استراتژی مقاومت به سرما در لاروهای دیاپوزی ساقه خوار برنجChilo suppressalis Walker (Lepidoptera: Pyralidae) در ایران

نوع مقاله : Original Articles

نویسندگان

1 گروه حشره شناسی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

2 گروه کشاورزی اکولوژیک، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

کرم ساقه خوار مهمترین آفت برنج در شمال کشور بوده که به صورت لاروهای کامل در داخل ساقه های به جا مانده برنج و علف های هرز زمستان را سپری می کند. به منطور تعیین ا ستراتژی زمستان گذرانی این آفت و تغییرات مقاومت به سرما در آن ، لاروهای زمستان گذران از مزارع برنج موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت طی ماه های مهر تا اسفند 1383 جمع آوری شدند. به دلیل ریزش حدودا دو متر برف در اوادخر بهمن نمونه برداری از لاروهای زمستان گذران در این ماه امکان پذیر نبود . میانگین نقطه انجماد بدن لاروهای جمع شده در مهر ماه 8/18 – درجه سانتی گراد بود اما از آبان این دما به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافت و به C 4/12- رسید و تا قبل از ریزش برف در بهمن تغییر چندانی نکرد. نقطه انجماد لاروهای جمع آوری شده در اسفند ماه باز هم افزایش یافت و به C 2/8- رسید بیش از 90 درصد از لاروهای جمع آوری شده در ماه های مختلف پس از 24 ساعت تیمار در دمای 10- و نیز 15- درجه سانتی گراد زنده ماندند ولی درصد بقاء درمورد لاروهایی که 24 ساعت در دمای 20- درجه سانتی گراد نگهداری شده بودند. از 30درصد در مهر ماه به 80 درصد در آبان و ماه های بعد از آن افزایش یافت. به دلیل افزایش قابل توجه نقطه انجماد بدن لاروها در زمستان و زنده ماندن نمونه ها پایین تر از این دما، به نظر می رسد که لاروهای زمستان گذران کرم ساقه خوار برنج در ایران جزء حشرات مقاوم به سرما و یخ زدگی باشند. از آنجا که از اواخر آبان ماه نقطه انجماد و تحمل حشره به سرما تغییرات قابل ملاحظه ای یافته است. می توان انتظار داشت که لاروهای حشره دراین ماه وارد مرحله اصلی دیاپوز شده اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Cold Hardiness Strategy in Overwintering Larvae of Rice Stem Borer, Chilo suppressalis Walker (Lepidoptera:Pyralidae) in Iran

نویسندگان [English]

  • Maryam Atapour 1
  • Saeid Moharramipour 1
  • Jafar Kambouzia 2
1 Faculty of Agriculture, Department of Entomology, Tarbiat Modarres University
2 epartment of Agroecology, Environmental Sciences Research Institute, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

The rice stem borer, Chilo suppressalis Walker, is the most important rice pest in north parts of Iran and survives the winter as diapausing mature larvae in rice stubble and weeds. To determine the strategy of hibernation and changes of cold hardiness, overwintering larvae were collected from a paddy field at Rice Research Institute in Rasht from October 2004 to March 2005. Because of hard winter in 2004 and snowfall about 2m on February no sampling was done on this month. The supercooling points (SCPs) of whole body of the larvae collected on October was -18.8C but it significantly increased to -12.4C on November and did not change until snowfall on February. Thereafter, SCPs was raised to -8.2C on March. There was more than 90% survival in the larvae collected from October to March, 24h after exposure to -10 and -15C but the survival was increased from 30% on October to 80% on November and the following months, 24h after exposure at 20C. Because of the increase of supercooling point in winter and endurance of temperaure below this point it is suggested that this pest to be a freezing tolerant insect in Iran and entered diapause from late November in the year of study.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords:rice stem borer
  • overwintering
  • cold hardiness
  • supercooling point