هادی دردانه؛ کامبیز ابراری واجاری؛ ضیاءالدین باده‌یان
چکیده
سابقه و هدف: جنگل های زاگرس به عنوان یکی از بوم سازگان های جنگلی مهم ایران از پوشش گیاهی (درختان، درختچه ها و گونه های علفی) متنوعی برخوردار می باشد. شناسایی و آگاهی دقیق از نقش بوم شناختی آنها در این بوم سازگان می تواند در حفاظت منابع طبیعی و توسعه پایدار کمک شایانی نماید. به‌منظور مطالعه تنوع گونه‌ای ...
بیشتر
سابقه و هدف: جنگل های زاگرس به عنوان یکی از بوم سازگان های جنگلی مهم ایران از پوشش گیاهی (درختان، درختچه ها و گونه های علفی) متنوعی برخوردار می باشد. شناسایی و آگاهی دقیق از نقش بوم شناختی آنها در این بوم سازگان می تواند در حفاظت منابع طبیعی و توسعه پایدار کمک شایانی نماید. به‌منظور مطالعه تنوع گونه‌ای گیاهان چوبی و ذخیره کربن خاک در رابطه با عوامل فیزیوگرافیک (جهت، شیب و ارتفاع از سطح دریا)، رویشگاه کیکم (var. cinerascens Acer monspessulanum) در منطقه هشتاد-پهلو لرستان مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روش ها: به منظور بررسی تنوع گونه های چوبی و ذخیره کربن خاک تعداد 37 قطعه نمونه 10 آری دایره‌ای شکل به صورت تصادفی – سیستماتیک مستقر شد. شاخص های غنا و تنوع برای گونه های چوبی محاسبه گردید. برای تعیین مقدار ذخیره کربن خاک ، نمونه های خاک از عمق 0-30 سانتی متری تهیه و مقدار کربن آلی خاک و وزن مخصوص ظاهری برای نمونه های خاک براورد شدند.نتایج و بحث: در مجموع 11 گونه چوبی (درختی و درختچه‌ای) متعلق به هفت خانواده در منطقه مورد بررسی شناسایی شد. نتایج نشان داد بیشترین مقدار تنوع گونههای درختچه‌ای در جهت‌های شمالی و در شیب‌های کم (طبقه 20-5 درصد) وجود دارد، درحالی‌که ارتفاع بر تنوع تأثیر معنی‌داری نداشت، همچنین عوامل فیزیوگرافیک بر غنای گونههای درختچه‌ای و بر غنا و تنوع گونههای درختی تأثیر معنی‌داری نداشته است. بیشترین مقدار ذخیره کربن خاک در جهت‌های شرقی مشاهده شد، درحالی‌که دیگر عوامل فیزیوگرافی بر ذخیره کربن خاک تأثیر معنی‌داری نداشتند. علت کم بودن مقدار ذخیره کربن در دامنههای شمالی نسبت به دامنههای دیگر می‌تواند در اثر چرای بیرویه، تراکم کم و کیفیت رویشی نامناسب گونه های چوبی، کاهش لاشبرگ درختان و سایر گونه های گیاهی و شرایط اقلیمی در این دامنه باشد. بنابراین می توان جهت و شیب را به‌عنوان مهمترین عوامل تأثیرگذار بر میزان تنوع گونه‌ای در رویشگاه کیکم در منطقه معرفی نمود.نتیجه گیری: رویشگاه کیکم از غنا و تنوع گونه های چوبی مناسبی برخوردار بوده و عوامل فیزیوگرافی در مقدار شاخص های آنها نقش داشته است. همچنین ذخیره کربن خاک تحت تأثیر عوامل فیزیوگرافی می باشد به طوری که بیشترین مقدار ذخیره کربن خاک در جهت‌های شرقی رویشگاه جنگلی مشاهده شد. بنابراین، پیشنهاد می شود در مدیریت جنگل های زاگرس با توجه به گسترش گاه وسیع آن عوامل محیطی و حفاظت جنگل های کیکم مورد توجه قرار گیرند.
سید معین الدین زمانی؛ رقیه ذوالفقاری
دوره 11، شماره 1 ، فروردین 1392
چکیده
جنگل های زاگرس از مهمترین و باارزشترین اکوسیستمه ای جنگلی کشور محسوب می شوند. به منظور مطالعه تنوع گونه ه ای گیاهی و ارتباط آن با عوامل محیطی در اکوسیستم های جنگلی زاگرس میانی در جنگل های منطقۀ حفاظتشده دنای غربی، منطق ه ای به مساحت 600 هکتار در نزدیکی شهر یاسوج انتخاب شد . سپس به صورت 15 متر × تصادفی سیستماتیک 50 پلات 450 متر مربعی به ابعاد ...
بیشتر
جنگل های زاگرس از مهمترین و باارزشترین اکوسیستمه ای جنگلی کشور محسوب می شوند. به منظور مطالعه تنوع گونه ه ای گیاهی و ارتباط آن با عوامل محیطی در اکوسیستم های جنگلی زاگرس میانی در جنگل های منطقۀ حفاظتشده دنای غربی، منطق ه ای به مساحت 600 هکتار در نزدیکی شهر یاسوج انتخاب شد . سپس به صورت 15 متر × تصادفی سیستماتیک 50 پلات 450 متر مربعی به ابعاد 30 پیاده شد که در داخل پلا ته ای اصلی 200 میکروپلات یک متر مربعی، 200 میکروپلات 10 متر مربعی، 50 میکروپلات 45 متری پیاده شد. سپس عوامل فیزیوگرافیکی مانند شیب، جهت و ارتفاع از سطح دریا و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در هر پلات برداشت و اندازه گیری شدد. تمامی گونههای درختی و علفی موجود در هر پلات نیز ثبت شد. نتایج حاصله حاکی از آن است که عوامل خاکی مانند آهک، پتاسیم و بافت خاک اثرات مختلفی بر تنوع زیستی علفی و درختی دارد. بدین ترتیب که هرچه آهک خاک افزایش یابد، پتاسیم آن کم شود، و ذرات خاک درشتتر باشد، تنوع زیستی علفی افزایش می یابد اما تنوع درختی کم می شود. ارتفاع از سطح دری ا و جهت بر غنای درختی، و نیز شیب بر تنوع علفی تأثیرگذار بود. ارتفاعات پایین و جهت های شمالی دارای بیشترین غنا هستند و شیب های میانی نیز از تنوع بالاتری برخوردارند. همچنین عوامل خاکی بیشتر از عوامل فیزیوگرافی بر تنوع زیستی علفی تأثیرگذار بود. بهطور کلی نتایج این تحقیق مشخص کرد که علیرغم حفاظت تنوع زیستی، به ویژه تنوع علفی، در مناطق قابل دسترس و شیب های پایین به دلیل برداشت های انسانی و چرای دام، پایین است.
