سیده کوثر موسی پور؛ امیر نعیمی
چکیده
سابقه و هدف: پایداری زیستمحیطی بیان‌کننده‌ی اقدامات مادی و غیرمادی است که اطلاعاتی کلیدی از آثار محیطزیست، رعایت مقررات، روابط ذی‌نفعان و دستگاه‌های سازمانی فراهم می‌آورد و نشان‌دهنده‌ی تعاریفی از اثربخشی و بهره‌وری اقدامات صورت گرفته در محیطزیست است. عملکرد زیستمحیطی به معنی میزان تأثیراتی است که فعالیت فیزیکی انسان ...
بیشتر
سابقه و هدف: پایداری زیستمحیطی بیان‌کننده‌ی اقدامات مادی و غیرمادی است که اطلاعاتی کلیدی از آثار محیطزیست، رعایت مقررات، روابط ذی‌نفعان و دستگاه‌های سازمانی فراهم می‌آورد و نشان‌دهنده‌ی تعاریفی از اثربخشی و بهره‌وری اقدامات صورت گرفته در محیطزیست است. عملکرد زیستمحیطی به معنی میزان تأثیراتی است که فعالیت فیزیکی انسان بر روی محیطزیست می‌گذارد. این شاخص بر ابعاد پایداری محیطزیست تأکید داشته و عملکرد سیاست‌ها و برنامه‌های کشورها را درزمینه ی کاهش معضلات محیط زیستی و حفاظت از محیطزیست و مدیریت منابع طبیعی موردسنجش و ارزیابی قرار میدهد. هدف کلی این تحقیق، تحلیل اثرات عملکرد زیست محیطی روستائیان بر ادراک آنها نسبت به پایداری زیست محیطی در شهرستان باغملک بود .مواد و روش ها: تحقیق حاضر دارای ماهیت کمی است که ازنظر هدف جزو تحقیقات کاربردی و ازنظر نحوه گردآوری و پردازش داده‌ها جزو تحقیقات توصیفی ـ همبستگی به شمار می‌رود. جامعه آماری تحقیق شامل سرپرستان خانوار روستاهای بخش مرکزی شهرستان باغملک بودند (N=3005). حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 341 نفر محاسبه‌شد (N=341)و افراد نمونه با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای تناسبی موردمطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده‌ها در این تحقیق، پرسشنامه بود . روایی ظاهری و محتوایی پرسشنامه با نظـر کارشناسـان و متخصصـان درزمینه ی موضوع موردپژوهش مورد تأییـد قـرار گرفـت . بـرای تعیین پایایی ابزار تحقیق، مطالعـه راهنمـا انجام گرفت که مقـدار آلفـای کرونبـاخ برای مقیاس‌های اصلی پرسشنامه در حد مطلوب (0.78 تا 0.91) بدست آمد.نتایج و بحث: نتایج آمار توصیفی نشان داد میانگین ادراک پاسخگویان نسبت به پایداری زیست محیطی (3.66 از 6) بدست آمد. همچنین میانگین عملکرد زیستمحیطی (3.79 از 6) محاسبه شد. از بین مولفه های عملکرد زیست محیطی، مولفه مصرف با میانگین (4.36 از 6) و مولفه بازیافت با میانگین (3.45 از 6) به ترتیب بالاترین و پایین ترین اولویت را به خود اختصاص دادند. نتایج مدلسازی معادلات ساختاری نشان داد مقادیر پایایی ترکیبی (CR) و میانگین واریانس استخراج شده (AVE) محاسبه شده مؤلفههای عملکرد زیست محیطی در سطح مطلوبی بدست آمد. با توجه به وجود همبستگی معنیدار بین مولفه های عملکرد زیست محیطی این سازه از روایی منطقی برخوردار بود.نتایج بدست آمده از ضرایب اندازه گیری نشانگرهای متغیر ادراک پاسخگویان نسبت به وضعیت پایداری زیست محیطی نشان داد مقدار شاخص میانگین واریانس استخراج شده در حد مناسب و مقدار پایایی ترکیبی در سطح مطلوب بدست آمد. همچنین وجود همبستگی معنیدار بین نشانگرها نشان داد این متغیر از روایی منطقی قابل قبولی دارا میباشد. نتایج مدلهای ساختاری نشان داد عملکرد زیستمحیطی تاثیر مثبت و معنی داری بر ادراک پاسخگویان نسبت به پایداری زیست محیطی داشت. به طوری که این متغیر 13 درصد از تغییرات ادراک را تبیین نمود. همچنین نتایج بدست آمده نشان داد مولفههای سه گانه عملکرد زیستمحیطی (مصرف، نهادی و بازیافت) تاثیر مثبت و معنیداری بر ادراک پاسخگویان نسبت به پایداری زیست محیطی داشت. به طوری که این مولفه ها 24 درصد از تغییرات ادراک را تبیین کردند.نتیجه گیری: به عنوان یک نتیجه کلی می‌توان بیان داشت در روستاهای مورد مطالعه ، لازمه‌ی انجام رفتار محیط زیستی، داشتن اطلاعات کافی در مورد عملکرد محیط زیستی می باشد. درنتیجه هر چه مهارت روستاییان به سطوح بالاتر عملکرد مثبت زیستمحیطی سوق پیدا کند رفتارهای سازگارتر با محیطزیست از خود بروز خواهند داد که این رفتارها میتوانند به ارتقای پایداری زیست محیطی کمک نمایند.
احمدرضا فرزانه؛ مریم میرابی؛ مهدی جلیلی قاضی زاده؛ مریم عباسی
چکیده
سابقه و هدف: منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس واقع در عسلویه دارای واحدهای پتروشیمی بسیاری می باشد که سالانه حجم قابل توجهیاز انواع پسماندهای مختلف (اعم از عادی و خطرناک) در این واحدها تولید می شود. دو مورد از مهمترین پسماندهای تولیدی در مجتمع هایپتروشیمی، پسماند مولکولارسیو و پسماند کاتالیست می باشد که بر اساس آمار موجود، بطور میانگین ...
بیشتر
سابقه و هدف: منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس واقع در عسلویه دارای واحدهای پتروشیمی بسیاری می باشد که سالانه حجم قابل توجهیاز انواع پسماندهای مختلف (اعم از عادی و خطرناک) در این واحدها تولید می شود. دو مورد از مهمترین پسماندهای تولیدی در مجتمع هایپتروشیمی، پسماند مولکولارسیو و پسماند کاتالیست می باشد که بر اساس آمار موجود، بطور میانگین و طی 25 سال آینده، سالانه 3000تن پسماند مولکولارسیو و 2000 تن پسماند کاتالیست در این منطقه تولید می شود. نظر بضرورت مدیریت بهینه پسماندهای صنعتی، هدفاولیه این پژوهش شناسایی و طبقه بندی این دو نوع پسماند می باشد و در ادامه، قابلیت بازیابی این پسماندها و بطور خاص امکان سنجی استفاده از آنها در ساخت بتن بررسی می شود. مواد و روش ها: در ابتدا شناسایی و طبقه بندی این دو پسماند با استفاده از آزمایش های آنالیز عنصری، اندازه گیری فلزهای سنگین و تعیینترکیب های آلی و مقایسه آن با استاندارد سمیت EPA انجام شده است. در ادامه بمنظور امکان سنجی استفاده از این دو نوع پسماند درساخت بتن، طرح اختلاط اولیه بتن که شامل چگونگی جایگزینی این دو پسماند با سیمان است تهیه شده و بر اساس آن نمونه های بتنساخته شده است. اندازه گیری مقاومت 7 روزه بتن و انجام آنالیز سمیت قابل نشت ( TCLP ) از دیگر آزمایش هایی است که بمنظورامکان سنجی قابلیت بازیافت این پسماندها از دیدگاه فنی و محیطزیستی انجام شده است. نتایج و بحث: اجزای اصلی تشکیل دهنده هر دو پسماند ترکیب های 2SiO و 3O2Al بوده که از این جهت قابلیت اولیه جایگزینی با سیماندر ساخت بتن را دارا می باشد. بر اساس نتایج آنالیز فلزهای سنگین، با توجه به مقادیر قابل توجه عنصر کرم در پسماند مولکولارسیو (معادلppm11 ) می توان این پسماند را در گروه پسماندهای خطرناک صنعتی طبقه بندی نمود. همچنین آنالیز ترکیب های آلی نشان می دهد کهمقادیر همه ترکیب های آلی موجود در این دو نوع پسماند از استاندارد مجاز پسماند خطرناک کمتر است. نتایج مقاومت فشاری 7 روزهپسماند مولکولارسیو نشان میدهد که استفاده از این پسماند در ساخت بتن سبب بهبود گیرش اولیه بتن می شود و این بدلیل میزان قابل توجه ترکیب اکسید آلومینیوم ( 3O2Al ) در این پسماند می باشد و جایگزینی 10 % از این پسماند می تواند بعنوان مقدار بهینه برای افزایشگیرش اولیه بتن مدنظر قرار گیرد. این در حالی است که پسماند کاتالیست تأثیر مثبتی بر گیرش اولیه بتن ندارد. در نهایت آنالیز TCLPنشان می دهد بتن های ساخته شده با این دو پسماند در دسته بندی مواد غیرخطرناک قرار گرفته که این مساله ناشی از خاصیتتثبیت کنندگی بتن می باشد. نتیجه گیری: بررسی اولیه ویژگی های پسماند مولکولارسیو وپسماند کاتالیستی حاکی از آن است که امکان استفاده از این دو نوع پسمانددر ساخت بتن از دیدگاه فنی و محیط زیستی وجود داشته و انجام آزمایش های تکمیلی در این مورد ضرورت دارد.
خاطره فیض بخش واقف؛ سید محمد شبیری؛ محمد رضوانی
دوره 14، شماره 3 ، مهر 1395، ، صفحه 13-26
چکیده
سابقه و هدف: منابع طبیعی، به عنوان منابع پایه، برای اقتصاد هر کشور، نقشی زیربنایی دارد و از ابزارهای مهم توسعۀ پایدار تلقی میگردد. مصرف بی رویه ی منابع، باعث ورود مقدار قابل توجهی مواد زاید به محیط زیست می شود. مطالعات نشان میدهد که دفع مواد زاید مدیریت نشده، دلیل اصلی مشکلات زیست محیطی است. یک برنامه‌ی مدیریتی موثر برای کنترل مواد ...
بیشتر
سابقه و هدف: منابع طبیعی، به عنوان منابع پایه، برای اقتصاد هر کشور، نقشی زیربنایی دارد و از ابزارهای مهم توسعۀ پایدار تلقی میگردد. مصرف بی رویه ی منابع، باعث ورود مقدار قابل توجهی مواد زاید به محیط زیست می شود. مطالعات نشان میدهد که دفع مواد زاید مدیریت نشده، دلیل اصلی مشکلات زیست محیطی است. یک برنامه‌ی مدیریتی موثر برای کنترل مواد زاید، شامل تولید کمتر، استفاده ی دوباره و بازیافت زباله است (Rs3). در این میان کودکان، نقشی سازنده در خصوص مشارکت در چنین برنامه‌ی مدیریتی ای دارند، زیرا آنها در آینده مسئول حفاظت از این سیاره هستند. آموزش، یک عنصر حیاتی برای افزایش مشارکت کودکان در رابطه با حفاظت محیط زیست آنهاست. این پژوهش با هدف تبیین نقش آموزش غیر رســمی در افزایش آگاهی کودکان در باره تولید کمتر، اسـتفاده دوباره و بازیافت زباله انجام شد.مواد و روش‌ها: این پژوهش از نوع کاربردی و روش انجام آن، شبه آزمایشی است و به وسیله پیش آزمون و پس آزمون اجرا و از طریق گروهای کنترل و آزمایش انجام شده است. جامعه ی آماری، دانش آموزان دختر و پسر دو مدرسه ی ابتدایی مقطع ششم دبستان هستند. پرسش نامه ی تدوین شده، ابزاری برای اندازه گیری اطلاعات و آگاهی های دانش آموزان در باره نحوه ی تولید کمتر، استفاده دوباره و بازیافت زباله قبل و بعد از آموزش است. روایی پرسش نامه توسط کارشناسان و پایایی آن از طریق فرمول آلفای کرومباخ به میزان 8/0 تعیین شده است. به دانش آموزان، موضوعاتی در باره منابع موجود در زمین، محدودیت آن ها، نحوه ی تولید زباله ی کمتر، استفاده مجدد وبازیافت آموزش داده شد. داده های حاصل، توسط آزمون لون و آزمون T برای گروه‌های مستقل تحلیل گردید.نتایج و بحث: نتایج حاکی از آن است که میانگین آگاهی دانش آموزان دختر در خصوص استفاده از مواد کمتر و تولید زایدات کمترقبل و بعد از آموزش تفاوت معـناداری وجود دارد و میـزان آگاهی آنها از 71/1 در پیش آزمون آزمایش به 30/2 در پس آزمون آزمایش، افزایش یافته است. در مورد پسران نیز میانگین آگاهی آنها از 2 در گروه پیش آزمون آزمایش به 88/2 در پس آزمون آزمایش افزایش یافته است. در ارتباط با آگاهی دانش آموزان در باره استفاده مجدد نیز می توان گفت که میزان آگاهی دانش آموزان دختر، از 63/2 در گروه پیش آزمون به 59/3 در پس آزمون آزمایش ارتقاء یافته است (به میزان 97/0). میانگین آگاهی دانش آموزان پسرنیزاز 45/2 در گروه پیش آزمون آزمایش به 45/3 در گروه پس آزمون آزمایش، افزایش یافته است. نتایج در ارتباط با بازیافت مواد زائدنیز بیانگر آن است که میزان آگاهی دانش آموزان دختر از 52/0 در گروه پیش آزمون آزمایش به 79/0 در پس آزمون افزایش یافته است؛ و در مورددانش آموزان پسر نیزمیانگین آگاهی آنها درگروه پیش آزمون آزمایش 41/0 بوده که پس از آموزش 82/0 شده است. در مجموع میزان آگاهی دانش آموزان دختر و پسرنسبت به 3 موضوع موردآزمایش پس از آموزش افزایش یافته است؛ ولی آگاهی پسران بیشتر از دختران ارتقاء یافته است. همچنین در میزان آگاهی دانش آموزان دختر و پسر در باره موضوع استفاده مجدد از زباله در مقایسه با موضوعات استفاده کمتر و تولید کمتر زباله و بازیافت، افزایش بیشتری حاصل شده است.نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج حاصله، پیشنهاد می گردد آموزشRs3 به دانش آموزان در مدارس شهرهای مختلف ایران با در نظر گرفتن شرایط جغرافیایی صورت گیرد واطلاعات مربوط به این راهکار مدیریتی از طریق نمایش فیلم های مرتبط با موضوع، کارتون، پوستر، بازی های رقابتی و آموزش در طبیعت در اختیار دانش آموزان قرار گیرد. در واقع لازم است این مطالب بصورت یک سرگرمی برای دانش آموزان مهیا شود تا بتواند علایق آنها را بر انگیزد.
نیلوفر فریقی؛ هومان لیاقتی؛ محمود شریعت؛ مسعود منوری
دوره 6، شماره 3 ، فروردین 1388
چکیده
پسماند همانند هوا و آب نمی تواند از مرز شهرها و استان ها عبور کرده و به عنوان یک مسئله ملی مطرح شود. مسائل و مشکلات جمع آوری و دفع زباله شهر تهران در اثر افزایش شدید جمعیت و فعالیت پدیدار گشته است. تمرکز جمعیت فعالیت های صنعتی ، تجاری و خدماتی در شهر تهران باعث تولید روز افزون مواد زاید جامد و مایع می شوند لیکن ، امکانات جمع آوری و دفع ...
بیشتر
پسماند همانند هوا و آب نمی تواند از مرز شهرها و استان ها عبور کرده و به عنوان یک مسئله ملی مطرح شود. مسائل و مشکلات جمع آوری و دفع زباله شهر تهران در اثر افزایش شدید جمعیت و فعالیت پدیدار گشته است. تمرکز جمعیت فعالیت های صنعتی ، تجاری و خدماتی در شهر تهران باعث تولید روز افزون مواد زاید جامد و مایع می شوند لیکن ، امکانات جمع آوری و دفع زباله همگام با ازدیاد مقدارزباله در شهر تهران توسعه نیافته و پیوسته اطراف شهر ، محل دفن یا تجمع باله و نخاله شهر تهران بوده است. طرح مکانیزاسیون جمع آوری و حمل زباله و نظافت شهری که در حال اجراست با مشارکت فعال و همه جانبه دستگاه های اجرایی مراکز فرهنگی ، تجاری ، آموزشی ، بهداشتی ، صنفی و خدماتی و بانک ها و مجتمع های مسکونی و عموم شهروندان موفقیت آمیز خواهد بود. به منظور بررسی میزان موفقیت طرح مذکور این پروژه طراحی گردید. روش اول مورد استفاده در این پروژه پرسش نامه است روش دیگر مورد استفاده روش مشاهده ای است در نهایت با تجزیه و تحلیل آماری صورت گرفته این طرح مناسب ارزیابی شد و یک سری پیشنهادات برای بهبود سیستم نیز ارائه گردید.
محمد غفرانی
دوره 6، شماره 2 ، دی 1387
چکیده
با توجه به مزایای چند سازه چوب- پلاستیک و گسترش تولید و مصرف این فراورده در کشورهای در حال توسعه ، تحقیق حاضر با هدف بررسی امکان ساخت این چند سازه با خواص فیزیکی و مکانیکی مورد نظر استاندارد ملی ایران، با استفاده ازماده پلیمری پلی اتیلن ترفتالات ضایعاتی به انجام رسیده است. نمونه های آزمایشی در ابعاد سطح 450× 450 و با ضخامت های 5 و 10 میلی ...
بیشتر
با توجه به مزایای چند سازه چوب- پلاستیک و گسترش تولید و مصرف این فراورده در کشورهای در حال توسعه ، تحقیق حاضر با هدف بررسی امکان ساخت این چند سازه با خواص فیزیکی و مکانیکی مورد نظر استاندارد ملی ایران، با استفاده ازماده پلیمری پلی اتیلن ترفتالات ضایعاتی به انجام رسیده است. نمونه های آزمایشی در ابعاد سطح 450× 450 و با ضخامت های 5 و 10 میلی متر ساخته و آزمایش شدند. با توجه به استفاده از ماده پلی اتیلن ترفتالات (پت) ضایعاتی برای اولین بار در ترکیب چوب- پلاستیک و در نتیجه نبود هیچ گونه اطلاعات اولیه دراین زمینه ، ابتدا به ساخت و آزمایش نمونه هایی با ضخامت های 5، 10 و 16 میلی متر و ذرات چوبی متفاوت از نظر ابعاد، پرداخت شد ؛ پس از مشخص شدن خواص مناسب نمونه هایی با ضخامت 5 میلی متر که در آنها از خاک اره استفاده شده بود، در قالب فراوری هایی اثر سطوح مختلف متغیرهای میزان پت ، پلی اتیلن، زمان پرس و لایه ای بودن بر خواص فیزیکی و مکانیکی نمونه ها بصورت مستقل و متقابل بررسی و فراوری های در نظر گرفته شده نیز از نظر خواص مذکور با یکدیگر مقایسه شدند. تکرار در نظر گرفته شده برای هر فراوری پنج بار ، آزمایش های خواص فیزیکی شامل جذب آب نمونه ها و واکشیدگی ضخامت پس از 2 و 24 ساعت و آزمایش های خواص مکانیکی شامل مقاومت خمشی و چسبندگی داخلی می باشند. بر اساس نتایج به دست آمده ، بهترین خواص فیزیکی و مکانیکی درنمونههای لایه ای با ضخامت 5 میلی متر و ترکیب 10% پلی اتیلن در لایه میانی ، 20% پت ضایعاتی در لایه های سطحی و 70% خاک اره در دمای پرس C 200 و زمان 180 ثانیه مشاهده شد این ترکیب شامل 90% مواد ضایعاتی و 10% مواد دست اول می باشد .
