صاحبه حاجی پور؛ مرتضی محمدی دیلمانی؛ محدثه مومن زاده؛ منصور افشار محمدیان
چکیده
سابقه و هدف: گیاه پالایی مقرون به صرفه و سازگار با محیط زیست است که در آن گیاه از توانایی‌‌های طبیعی خود برای بازیابی محیط استفاده می‌‌‌کند. گیاهان مورد استفاده برای گیاه پالایی باید توانایی انباشت مقادیر زیادی از آلاینده‌‌های فلزی را بدون ایجاد سمیت در آنها داشته باشند. امروزه با افزایش جمعیت جهان و به دنبال ...
بیشتر
سابقه و هدف: گیاه پالایی مقرون به صرفه و سازگار با محیط زیست است که در آن گیاه از توانایی‌‌های طبیعی خود برای بازیابی محیط استفاده می‌‌‌کند. گیاهان مورد استفاده برای گیاه پالایی باید توانایی انباشت مقادیر زیادی از آلاینده‌‌های فلزی را بدون ایجاد سمیت در آنها داشته باشند. امروزه با افزایش جمعیت جهان و به دنبال آن توسعه صنایع و کارخانه‌‌ها، بر میزان پساب‌‌های وارده به محیط زیست که غالبا حاوی فلزات سنگین و آلاینده‌‌های مختلف می‌‌‌باشند، افزوده می‌‌‌شود. فلزات سنگین تاثیرات مخربی بر سلامت گیاهان و جانوران در اکوسیستم‌‌های مختلف دارد. با توجه به توانایی فلزات سنگین در تجمع و ایجاد سمیت در موجودات زنده، این نوع آلودگی یک مشکل جدی و اساسی محسوب می شود. استفاده از گیاهان به عنوان یک فناوری موثر و مقرون به صرفه برای حذف آلاینده های فلزی از خاک ها و آب های آلوده به عنوان یک روش جدید به جای سایر اقدامات پرهزینه توصیه شده است. بنابراین، حذف آلاینده‌‌ها از خاک و آب‌‌های آلوده به کمک گیاهان از طریق جذب و انباشت در ریشه، ساقه و برگ، به‌عنوان یکی از روش‌‌‌‌های پالایش برای حذف آلاینده‌‌های فلزی مطرح است. در این فرآیند، انتخاب گیاه مناسب با قابلیت جذبی بالا و سازگار با محیط، بدون عوارض منفی زیست محیطی، نقش بسیار مؤثری در میزان پالایش آلاینده‌‌ها دارد.مواد و روش ها: به منظور بررسی میزان جذب و انباشت فلزات سنگین توسط گیاهان، آزمایشی در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار با استفاده از گیاه وتیور انجام شد. گیاهان تیمار با پساب صنعتی و گیاهان کنترل با آب شهری آبیاری شدند. همچنین گلدانی حاوی خاک فاقد گیاه نیز جهت سنجش میزان عناصر در خاک در نظر گرفته شد و در طول دوره شش ماه آزمایش، به طور منظم همراه با گلدان‌‌های دیگر با پساب صنعتی آبیاری شد. به منظور بررسی تاثیر آبیاری با پساب بر عملکرد گیاه وتیور، پس از دوره شش ماهه آزمایش، آنالیز عناصر سنگین و مطالعات آناتومیکی و فیزیولوژیکی بر روی گیاهان تحت تیمار پساب صنعتی و گیاهان شاهد انجام شد. فاکتورهای انتقال و تجمع که دو فاکتور مهم در سنجش توانایی گیاه برای گیاه پالایی محسوب می‌‌‌شوند، نیز مورد بررسی قرار گرفت.نتایج و بحث: نتایج این تحقیق نشان داد که بین بیشترین فلزات سنگین موجود در پساب صنعتی که شامل روی و کروم بودند، بیشترین ذخیره عناصر مذکور در ریشه گیاه وتیور صورت گرفت و به میزان کمتری در بخش‌‌های هوایی جمع شدند. همچنین نتایج آزمایش‌‌های صفات فیزیولوژیک نشان داد که فاکتورهای قند‌‌های محلول و پرولین در گیاهان تحت تیمار نسبت به شاهد افزایش یافت و غلظت مالون دی آلدهید در گیاهان تحت تیمار نسبت به شاهد کاهش یافت. نتایج مطالعات ریشه در گیاهان شاهد و تیمار نشان داد که قطر ریشه، قطر استوانه مرکزی و تعداد دستجات آوندی در گیاهان تیمار نسبت به شاهد افزایش یافت.نتیجه گیری: در مجموع نتایج این تحقیق نشان داد که در فرآیند جذب فلزات سنگین، تغییراتی در برخی صفات آناتومیکی و فیزیولوژیکی گیاهان تحت تیمار ایجاد شد. بررسی فاکتورهای انتقال و تجمع زیستی نیز نشان داد که گیاه وتیور، توانایی جذب فلز روی و کروم را از طریق تثبیت گیاهی دارد.
فاطمه احمدی پور؛ نادر بهرامی فر؛ سید محمود قاسمپوری
دوره 10، شماره 2 ، دی 1391
چکیده
تجمع هناصر سنگین در خاک و گیاه خطران زیادی برای سلامت انسان و محیط زیست به دنبال دارد. مطالعات اندکی در رابطه با تجمع فلز نیکل در خاک و تعیین ضریب تجمع زیستی و انتقال آن به گیاه برنج صورت گرفته است. لذا این پژوهش با این هدف در شالیزارهای اطراف شهرک صنعتی آمل صورت گرفت. به همین منظور به طور تصادفی از 10 مزرعه اطراف شهرک صنعتی آمل تعداد 30 ...
بیشتر
تجمع هناصر سنگین در خاک و گیاه خطران زیادی برای سلامت انسان و محیط زیست به دنبال دارد. مطالعات اندکی در رابطه با تجمع فلز نیکل در خاک و تعیین ضریب تجمع زیستی و انتقال آن به گیاه برنج صورت گرفته است. لذا این پژوهش با این هدف در شالیزارهای اطراف شهرک صنعتی آمل صورت گرفت. به همین منظور به طور تصادفی از 10 مزرعه اطراف شهرک صنعتی آمل تعداد 30 نمونه از عمق 0-20 سانتی متری از خاک در شهریور ماه جمع آوری شد. میانگین غلظت نیکل در خاک، ریشه، ساقه و دانه به ترتیب 42.59+_1.15، 1.12+_13.20، 0.76+_7.15، 0.31+_2.53 میکروگرم بر گرم بود. فاکتورهای انباشتگی زیستی و انتقال، کمتر از یک بدست آمد که نشاندهنده اینست که گیاه برنج قابلیت پایینی برای جذب نیکل دارد. میامگین غلظت این فلز در خاک و گیاه برنج کمتر از استانداردهای جهانی است.
مرضیه سرمدی؛ محبوبه ایرانی؛ فرانسواز برنارد
دوره 8، شماره 3 ، فروردین 1390
چکیده
گیاه پالایی یک فناوری برای خارج کردن یا غیر فعال کردن آلوده کننده ها از محیط می باشد. در این تحقیق توانایی گیاه شیرین بیان برای گیاه پالایی ، تجمع و تحمل کادمیوم بررسی گردید. بذرهای دو واریته glabra و glandulifera از گیاه شیرین بیان Glycyrrhiza glabra در گلدان کاشته شدند و توسط آب مقطر(گروه شاهد ) و محلول 200 و 100 میکرومولار کلرید کادمیوم (گروه تیمار) آبیاری ...
بیشتر
گیاه پالایی یک فناوری برای خارج کردن یا غیر فعال کردن آلوده کننده ها از محیط می باشد. در این تحقیق توانایی گیاه شیرین بیان برای گیاه پالایی ، تجمع و تحمل کادمیوم بررسی گردید. بذرهای دو واریته glabra و glandulifera از گیاه شیرین بیان Glycyrrhiza glabra در گلدان کاشته شدند و توسط آب مقطر(گروه شاهد ) و محلول 200 و 100 میکرومولار کلرید کادمیوم (گروه تیمار) آبیاری شدند.گیاهان پس از 20 روز مورد بررسی قرارگرفتند وزن خشک ریشه در هر واریته و طول ریشه در واریته glandulifera کاهش معنی داری را نسبت به نمونه های شاهد نشان دادند. در حالی که وزن تر و خشک ساقه ، طول ساقه و وزن تر ریشه در هر دو واریته و طول ریشه درواریته glabra تفاوت معنی داری را با گروه شاهد نشان ندادند، و هیچ نوع علائم مسمومیت از قبیل سوختگی و قرمز شدن بافت مشاهده نگردید؛ که بیانگر توانایی گیاهچه های شیرین بیان به تحمل کادمیوم در غلظت فوق می باشد . گیاهانی که قادر باشند ، بیش از 100 میلی گرم کادمیوم رادر هر کیلوگرم وزن خشک اندام های هوایی تجمع دهند به عنوان گیاهان بش از حد انباشته کننده کادمیوم معرفی شده اند. بر اساس نتایج حاصل میزان کادمیوم جذب شدهدرا ندام های هوایی این گیاهچه ها در دو واریته glabra و glandulifera به ترتیب 9/147- 9/116 و 5/119- 0/116 میلی گرم برکیلوگرم وزن خشک گیاه می باشد . لذا گیاه شیرین بیان را می توانبه عنوان یک گیاه بیش از حد انباشته کننده کادمیوم معرفی نمود که استفاده از آن در جهت پاکسازی محیط های آلوده به کادمیوم نویدبخش می باشد .
ملک حسین شهریاری؛ غلامرضا ثواقبی فیروز آبادی؛ داریوش مینایی تهرانی؛ مونا پدیداران
دوره 4، شماره 13 ، مهر 1385
چکیده
در جنوب ایران نفت خام یکی از آلوده کننده های مهم خاک به شمار می آید. آلوده شدن خاک به نفت خام به هنگام استخراج، انتقال و پالایش آن رخ می دهد. آلودگی می تواند سبب آسیب به محیط و جمعیت گیاهی و جانوری خاک شود. استفاده از گیاهان وریز موجودات (میکروارگانیزم ها) می تواند به عنوان روش های مناسبی جهت کاهش آلودگی نفتی باشد. در این مطالعه تاثیر مخلوط ...
بیشتر
در جنوب ایران نفت خام یکی از آلوده کننده های مهم خاک به شمار می آید. آلوده شدن خاک به نفت خام به هنگام استخراج، انتقال و پالایش آن رخ می دهد. آلودگی می تواند سبب آسیب به محیط و جمعیت گیاهی و جانوری خاک شود. استفاده از گیاهان وریز موجودات (میکروارگانیزم ها) می تواند به عنوان روش های مناسبی جهت کاهش آلودگی نفتی باشد. در این مطالعه تاثیر مخلوط گیاه یونجه که جزو بقولات (لگوم ها) می باشد و فسکیو که از علف های جمنی (گراس ها) است بر خاک آلوده به غلظت های مختلف نفت خام (1، 3، 5، 7 و 10 درصد) برای مدت 120 روز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، در غلظت بالای نفت تا 5 درصد، تعداد کل باکتری ها نسبت به شاهد و غلظت های پایین نفت افزایش یافت ولی بین غلظت های 5، 7 و 10 درصد از این نظر اختلاف معنی داری دیده نشد. شمارش تعداد باکتری های نفت خوار خاک نیز نشان داد که بیشترین تعداد باکتری های نفت خوار درخاک با آلودگی 10 درصد دیده شد. مقایسه کاهش نفت خام در نمونه های خاک دارای گیاه و غلظت متناظر آنها در نمونه های فاقد گیاه نشان داد که در نمونه های دارای گیاه، کاهش نفت خام بیشتر بود. بررسی مقدار کاهش نفت خام در خاک دارای گیاه نشان داد که بیشترین مقدارکاهش درنمونه 1 درصد نفت خام بود که کاهش در حدود 7/36 درصد بود، در حالی که کمترین مقدار کاهش نفت ، در نمونه 10 درصد به میزان 6/5 درصد بود. مقدار زیست توده (بیوماس) خشک در نمونه شاهد در حدود 6/9 گرم محاسبه شد که بیش از نمونه های دیگر بود. کمترین زیست توده در غلظت 10 درصد به مقدار 24/0 گرم دیده شد. با وجودی که گیاه پالایی یک روش مناسب برای کاهش نفت خام خاک است ولی بررسی های انجام شده نشان داد که در غلظت های بالاتر از 5 درصد در خاک ، عملا روش گیاه پالایی فاقد بازدهی مناسب است
زاهده چاقری؛ فاطمه آقایاری؛ غلامحسین ابراهیمی پور؛ حسین شاکر بازار نو؛ فرانسواز برنارد
دوره 4، شماره 13 ، مهر 1385
چکیده
در این مطالعه تاثیرات آلودگی خاک در غلظت 45 g.kg-1 گازوئیل بر میزان جوانه زنی ، وزن تر ، خشک و رشد طولی اندام های هوایی و ریشه گونه های شبدر(Trifolium repens L.) ، ذرت (Zea mays L.) ، جو(Hordeum vulgaris L.) ، گندم (Triticum lontherium L.) ، یونجه(Medicago sativa L.) ، گلرنگ (Carthamus tintorius L.)مورد بررسی قرار گرفت . جوانه زنی در بین تمام گونه های مورد بررسی قرار گرفت. جوانه زنی در بین تمام گونه ...
بیشتر
در این مطالعه تاثیرات آلودگی خاک در غلظت 45 g.kg-1 گازوئیل بر میزان جوانه زنی ، وزن تر ، خشک و رشد طولی اندام های هوایی و ریشه گونه های شبدر(Trifolium repens L.) ، ذرت (Zea mays L.) ، جو(Hordeum vulgaris L.) ، گندم (Triticum lontherium L.) ، یونجه(Medicago sativa L.) ، گلرنگ (Carthamus tintorius L.)مورد بررسی قرار گرفت . جوانه زنی در بین تمام گونه های مورد بررسی قرار گرفت. جوانه زنی در بین تمام گونه های مورد بررسی دارای یک فاز تاخیر بود، باوجود این میزان جوانه زنی پس از 4 هفته فقط در گونه های T. lontherium , M. sativa کاهش معنی داری را نشان داد. در وزن تر و رشد طولی ، اندام های هوایی و ریشه تمام گیاهان کاهش مشاهده شد. ولی افزایش وزن خشک در سه گیاه ذرت، گلرنگ و یونجه بر خلاف سایر گیاهان مشاهده شد. همچنین دو گونه ذرت و گلرنگ در غلظت های 9، 5/13 و 5/22 درصد ( 135, 90g .kg-1 soil و 225 ) مورد بررسی قرار گرفتند که در هر دو گونه با وجود جوانه زنی به میزان نسبتا زیاد در غلظت 5/13 درصد درغلظت 5/22 درصد جوانه زنی مشاهده نشد. کاهش رشد طولی ساقه و ریشه و نیز وزن تر ساقه و ریشه در هر دو گونه در غلظت های 9 و 5/13 درصد مشاهده شد. در این غلظت ها افزایش وزن خشک در ریشه گلرنگ و هر دو بخش ساقه و ریشه ذرت مشاهده شد.
