فاطمه کاظمیه؛ اسما عیدی؛ حسین راحلی
چکیده
سابقه و هدف: استفاده از انرژیهای نو از ضـرورتهـای توسـعة پایـدار اسـت. در همین راستا، هدف از این تحقیق، تبیین عوامل مؤثر بر امکان بکارگیری انرژیهای نو در بخش کشاورزی از دیدگاه کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی شهرستان ارومیه بود. تا بتوان با تشخیص و شناسایی عوامل موثر در بکارگیری انرژیهای نوین، راهکارهای مناسب جهت تقویت موارد ...
بیشتر
سابقه و هدف: استفاده از انرژیهای نو از ضـرورتهـای توسـعة پایـدار اسـت. در همین راستا، هدف از این تحقیق، تبیین عوامل مؤثر بر امکان بکارگیری انرژیهای نو در بخش کشاورزی از دیدگاه کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی شهرستان ارومیه بود. تا بتوان با تشخیص و شناسایی عوامل موثر در بکارگیری انرژیهای نوین، راهکارهای مناسب جهت تقویت موارد مثبت و برطرف نمودن موانع ارائه نمود. مواد و روشها: جامعه آماری پژوهش تمام کارشناسان سازمان جهادکشاورزی شهرستان ارومیه بودند (101=N). پرسشنامه ابزار اصلی پژوهش بود که روایی آن توسط پانل متخصصان مورد تأیید گرفت. برای بررسی پایایی آن نیز تعداد 30 پرسشنامه تکمیل و مقدار آلفای کرونباخ برای بخشهای مختلف (0.906-0.801) بدست آمد که نشاندهندهی پایایی قابل قبول پرسشنامه بود. تجزیه و تحلیل دادهها در سطح توصیفی (درصد، میانگین، انحراف معیار و ضریب تغییر ) و استنباطی (همبستگی و رگرسیون) به کمک نرم افزارSPSS انجام شد. نتایج و بحث: اولویتبندی گویهها در خصوص عوامل اقتصادی مؤثر بر امکان بکارگیری انرژیهای نو در بخش کشاورزی نشان داد که پیشبینی اعتبارات به منظور سرمایهگذاری در بخش تحقیقات کاربرد انرژیهای نو در بخش کشاورزی در اولویت اول و میزان اراضی کشاورزان دراولویت آخر قرارگرفت. جهت سنجش عوامل مدیریتی مؤثر بر امکان بکارگیری انرژی نو در بخش کشاورزی از 5 گویه استفاده گردید. در نهایت، نظارت و ارزشیابی مستمر در زمینهی بکارگیری انرژیهای نو در اولویت اول و ارتباط با مراکز بینالمللی مرتبط با انرژیهای تجدیدپذیر در اولویت پنجم قرار گرفت. در سنجش عوامل فرهنگی- اجتماعی مؤثر بر امکان بکارگیری انرژیهای نو در بخش کشاورزی، مشارکت دادن کشاورزان (برنامهریزی، اجرایی و ارزیابی) در توسعه کاربرد انرژیهای نو در اولویت اول و سازماندهی روستاییان به منظور بکارگیری فراگیر انرژیهای تجدیدپذیر ازطریق تشکل های کشاورزی در اولویت اخر قرار گرفت. در خصوص عوامل تحقیقاتی مؤثر بر امکان بکارگیری انرژیهای تجدیدپذیر در بخش کشاورزی، برقرارنمودن ارتباط بین بخش تحقیقات، کشاورزان و طراحان و مجریان در توسعه تکنولوژیهای انرژیهای نوین در اولویت اول و همکاری کارشناسان جهادکشاورزی با انجمن‌های علمی انرژیهای نو در اولویت آخر قرار گرفت. نتایج بررسی عوامل آموزشی مؤثر بر امکان بکارگیری انرژیهای نو در بخش کشاورزی نشان داد که برگزاری کلاسهای آموزشی برا ی کشاورزان در خصوص کاربرد انرژیهای تجدیدپذیر در زیر بخشهای کشاورزی دراولویت اول و برگزاری دورههای آموزشی ضمن خدمت برای محققان، مدیران وکارشناسان بخش کشاورزی در اولویت اخر قرار گرفتند. براساس نتایج آزمون همبستگی، رابطه مثبت و معنیداری بین سابقه کار، عوامل اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، مدیریتی، نوآوری، آموزشی و تحقیقاتی با امکان بکارگیری انرژیهای نو در بخش کشاورزی وجود دارد. نتایج حاصل از رگرسیون چندگانه نشان داد که متغیرهای عوامل اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، مدیریتی، نوآوری، آموزشی و تحقیقاتی توانایی تبیین 0.65 درصد تغییرات متغیر وابسته یعنی امکان بکارگیری انرژیهای نو در بخش کشاورزی را دارا میباشند. نتیجه گیری: باتوجه به نتایج حاصل از پژوهش پیشنهاد میشود از طریق افزایش سطح آگاهی و ایجاد نگرش مثبت در مردم و کشاورزان از طریق برنامههای آموزشی و رسانههای جمعی، تربیت نیروی انسانی متخصص و ماهر در بخشهای دولتی و خصوصی در زمینه پیادهسازی پروژههای انرژیهای تجدیدپذیر و نگهداری آنها و اتخاذ سیاستها، قوانین مناسب، منابع مالی تعریف شده و ارائه تسهیلات ویژه از پروژههای انرژیهای نو در مناطق روستایی و بخش کشاورزی حمایت شود.
محمد علی گلستانی؛ محمود شور؛ علی تهرانی فر؛ سید محمد حسین نعمتی
چکیده
سابقه و هدف: یکی از موضوع های مهم در اجرای دیوارهای سبز داخلی، انتخاب بستر کاشت کارا و سبک است. در سالهای اخیر استفاده از کشت های بدون خاک در دنیا و از جمله ایران در حال توسعه است. در همین راستا، استفاده از پسماند آلی کشاورزی در بسترهای کاشت میتواند، افزون بر داشتن مزیت های اقتصادی، به منظور نیل به محیط زیست پایدار نیز نقش مهمی ایفا نماید. ...
بیشتر
سابقه و هدف: یکی از موضوع های مهم در اجرای دیوارهای سبز داخلی، انتخاب بستر کاشت کارا و سبک است. در سالهای اخیر استفاده از کشت های بدون خاک در دنیا و از جمله ایران در حال توسعه است. در همین راستا، استفاده از پسماند آلی کشاورزی در بسترهای کاشت میتواند، افزون بر داشتن مزیت های اقتصادی، به منظور نیل به محیط زیست پایدار نیز نقش مهمی ایفا نماید. از اینرو این پژوهش با هدف مقایسه بسترهای کشت وارداتی با پسماند آلی کشاورزی بر رشد گیاه پلکترانتوس (.Plectranthus sp )انجام شد. مواد و روشها: در این پژوهش، تأثیر پنج بستر کـشت مختلـف در نسبتهای حجمی (60 به 40 )شـامل: 1 - مخلوط پیت ماس + پرلیت، 2 - ترکیب مورد استفاده گلخانه داران یعنی مخلوط (کمپوست پوسته برنج + ضایعات چای + خاکبرگ) + پرلیت، 3 - کمپوست پوسته برنج + پرلیت، 4 - کمپوست ضایعات چای + پرلیت، 5 - کمپوست خاکبرگ+ پرلیت در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار بر ویژگی های رشد گیاه زینتی پلکترانتوس در دیوار سبز داخلی به اجرا در آمد. در این پژوهش، صفات رشدی همچون تعداد برگ، تعداد ساقه، وزن تر و خشک ساقه و ریشه؛ ویژگی های فیزیکی بسترهای کشت همچون وزن مخصوص ظاهری، وزن مخصوص حقیقی، ظرفیت نگهداری آب؛ و ویژگیهای شیمیایی شامل درصد مواد آلی، اسیدیته و هدایت الکتریکی بستر کشت، درصد فسفر، نیتروژن، پتاسیم، کربن آلی، ظرفیت تبادل کاتیونی و نسبت C/N اندازه گیری شدند. نتایج و بحث: تجزیه فیزیکوشیمیایی بسترهای ترکیبی آزمایش نشان داد که ترکیب بستر کشت ضایعات چای و پرلیت از نظر درصد نیتروژن، ظرفیت نگهداری آب، درصد ماده آلی و کربن آلی و همچنین ظرفیت تبادل کاتیونی، برتری محسوسی نسبت به دیگر بسترهای کشت داشت. افزون بر این، پایین بودن وزن مخصوص ظاهری (0.15 گرم بر سانتیمتر مکعب) در بستر ضایعات چای و پرلیت نسبت به دیگر بسترهای مورد مطالعه، میتواند سنجه ایده آلی برای بکارگیری آن در دیوارهای سبز داخلی باشد. نتایج تجزیه واریانس دادهها نشان داد که بسترهای مختلف کشت تأثیر معنیداری (P ≤ 0.01)بر ویژگی های رشد گیاه زینتی پلکترانتوس داشتند؛ به طوریکه گیاهان پلکترانتوس پرورش یافته در بستر کمپوست ضایعات چای + پرلیت در همه صفات اندازه گیری شده نسبت به دیگر بسترهای کشت، برتری محسوسی نشان دادند. یکی از سنجه های مهم برای ارزیابی بسترها، وزن خشک اندام های هوایی گیاه میباشد. در این پژوهش، گیاهان پرورش یافته در بستر کشت ضایعات چای و پرلیت وزن خشک اندام هوایی و تعداد برگ بیشتری داشتندکه میتواند به دلیل بیشتر بودن ظرفیت تبادل کاتیونی و درصد نیتروژن در این بسترها باشد. در مقابل، درگیاهان پرورش یافته در بستر کشت کمپوست پوسته برنج و پرلیت ویژگی های رشد گیاهان در پایین ترین مقدار نسبت به دیگر تیمارهای بستر کشت بود. کاهش پارامترهای رشدی در این بستر میتواند به درصد پایین عناصر غذایی، ظرفیت نگهداری آب و تبادل کاتیونی نسبت داده شود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده در این پژوهش، بستر ترکیبی ضایعات چای و پرلیت به دلیل دارا بودن ویژگی های تغذیه ای مناسب، وزن کم بستر، هزینه پایین و فراوانی این بسترها در کارخانه های شمال کشور، میتواند جایگزین مناسبی برای بستر وارداتی پیت در دیوارهای سبز داخلی و توسعه فضای سبز پایدار باشد.
زهرا عزیزآبادی فراهانی؛ ساسان ودیعه؛ زهرا حضرتی صومعه
دوره 15، شماره 4 ، زمستان 1396، ، صفحه 65-78
چکیده
سابقه و هدف: برنامه ریزی شهری برای زنان، میتواند نوعی از برنامه ریزی وکالتی 9 انگاشته شود که از طریق آن میتوان حقوق فراموش شدهو صدای خاموش زنان را در شهر یادآوری کرد. برنامه ریزی فضای شهری برای زنان، ایدۀ اصلی خود را از نظریات فمنیستی اقتباس می کند.این پژوهش با هدف بررسی جامعه شناختی نقش و جایگاه زنان درتوسعه پایدار فضای زیستی کلان شهر ...
بیشتر
سابقه و هدف: برنامه ریزی شهری برای زنان، میتواند نوعی از برنامه ریزی وکالتی 9 انگاشته شود که از طریق آن میتوان حقوق فراموش شدهو صدای خاموش زنان را در شهر یادآوری کرد. برنامه ریزی فضای شهری برای زنان، ایدۀ اصلی خود را از نظریات فمنیستی اقتباس می کند.این پژوهش با هدف بررسی جامعه شناختی نقش و جایگاه زنان درتوسعه پایدار فضای زیستی کلان شهر تهران انجام شده است. مواد و روش ها: روش این تحقیق از نظر رویکرد تحقیق توصیفی-پیمایشی است. بنابراین با توجه به روش تحقیق جامعه آماری در اینپژوهش کلیه زنان شهر تهران در نظر گرفته شدهاند. برآورد حجم جامعه درحدود یک صد هزار نفر است. به روش نمونه گیری خوشه ایتصادفی سیستماتیک 374 نفر از زنان شهر تهران به عنوان نمونه آماری تعیین شدند. پس از جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامهمحقق ساخت، برای تجزیه وتحلیل داده های آماری از نرم افزار SPSS استفاده شد. از آزمون معتبر کلموگروف-اسمیرنوف برای بررسینرمال بودن توزیع متغیرهای اصلی استفاده شد. نتایج و بحث: نتایج حاکی از آن است که زنان در برنامه ریزی مربوط به توسعه پایدار از جایگاه چندانی برخوردار نیستند. از طرفی زنان دررویکرد اجتماعی-اقتصادی، رویکرد منابع برنامه ریزی، رویکرد مشارکت برنامه ریزی و برقراری امنیت برای تدوین توسعه پایدار شهر تهران ازجایگاه چندانی برخوردار نیستند. همچنین نتایج تحقیق نشان داد که امنیت شهری برای توسعه پایدار اهمیت بسزایی دارد، اما زنان در اینزمینه نقش کمرنگی داشته و از جایگاه چندانی برخوردار نیستند. امروزه دنیا با این واقعیت مواجه شده که زنان دیگر نمی توانند به عنوانعوامل نامرئی در فرآیند توسعه به حساب آیند. نتیجه گیری: نقش آفرینی و توانمندی های زنان در میزان موفقیت دولت های در حال توسعه، سیاستگذاران کلان دولتی را وامیدارد تازنان را از حصار نامرئی بودن درآورند. همچنین یکی از زمینه های موثر در ارتقای سطح برابری جنسیتی، تقویت و توانمندسازی زنان ازطریق دادن آموزش به آنان درباره عدم توازن و برابری در قدرت و نیز دادن امکان لازم به زنان در راستای مدیریت زندگی خودشان است.
علی افضلی؛ وحید ماجد
دوره 15، شماره 1 ، بهار 1396، ، صفحه 45-60
چکیده
سابقه و هدف: این مقاله بر پایه رابطه کایا به بررسی آثار متغیرهای کلان بر کیفیت محیط زیست در منطقه منا می‌پردازد. فرآیند رشد و توسعه اقتصادی در کشورهای در حال توسعه، از جمله ایران و سایر کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا، فشار فزاینده‌ای به محیط زیست وارد می‌آورد. هزینه تخریب‌های زیستمحیطی در منطقه منا به حدود 5 درصد و در ایران ...
بیشتر
سابقه و هدف: این مقاله بر پایه رابطه کایا به بررسی آثار متغیرهای کلان بر کیفیت محیط زیست در منطقه منا می‌پردازد. فرآیند رشد و توسعه اقتصادی در کشورهای در حال توسعه، از جمله ایران و سایر کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا، فشار فزاینده‌ای به محیط زیست وارد می‌آورد. هزینه تخریب‌های زیستمحیطی در منطقه منا به حدود 5 درصد و در ایران به بیش از 7 درصد تولید ناخالص داخلی می‌رسد. از سوی دیگر، تخریب‌های زیستمحیطی و انتشار آلاینده‌‌ها، پایداری رشد و توسعه مذکور را با تردید مواجه ساخته است. محدودیت‌هایی که محیط زیست بر ادامه رشد و توسعه اقتصادی ایجاد می‌کند و خسارت‌های غیرقابل بازگشت اقتصادی ناشی از تخریب و آلودگی محیط، لزوم توجه به محیط‌زیست در تصمیم‌گیری‌های کلان را بیش از پیش نمایان می‌سازد. در نتیجه با توجه به اهمیت محیط‌زیست و منابع انرژی در توسعه پایدار، سعی شده است تا سهم هر یک از عوامل جمعیت، تولید ناخالص داخلی، شدت انرژی و شدت کربن بر انتشار دی‌اکسید کربن به‌عنوان شاخصی مهم در سنجش عملکرد متناسب با کیفیت محیط زیست و توسعه پایدار، شناسایی شود؛ زیرا از میان تمام گازهای گلخانه‌ای، دی‌اکسید کربن سهم 7/94 درصدی در گرمایش زمین دارد. مواد و روشها: با توجه به مطالب ذکرشده، با استفاده از داده‌های مربوط به بازه زمانی 2011-1990 میلادی، بر پایه رابطه کایا سهم عوامل کلان ارزیابی شد؛ از رابطه کایا استفاده گسترده‌ای در مباحث مرتبط با انرژی و انتشار کربن میشود. نخست با استفاده از مدل میانگین لگاریتمی دیویژیا که یکی از روش‌های تجزیه پرکاربرد به شمار می‌آید، سهم هر یک از متغیرهای کلان در انتشار دی‌اکسید کربن در کوتاه‌مدت بررسی شد. سپس برای تحلیل بلندمدت با تعیین مقادیر ورودی مرتبط با کشورهای منطقه منا از روش پانل دیتا استفاده شد که نشان‌دهنده وجود هم‌انباشتگی در مدل بود. مفهوم هم‌انباشتگی تداعی‌کننده وجود یک رابطه تعادلی بلندمدت است که سیستم اقتصادی در طول زمان به سمت آن حرکت می‌کند. در مورد داده‌های هم‌انباشته پانل استفاده از مدل‌های پویا مانند تخمین‌زننده کاملا تعدیل‌شده (FMOLS)و تخمین‌زننده دینامیک(DOLS) موثرتر است. بنابراین مدل هم‌انباشته کاملا تعدیل‌شده (FMOLS) بر متغیرها اعمال شد و نتایج حاصل از تخمین پارامترهای مدل در بلندمدت به دست آمد. نتایج و بحث: بررسی سوابق پژوهش در کشورهای توسعه‌یافته نشان می‌دهد که در این کشورها تغییرات جمعیت و تولید ناخالص داخلی در بلندمدت انتشار دی‌اکسید کربن را افزایش داده‌اند که این تغییر تا حدود زیادی به وسیله کاهش شدت انرژی و جانشینی انرژیهای نو جبران شده است. نتایج تخمین این پژوهش حاکی از معناداری تاثیر تولید ناخالص داخلی، جمعیت و شدت کربن بر انتشار دی‌اکسید کربن است. نتایج مربوط به روش میانگین لگاریتمی دیویژیا در کوتاه‌مدت نشان می‌دهد در منطقه منا، عامل جمعیت بیشترین تاثیر را بر افزایش انتشار داشته است و پس از آن به ترتیب عوامل تولید ناخالص داخلی، شدت انرژی و شدت کربن قرار دارند. در بازه‌های پنج ساله، عوامل جمعیت، تولید ناخالص داخلی و شدت انرژی به صورت میانگین در جهت افزایش انتشار عمل کرده‌اند و عامل شدت کربن عملکردی معکوس داشته است. ضرایب حاصل از مدل پانل نشان می‌دهند که در بلندمدت افزایش جمعیت بیشترین تاثیر را بر انتشار کربن در منطقه منا داشته است؛ در رتبه دوم عامل شدت انرژی قرار دارد و عامل بعدی تولید ناخالص داخلی است. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج تخمین در کوتاه‌مدت و بلندمدت و مقایسه با وضعیت کشورهای توسعه‌یافته، شاخص شدت انرژی میتواند نقش کلیدی در بالا بردن کیفیت محیط زیست در کشورهای حوزه منا داشته باشد. در نتیجه، کشورهای منطقه نیازمند توجه سیاستگذاران توسعه برای بهبود شاخص شدت انرژی هستند.
محمد حسین شریف زادگان؛ رضوان عباسی بخشکندی
دوره 13، شماره 2 ، تابستان 1394، ، صفحه 89-102
چکیده
دریاچه ارومیه دومین دریاچه بزرگ نمکی در جهان است. اکوسیستم این دریاچه به دلایل اجتماعی - اقتصادی و معیارهای اکولوژیکی نقش مهمی در شمال غرب ایران ایفا می‌کند. طی دهههای اخیر رویکرد توسعهای کم توجه به پایداری منطقهای و تغییرات آب و هوایی، زمینه پیدایش وگسترش بحران محیطی دریاچه ارومیه را فراهم کرده است. هدف این پژوهش استفاده ...
بیشتر
دریاچه ارومیه دومین دریاچه بزرگ نمکی در جهان است. اکوسیستم این دریاچه به دلایل اجتماعی - اقتصادی و معیارهای اکولوژیکی نقش مهمی در شمال غرب ایران ایفا می‌کند. طی دهههای اخیر رویکرد توسعهای کم توجه به پایداری منطقهای و تغییرات آب و هوایی، زمینه پیدایش وگسترش بحران محیطی دریاچه ارومیه را فراهم کرده است. هدف این پژوهش استفاده از ظرفیت رهیافت برنامهریزی محیطی یکپارچه به عنوان رهیافتی کلنگر و میان‌کنشی برای برنامهریزی و مدیریت سیستم محیطی دریاچه ارومیه از طریق یک فرآیند راهبردی و هدف‌سو در جهت ارتقای شرایط محیطی حوضه این دریاچه است. روش کار مبتنی بر مطالعات اسنادی و میدانی است که با مطالعه متون و منابع موجود در ارتباط با برنامهریزی محیطی و توسعهی پایدار و اسناد مرتبط با دریاچه ارومیه و مصاحبه با متخصصان محلی و ملی انجام شده است. در این راستا تحولات محیطی و میانکنشهای متقابل اکوسیستمی دریاچه ارومیه بررسی شده و با بهرهگیری از نظرات متخصصان امور محیطی و برنامهریزان و براساس نتایج بدست آمده از به کارگیری روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و دلفی، سیاستهای بخش تصمیمگیرندگان برای بهبود شرایط اکوسیستم دریاچه در اولویت قرار گرفته است. در نتیجه براساس این سیاستها، تصمیمگیرندگان در این حوضه به عنوان تاثیرگذارترین بخش، باید در راستای درک کامل تاثیر فعالیتهای انسانی در اکوسیستم دریاچه و آگاهی دادن به گروه‌های اثرگذار و اولویت‌داربرآمده و به مقابله جدی با این بحران بپردازند.
طیبه زارع زاده مهریزی؛ کورس خوشبخت؛ عبدالمجید مهدوی دامغانی؛ جعفر کامبوزیا
دوره 8، شماره 4 ، تابستان 1390
چکیده
بی توجهی به اصول توسعه پایدار طی سال های گذشته موجب آسیب به جنگل های حرا شده است که عمدتا ناشی از پروژه های عمرانی در مناطق جنوبی کشور است . در مقاله حاضر ، اثرات کاهش جریانات جذر و مدی بر ساختار رویشی جنگل های حرادر پارک ملی – ساحلی نای بند مورد مطالعه قرا رگرفت که طی آن ، با استفاده از روش ترانسکت خطی ، ساختار گیاهی درختان پارک ملی – ...
بیشتر
بی توجهی به اصول توسعه پایدار طی سال های گذشته موجب آسیب به جنگل های حرا شده است که عمدتا ناشی از پروژه های عمرانی در مناطق جنوبی کشور است . در مقاله حاضر ، اثرات کاهش جریانات جذر و مدی بر ساختار رویشی جنگل های حرادر پارک ملی – ساحلی نای بند مورد مطالعه قرا رگرفت که طی آن ، با استفاده از روش ترانسکت خطی ، ساختار گیاهی درختان پارک ملی – ساحلی نای بند با منطقه حفاظت شده مند مقایسه و میزان تخریب در این ناحیه مورد بررسی قرا رگرفت. در هر ترانسکت، از قطعات نمونه یک آری به عنوان واحد اندازه گیری به صورت تصادفی – سیستماتیک برای ثبت پارامترهای رویشی درختان و از میکروپلات های یک متر مربعی برای تعیین آمارهای نهال و ریشه های هوایی استفاده شد. 5 ایستگاه انتخاب شدکه 4 ایستگاه آن در منطقه نای بند و ایستگاه شاهد در مند قرار داشت. نتایج نشان داد که احداث جاده در منطقه حفاظت شده نای بند موجب کاهش جریانات آبی در بعضی از نقاط شده وعامل اصلی تخریب این اکوسیستم است. تعداد درختان خشک شده افزایش و درصد پوشش کانوپی، تعداد ریشه هوایی و تعداد نهال در منطقه مورد مطالعه کاهش نشان داد، به طوری که تراکم درختان حرا در دو ایستگاه 1 و 4 به ترتیب 60 و 34% کاهش و پوشش کانوپی این دو ایستگاه به ترتیب 40 و 51% کاهش داشت که چنین روندی درهیچ نقطه از ایستگاه 1 نهالی مشاهده نشد . نتایج این پژوهش نشان می دهد تقویت جریانات جذر و مدی در این منطقه ، یکی از مهم ترین راهکارها برای بهبود پوشش گیاهی جنگل های حرا در منطقه نای بند است.
ناصر علی عظیمی؛ ژانت بلیک؛ سید محمد مجابی
دوره 7، شماره 3 ، بهار 1389
چکیده
در سال های اخیر ایران اولویت بالایی را بر توسعه منابع غیر نفتی داده است و گردشگری به عنوان یک حوزه اقتصادی مهم برای این توسعه شناخته شده است. توسعه انواع ویژه گردشگری مانند اکوتوریسم و گردشگری فرهنگی هر دو از مباحث مورد بررسی این مقاله می باشد که درراستای اهداف و سیاست گذاری کلی توسعه منابع درآمدی غیر نفتی قراردارد. حفاظت از محیط زیست ...
بیشتر
در سال های اخیر ایران اولویت بالایی را بر توسعه منابع غیر نفتی داده است و گردشگری به عنوان یک حوزه اقتصادی مهم برای این توسعه شناخته شده است. توسعه انواع ویژه گردشگری مانند اکوتوریسم و گردشگری فرهنگی هر دو از مباحث مورد بررسی این مقاله می باشد که درراستای اهداف و سیاست گذاری کلی توسعه منابع درآمدی غیر نفتی قراردارد. حفاظت از محیط زیست بر اساس اصل 50 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران وظیفه دولت می باشد. بنابر این ، این ضرورت دارد تا نقشی را که منابع وسیع میراث فرهنگی کشور می تواند در توسعه گردشگری با محیط زیستی پایدار بازی کند، را بررسی نماییم. با توجه به اینکه حتی توسعه اکوتوریسم هم عواقب محیط زیستی منفی دارد توسعه سایر اشکال گردشگری کم شدت ( شامل گردشگری فرهنگی ) باید عامل مهمی در برنامه سیاست گذاری ایران در این حوزه باشد. ترغیب و تشویق گردشگری فرهنگی در ایران باید با هدف ایجاد تاثیرات مثبت و به حداقل رساندن تاثیرات منفی باشد . خط مشی های توسعه گردشگری فرهنگی باید اصول و اهداف توسعه پایدار را که اینجا در مفهوم پروژه های گردشگری هست ، موردتوجه قراردهد. دلیل دیگری که باید نقش گردشگری میراث فرهنگی مورد بررسی قرار گیرد رابطه پیچیده آن با محیط زیست طبیعی است که در کنوانسیون حفاظت از میراث فرهنگی و میحط زیست طبیعی جهانی یونسکو سال 1972 بیان شده است. این را باید بخاطر داشته باشیم که میراث مفهوم خیلی گسترده ا ی دارد که در برگیرنده مناظر طبیعی ، سایت های باستان شناسی و محیط زیست ساخته شده علاوه بر رفتارهای فرهنگی و علمی می باشد تمام اینها به توسعه پایدار و مدیریت گردشگری ارتباط دارد. بنابر این ، این مقاله میراث فرهنگی را به عنوان منبع گردشگری محور تلقی و تمام ابعاد آن را مورد بررسی قرار می دهد.
ناصر علی عظیمی
دوره 6، شماره 4 ، تابستان 1388
چکیده
مدیریت سایت های اکوتوریسم نه تنها موضوع بسیار مهمی برای سازمان محیط زیست محیطی است ، بلکه برای بسیاری از دولت های جهان نیز بسیار با اهمیت می باشد. این موضوع ناشی از مفهوم ، پایداری ، زیست محیطی و پایداری اقتصادی نشات می گیرد. از آنجا که مدیریت موفق اکوتوریسم باعث ایجاد شرایط لازم توسعه پایدار برا ی محیط زیست و اقتصاد در سطح ملی ، منطقه ...
بیشتر
مدیریت سایت های اکوتوریسم نه تنها موضوع بسیار مهمی برای سازمان محیط زیست محیطی است ، بلکه برای بسیاری از دولت های جهان نیز بسیار با اهمیت می باشد. این موضوع ناشی از مفهوم ، پایداری ، زیست محیطی و پایداری اقتصادی نشات می گیرد. از آنجا که مدیریت موفق اکوتوریسم باعث ایجاد شرایط لازم توسعه پایدار برا ی محیط زیست و اقتصاد در سطح ملی ، منطقه ای و در سطح خرد و کلان می شود. لذا این مقاله روش های مختلف مدیریت را در این حوزه مورد مطالعه قرا رمی دهد و بهترین روش قابل دسترسی را برای کشورهای در حال توسعه مانند ایران شناسایی می نماید. همچنین اینجا می تواند نقطه شروعی در مقایسه با بسیاری از کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته پیشرفته در این زمینه باشد.
سولماز دشتی؛ سید مسعود منوری؛ غلامرضا سبز قبائی
دوره 6، شماره 2 ، زمستان 1387
چکیده
حوضه آبخیز زاخرد با وسعتی معادل 23/82 کیلومتر مربع در قسمت شمال غرب شهرستان شیراز و شرق شهرستان کازرون در استان فارس واقع گردیده است.ارزیابی توان اکولوژیکی سرزمین به عنوان هسته مطالعات محیط زیست و به عنوان پیشگیری و حتی درمان بحران های زیست محیطی به شمار می رود. از این رو پیش از اجرای توسعه ، تعیین توان اکولوژیک سرزمین برای کاربری های ...
بیشتر
حوضه آبخیز زاخرد با وسعتی معادل 23/82 کیلومتر مربع در قسمت شمال غرب شهرستان شیراز و شرق شهرستان کازرون در استان فارس واقع گردیده است.ارزیابی توان اکولوژیکی سرزمین به عنوان هسته مطالعات محیط زیست و به عنوان پیشگیری و حتی درمان بحران های زیست محیطی به شمار می رود. از این رو پیش از اجرای توسعه ، تعیین توان اکولوژیک سرزمین برای کاربری های مختلف ضروری است . در ارزیابی حوضه زاخرد از روش مک هارگ (Mc Harg) مدل اکولوژیکی توسعه روستایی مخدوم 1380 و ابزارGIS استفاده شده است . در قالب این فرآیند، ابتدا منابع محیط زیستی منطقه شناسایی گردید. سپس با تلفیق و رویهم گذاری لایه های اطلاعاتی در سامانه Arcview نقشه یگان های اکولوژیکی منطقه به همراه جدول ویژگی های واحد، ایجاد و نسبت به ارزیابی توان منطقه اقدام و مناطق مستعد برای توسعه روستایی مشخص گردید.نتیجه بررسی نشان می دهد که با در نظر گرفتن تمامی پارامترهای اکولوژیکی تمامی منطقه برای توسعه روستایی نامناسب است ولی با حذف پارامتر ارتفاع که آخرین اولویت را در مدل اکولوژیکی مخدوم به خود اختصاص داده ، حدود 49/8 % اراضی برایتوسعه روستایی دارای توان مناسب (درجه 2) و 51/91% دیگر از توان نامناسب برای کاربری روستایی برخوردار می باشند. به منظور تکمیل ارزیابی اکولوژیکی ، ارزشگذاری نیازها، امکانات وشاخص های اقتصادی – اجتماعی موجود منطقه انجام شد. در این راستا سه پهنه زاخرد، الیاس آباد و همت آباد برای تعیین الویت توسعه روستایی مشخص گردید نتایج بدست آمده آشکارمی سازند که پهنه همت آباد از اولویت بالاتری برخوردار می باشد.
حسن صدوق ونینی؛ هادی ویسی؛ علی اشرف علیپور
دوره 6، شماره 1 ، پاییز 1387
چکیده
بعد از اجلاس ریو، سازمان محیط زیست به عنوان مسئول سیاست گزاری و گنجاندن مسایل محیط زیستی در برنامه های توسعه اقتصادی – اجتماعی ایران تعیین گردید.از آنجا که نگرش و درک زمینه ساز رفتار مناسب و یا نامناسب به جانب اهداف هستند، و باعث خلق رفتارها واقداماتی می شود که کلا در راستای اهداف است، واضح است که عملکرد سازمان محیط زیست دراین زمینه ...
بیشتر
بعد از اجلاس ریو، سازمان محیط زیست به عنوان مسئول سیاست گزاری و گنجاندن مسایل محیط زیستی در برنامه های توسعه اقتصادی – اجتماعی ایران تعیین گردید.از آنجا که نگرش و درک زمینه ساز رفتار مناسب و یا نامناسب به جانب اهداف هستند، و باعث خلق رفتارها واقداماتی می شود که کلا در راستای اهداف است، واضح است که عملکرد سازمان محیط زیست دراین زمینه به ادراکات و دانش کارشناسان و کارکنان اش وابسته است . در این رابطه ، در این مطالعه ، نگرش کارکنان به جانب سرفصل های دستو رکار 21 اجلاس جهانی توسعه پایدار و محیط زیست بررسی گردید . تعداد پاسخگویان 120 نفر بود که ازجامعه آماری به طور تصادفی انتخاب شدند .تحلیل عاملی برای تعیین مولفه های زیر بنایی ادراکات کارکنان استفاده شد. بافته ها نشان داد که 8 عامل به عنوان مولفه های زیر بنایی توسعه پایدار 3/82 درصد واریانس را برآورد نموده اند. نتایج نشان داد که مهمترین بعد از نظر کارشناسان، حفاظت از منابع طبیعی و مدیریت محیط زیست است. لذا نتیجه می شود که نگرش ها به جانب محیط زیست بیش از بعد اجتماعی و اقتصادی گرایش دارند.
ناصر عظیمی
دوره 3، شماره 9 ، پاییز 1384
چکیده
این مقاله در چارچوب افزایش علاقمندی کشورهای در حال توسعه قرار می گیرد که از دهه 1980 به توسعه بخش های گردشگری پرداختع اند و تاثیرات اقتصادی و زیست محیطی را در روند جهانی شدن مورد بررسی قرار می دهد تمرکز اصلی مقاله بر روی تاثیرات اقتصادی توسعه گردشگری در مناطق مقصد گردشگری می باشد. در هر حال این ها در رابطه با تاثیرات زیست محیطی قرار می ...
بیشتر
این مقاله در چارچوب افزایش علاقمندی کشورهای در حال توسعه قرار می گیرد که از دهه 1980 به توسعه بخش های گردشگری پرداختع اند و تاثیرات اقتصادی و زیست محیطی را در روند جهانی شدن مورد بررسی قرار می دهد تمرکز اصلی مقاله بر روی تاثیرات اقتصادی توسعه گردشگری در مناطق مقصد گردشگری می باشد. در هر حال این ها در رابطه با تاثیرات زیست محیطی قرار می گیرند تا هر نوع توسعه گردشگری پایدار را مشخص نمایند. تاثیرات اقتصادی گردشگری و مزیت ها و عدم مزیت های اقتصادی توسعه گردشگری در کشورهای در حال توسعه مورد بررسی قرار خواهد گرفت. مهم ترین نتیجه حاصل این تجزیه و تحلیل این است که مدل اکوتوریسم همان مدلی است که می تواند توسعه اقتصادی پایدار را برای کشورهای در حال توسعه فراهم می کند . پروژه های اکوتوریسم پتانسیل فراهم کردن منابع مالی برای فعالیت های محافظتی را دارد که در غیر این صورت ممکن بود این فعالیت ها انجام نگیرد. این مقاله نشان می دهد که گردشگری پتانسیل کافی دارد تا منافع و ضررهای اقتصادی به روشنی فهمیده شده است. وقتی که مدل توسعه گردشگری را مورد بررسی قرار می دهند آم مدل از نظر زیست محیطی پایدارترین و مناسب آن کشور می باشد.
ابراهیم فنایی؛ حسین شیخ جباری
دوره 2، شماره 7 ، بهار 1384
چکیده
شهرک صنعتی (2) اردبیل به مساحت تقریبی 600 هکتار در مختصات جغرافیایی9/16.20.38-3/12.18.38 عرض شمالی و 8/12.27.48-0/17.26.48 طول شرقی و با گنجایش حدود 678 واحد در 9 گروه صنعتی در 13 کیلومتری غرب اردبیل قرار گرفته است. در این مطالعه وضع موجود محیط زیست در محدوده طرح از طریق جمع آوری اطلاعات و آزمایش های آب، هوا ، صدا و خاک به دست آمد. پیش بینی اثرات زیست محیطی بر ...
بیشتر
شهرک صنعتی (2) اردبیل به مساحت تقریبی 600 هکتار در مختصات جغرافیایی9/16.20.38-3/12.18.38 عرض شمالی و 8/12.27.48-0/17.26.48 طول شرقی و با گنجایش حدود 678 واحد در 9 گروه صنعتی در 13 کیلومتری غرب اردبیل قرار گرفته است. در این مطالعه وضع موجود محیط زیست در محدوده طرح از طریق جمع آوری اطلاعات و آزمایش های آب، هوا ، صدا و خاک به دست آمد. پیش بینی اثرات زیست محیطی بر اساس مستندات علمی و فنی و از طریق دانش، تجربیات و محاسبات عددی انجام گردید. اثرات مستقیم و غیر مستقیم، کوتاه مدت و دراز مدت بررسی و معرفی گردیدند و در ارزیابی، دو گزینه "نه" و " اجرایی" مورد بررسی قرار گرفت. گزینه نه به این معنی که آثار زیست محیطی مترقب بر عدم اجرای پروژه چیست؟ در گزینه اجرائی آثار تمام فعالیت های پروژه بر محیط زیست مورد بررسی قرار گرفته و شدت و اهمیت اثرات بر عامل های زیست محیطی در ماتریس لئوپولد وارد و تجزیه و تحلیل گردیدند. در چک لیست سنجشی نتایج حاصل از ماتریس اثرات مثبت و منفی در فازهای ساختمانی و بهره برداری مورد سنجش کامل قرار گرفته و گزینه بهینه انتخاب گردید . معدل نهایی دو گینه "نه" و " اجرایی" به نفع گزینه اجرایی مثبت و نتیجه آنکه ایجاد شهرک صنعتی (2) اردبیل تایید می گردد. از مهم ترین پیامدهای مثبت طرح می توان به ایجاد اشتغال و رفاه نسبی، کاهش مهاجرت ،کاهش مقاسد اجتماعی و سلامت روانی جامعه، اهمیت منطقه ای و ملی و کمک به افزایش طرح های توسعه آتی در منطقه به ویژه در بخش صنعت و افزایش ارزش اافزوده ناشی از نیروی کار ، تبدیل مواد اولیه به محصولات قابل مصرف در تولیدات صنعتی اشاره کرد که موجب رونق اقتصادی در استان خواهد شد
