فرید سلمان پور؛ فراهم احمد زاده؛ رومینا سیاح نیا؛ بهرام کیابی
چکیده
تغییرات آب و هوایی به همراه توسعه انسانی فشار مضاعفی بر اکوسیستم‌ها وارد کرده، بطوری که در بسیاری از موارد سبب کاهش تنوع زیستی شده است. ادامه روند تغییر اقلیم امروزه به عنوان یک بحران فراگیر و جهانی محسوب می‌شود. تغییر اقلیم به یک اندازه بر همه زیستگاه‌ها و گونه‌ها تاثیر نمی‌گذارد. بلکه گونه‌های بزرگ جثه بیشتر تحت تاثیر تغییر اقلیم ...
بیشتر
تغییرات آب و هوایی به همراه توسعه انسانی فشار مضاعفی بر اکوسیستم‌ها وارد کرده، بطوری که در بسیاری از موارد سبب کاهش تنوع زیستی شده است. ادامه روند تغییر اقلیم امروزه به عنوان یک بحران فراگیر و جهانی محسوب می‌شود. تغییر اقلیم به یک اندازه بر همه زیستگاه‌ها و گونه‌ها تاثیر نمی‌گذارد. بلکه گونه‌های بزرگ جثه بیشتر تحت تاثیر تغییر اقلیم و تغییر زیستگاه قرار گرفته‌اند و به نسبت دیگر گونه‌ها آسیب‌پذیرتر هستند. همینطور مطالعات نشان می‌دهد که کشورهای خاورمیانه تحت تاثیر شدید اثرات تغییر اقلیم قرار گرفته‌اند. علفخواران بزرگ جثه، بخصوص گوزن قرمز نه تنها تحت تاثیر تغییرات زیستگاهی حاصل از تغییر اقلیم قرار دارند، بلکه افزایش دما سبب کاهش نرخ بقای گوساله‌ها و اختلال در زادآوری شده است. گوزن قرمز خزری در ایران، تحت تاثیر تخریب زیستگاه و شکار غیر‌مجاز اغلب جمعیت خود را از دست داده است، که امروزه جمعیت باقی مانده فشار مضاعفی از جانب تغییر اقلیم را تحمل می‌کند. منطقه حفاظت شده البرز مرکزی به عنوان اصلی‌ترین زیستگاه زادآور گوزن قرمز خزری محسوب می شود، که امروزه تحت تاثیر توسعه انسانی و تغییر اقلیم قرار دارد. در این مطالعه به منظور بررسی میزان تاثیر تغییر اقلیم بر جمعیت گوزن قرمز، از اطلاعات دما و بارش دو پایگاه هواشناسی نوشهر در ارتفاع پایین دست، و بلده در ارتفاعات جنوبی استفاده شد. همینطور نقاط حضور و عدم حضور گونه مورد مطالعه توسط ترانسکت‌های تصادفی بصورت مشاهده مستقیم، آثار و نمایه‌ها و همینطور توسط تصاویر بدست آمده از دوربین‌های تله‌ای، جمع‌آوری شد. با استفاده از 19 پارامتر آب و هوایی ارزیابی مطلوبیت زیستگاهی در آینده، نشان داد که با ادامه روند تغییر اقلیم در چهار سناریوی خوشبینانه تا بدبینانه با استفاده از پنج الگوریتم MaxEnt, RF, ANN, GLM, MARS، از مطلوبیت مناطق کم ارتفاع در بخش‌های شمالی و شرقی کاسته، و به مطلوبیت ارتفاعات بخش جنوب‌غربی افزوده خواهد شد. نتایج نشان داد که پارامترهای دمای متوسط سالانه، میانگین دمای روزانه، متوسط دمای فصل خشک، متوسط دمای گرمترین فصل، بارندگی سالانه، بارش در مرطوب‌ترین فصل، بارش در گرمترین فصل نقش موثری در میزان تعیین مطلوبیت زیستگاهی گونه مورد مطالعه دارد. نتایج داده‌های آب و هوایی نشان داد، ارتفاع نقش موثری در کاهش تاثیرات تغییر اقلیمی دارد، بطوری که تغییر اقلیم در مناطق پایین دست شدت معناداری نسبت به مناطق مرتفع دارد. با توجه به تغییر مطلوبیت زیستگاهی حاصل از ادامه روند تغییر اقلیم، زون جنگلی کجور ثبات نسبی مطلوبیت برای گونه مورد مطالعه را در حال و آینده نشان می‌دهد اما جاده جنگلی خیرود با مجموع بیش از 50کیلومتر طول در عمق این منطقه قرار گرفته است که تردد وسایل نقلیه دامداران، طبیعتگردان و به ویژه شکارچیان غیر مجاز در عمق این منطقه را تسهیل کرده که جدی‌ترین تهدید برای بقای گوزن قرمز در این بخش از زیستگاه محسوب می‌شود. با ادامه روند تغییر اقلیم و تاثییر آن بر زیستگاه گونه مورد مطالعه در آینده، انتظار می‌رود که گوزن‌های ماده در بخش‌های نا امن زیستگاه مشاهده شوند. از این رو برای حفاظت از جمعیت گوزن قرمز خزری در منطقه حفاظت شده البرز مرکزی نیاز به اقدامات جدی مدیریتی مبتنی بر تغییرات زیستگاهی پیش آمده در آینده می‌باشد.
امین محمودیان چوپلو؛ حمید نیک نهاد
چکیده
سابقه و هدف: تعیین پاسخ گونه های گیاهی به عامل های محیطی از هدف های مهم تجزیه و تحلیل جوامع گیاهی می باشد. هدف تحقیق حاضر، بررسی مهمترین عامل های محیطی موثر بر حضور گونه D. glomerataدر مرتع های شهرستان تکاب می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه، 84 پلات 1 متر مربعی درامتداد آزیموت منطقه مورد مطالعه با روش سیستماتیک ...
بیشتر
سابقه و هدف: تعیین پاسخ گونه های گیاهی به عامل های محیطی از هدف های مهم تجزیه و تحلیل جوامع گیاهی می باشد. هدف تحقیق حاضر، بررسی مهمترین عامل های محیطی موثر بر حضور گونه D. glomerataدر مرتع های شهرستان تکاب می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه، 84 پلات 1 متر مربعی درامتداد آزیموت منطقه مورد مطالعه با روش سیستماتیک _ تصادفی برداشت شد. در هر پلات حضور گونه ثبت و یک نمونه خاک از عمق صفر تا بیست سانتی‌متر برداشت شد. در آزمایشگاه، برخی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک شامل بافت، اسیدیته، هدایت الکتریکی، درصدکربن آلی و ازت کل، تعیین گردید. بمنظور برازش منحنی پاسخ گونه نسبت به گرادیان های محیطی ازتوزیع دوجمله ای تابع (Huisman–Olff–Fresco ) HOF استفاده شد. نتایج و بحث: نتایج نشان داد که متغیر ارتفاع از سطح دریا مهم ترین متغیر محیطی در پراکنش گونه D. glomerata است. میزان بهینه اکولوژیکی نسبت به ارتفاع برای گونه D. glomerata، برابر با 2100 متر می باشد. بعد از متغیر ارتفاع از سطح دریا، درصد شیب، درصد کربن آلی، درصدازت کل و میزان رطوبت خاک تاثیر بیشتری بر پراکنش گونه D. glomerata دارند. نتیجه گیری: بطور کلی گونه D. glomerata در منطقه های کوهستانی دارای شیب کمتر و ماده آلی و رطوبت خاک بیشتر، حضور بیشتر و پراکنش بهتری دارد.
