نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• هدی یزدان پناه ¹
• محسن عبداللهی ²
• عباس پورهاشمی ³
• منصور پورنوری ¹

¹ گروه حقوق محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

² گروه حقوق محیط زیست، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

³ رئیس موسسه تخصصی حقوق بین‌الملل کانادا، تورنتو

چکیده

سابقه و هدف: جامعه بین المللی، جامعه ای  است متشکل از دولت‌ها، که خود واضع مقررات و قواعد حقوق بین ­الملل و نیز مجری آن هستند. مبنای حقوق بین الملل، زاییده ی نیاز و ضرورتی است که دولت‌ها در جامعه ­ی بین ­المللی برای همزیستی احساس می­ کنند و تا موافقت نداشته باشند؛ نمی­ توان آن‌ها را ملزم به پذیرش قاعده جدید کرد. با وجود این، ضمانت­ های اجرایی مبتنی بر یک ساختار دوجانبه؛ شامل اعتراض دیپلماتیک و اقدامات متقابل می­ باشد که بر رفتار دولت‌ها تأثیر گذار است. در حقوق محیط زیست هم ضمانت­ های اجرایی برای حفاظت بیشتر از محیط زیست، بعد از نقض تعهد مبتنی بر قواعد عام ­الشمول ایجاد شده است. علاوه بر ضمانت ­های اجرایی، ساز و کار‌هایی قبل از نقض تعهد توسط دولت­ ها یا سازمان ­های بین ­المللی برای حمایت و حفاظت از محیط زیست، وضع گردیده است. هدف این پژوهش؛ تبیین و بررسی توسعه ضمانت­ ها و ساز­ و­ کار‌های اجرایی نوین در حقوق بین ­الملل محیط زیست به منظور حفاظت کارآمد و موثر از محیط زیست و همچنین ارائه راهکارهایی جهت برون­ رفت از چالش­ های حقوقی در زمینه اجرای تعهدات و بررسی کفایت ساز­ و­ کار‌ها و ضمانت­ های اجرایی کلاسیک در حقوق بین ­الملل محیط زیست می­ باشد.
مواد و روش ­ها: روش تحقیق پژوهش حاضر توصیفی و تحلیلی است و روش گردآوری داده ها مبتنی بر مطالعه کتابخانه ­ای و مراجعه به اسناد با جستجوی اینترنتی است. از این ­رو، با روش توصیفی و تحلیلی و با اتکا به منابع کتابخانه ­ای و داده ­های موجود، در بخش اول ساز­ و ­کارها و ضمانت­ های اجرایی موجود در زمینه حفاظت از محیط زیست بررسی می­ شود و در بخش دوم ساز ­و ­کارها و ضمانت­ های اجرایی نوین و دلایل شکل ­گیری آن­ها، مورد بحث و بررسی قرار می­ گیرد.
نتایج و بحث: سوال اصلی تحقیق بیان می­ دارد که آیا در حقوق محیط زیست برای حفاظت بیشتر از محیط زیست ساز­و­کار‌ها و ضمانت‌های اجرایی نوینی در حال پیدایش و شکل‌گیری است؟ از این_­رو، با به ره­گیری از مبانی نظری پژوهش، به این فرضیه پرداخته می­ شود که در حقوق محیط زیست برای حفاظت بیشتر از محیط زیست، ساز­و­کار‌ها و ضمانت­ های اجرایی نوینی در حال پیدایش و شکل ­گیری است. در این پژوهش با تفکیک مفهوم ضمانت اجرا از مکانیزم، در صدد بیان ناکارآمدی ضمانت­ های اجرایی کلاسیک شامل ضمانت­ های اجرایی مدنی و کیفری و ساز­و­کار‌های کلاسیک حفاظت از محیط زیست می­ باشد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل یافته­ ها حاکی از آن است که بدلیل ماهیت خاص مسائل محیط زیستی و ارتباط آن با ضرورت ایجاد و توسعه ساز­و­کار‌ها و ضمانت­ های اجرایی نوین و با توجه به این که با وجود توسعه ساز­و­کار‌ها و ضمانت­ های اجرایی کلاسیک در حقوق بین­ الملل محیط زیست، بدلیل محدودیت­ های موجود در آن­ها، این توسعه به تنهایی برای حفاظت از محیط زیست کافی نبوده، ساز­و­کار‌های جدیدی مانند مالیات سبز، بیمه ­های زیست­ محیطی و صندوق تامین خسارات زیست­ محیطی و همچنین ضمانت­ های اجرایی نوینی ایجاد و در حال توسعه می­ باشد.
نتیجه ­گیری: در حقوق محیط زیست، دو نوع ضمانت اجرایی نوین شامل"پرداخت خسارت بدون موافقتنامه و مراجعه به دادگاه در مواردی که تخریب شدید در محیط زیست ایجاد شده" و همچنین "کنترل پایبندی و عدم پایبندی دولت­ های عضو، به کنوانسیون­ های زیست­ محیطی" برای حفاظت کارآمد و مؤثراز محیط زیست شناسایی و در حال توسعه می ­باشد.

کلیدواژه‌ها

• ضمانت اجراهای نوین
• سازوکارهای اجرایی نوین
• پرداخت خسارت بدون موافقتنامه و مراجعه به دادگاه
• کنترل پایبندی و عدم پایبندی دولت

20.1001.1.17351324.1402.21.3.14.4

عنوان مقاله [English]

Development of new sanctions and mechanisms in international environmental law for efficient and effective protection of the environment

نویسندگان [English]

• Hoda Yazdanpanah ¹
• Mohsen Abdollahi ²
• Abbas Poorhashemi ³
• Mansour Pournouri ¹

¹ Department of Environmental Law, Faculty of Law, Islamic Azad University, Tehran, Iran

² Department of Environmental Law, Faculty of Law, University of Shahid Beheshti, Tehran, Iran

³ President of the Canadian Institute for International Law Expertise (CIFILE), Toronto, Canada

چکیده [English]

Introduction: The international community includes states that enact and execute the rules and regulations of international law. The basis of international law derives from the need for states to coexist in the international community. In other words, the states cannot be forced to accept a new rule when they do not agree. However, sanctions are based on a mutual structure including diplomatic protest and countermeasures influencing the behavior of states. In addition, some sanctions have been enacted in environmental law, after breach of obligation for more protection of the environment based on erga omnes. In addition to the sanctions, some mechanisms have been enacted by international organizations and states for support and protection of the environment before breach of obligation. The present study aims to explain and evaluate the development of new sanctions and mechanisms in international environmental law for efficient and effective protection of the environment and offer solutions for handling legal challenges in executing the obligations and assessing the adequacy of classic sanctions and mechanisms in international environmental law.
Material and methods: The method was descriptive-analytical and the data were collected based on library study and reference to documents by searching the Internet. Therefore, with a descriptive and analytical method and relying on library resources and existing data, in the first part, the existing mechanisms and executive guarantees in the field of environmental protection are reviewed, and in the second part, new mechanisms and executive guarantees and reasons are examined.
Results and discussion: The main research question states; whether new sanctions and mechanisms are emerging in international environmental law for more protection of the environment based on theoretical foundations. investigate the new sanctions and mechanisms emerging in international environmental law to further protect the environment.  This research expresses the inefficiency of classic sanctions including civil and criminal ones and classic mechanisms for the protection of the environment by separating the concept of sanction from mechanism. Based on the results, new limitations such as green taxes, environmental insurance, and Environmental Damage Fund (EDF) have been emerging and developing due to the specific nature of environmental issues and their relationship with the necessity of creating and developing new sanctions and mechanisms, and given that the development fails to be enough for protection of the environment due to the existing limitations, despite the  development of classic sanctions and mechanisms.
Conclusion: In environmental law, two types of new sanctions have been identified and developed for efficient and effective protection of the environment, which include "pay compensation without agreement and going to the court in cases of severe damage to the environment" and "compliance and noncompliance control of member states to environmental conventions". 

کلیدواژه‌ها [English]

• New sanctions
• new mechanisms
• pay compensation without agreement and going to the court
• compliance and noncompliance of state