوهش می‌توان در توسعه و آبادانی ایران استفاده کرد لذا، این پژوهش از نظر هدف کاربردی است. همچنین با توجه به اینکه داده‌های پژوهش حاضر داده‌هایی صرفاً کمی هستند لذا، ماهیت پژوهش از این منظر کمی است. گردآوری داده‌های مورد نیاز پژوهش از سایت شاخص‌های توسعه جهانی، درگاه ملی ایران و همچنین بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران برای دوره 1357-1397 بوده است. در این پژوهش با استفاده از روش کوانتایل سه مدل رگرسیونی با بهره گیری از نرم افزار ایویوز 10 تخمین زده شده که در ادامه هر کدام از آنها معرفی می شود:
مدل اول:
Qα (LnCO2) = α+ β1LnGDP2t + β2GINI2t + β3FDI2t+ β4Labort
مدل دوم:
Qα (LnCO2)= α + µ1LnGDP2t + µ2LnUrban2t + µ3LnOilt
مدل سوم:
Qα(LnGinit)=∂α+ θ1 LnGDP2t + θ2LnUrban2t
نتایج و بحث
بر اساس خروجی های نرم افزار ایویوز فرضیه uمعکوس کوزنتس در ایران برقرار بوده است. در هر سه مدل تقریبا همه متغیرها در کوانتایل های مختلف دارای اثر معنادار بر متغیر وابسته بوده اند. نتایج برآورد مدل اول: در مدل اول تاثیر توسعه و اشتغال در همه کوانتایل ها معنادار و دارای اثر تخریبی بر محیط زیست می باشند و نابرابری صرفا در کوانتایل سوم و چهارم معنادار بوده و اثرمثبت این متغیر بر انتشار دی اکسید کربن را نشان میدهد . افزایش سرمایه گذاری مستقیم خارجی اثر منفی بر انتشار آلودگی محیط زیست داشته است و بجز کوانتایل اول این اثر گذاری در همه کوانتایل های آن نیز معنادار بوده است .نتیجه برآورد مدل دوم: اثر گذاری متغیرهای توسعه و شهر نشینی ضمن آنکه در هم کوانتایل ها معنادار بوده، دارای اثر تخریبی بر محیط زیست بوده اند. تولید نفت صرفا در کوانتایل دوم و سوم معنادار بوده و اثر تخریبی این متغیر بر محیط زیست تایید شده است. نتیجه مدل سوم: مدل سوم اثر توسعه و شهر نشینی را بر نابرابری بررسی نموده است که بجز کوانتایل اول در سایر کوانتایل ها اثر متغیر ها بر نابرابری معنادار بوده است. افزایش توسعه منجر به افزایش نابرابری شده است و افزایش شهر نشینی تاثیر منفی بر نابرابری داشته است.
نتیجه
با توجه به اینکه هر کوانتایل معرف یک طبقه خاص هست و تأثیر هر متغیر در طبقات مختلف تأثیر متفاوتی بر ردپای اکولوژیکی و نابرابری دارد لذا سیاستگذاران باید دارای برنامه‌های متفاوت در جهت توسعه پایدار با حفظ محیط زیست و کاهش ضریب جینی در مناطق باشند. افزایش تولید به خودی خود یکی از اهداف کشور می باشد اما نباید هزینه های زیاد زیست محیطی را بر کشور تحمیل کند که استاندارد سازی های تولیدات صنعتی و حرکت از تولید و تکنولوژی سنتی به صنعتی از مفاهیم به دست امده در تحقیق حاضر می باشد.
توجه به توسعه روستا ها و تامین زیر ساخت های شهری باید مانعی برای روند ترویج شهر نشینی شود زیرا این عامل باعث آلودگی زیست محیطی در کشور شده است. همچنین در ایران به عنوان کشور تولید کننده نفت و تاثیر تخریبی این متغیر بر محیط زیست نیاز است که جهت بهره برداری ها از تکنولوژی های روز استفاده شود و هزینه های زیست محیطی درونی شود و تلاش نمود که درآمد های دولت از سایر عوامل جایگزین تامین شود. توجه به جذب سرمایه گذاری های خارجی در قالب دیپلماسی سیاسی نیز باید جزو اولویت های دولت ها باشد زیرا این متغیر اثر زیادی در جهت کاهش انتشار گاز دی اکسید کربن در کشور دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The regional homogeneity with an ecological footprint approach focusing on social and economic indicators in Iran

نویسندگان [English]

  • abbas azadi
  • hamideh nurizadeh
Department of Economics, Faculty of Literature and Humanities, Ilam University, Ilam, Iran
چکیده [English]

Materials and Methods
The aim of this research is to design a regional homogeneous model in Iran focusing on urbanization, inequality, economic development, employment, foreign direct investment, and ecological approach. Considering that the results of this research can be utilized in Iran's growth and prosperity, this study is therefore considered practically oriented in terms of its objectives. Additionally, since the current research data are purely quantitative, the nature of the research is thus quantitative in this regard. The required data for this study were collected from the World Development Indicators website, the National Portal of Iran, and the Central Bank of the Islamic Republic of Iran for the period 1978-2018. In this research, three regression models were estimated using the Quantile Regression method using EViews 10 software, each of which will be introduced further below.
Model 1: Qα(LnCO2) = α+ β1LnGDP2t + β2GINI2t+ β3FDI2t+ β4Labort
Model 2: Qα(LnCO2) = α + µ1LnGDP2t + µ2LnUrban2t+ µ3LnOilt
Model 3: Qα(LnGinit) =∂α+ θ1 LnGDP2t+ θ2LnUrban2t
Results and Discussion
Based on the outputs from EViews software, the inverted Kuznets hypothesis holds in Iran. In all three models, nearly all variables across different quantiles significantly impact the dependent variable.
Results of Model 1: In the first model, the effects of economic development and employment are significantly negative on environmental quality across all quantiles, while inequality is only significant in the third and fourth quantiles, showing a positive effect on carbon dioxide emissions. Foreign direct investment has a negative effect on environmental pollution, significant across all quantiles except the first.
Results of Model 2: The variables of development and urbanization, while significant across all quantiles, also exhibit a detrimental effect on the environment. Crude oil production is significant only in the second and third quantiles, confirming its detrimental impact on the environment.
Results of Model 3: third model examines the impact of development and urbanization on inequality, showing significant effects across all quantiles except the first. Increased development leads to increased inequality, while urbanization has a negative impact on inequality.
Mutual effects between the dependent and independent variables were tested using symmetry tests in all three models, confirming bidirectional causality.
This study observes different outcomes compared to similar studies conducted previously in Iran, indicating both divergent and corroborative findings with existing literature, likely due to temporal changes in the study period.
Conclusion
Considering that each quantile represents a specific class and each variable has a different impact on ecological footprint and inequality across these classes, policymakers should have diverse plans aimed at sustainable development while preserving the environment and reducing the Gini coefficient in different regions. While increasing production is a national goal, it should not impose significant environmental costs on the country. Standardizing industrial production and transitioning from traditional to industrial production and technology are concepts derived from the current research.
Attention to rural development and the provision of rural infrastructure should hinder the promotion of urbanization trends, as this factor has contributed to environmental pollution in the country. Moreover, as an oil-producing nation, Iran needs to mitigate the destructive effects of this variable on the environment by utilizing modern technologies for extraction, internalizing environmental costs, and striving to replace government revenues from other sources.
Furthermore, attracting foreign investment through political diplomacy should be a priority for governments, as this variable significantly contributes to reducing carbon dioxide emissions in the country.

کلیدواژه‌ها [English]

  • EKC
  • economic development
  • Gini coefficient
  • urbanization