فرید سلمان پور؛ فراهم احمد زاده؛ رومینا سیاح نیا؛ بهرام کیابی
چکیده
تغییرات آب و هوایی به همراه توسعه انسانی فشار مضاعفی بر اکوسیستم‌ها وارد کرده، بطوری که در بسیاری از موارد سبب کاهش تنوع زیستی شده است. ادامه روند تغییر اقلیم امروزه به عنوان یک بحران فراگیر و جهانی محسوب می‌شود. تغییر اقلیم به یک اندازه بر همه زیستگاه‌ها و گونه‌ها تاثیر نمی‌گذارد. بلکه گونه‌های بزرگ جثه بیشتر تحت تاثیر تغییر اقلیم ...
بیشتر
تغییرات آب و هوایی به همراه توسعه انسانی فشار مضاعفی بر اکوسیستم‌ها وارد کرده، بطوری که در بسیاری از موارد سبب کاهش تنوع زیستی شده است. ادامه روند تغییر اقلیم امروزه به عنوان یک بحران فراگیر و جهانی محسوب می‌شود. تغییر اقلیم به یک اندازه بر همه زیستگاه‌ها و گونه‌ها تاثیر نمی‌گذارد. بلکه گونه‌های بزرگ جثه بیشتر تحت تاثیر تغییر اقلیم و تغییر زیستگاه قرار گرفته‌اند و به نسبت دیگر گونه‌ها آسیب‌پذیرتر هستند. همینطور مطالعات نشان می‌دهد که کشورهای خاورمیانه تحت تاثیر شدید اثرات تغییر اقلیم قرار گرفته‌اند. علفخواران بزرگ جثه، بخصوص گوزن قرمز نه تنها تحت تاثیر تغییرات زیستگاهی حاصل از تغییر اقلیم قرار دارند، بلکه افزایش دما سبب کاهش نرخ بقای گوساله‌ها و اختلال در زادآوری شده است. گوزن قرمز خزری در ایران، تحت تاثیر تخریب زیستگاه و شکار غیر‌مجاز اغلب جمعیت خود را از دست داده است، که امروزه جمعیت باقی مانده فشار مضاعفی از جانب تغییر اقلیم را تحمل می‌کند. منطقه حفاظت شده البرز مرکزی به عنوان اصلی‌ترین زیستگاه زادآور گوزن قرمز خزری محسوب می شود، که امروزه تحت تاثیر توسعه انسانی و تغییر اقلیم قرار دارد. در این مطالعه به منظور بررسی میزان تاثیر تغییر اقلیم بر جمعیت گوزن قرمز، از اطلاعات دما و بارش دو پایگاه هواشناسی نوشهر در ارتفاع پایین دست، و بلده در ارتفاعات جنوبی استفاده شد. همینطور نقاط حضور و عدم حضور گونه مورد مطالعه توسط ترانسکت‌های تصادفی بصورت مشاهده مستقیم، آثار و نمایه‌ها و همینطور توسط تصاویر بدست آمده از دوربین‌های تله‌ای، جمع‌آوری شد. با استفاده از 19 پارامتر آب و هوایی ارزیابی مطلوبیت زیستگاهی در آینده، نشان داد که با ادامه روند تغییر اقلیم در چهار سناریوی خوشبینانه تا بدبینانه با استفاده از پنج الگوریتم MaxEnt, RF, ANN, GLM, MARS، از مطلوبیت مناطق کم ارتفاع در بخش‌های شمالی و شرقی کاسته، و به مطلوبیت ارتفاعات بخش جنوب‌غربی افزوده خواهد شد. نتایج نشان داد که پارامترهای دمای متوسط سالانه، میانگین دمای روزانه، متوسط دمای فصل خشک، متوسط دمای گرمترین فصل، بارندگی سالانه، بارش در مرطوب‌ترین فصل، بارش در گرمترین فصل نقش موثری در میزان تعیین مطلوبیت زیستگاهی گونه مورد مطالعه دارد. نتایج داده‌های آب و هوایی نشان داد، ارتفاع نقش موثری در کاهش تاثیرات تغییر اقلیمی دارد، بطوری که تغییر اقلیم در مناطق پایین دست شدت معناداری نسبت به مناطق مرتفع دارد. با توجه به تغییر مطلوبیت زیستگاهی حاصل از ادامه روند تغییر اقلیم، زون جنگلی کجور ثبات نسبی مطلوبیت برای گونه مورد مطالعه را در حال و آینده نشان می‌دهد اما جاده جنگلی خیرود با مجموع بیش از 50کیلومتر طول در عمق این منطقه قرار گرفته است که تردد وسایل نقلیه دامداران، طبیعتگردان و به ویژه شکارچیان غیر مجاز در عمق این منطقه را تسهیل کرده که جدی‌ترین تهدید برای بقای گوزن قرمز در این بخش از زیستگاه محسوب می‌شود. با ادامه روند تغییر اقلیم و تاثییر آن بر زیستگاه گونه مورد مطالعه در آینده، انتظار می‌رود که گوزن‌های ماده در بخش‌های نا امن زیستگاه مشاهده شوند. از این رو برای حفاظت از جمعیت گوزن قرمز خزری در منطقه حفاظت شده البرز مرکزی نیاز به اقدامات جدی مدیریتی مبتنی بر تغییرات زیستگاهی پیش آمده در آینده می‌باشد.
امین فتحی تپه رشت؛ حسین شفیع زاده مقدم؛ مهدی کوچک زاده
چکیده
سابقه و هدف: آب و هوای یک منطقه در یک دوره بلندمدت را اقلیم گویند. شناسایی و طبقه‌بندی اقلیمی از دیرباز مورد توجه متخصصان آب و هواشناسی بوده است. محققان با به کارگیری روش های مختلف و با استفاده از متغیرهای اقلیمی همچون بارش و دما، زمین را به مناطق اقلیمی همگن طبقه بندی کرده‌اند و نتایج پهنه‌بندی اقلیمی را در ارزیابی کمبود آب و ...
بیشتر
سابقه و هدف: آب و هوای یک منطقه در یک دوره بلندمدت را اقلیم گویند. شناسایی و طبقه‌بندی اقلیمی از دیرباز مورد توجه متخصصان آب و هواشناسی بوده است. محققان با به کارگیری روش های مختلف و با استفاده از متغیرهای اقلیمی همچون بارش و دما، زمین را به مناطق اقلیمی همگن طبقه بندی کرده‌اند و نتایج پهنه‌بندی اقلیمی را در ارزیابی کمبود آب و منابع آب در مقیاس های کوچک و بزرگ به منظور پیش‌بینی اقدامات عملی برای کنترل خشکی در مناطق آسیب‌پذیر به‌کار برده‌اند. هدف از این تحقیق به‌‌روزرسانی و تحلیل فضایی-زمانی طبقه بندی اقلیمی ایران بر اساس شاخص دومارتن و استفاده از آزمون من-کندال است.مواد و روش ها: برای انجام این مطالعه، داده‌های مربوط به متغیرهای دما و بارش به صورت ماهیانه از 153 ایستگاه سینوپتیک در دوره زمانی 1398-1374 از سازمان هواشناسی کشور استخراج گردید. ابتدا داده‌های میانگین دمای سالیانه و مجموع بارش سالیانه از داده‌های ماهیانه تهیه شد و سپس با استفاده از مدل کریجینگ نقشه‌های هم‌دما و هم‌بارش به دست آمد. نقشه نهایی پهنه‌بندی اقلیمی با استفاده از شاخص دومارتن که پایه آن بر اساس بارش و دما است تهیه گردید. همچنین برای بررسی معنی‌داری یا عدم معنی‌داری شاخص اقلیمی دومارتن و تعیین روند، از آزمون ناپارامتریک من-کندال استفاده شده است.نتایج و بحث: نتایج نشان داد که بر اساس مدل کریجینگ، میزان R2 و RMSE برای داده های بارش به ترتیب برابر با 58/0 و 51/167 میلی‌متر و برای داده های دما 83/0و 23/2 درجه سلسیوس به دست آمد که بیانگر عملکرد بهتر مدل برای داده‌های دما می‌باشد. علت این امر با واریانس بالای داده‌های بارش در کشور مرتبط است. پهنه بندی اقلیمی ایران بر اساس شاخص دومارتن نشان داد که شش تیپ اصلی اقلیمی این شاخص در ایران وجود دارد. بیشتر مساحت ایران را اقلیم خشک و پس از آن اقلیم نیمه خشک تشکیل می دهد. بررسی نتایج حاصل از تحقیق نشان داد اقلیم خشک 40/76% ، اقلیم نیمه خشک 65/19% و سایر اقلیم ها کمتر از 4% مساحت ایران را تشکیل می دهند. همچنین مساحت اقلیم های خشک و نیمه خشک با مساحتی بالغ بر 05/96% از سطح ایران، نسبت به تحقیقات گذشته افزایش یافته است که می تواند به دلیل کاهش بارش و افزایش دما باشد. نتایج آزمون من-کندال نشان داد که ایستگاه‌های خرمدره، میانه، رامسر، بروجرد، پیرانشهر، تبریز و بیجار دارای روند صعودی (روند مرطوب‌تر شدن) و ایستگاه‌های دزفول، ملایر، سبزوار، بندر انزلی، تهران (مهرآباد)، تهران (شمیران)، قزوین و دوشان تپه درای روند نزولی (روند خشک‌تر شدن) معنی‌دار در سطح 5% هستند.نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان می‌دهد، ایران دارای شش ناحیه اقلیمی شامل؛ اقلیم خشک، نیمه خشک، مدیترانه ای، نیمه مرطوب، مرطوب و بسیار مرطوب است. همچنین مقایسه نتایج به دست آمده با نتایج تحقیقاتی که سایر محققین در گذشته انجام داده اند نشان داد که مساحت اقلیم‌های خشک و نیمه‌خشک در دوره مورد مطالعه نسبت به دوره‌های گذشته افزایش داشته است. همچنین 14% از ایستگاه‌های با روند نزولی (8 ایستگاه) دارای روند نزولی معنی‌دار و 7% از ایستگاه‌های با روند صعودی (7 ایستگاه) دارای روند صعودی معنی‌دار در سطح 95% هستند.
سید علی صدرالساداتی؛ محمد رضا جلیلی قاضی زاده
دوره 16، شماره 4 ، دی 1397، ، صفحه 229-248
چکیده
سابقه و هدف:
نشت در شبکه‌های آبرسانی سبب از دست رفتن منابع آب و انرژی زیادی می‌شود. پیش‌بینی میزان نشت و تصمیم‌گیری بهینه در مورد استراتژی‌های کنترل نشت، به درک عمیقی در مورد رابطه نشت-فشار نیاز دارد. لوله‌های پلی‌اتیلن چگالی بالا (HDPE) به صورت گسترده در شبکه‌های توزیع آب در دهه‌های اخیر استفاده می‌شود و رفتار نشت در این نوع لوله‌ها ...
بیشتر
سابقه و هدف:
نشت در شبکه‌های آبرسانی سبب از دست رفتن منابع آب و انرژی زیادی می‌شود. پیش‌بینی میزان نشت و تصمیم‌گیری بهینه در مورد استراتژی‌های کنترل نشت، به درک عمیقی در مورد رابطه نشت-فشار نیاز دارد. لوله‌های پلی‌اتیلن چگالی بالا (HDPE) به صورت گسترده در شبکه‌های توزیع آب در دهه‌های اخیر استفاده می‌شود و رفتار نشت در این نوع لوله‌ها هنوز کاملا مشخص نیست. هدف از انجام این مطالعه شناخت رفتار نشت از شکاف طولی برای لوله‌های پلی‌اتیلن و پارامترهای موثر برای رفتار الاستیک می‌باشد.
مواد و روش ها:
برای نیل به اهداف این پژوهش، مدل نیمه صنعتی آزمایشگاهی ساخته شد. براساس بررسی های اولیه و مطالعات کتابخانه ای، پارامترهای موثر استخراج شده و سپس با در نظر گرفتن پارامترهای قطر و ضخامت لوله، ابعاد ترک و دما، 10 نمونه آزمایشگاهی تهیه شد. سپس نمونه ها توسط پمپ فشار قوی تحت فشار قرار داده شدند و با تنظیم فشار میزان دبی خروجی از ترک طولی و دمای محیط در طول آزمایش برای هر فشار اندازه‌گیری گردید. سپس با استفاده از روش آنالیز ابعادی، نتایج حاصل آزمایشگاهی تحلیل گردید.
نتایج و بحث:
در شکاف‌های طولی لوله‌های پلی‌اتیلن مقدار دبی نشت تابعی از تغییرات مساحت موضع نشت است. نتایج آزمایش‌ها نشان داد که میزان تغییر در مساحت موثر موضع نشت با فشار در حالت الاستیک رابطه تقریبا خطی دارد. همچنین شیب تغییرات مساحت موثر نسبت تغییرات فشار بستگی به پارامترهایی نظیر ابعاد ترک، قطر و ضخامت لوله و دمای محیط دارد. از میان این پارامترها تاثیر طول ترک و دمای محیط به نسبت دیگر پارامترها برجسته بوده و تاثیر بیشتری بر میزان نشت در ترک طولی داشته است. با استفاده از نتایج آزمایشگاهی و استفاده از تحلیل ابعادی، رابطه‌ای برای تخمین تغییر مساحت موثر موضع نشت در ترک طولی لوله پلی‌اتیلن ارائه شده است. با استفاده از این رابطه دبی نشت در فشارهای مختلف قابل محاسبه است. در مطالعه حاضر توان نشت برای ترک های طولی لوله پلی‌اتیلن در محدوده 0.44 تا 1.44 محاسبه شده است و با رابطه ارائه شده همخوانی دارد. در صورتی که هر کدام از پارامترهای موثر مانند طول ترک و یا فشار افزایش یابد، در حالت الاستیک توان نشت به 1.5 نزدیک می‌گردد. با توجه به وجود عدم قطعیت در مورد ابعاد ترک ها در شبکه های توزیع آب نمی توان یک عدد را برای توان نشت ارائه کرد اما میانگین توان نشت در آزمایشات صورت گرفته معادل 1 می باشد. همچنین در آزمایش دیگری اثر دما بر میزان نشت به طور مستقل در فشار 5 بار بررسی شد و نشان داد افزایش دما می‌تواند سبب افزایش نشت در لوله‌های پلی‌اتیلن گردد. همچنین در فشار 40 درجه سانتی‌گراد از حالت الاستیک خارج شده و شیب تغییرات به شدت افزایش می یابد.
نتیجه‌گیری:
براساس نتایج این تحقیق می‌توان گفت برای کنترل نشت در شبکه های توزیع آب شهری که لوله های پلی‌اتیلن به کار رفته است بایستی به کنترل و مدیریت فشار توجه بیشتری نمود. همچنین علاوه بر پارامترهای مرسوم بایستی به دمای محیط توجه کرد. در مناطق گرمسیر برای تخمین میزان نشت لوله‌های پلی‌اتیلن و انتخاب استراتژی مناسب جهت کاهش میزان نشت از رابطه توسعه یافته ارائه شده استفاده کرد.
محمد معتمدی؛ کوروش احترامیان؛ علیرضا شهاب فر
دوره 4، شماره 4 ، تیر 1386
چکیده
یکی از مهم ترین سیگنال های هواشناسی که در مقیاس جهانی بر پارامترهای آب وهوایی در اغلب مناطق کره زمین تاثیر می گذارد، پدیده ENSO یا النینو- نوسانات جنوبی است . تغییرات الگوی وقوع این پدیده باعث بوجود آمدن تغییرات دراز مدت و معنی داری در وضعیت بارندگی و دمای کره زمین شده است در این پژوهش به منظور بررسی میزان ارتباط تغییر اقلیم یا پدیده ENSO ...
بیشتر
یکی از مهم ترین سیگنال های هواشناسی که در مقیاس جهانی بر پارامترهای آب وهوایی در اغلب مناطق کره زمین تاثیر می گذارد، پدیده ENSO یا النینو- نوسانات جنوبی است . تغییرات الگوی وقوع این پدیده باعث بوجود آمدن تغییرات دراز مدت و معنی داری در وضعیت بارندگی و دمای کره زمین شده است در این پژوهش به منظور بررسی میزان ارتباط تغییر اقلیم یا پدیده ENSO و ارتباط آن با تغییرات پارامترهای آب وهوایی ابتدا با استفاده از رابطه همبستگی سالانه و فصلی شاخص نوسانات جنوبی SOI با داده های بارندگی دما به دست آمده و سپس به منظور مطالعه دقیق تر نحوه تاثیر پدیده ENSO بر نحوه تغییرات دمای مناطق مختلف استان خراسان نقشه های پهنه بندی مربوطه ترسیم شد. به طور کلی می توان نتیجه گرفت بارندگی و دمای کلیه مناطق استان ( به ویژه نوار مرکزی و تا حدودی شمالی ) نسبت به پدیده ENSO واکنش معنی داری نشان می دهند بعبارت دیگر میانگین ضرایب همبستگی بارندگی و دما با مقادیر SOI به طور سالانه و فصلی منفی است یعنی با افزایش مقادیر SOI، مقادیر بارندگی و دما در سطح استان خراسان در فصول و سال های مختلف کاهش می یابد. با توجه به افزایش بارندگی و دمای مناطق مختلف ا ستان ( به طور فصلی و سالانه) در زمان فعالیت فاز منفی ENSO در اثر تغییرات اقلیمی در سطح جهان مرتبط دانست.
میتراالسادات طباطبائی؛ مهناز مظاهری اسدی
دوره 3، شماره 10 ، دی 1384
چکیده
نفت ترکیب پیچیده ای از انواع هیدروکربن ها است که در اعماق زمین تحت فشار دمای بالا اعماق شکل گرفته است. تا کنون مطالعات متعددی در سراسر دنیا وجود میکروارگانیسم های بومی مخازن نفتی با شرایط دشوار مخزنی اعم از دمای بالا، شوری بالا و فشار بالا را به اثبات رسانده است. آرکی باکترها در واقع باکتری های باستانی با ویژگی های منحصر به فرد از لحاظ ...
بیشتر
نفت ترکیب پیچیده ای از انواع هیدروکربن ها است که در اعماق زمین تحت فشار دمای بالا اعماق شکل گرفته است. تا کنون مطالعات متعددی در سراسر دنیا وجود میکروارگانیسم های بومی مخازن نفتی با شرایط دشوار مخزنی اعم از دمای بالا، شوری بالا و فشار بالا را به اثبات رسانده است. آرکی باکترها در واقع باکتری های باستانی با ویژگی های منحصر به فرد از لحاظ ساختار و ژنتیک بوده و در سومین عرصه حیات قرار دارند، قادر به تحمل این شرایط ویژه و دشوار مخازن دشوار مخزنی می باشند مهم ترین آرکی های مخازن نفتی متانوژن ها می باشند که آرکی هایی هستند که قادر به تولید گاز متان به عنوان بخشی از متابولیسم داخلی خود می باشند. در این مطالعه به بررسی حضور و رشد متاژون ها در دمای بین 20 تا 60 درجه سانتی گراد و نیز شوروری تا حد اشباع پرداختیم. گاز کروماتوگرافی و میکروسکوپ فلورسنت برای بررسی رشد متانوژن ها در شرایط مختلف به کارئ گرفته شده است. کشت روش کاملا بی هوازی در bottle Serum با تنظی اتمسفر 2H+ 2CO انجام گرفت.
