رقیه کرمی؛ حسن رضائی؛ عبدالرسول سلمان ماهینی؛ خلیل قربانی
چکیده
سابقه و هدف: امروزه مدیران منابع طبیعی در ایران و جهان مشارکت ذینفعان محلی و دانش بومی را در تدوین برنامهی مدیریت جامع تالابها بیشتر مورد توجه قرار میدهند. مدیریت تالاب باید چهار بعد بهرهبرداری خردمندانه، مدیریت سازگار، مدیریت یکپارچهی منابع آب و مشارکت جامع ذینفعان را در نظر بگیرد. اگر ذینفعان به اندازهی کافی در ...
بیشتر
سابقه و هدف: امروزه مدیران منابع طبیعی در ایران و جهان مشارکت ذینفعان محلی و دانش بومی را در تدوین برنامهی مدیریت جامع تالابها بیشتر مورد توجه قرار میدهند. مدیریت تالاب باید چهار بعد بهرهبرداری خردمندانه، مدیریت سازگار، مدیریت یکپارچهی منابع آب و مشارکت جامع ذینفعان را در نظر بگیرد. اگر ذینفعان به اندازهی کافی در فرایند تصمیمگیری حضور داشته باشند دستیابی به توافق و کاهش تضادها ممکن می گردد. هدف این مطالعه ارائه مدل مفهومی مدیریت مشارکتی تالاب بینالمللی هامون با مشارکت ذی نفعان محلی است.مواد و روش ها: در این پژوهش، نظرات 376 نفر از ذینفعان ساکن در 58 روستای واقع در داخل و حاشیهی تالاب بینالمللی هامون در قالب گروه کانونی جمع آوری شد. کدگذاری مصاحبهها و ارائهی مدل مفهومی با روش تحلیل محتوی کیفی - نظریهی داده بنیاد- در نرمافزار Nvivo12 انجام شد. پایایی با استفاده از روش حسابرسی فرایند محاسبه شد و روایی پژوهش توسط اساتید متخصص بررسی و تایید شد.نتایج و بحث: پایایی دادهها در این پژوهش 76% به دست آمد که قابل قبول است. نتایج تحلیل داده و مقایسه مستمر آنها در قالب 870 کد اولیه با تکرار، 150 کد اولیه بدون تکرار، 78 کد ثانویه، 20 کد مفهومی و 10 مقوله یا طبقه فرعی و شش طبقه اصلی مشخص شد. نتیجه نهایی تحلیل داده نشان داد که تئوری اصلی طراحی مدل مشارکتی تالاب هامون دارای شش مؤلفــه بخش مدیریت جامع تالاب هامون، الزامات حقوقی- قانونی برای تامین آب از طریق روابط دیپلماتیک با افغانستان، توانمندسازی ذی نفعان محلی از طریق جلسات آموزشی – مشورتی، ارتقا و اصلاح فرهنـگ مدیران در تغییر نگرش به تخصیص آب برای فعالیتهای اقتصادی مختلف و فرهنگ مردم محلی در اتخاذ روشهای کشاورزی سازگاربا اقلیم، کاهش وابستگی معیشت به تالاب از طریق توسعه صنعتی و تجاری و حفاظت پایدار محیط زیست تالابی است.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش ابعاد مختلف مدیریت مشارکتی تالابها را با استفاده از تحلیل محتوی کیفی نشان میدهد به طوری که میتواند مدیران تالاب بینالمللی هامون را به طور اخص و مدیران سایر تالابهای ایران را به طور اعم در طراحی و اجرای طرحهای مدیریتی و برونسپاری آن به ذینفعان محلی یاری رساند. بنابراین با استفاده از تحلیل محتوی می توان نظرات ذی نفعان به ویژه ذینفعان محلی را در تصمیمات مدیریت منظور کرد.
صادق صالحی؛ عاطفه غلامدوست اشکیکی
دوره 11، شماره 1 ، فروردین 1392
چکیده
زیستگاه های تالابی یکی از با اهمیتترین اکوسیستمهای طبیعی کره زمین هستند که از دیرباز نقش به سزایی در توسعه جوامع اطراف خود ایفا کردهاند. با توجه به اهمیت تالابها، کنوانسیون حفاظت از تالابها در 13 بهمن 1349 در شهر رامسر شکل گرفت. از جمله تالاب ه ای ثبتشده در این کنوانسیون، تالاب انزلی است که تالاب آب شیرین محسوب شده و بیش از یک میلیون نفر ...
بیشتر
زیستگاه های تالابی یکی از با اهمیتترین اکوسیستمهای طبیعی کره زمین هستند که از دیرباز نقش به سزایی در توسعه جوامع اطراف خود ایفا کردهاند. با توجه به اهمیت تالابها، کنوانسیون حفاظت از تالابها در 13 بهمن 1349 در شهر رامسر شکل گرفت. از جمله تالاب ه ای ثبتشده در این کنوانسیون، تالاب انزلی است که تالاب آب شیرین محسوب شده و بیش از یک میلیون نفر در محدوده این تالاب کار یا زندگی میکنند. با توجه به نقش مردم در حفاظت از تالابها، تحقیق میزان آگاهی، » حاضر درصدد پاسخ به این سؤال اساسی است که شناخت و رفتار افراد ذی نفع، در ارتباط با مد یریت مشارکتی تالاب از نظر روش شناسی، در تحقیق حاضر از روش «؟ انزلی چقدر است پیمایشی استفاده شده و نمونههای مورد بررسی ر ا ذینفع ان تالاب شکل میدهند. دادههای تحقیق با استفاده از آزمونهای آماری مناسب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نتایج به دست آمده نشان می دهد که برخلاف انتظار، میزان شناخت جامعه محلی از مدیریت مشارکتی بیشتر از میزان شناخت کارمندان ادارات دولتی است . از دیگر نتایج این تحقیق این است که جامعه محلی به نقش مهمی که میتوانند در حفظ و احیای تالاب داشته باشند آگاه نیستند؛ در حالی که کارمندان ادارات دولتی نقش زیادی برای جامعه محلی متصورند. این یافته ها در شرایط فعلی تالاب که همیاری هر دو گروه مورد نیاز است، بسیار قابل توجه و البته هشداردهنده است.
محسن خیرالهی؛ منصور غنیان؛ فروزان فرخیان
دوره 11، شماره 1 ، فروردین 1392
چکیده
بیش از نیم قرن از اجرای موفق مدیریت مشارکتی در حوزه صنعت در جهان میگذرد. اخیراً این نوع مدیریت در عرص ه ه ای منابع طبیعی به عنوان رویکرد پایدار انسانی نیز مورد تأکید قرار گرفته است. پژوهش حاضر با هدف طراحی سازوکار بهرهبرداری و مدیریت منطبق بر الگوی مشارکتی در تالاب شادگان صورت پذیرفته است . روش تحقیق توصیفی پیمایشی است و جامعه آماری ...
بیشتر
بیش از نیم قرن از اجرای موفق مدیریت مشارکتی در حوزه صنعت در جهان میگذرد. اخیراً این نوع مدیریت در عرص ه ه ای منابع طبیعی به عنوان رویکرد پایدار انسانی نیز مورد تأکید قرار گرفته است. پژوهش حاضر با هدف طراحی سازوکار بهرهبرداری و مدیریت منطبق بر الگوی مشارکتی در تالاب شادگان صورت پذیرفته است . روش تحقیق توصیفی پیمایشی است و جامعه آماری ساکنان پنج روستای ساکن در درون و اطراف پناهگاه حیاتوحش تالاب شادگان با جمعیت 6000 نفر بودهاند. نمونه آماری مطالعه براساس جدول مورگان و تاکمن 361 نفر تعیین شد. نتایج حاصل از تحلیل همبستگی نشان داد که میان دیدگاه ساکنان و بهرهبرداران محلی در مناطق مختلف ، جمع آوری اطلاعات نسبت به اثرات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیستمحیطی و میزان انگیزه مشارکت آنها نسبت به مدیریت فعلی تالاب تفاوتی در سطح 1% و نسبت به موانع و معضلات پیش روی مشارکت در فعالیت های مرتبط با تالاب تفاوت آماری در سطح 5% مشاهده میشود.