ثریا خدادادی؛ مصیب پهلوانی؛ رمضان حسین زاده
چکیده
سابقه و هدف: با توجه به کارکردهایی که محیط زیست برای جامعه بشری دارد، مسئله های مربوط به آلودگی محیط زیست از اهمیت بالایی برخوردار است. آلودگی هوا از جمله مصادیق آلودگی محیط زیست می باشد که در دهه های اخیر بیشتر مورد توجه قرارگرفته است. براساس ادبیات اقتصادی، یکی از عامل های مهم در انتشار آلاینده های هوا، صنعتی ...
بیشتر
سابقه و هدف: با توجه به کارکردهایی که محیط زیست برای جامعه بشری دارد، مسئله های مربوط به آلودگی محیط زیست از اهمیت بالایی برخوردار است. آلودگی هوا از جمله مصادیق آلودگی محیط زیست می باشد که در دهه های اخیر بیشتر مورد توجه قرارگرفته است. براساس ادبیات اقتصادی، یکی از عامل های مهم در انتشار آلاینده های هوا، صنعتی شدن فعالیت های اقتصادی و ساختار تولید در بخش صنعت می باشد. بر این اساس هدف از این تحقیق، بررسی اثرهای مستقیم و غیرمستقیم (سرریز) تغییر ساختار تولید در بخش صنعت بر انتشار دی اکسیدکربن ناشی از مصرف انرژی می باشد.موارد و روش ها: این تحقیق با استفاده از الگوی اقتصادسنجی فضایی، طی سال های 1394 - 1387، برای 30 استان ایران انجام شده است. برای محاسبه سنجه تغییر ساختار تولید در این مطالعه از سنجه تغییرات ساختاری ارائه شده توسط Lilien (2012)استفاده شده است. قبل از تخمین مدل ابتدا برای بررسی پایایی متغیرها، آزمون ریشه واحد لوین، لین، چو (LLC)1 برآورد شده است و در نهایت بعد از انجام آزمون هاسمن و آزمون های تشخیص والد و والد چندگانه طبق نتایج به دست آمده از آزمون های بیان شده مدل دوربین فضایی با اثرهای تصادفی مکانی برآورد شده است.نتایج و بحث: براساس نتایج به دست آمده از آزمون ریشه واحد لوین، لین، چو (LLC) همه متغیرهای مدل در سطح پایا هستند. انجام آزمون هاسمن نیز برآورد را به روش تصادفی پیشنهاد می کند. براساس نتایج حاصل از تخمین مدل تأثیر تولید ناخالص داخلی سرانه بر انتشار دی اکسیدکربن مثبت و معنادار می باشد؛ اگر تولید ناخالص داخلی سرانه یک درصد افزایش یابد، انتشار دی اکسیدکربن به مقدار 22/0 درصد افزایش می یابد. تأثیر شدت انرژی بر انتشار دی اکسیدکربن مثبت و معنادار است؛ اگر شدت انرژی یک درصد افزایش پیدا کند، انتشار دی اکسیدکربن 06/0 درصد افزایش می یابد. تأثیر جمعیت بر انتشار دی اکسیدکربن مثبت و معنادار است؛ اگر جمعیت یک درصد افزایش یابد؛ انتشار دی اکسیدکربن 95/0 درصد افزایش می یابد. تأثیر تغییرات ساختار صنعتی بر انتشار دی اکسیدکربن منفی و بی معنا بوده است؛ این به معنای آن است که ساختار صنعتی در استان های مختلف در راستای کاهش انتشار دیا کسیدکربن تغییر نموده است، اگرچه سهم این تغییرات در کاهش این آلاینده ناچیز بوده است. از سوی دیگر، تأثیرگذاری فضایی تغییرات ساختار صنعتی بر انتشار دی اکسیدکربن منفی و معنادار می باشد. ضریب مربوط به اثرهای سرریزی صنعتی شدن نشان می دهد که اگر سنجه تغییرات ساختار صنعتی به میزان یک درصد افزایش پیدا کند، انتشار دی اکسیدکربن در منطقه های مجاور به مقدار 03/0 درصد کاهش پیدا می کند.نتیجه گیری: تخمین مدل نشان داده است که تغییر ساختار صنعت دارای اثر مستقیم و منفی بر انتشار کربن در استان ها داشته است. این امر نشان می دهد که ساختار صنعت در استان های مختلف به سمت صنایعی تغییر کرده است که میزان انتشار دی اکسیدکربن در آنها کمتر بوده است. یکی از دلیل های این امر می تواند افزایش سهم زیربخش هایی از صنعت باشد که شدت مصرف انرژی آنها پایین است. دلیل دیگر این امر نیز می تواند افزایش سهم بخش هایی باشد که از انرژی های فسیلی با آلایندگی کمتر استفاده می کنند. نتایج دیگر مدل نشان داده است که تغییر ساختار تولید در بخش صنعت استان ها اثرهای غیرمستقیم (سرریزی) منفی بر تولید استان ها داشته است. براساس نتایج مدل، پیشنهاد می شود تا سیاست هایی اتخاذ شود تا انتقال عوامل و منابع از بخش هایی که بازدهی پایین دارند به سمت بخش هایی که بازدهی بالا دارند، صورت گیرد. همچنین سیاست های بهینه سازی مصرف انرژی در زیربخش های صنعتی با شدت انرژی بالا و زیربخش هایی که از سوخت های فسیلی با ضریب انتشار بالا مانند گازوئیل و نفت کوره استفاده می کنند، مورد توجه قرار گیرد.
سارا عبداللهی؛ حمیدرضا عظیم‌زاده؛ محمدرضا اختصاصی؛ اصغر مصلح‌آرانی
چکیده
سابقه و هدف: گرد وغبار یکی از پدیده های جوی و بلایای طبیعی شناخته شده است که آثار و پیامدهای محیط زیستی نامطلوبی بر جای میگذارد . به طورمعمو ل ذرات گرد وغبار دارای قطر کمتر از 100 میکرون هستند که پس از کیلومترها انتقال افقی یا عمودی به سطح زمین می رسند. هدف از این پژوه، بررسی میزان غبار ریزشی و غلظت فلزهای سنگین سرب و کادمیوم در نمونه های ...
بیشتر
سابقه و هدف: گرد وغبار یکی از پدیده های جوی و بلایای طبیعی شناخته شده است که آثار و پیامدهای محیط زیستی نامطلوبی بر جای میگذارد . به طورمعمو ل ذرات گرد وغبار دارای قطر کمتر از 100 میکرون هستند که پس از کیلومترها انتقال افقی یا عمودی به سطح زمین می رسند. هدف از این پژوه، بررسی میزان غبار ریزشی و غلظت فلزهای سنگین سرب و کادمیوم در نمونه های غبار به منظور بررسی آلودگی شهری به این عناصر می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه جمع آوری نمونه ها با استفاده از تله رسوب گیر تیله ای به مدت شش ماه از دی ماه 1393 تا پایان خرداد 1394 انجام شد تا امکان مقایسه بین فصل تر (زمستان) و خشک (بهار) فراهم گردد. مجموع 180 نمونه غبار ریزشی با استفاده از تله های تیله ای MDCO جمع آوری شد. نمونه ها با استفاده از ترازو با دقت 0.001 گرم وزن و نمونه ها به روش ISO11466 تجزیه و غلظت فلزها ی سنگین توسط دستگاه جذب اتمی شعل های مدل Analyti jena-350 اندازه گیری گردید . نتایج و بحث: مقادیر تجمعی غبار ریزشی برای زمستان 1393 و بهار 1394 به ترتیب 85 . 5 ± 77 . 7 گرم بر مترمربع و 31 . 1 ± 28 . 5 گرم برمترمربع است. بیشترین مقدار غبار در ماه اسفند ( 69 . 5 ± 11 .5 گرم برمترمربع) و کمترین آن مربوط به بهمن ( 65 . 0 ± 31 . 1) است که اختلاف زیادی با د یماه ( 34 . 0 ± 33 . 1 گرم بر مترمربع) ندارد. میانگین غلظت سرب در فصل زمستان 40 . 32±5 . 97 میلی گرم بر کیلوگرم و در فصل بهار 93 . 16±5 . 90 میلی گرم بر کیلوگرم به دست آمد. همچنین میانگین غلظت کادمیوم در فصلزمستان 60 . 19±3 . 37 میلی گرم بر کیلوگرم و در فصل بهار 42 . 62±2 . 29 میلی گرم بر کیلوگرم به دست آمد. بر اساس سنجه آلودگی (PI) میزان آلودگی سرب در طبقه آلودگی متوسط و کادمیوم در کلاس زیاد قرار دارد. به عبارت دیگر، سنجه آلودگی کادمیوم در هر دو فصل نمونه برداری بیشتر از آلودگی سرب و بالاتر از حد مجاز آن م یباشد. سنجه ریسک اکولوژیک تجمعی سرب و کادمیوم به ترتیب با میان گین 564 و 450 برای زمستان 1393 و تابستان 1394 به دست آمده است. سنجه درجه آلودگی نیز به ترتیب خیلی زیاد و زیاد برای زمستان و بهار و سنجه بار آلودگی بر آوردی قابل ملاحظه از آلودگی را نشان می دهد.نتیجه گیری: نتایج حاصل از غبار ریزشی به دلیل وجود زمین های حساس به بادبردگی بویژه در بخش های جنوبی، غربی و شمال غرب و آنالیز جهت باد نشان از منشاء خارجی غالب بر آن دارد. افزایش نسبی آلاینده های سرب و کادمیوم در فصل زمستان نسبت به بهار نیز بیان کنند ه تأثیر سوخت های فسیلی به کار رفته برای گرما یش در فصل زمستان است. آلودگی کادمیوم بسیار بیشتر از سرب است و به دلیل ضریب بیشتر ریسک اکولوژیک نیاز به دقت و توجه بیشتر را می طلبد .
مهناز محمدی؛ کمال سیاه چشم؛ سعید محمد سرورالدّین
چکیده
سابقه و هدف: اکسیداسیون زون های کانی سازی شده سولفیددار طی فرآیند هوازدگی در اثر واکنش های بیولوژیکی و شیمیایی تشدید شده و زهاب اسیدی (AMD) حاصله باعث آزادسازی و تحرک عناصر فلزی سمی و سنگین از سنگ مادر و تمرکز آنها در محیط خاک یا آب می‌شود. روستای دوستبگلو در ناحیه کوهستانی واقع در شمالغرب مشگین شهر، زمین های زراعی مشرف بر زون های ...
بیشتر
سابقه و هدف: اکسیداسیون زون های کانی سازی شده سولفیددار طی فرآیند هوازدگی در اثر واکنش های بیولوژیکی و شیمیایی تشدید شده و زهاب اسیدی (AMD) حاصله باعث آزادسازی و تحرک عناصر فلزی سمی و سنگین از سنگ مادر و تمرکز آنها در محیط خاک یا آب می‌شود. روستای دوستبگلو در ناحیه کوهستانی واقع در شمالغرب مشگین شهر، زمین های زراعی مشرف بر زون های دگرسانی گسترده ای را شامل است. مطالعات میدانی گویای این واقعیت می باشد که متأسفانه و بطور ویژه بیماریهای پوستی، کبد و همچنین سرطان در ساکنین این منطقه شیوع دارد. اهمیت آگاهی از میزان غنی‌شدگی فلزات سنگین در منابع خاک و پتانسیل بالای منطقه دوست بگلو برای کشت محصولات زراعی و باغی و ارتباط مستقیم این مسأله با سلامت انسان لزوم انجام این پژوهش جهت ارزیابی میزان آلایندگی فلزات سنگین و شناسایی منابع احتمالی آن را آشکار می سازد.مواد و روش ها: در این پژوهش غلظت کل و زیست دسترس‌پذیری عناصر سنگین As، Cd، Cu، Cr، Pb، Sb، Ni و Zn در 70 نمونه خاک سطحی توسط آنالیز ICP-MS مورد ارزیابی واقع شد. محاسبه میزان آلودگی نمونه های خاک با استفاده از شاخص های زمین‌زیست‌محیطی مختلفی شامل شاخص اصلاح شده‌ی درجه‌ی آلودگی، شاخص ریسک اکولوژیکی فلزات سنگین خاک، شاخص بار آلودگی و شاخص ترکیبی نمرو؛ رخداد آلودگی با اهمیت عناصر مذکور را بازگو می کند.نتایج و بحث: نتایج بدست آمده از شاخص mCd، در بیشتر نمونه ها درجه آلودگی بالایی از عناصر Cu، Cr، Cd، Pb، Sb، Ni، Zn و As را نشان می دهد. مقادیر بالای شاخص ریسک اکولوژیکی (تا حدود 9/ 2076)، سطح خطر آلودگی جدی برخی نمونه ها را بازگو می کند. شاخص PLI در 10 نمونه مقادیر 1< PLI را داشت که بیانگر عدم آلودگی نمونه های مذکور می باشد ولی در بقیه نمونه ها، بارگذاری بالای آلودگی فلزات سنگین در خاک این منطقه دیده می شود. طبق شاخص نمرو، عناصر Cu، Pb، Sb و As و Cd در ردهی آلودگی زیاد قرار می گیرند. تحلیل آماری داده ها و محاسبات ضریب همبستگی ، آنالیز خوشه ای و آزمون PCA (چرخش واریمکس) گویای همبستگی مثبت و معنی دار بین عناصری چون Pb با کروم، آرسنیک و آنتیموان؛ Ni با کروم، کادمیوم و روی و همبستگی منفی آن با آرسنیک بوده و چنین ارزیابی می شود که عناصر مذکور منشأ مشابه و عمدتاً زمین زاد دارند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج شاخص های زمین زیست محیطی؛ هر 8 عنصر مورد مطالعه، پتانسیل ریسک اکولوژیکی بالا و رخداد آلودگی قابل توجه در رسوب آبراهه و افق های سطحی خاک زراعی منطقه دوست بگلو را نشان می دهند.
بلال اروجی؛ عیسی سلگی؛ اصغر صدیق زاده
دوره 15، شماره 4 ، دی 1396، ، صفحه 79-100
چکیده
سابقه و هدف:
با وجود پیشرفت های اخیر در افزایش کیفیت هوا، بخش عمدهای از جمعیت در مناطق شهری ساکن هستند کهاستانداردهای بین المللی را رعایت نکرده و دستورالعمل های سازمان بهداشت جهانی را درباره بهداشت عمومی رعایت نمی کنند. در یک دههاخیر، تحقیقات نشان داده است که آلودگی هوا به ذرات PM نه تنها در مرگومیر، بلکه در بروز بسیاری از بیماریها ...
بیشتر
سابقه و هدف:
با وجود پیشرفت های اخیر در افزایش کیفیت هوا، بخش عمدهای از جمعیت در مناطق شهری ساکن هستند کهاستانداردهای بین المللی را رعایت نکرده و دستورالعمل های سازمان بهداشت جهانی را درباره بهداشت عمومی رعایت نمی کنند. در یک دههاخیر، تحقیقات نشان داده است که آلودگی هوا به ذرات PM نه تنها در مرگومیر، بلکه در بروز بسیاری از بیماریها نقش داشته و پیامدهایمنفی زیادی را بدنبال دارد.
مواد و روش ها:
ابتدا نتایج مطالعات صورت گرفته در این زمینه را مورد ارزیابی و تحلیل قرار داده و در ادامه با نمونه برداری از ذراتاتمسفری و بررسی آنها با استفاده از تکنیک SEM به شناخت ماهیت ظاهری و ترکیب شیمیایی آنها پرداخته شد. از اینرو با استفاده از9 متر مکعب بر دقیقه را از فیلتر شیشه ای عبور دادیم. سپس نمونه / یک نمونه بردار حجم بالا، به مدت 24 ساعت حجم هوای با مقدار 5فیلتر تهیه شده در سازمان انرژی اتمی مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج و بحث:
نتایج بررسی نشان داده است که هیچ مرز مشخصی برای غلظت ذرات در محیط وجود ندارد و ذرات نزدیک به .52PM درحد غلظت پس زمینه نیز با تاثیرات بر سلامتی رابطه خطی خواهد داشت. با توجه به حجم تاثیرات مضر بر سلامتی تلاش های زیادی برایشناخت PM در محیط صورت گرفته است. این تحقیقات به صورت اپیدمیولوژیکی شامل شناخت سمیت ذرات، مسیرهای مکانیکی انتقالذرات و تعیین چگونگی وضع قوانین برای ایجاد هوای پاک بوده اند. با توجه به نتایج حاصل از بررسی مورفولوژی و ترکیب شیمیایی ذراتاتمسفری منشأ درون شهری ذرات محرز بوده و منابع متحرک مهم ترین تولید کننده های این ذرات در شهر تهران هستند.
نتیجه گیری:
بهبود کیفیت هوا چالش مهمی در سالهای اخیر بوده که بدون راهحل نیست. انتقال شواهد و مدارک علمی صحیح، واقع بینانهو موثر بدون شک به شکل بالقوه میتواند در کاهش آلودگی هوا نقش داشته باشد.
بلال اروجی؛ عیسی سلگی؛ محمد صادق علیائی
دوره 14، شماره 4 ، دی 1395، ، صفحه 75-90
چکیده
سابقه و هدف: چاه‌های جذبی از رایج‌ترین انواع تاسیسات بهداشتی در بیشتر کشورهای در حال توسعه هستند. این چاه‌ها به‌عنوان مکانیزمی برای جداسازی فاز مایع از جامد هستند، اما در بیشتر آنها شرایط برای نیتروژن‌دهی محلول حاوی سرب فراهم بوده که میتواند حجم قابل‌توجهی از آلودگی را وارد منابع آب زیرزمینی کند. ازاین‌رو برای بررسی نیترات ...
بیشتر
سابقه و هدف: چاه‌های جذبی از رایج‌ترین انواع تاسیسات بهداشتی در بیشتر کشورهای در حال توسعه هستند. این چاه‌ها به‌عنوان مکانیزمی برای جداسازی فاز مایع از جامد هستند، اما در بیشتر آنها شرایط برای نیتروژن‌دهی محلول حاوی سرب فراهم بوده که میتواند حجم قابل‌توجهی از آلودگی را وارد منابع آب زیرزمینی کند. ازاین‌رو برای بررسی نیترات ورودی به آب‌های زیرزمینی در نواحی استقرار چاه‌های جذبی از روش مدل‌سازی استفاده شده است.مواد و روش‌ها: در این مدل یک آبخوان با ویژگی‌های عادی یک آبخوان واقعی به صورت فرضی درنظر گرفته شد. فاصله سطح آب زیرزمینی تا کف (ته) چاه جذبی را 5، 10 یا 30 متر در نظر گرفته و این عمق به تمام سطح آب در آبخوان فرضی تعمیم داده شد. همچنین برای نیترات نیمه‌عمر 500 تا 1500 روز با مقیاس زمانی 6 ماه تا چند سال در نظر گرفته شد. سپس در نرم‌افزار MATLAB نمودار مربوط به تغییرات غلظت نیترات به عمق ترسیم شد.نتایج و بحث: نتایج از بالا بودن احتمال آلودگی نیترات در سطح آب زیرزمینی نسبت به استاندارد سازمان بهداشت جهانی (50 میلی‌گرم درلیتر) برای آشامیدن در چاه‌هایی با فاصله 5 متر بین کف چاه جذب تا سطح آب در دوره 5 ساله با نیمه‌عمر متوسط تا طولانی نیترات حکایت داشت. مکان‌یابی نواحی دور از سطح آب زیرزمینی، تخلیه مکرر چاه، تعویض آن و تفکیک فاضلاب قبل از ورود به چاه از راه‌حل‌های مؤثر برای کاهش ورود نیترات از چاه‌های فضولات انسانی به آب زیرزمینی است. هرچند راهکارهای فوق ممکن است به دلایل اجتماعی، فنی و محدودیت‌های اقتصادی همیشه قابل‌اجرا نباشد.نتیجه‌گیری: بررسی گسترده در سطوح مختلف و با داده‌های دقیق‌تر با نیمه‌عمرهای متفاوت نیترات میتواند اطلاعات درباره شدت آلایندگی چاه‌های فضولات انسانی را افزایش دهد.
فریبا زمانی هرگلانی؛ عبدالرضا کرباسی؛ سیدمسعود منوری؛ پرویز آبرومند آذر
دوره 11، شماره 2 ، تیر 1392
چکیده
تالاب انزلی یکی از مهم ترین تالاب های بین المللی است که در ساحل جنوبی دریای خزر واقع شده است . تخلیه فاضلاب های خانگی، کشاورزی و صنعتی بر توزیع غلظت عناصر در فازهای مختلف رسوبات این تالاب تأثیر میگذارد. در این تحقیق غلظت 8عنصر (آرسنیک، کادمیوم، کروم، مس، نیکل، سرب، روی و آهن) در نمونههای جمع آوری شده از این تالاب اندازه گیری شد . تجزیه ...
بیشتر
تالاب انزلی یکی از مهم ترین تالاب های بین المللی است که در ساحل جنوبی دریای خزر واقع شده است . تخلیه فاضلاب های خانگی، کشاورزی و صنعتی بر توزیع غلظت عناصر در فازهای مختلف رسوبات این تالاب تأثیر میگذارد. در این تحقیق غلظت 8عنصر (آرسنیک، کادمیوم، کروم، مس، نیکل، سرب، روی و آهن) در نمونههای جمع آوری شده از این تالاب اندازه گیری شد . تجزیه و تحیل نتایج حاصله نشان داد که به غیر از آهن و مس، غلظت بقیه فلزات بیشتر از مقدار موجود در پوسته زمین است . از طرفی در بررسیِ تفکیک شیمیایی و تعیین پیوند شیمیایی فلزات، پس از جداسازی غلظت فلزات در پیوندهای مختلف بخش های انسان ساخت و طبیعی، منشاء فلزات سنگین مشخص شد . بر این اساس، آرسنیک و کادمیوم بیشترین درصد پیوند سست را تشکیل میدهند و لذا، این عناصر برای آبزیان محیط زیست خطر عمده محسوب می شوند و از آلاینده های مهم منطقه به شمار می آیند. آرسنیک بالاترین درصد پیوند سولفیدی را دارد، ولی در پیوند آلی فلزی بیشترین غلظت مربوط به عنصر کادمیوم است. این محاسبات همچنین نشان می دهد که نزدیک به %50 غلظت این دو عنصر منشاء انسانی دارد که ناشی از فعالیت های انسان در منطقه است. بیشترین درصد پیوند مقاوم مربوط به عناصر آهن و کروم است و حاکی از آن است که این فلزات به شدت به رسوبات پیوند شده و آلودگی کمتری در محل ایجاد میکنند
اکبر باغوند؛ علی دریابیگی زند؛ غلامرضا نبی بیدهندی؛ ناصر مهردادی
دوره 8، شماره 2 ، دی 1389
چکیده
اهمیت آزمایشات نشت ستونی به منظور ارزیابی خطر انتشار آلاینده ها از خاک به درون آب رو به افزایش است. در این مطالعه آزمایش نشت ستونی به منظور درک عمیق تر از سرونوشت ترکیبات PAHs در خاک و رفتار نشت آن ها طرح ریزی شد. ستون های 1 و 2 که به ترتیب حاوی 5 و 20 درصد خاک آلوده بودند. مطابق روش استاندارد تهیه شدند. شیرابه خروجی از ستون های خاک آلوده در ...
بیشتر
اهمیت آزمایشات نشت ستونی به منظور ارزیابی خطر انتشار آلاینده ها از خاک به درون آب رو به افزایش است. در این مطالعه آزمایش نشت ستونی به منظور درک عمیق تر از سرونوشت ترکیبات PAHs در خاک و رفتار نشت آن ها طرح ریزی شد. ستون های 1 و 2 که به ترتیب حاوی 5 و 20 درصد خاک آلوده بودند. مطابق روش استاندارد تهیه شدند. شیرابه خروجی از ستون های خاک آلوده در نسبت های مشخصی ازL/S جمع آوری شد. نتایج نشان داد غلظت های اولیه فلورن ، فلورانتن و بنزو (آ) آنتراسن در شیرابه ستون دو نسبتا بالا می باشد. مقدار ترکیبات PAH رها شده در آب با افزایش ا ندازه مولکولی و یا آب گریزی آن ها کاهش یافت. در این مطالعه هم چنین اثر کربن آلی محلول بر نشت PAHs بررسی شد .. در ستون های 1 و 2 به ترتیب حدود 45/2 MPMS 67/0 درصد کل PAHها در خاک به درون آب نشت کرد. نتایج نشان داد غلظت بالای ترکیبات PAH در فاز جامد الزاما به مفهوم خطر جدی برای آب زیرزمینی در حین یک رویداد نشت (مانند بارندگی ) نبوده و ممکن است مقادیر قابل توجهی از آلاینده ها به مدت زیاد در خاک باقی مانده وبه داخل آب زیرزمینی نشت نکنند.
محمد یزدی؛ نرگس بهزاد
دوره 6، شماره 4 ، تیر 1388
چکیده
اسلام شهر در جنوب شهر تهران قرار دارد که از شمال به تهران ، از شرق به شهرستان ری ، از ناحیه جنوب به رباط کریم و از غرب به شهرستان شهریار محدود می گردد. مهم ترین رودخانه ای که از کرانه غربی شهر عبور می کند، رودخانه کرج نام دارد که پر آب ترین رودخانه های دامنه جنوبی البرز است که در 40 کیلومتری غرب تهران از خرسنگ کوه سرچشمه می گیرد و در مسیر ...
بیشتر
اسلام شهر در جنوب شهر تهران قرار دارد که از شمال به تهران ، از شرق به شهرستان ری ، از ناحیه جنوب به رباط کریم و از غرب به شهرستان شهریار محدود می گردد. مهم ترین رودخانه ای که از کرانه غربی شهر عبور می کند، رودخانه کرج نام دارد که پر آب ترین رودخانه های دامنه جنوبی البرز است که در 40 کیلومتری غرب تهران از خرسنگ کوه سرچشمه می گیرد و در مسیر خود در دشت اسلام شهر به نام های سایه آب یا سیاب، شاطره و سالور نیز خوانده می شود. به منظور تعیین میزان آلودگی آب این رودخانه و زمین های اطراف تعداد 29 نمونه از آب رودخانه ، خاک و گیاهان کنار آن در 4 نقطه اوایل ، داخل و خارج شهرک چهاردانگه در مجاورات اسلام شهر در اواخر فصل بهار که آب رودخانه بیشترین آلودگی را دارد، برداشت گردید . نمونه ها در آزمایشگاه مرکز تحقیقات شیمی دانشگاه شهید بهشتی بوسیله دستگاه جذب اتمی برای عناصر Cu, Pb, Zn, Mg, Na, K, Ca, Cd, Co, Ni, Cr, و ترکیبات HCO3-, CO3-2,-،, Cl-, SO4- 2 اندازه گیری شدند. مقادیر عناصر Ag, Hg, As کمتر از حد حساسیت دستگاه بود و اندازه گیری نشد بررسی نتایج حاصل از تجزیه شیمیایی این نمونه ها نشان می دهد که میزان آلودگی حاصل از تاثیر فعالیت های مختلف خانگی ، صنعتی و کشاورزی در مسیر رودخانه باعث آلودگی آن از نظر عناصر فلزات سنگین وعنصر خطرناک سلنیوم وکادمیوم شده است . میزان آلودگی رسوبات حاشیه رودخانه برای سلنیوم 174 برابر و برای کادمیوم 220 برابر میانگین پوسته بالائی زمین است . چنین آلودگی برای رودخانه مجاور اسلام شهر با 15 سال سابقه توسعه شهری بسیار خطرناک به نظر می رسد
مژده سعیدی؛ بهروز ابطحی؛ محمد صدیق مرتضوی؛ ناصر آقاجری؛ مهدی قدرتی شجاعی
دوره 6، شماره 1 ، مهر 1387
چکیده
دراین تحقیق مقادیر روی موجود در بافت های کبد، عضله به عنوان مهمترین بافت خوراکی و پوست ماهی تجاری وابسته به کف ، با نام محلی شهری معمولی(Lethrinus nebulosus) تهیه شده از صیدگاه های بندرعباس و بندر لنگه در بازه زمانی پاییز 1386 تا بهار 1387 اندازه گیری شد. نمونه ها پس از آماده سازی و هضم بوسیله دستگاه مایکروویو با دستگاه جذب اتمی کوره ای THERMO مدل (FS ...
بیشتر
دراین تحقیق مقادیر روی موجود در بافت های کبد، عضله به عنوان مهمترین بافت خوراکی و پوست ماهی تجاری وابسته به کف ، با نام محلی شهری معمولی(Lethrinus nebulosus) تهیه شده از صیدگاه های بندرعباس و بندر لنگه در بازه زمانی پاییز 1386 تا بهار 1387 اندازه گیری شد. نمونه ها پس از آماده سازی و هضم بوسیله دستگاه مایکروویو با دستگاه جذب اتمی کوره ای THERMO مدل (FS 95 مورد انالیز قرار گرفتند. میانگین وزن ماهیان مورد مطالعه بر حسب گرم برابر با (3054- 308) 7/1320 و به ترتیب میانگین غلظت روی در بافت های کبد، عضله و پوست برابر با (856/0 – 039/0) 326/0 ، (265/0 – 041/0) 084/0 و (0508/0 – 0011/0 ) 0228/0 میکروگرم بر گرم وزن خشک بود. نتایج حاصل از تحلیل آماری نشان داد همبستگی مثبت بین وزن کبد و مقدار روی در کبد ( ug/g dw) وجود دارد (p < 0/05) تفاوت معنی داری بین مناطق از نظر مقدار روی موجود در پوست و نیز بین فصول از نظر مقدار روی در پوست و عضله وجود داشت(p < 0/05) . مقایسه میانگین غلظت روی موجود در این بافت ها با مقادیر ارائه شده در کشورهای دیگر سواحل خلیج فارس(قطر، عمان ، امارات متحده عربی ) نشان میدهد که مقدار روی کمتر از مقادیر گزارش شده دراین کشورهاست. بر اساس نتایج، غلظت های یافت شده در نمونه ها و مقادیر مجاز تعیین شده توسط مراجع جهانی، مقدار روی موجود دراین ماهیان تاثیر منفی بر سلامتی انسان ندارد.
مهرزاد کشاورزی فرد؛ علی ماشینچیان مرادی؛ سید محمد رضا فاطمی؛ عباس اسماعیلی ساری
دوره 5، شماره 3 ، فروردین 1387
چکیده
سموم کشاورزی ارگانوکلره به علت خاصیت تجمع پذیری ، سرطانزایی و تاثیر این سموم بر سیستم عصبی ماهیان و انسان، دارای اهمیت زیادی هستند. در این مطالعه ، غلظت سموم ارگانوکلره (لیندان، هپتاکلر، آلدرین، دیلدرین و ددت ) در سواحل جنوبی دریای خزر در ایستگاه های (آستارا، هشتپر، بندر انزلی ، کیاشهر، رامسر ، چالوس ، نور، فریدون کنار، خزرآباد ساری ...
بیشتر
سموم کشاورزی ارگانوکلره به علت خاصیت تجمع پذیری ، سرطانزایی و تاثیر این سموم بر سیستم عصبی ماهیان و انسان، دارای اهمیت زیادی هستند. در این مطالعه ، غلظت سموم ارگانوکلره (لیندان، هپتاکلر، آلدرین، دیلدرین و ددت ) در سواحل جنوبی دریای خزر در ایستگاه های (آستارا، هشتپر، بندر انزلی ، کیاشهر، رامسر ، چالوس ، نور، فریدون کنار، خزرآباد ساری و بندر ترکمن) در بافت عضله ماهی ازون برون اندازه گیری شد. در هر ایستگاه سه عدد ماهی ازون برون صید شد و بعد از آماده سازی نمونه ها، غلظت سموم در آنها اندازه گیری شد. سم هپتاکلر با میانگین غلظت 933/3 میلی گرم در کیلوگرم وزن چربی بالاترین میزان و سم الدرین با میانگین غلظت 288/0>میلی گرم در کیلوگرم وزن چربی کمترین میزان را به خود اختصاص داده اند. میانگین غلظت سموم اندازه گیری شده به ترتیب آلدرین< دیلدرین < لیندان < ددت < هپتاکلر بود. با تطبیق غلظت های به دست آمده در این مطالعه با میزان بیشینه حد مجاز 1 هر سم ، مشاهده شد که غلظت هپتاکلر در ایستگاه های آستارا، هشتپر، بندرانزلی، رامسر ، چالوس ، نور ، فریدون کنار و همچنین میانگین غلظت سم هپتاکلر در ده ایستگاه نمونه بردای شده از میزان بیشینه حد مجاز تجاوز کرده است. همین طور غلظت سم ددت در ایستگاه های چالوس و بندر ترکمن، بالاتر از بیشینه حد مجاز بود.
حمیدرضا ناصری؛ فرشاد علیجانی
دوره 4، شماره 4 ، تیر 1386
چکیده
در این تحقیق سیستم هیدروشیمی زمینه ، آلاینده های کشاورزی و حیوانی ، تغییرات مکانی و زمانی و منشاء آن ها در آب های زیرزمینی دشت ایذه، واقع در شمال شرق استان خوزستان، مطالعه شده است نمونه های آب زیرزمینی از 34 چاه ، یک پیزومتر، یک چشمه، و یک قنات در ماه های اردیبهشت ، خرداد، شهریور، دی و اسفند سال 1380 جمع آوری گردیده و جهت تعیین پارامترهای ...
بیشتر
در این تحقیق سیستم هیدروشیمی زمینه ، آلاینده های کشاورزی و حیوانی ، تغییرات مکانی و زمانی و منشاء آن ها در آب های زیرزمینی دشت ایذه، واقع در شمال شرق استان خوزستان، مطالعه شده است نمونه های آب زیرزمینی از 34 چاه ، یک پیزومتر، یک چشمه، و یک قنات در ماه های اردیبهشت ، خرداد، شهریور، دی و اسفند سال 1380 جمع آوری گردیده و جهت تعیین پارامترهای هیدروشیمی و آلودگی مورد سنجش قرار گرفته است آلودگی شدید نیتراته آب های زیر زمینی به وسیله فعالیت های کشاورزی در نواحی وسیعی از دشت ایذه رخ داده است. فرآیند اصلی مسبب افزایش نیترات آب های زیرزمینی ایذه اکسیداسیون آمونیوم ناشی از فروشویی سریع کودهای غیر آلی اعمال شده بر زمین های کشاورزی می باشد. غلظت نیترات آب های زیرزمینی دشت ایذه از بهمن تا اردیبهشت ماه افزایش می یابد و سپس دوباره روند کاهشی به خود می گیرد. هر چند که امکان جذب باکتری ها توسط لایه سیلتی ماسه ا ی پوشاننده آبخوان آبرفتی ایذه وجود دارد، با این حال آب های زیرزمینی کم عمق ایذه از لحاظ باکتریایی شدیدا آلوده می باشند.
محمدسعید مقدسی؛ سیدمحمدرضا علوی مقدم؛ رضا مکنون؛ عبدالرضا مقدسی
دوره 4، شماره 2 ، دی 1385
چکیده
یون نیترات از مهم ترین آلاینده های منابع آب آشامیدنی شهر اراک می باشد. بر اساس نتایج آخرین تحقیقات، مشخص شده که غلظت نیترات حدود 80 درصد شبکه تامین آب آشامیدنی از شهر بالای 10 میلی گرم در لیتر ( براساس نیتروژن) است که بر اساس استانداردهای معتبر داخلی و بین المللی غیر قابل مصرف برای آشامیدن می باشد. از آنجا کعه در دنیای امروز تصمیم گیری ...
بیشتر
یون نیترات از مهم ترین آلاینده های منابع آب آشامیدنی شهر اراک می باشد. بر اساس نتایج آخرین تحقیقات، مشخص شده که غلظت نیترات حدود 80 درصد شبکه تامین آب آشامیدنی از شهر بالای 10 میلی گرم در لیتر ( براساس نیتروژن) است که بر اساس استانداردهای معتبر داخلی و بین المللی غیر قابل مصرف برای آشامیدن می باشد. از آنجا کعه در دنیای امروز تصمیم گیری و برنامه ریزی در سطوح کلان در تمام زمینه ها به خصوص در مورد مسایل زیست محیطی بدونبدون مشارکت مردم امکان پذیر نیست، بنابراین لزوم آگاهی اقشار مختلف جامعه در مورد معضلات زیست محیطی هر منطقه بسیار ضروری است . هدف از انجام این تحقیق تعیین میزان آگاهی افکار عمومی مردم شهر اراک نسبت به آلودگی نیتراتی منابع آب آشامیدنی این شهر و سنجش نحوه برخوردهای متفاوتی است که با این معضل زیست محیطی داشته اند. اطلاعات و داده های لازم جهت تحقیق از پرسش نامه هایی به دست آمده است که در مناطق مختلف شهر توزیع و سپس جمع آوری و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. تحقیقات اولیه نشان می دهد که تقریبا 90 درصد افرادی که مورد پرسش واقع شده اند از پایین بودن کیفیت ظاهری آب آشامیدنی شهر اراک با اطلاع هستند ولی تنها 38 درصد از افراد مزبور از بالا بودن غلظت نیترات در منابع آب آشامیدنی شهر مطلع هستند از این میان تنها 15 درصد از افراد مورد پرسش واقع شده از مخابرات بهداشتی بالا بودن غلظت آلاینده نیترات در آب آشامیدنی آگاهی دارند و عکس العمل تقریبا جدی در قبال این موضوع اتخاذ کرده اند. براساس نتایج این تحقیق اگر چه ارتباط منطقی بین سطح تحصیلات افراد و میزان آگاهی از کیفیت آب آشامیدنی وجود داشت ولی ارتباطی بین سطح تحصیلات افراد با میزان آگاهی از بالا بودن غلظت نیترات و یا مخاطرات بهداشتی آن مشاهده نشد.
حمیدرضا رحمانی
دوره 3، شماره 11 ، فروردین 1385
چکیده
به دلیل اثرات زیانبار نیترات اضافی در گیاهان خوراکی ، در سال الخیر مطالعات زیادی در زمینه تجمع نیترات در محصولات زراعی به ویژه سبزی ها انجام شده است با توجه به ضرورت موضوع ،تحقیق حاضر برای بررسی وضعیت نیترات خاک، آب و گیاه اراضی کشاورزی سبزیکاری منطقه براآن شمالی به مدت 2 سال انجام شد. سبزی های مورد بررسی شامل سبزی های برگی شوید،جعفری، ...
بیشتر
به دلیل اثرات زیانبار نیترات اضافی در گیاهان خوراکی ، در سال الخیر مطالعات زیادی در زمینه تجمع نیترات در محصولات زراعی به ویژه سبزی ها انجام شده است با توجه به ضرورت موضوع ،تحقیق حاضر برای بررسی وضعیت نیترات خاک، آب و گیاه اراضی کشاورزی سبزیکاری منطقه براآن شمالی به مدت 2 سال انجام شد. سبزی های مورد بررسی شامل سبزی های برگی شوید،جعفری، نعناع، تره گشنیز، برگ چغندر، شنبلیله و اسفناج و سبزی های غده ای سیب زمینی، گوجه فرنگی،بادمجان،پیاز، طالبی و خیار بوته ای بودند. برای هر سبزی 3 مزرعه که دارای مدیریت زراعی تقریبا یکسان بودند انتخاب و نمونه گیری از اندام خوراکی سبزی در هر مزرعه با 3 تکرار و نمونه گیری از خاک و آب آبیاری این مزارع در شروع و پایان فصل رشد و با 3 تکرارا اراضی مورد بررسی و در سال دوم حدود 79 درصد از سطح اراضی مورد بررسی دارای غلظت نیترات فراتر از حد بحرانی بود . غلظت ازت نیتراتی در آب بیشتر چاه های مورد بررسی فراتر از حد مجاز 10 میلی گرم بر لیتر بود که برای شرب انسان و دام و استفاده در آبیاری و همچنین به عنوان آب زیر زمینی دارای محدودیت بود. در سبزی های مورد بررسی سبزی برگی شوید با نیانگین کل نیترات 9/2120 و سبزی غده ای پیاز با میانگین نیترات 7/237 میلی گرم بر کیلوگرم بالاترین غلظت نیترات را دارا بودند از بین سبزی های برگی اسفناج با میانگین نیترات 8/20 و از بین سبزی های غده ای خیار بوته ای با میانگین نیترات 89 میلی گرم بر کیلو گرم وزن تازه کمترین غلظت نیترات را به خود اختصاص دادند. در مجموع غلظت نیترات در سبزی های برگی 4 الی 6/6297 میلی گرم بر کیلو گرم وزن تازه و در سبزی های غده ای 3/17 الی 4/872 میلی گرم بر کیلوگرم وزن تازه بود که نشانگر بالاتر بودن غلظت نیترات در سبزی های برگی نسبت به سبزی های برگی نسبت به سبزی های غده ای است. مقایسه غلظت نیترات نمونه های گیاهی با حدود معمول نشان داد که کلیه سبزی های برگی و کلیه سبزی های غده ای دارای غلظت فراتر از حد معمول نیترات در گیاه بودند همچنین غلظت نیترات اندازه گیری شده در سبزی ها در دو زمان صبح و بعداظهر اختلاف قابل توجهی را نشان داد. در مجموع نتایج تحقیق بیانگر آلودگی خاک، آب و گیاه به نیترات در اثر استفاده پیش از اندازه و نامناسب کودهای ازته در اراضی سبزیکاری مورد بررسی بود
