محمد حسن ناصری؛ محمد رستمیان
چکیده
سابقه و هدف: با توجه به اهمیت جاده های جنگلی و اثرهای مثبت و منفی آنها بر اکوسیستم جنگل، در این پژوهش به بررسی اثرهای جاده جنگلی بر سنجه های تنوع گونهای مرتبط با درختان و درختچه ها در جنگل های شهرستان پاسارگاد، پرداخته شد. مواد و روشها: پس از بررسی های میدانی، تعداد 30 پالت 400 مترمربعی (20متر×20متر) در امتداد جاده جنگلی درجه سه با فاصله ...
بیشتر
سابقه و هدف: با توجه به اهمیت جاده های جنگلی و اثرهای مثبت و منفی آنها بر اکوسیستم جنگل، در این پژوهش به بررسی اثرهای جاده جنگلی بر سنجه های تنوع گونهای مرتبط با درختان و درختچه ها در جنگل های شهرستان پاسارگاد، پرداخته شد. مواد و روشها: پس از بررسی های میدانی، تعداد 30 پالت 400 مترمربعی (20متر×20متر) در امتداد جاده جنگلی درجه سه با فاصله طولی 100 متر در فاصله های 20 - 0 متری، 60 - 40 متری و 100 - 80 متری عمود بر دو طرف جاده پیاده گردید و گونه های درختی و درختچه ای موجود در آنها برداشت شد. سپس با استفاده از نرم افزارهای مربوطه، سنجه های تنوع، غنا و یکنواختی گونه ای محاسبه گردید و میانگین هر سنجه در فاصله های مشابه اندازه گیری شد. اثر فاصله از جاده روی سنجه های تنوع، غنا و یکنواختی با استفاده از آنالیز واریانس یکطرفه در قالب رویه ANOVA Way One تعیین گردید و از آزمون دانکن نیز بهمنظور مقایسه چندگانه میانگین استفاده شد. نتایج و بحث: نتایج آماربرداری از درختان در منطقه مورد مطالعه نشان داد که گونه تنگرس بیشترین و گونه ارملک (ریش بز) کمترین مقدار فراوانی را در پالت ها دارند. با توجه به نتایج بهدست آمده، میانگین مقادیر سنجه های تنوع، غنا و یکنواختی در فاصله های مختلف از جاده اختالف معنیداری را نشان ندادند. همچنین نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین مقادیر سنجه های تنوع گونه ای بیان شده در فاصله های مختلف از جاده، اختلاف معنی داری در سطح اطمینان 95 درصد وجود ندارد. نتیجه گیری: رقابت نوری یکی از عاملهای تأثیرگذار بر استقرار درختان و درختچه ها میباشد. در منطقه مورد مطالعه به دلیل فاصله های زیاد درختان از یکدیگر، رقابت نوری وجود ندارد و بنابراین وجود جاده در این شرایط نمیتواند تأثیری بر رقابت نوری درختان داشته باشد.از طرفی نتایج نشان میدهد با افزایش فاصله از جاده، تراکم پایه های درختی و درختچه ای و همچنین سنجه های تنوع گونه ای اختلاف معنی داری را نشان نمیدهند. جاده های جنگلی درجه سه به دلیل نوع کاربرد و محدود بودن زیرسازی و روسازی و اکتفا به عملیات خاکبرداری و خاکریزی در آنها، در فصلهای محدودی از سال قابل استفاده هستند و اثرهای منفی عاملهای بیرونی نظیر حضور انسان محدود میشود. بنابراین افزایش فاصله از جاده جنگلی درجه سه در منطقه مورد مطالعه، تأثیری بر غنا، تنوع و یکنواختی گونه های درختی و درختچه ای ندارد.
یحیی کوچ؛ سید محسن حسینی؛ حمید جلیلوند؛ اصغر فلاح
دوره 8، شماره 1 ، مهر 1389
چکیده
امروزه نیاز به مدیریت پایدار منابع ، موجب پیدایش روش های جدیدی برای طبقه بندی منابع تحت مدیریت شده است. اهمیت تنوع زیستی و مدیریت آن و توجه به شیوههای نوین تعیین واحدهای مدیریتی ، ایده اولیه این تحقیق را ایجاد کرد. به منظور مطالعه تنوع زیستی جنگل های پایین بند خانیکان چالوس ، ابتدا واحدهای زیست محیطی با استفاده از روش تجزیه و تحلیل ...
بیشتر
امروزه نیاز به مدیریت پایدار منابع ، موجب پیدایش روش های جدیدی برای طبقه بندی منابع تحت مدیریت شده است. اهمیت تنوع زیستی و مدیریت آن و توجه به شیوههای نوین تعیین واحدهای مدیریتی ، ایده اولیه این تحقیق را ایجاد کرد. به منظور مطالعه تنوع زیستی جنگل های پایین بند خانیکان چالوس ، ابتدا واحدهای زیست محیطی با استفاده از روش تجزیه و تحلیل دو طرفه گونه های شاخص تهیه و منطقه به پنج واحد زیست محیطی مختلف تقسیم شد. برای تحلیل پارامترهای تنوع ، غنا و یکنواختی در سطح واحدهای زیست محیطی تعیین شده از شاخص های سیمسون ، مارگالف و هیل ا ستفاده شد. برای مطالعات خصوصیات خاک، در هر واحد زیست محیطی ، چهار پروفیل حفر و ازسه عمق 10-0 ، 20-10 و 30-20 سانتیمتری نمونه های خاکی برداشته شد. برخی خصوصیات فیزیکوشیمیایی و بیولوژی خاک با استفاده از تحلیل مولفه های اصلی (PCAمورد بررسی قرار گرفت. موقعیت مکانی متغیرهای خاکی بر روی محورها بیانگر آن است که نیتروژن عمق سوم ، ظرفیت تبادلی کاتیوتی عمق اول و سوم ، فسفر قابل جذب عمق های اول ، دوم و سوم در سمت چپ محور اول مستقر می باشند. محل قرار گیری هر یک از شاخص های تنوع زیستی نیز در ه مین ناحیه از محور تحلیل مولفه های اصلی می باشد . بطوری که تنوع گونه ای سیمسون ، غنای گونه ای مارگالف و یکنواختی هیل سمت چپ محور اول را به خود اختصاص داده اند. بنابر این ، هر یک از مشخصه های تنوع زیستی رابطه مستقیمی با مشخصه های خاک در سمت چپ محور اول دارند. فسفر قابل جذب در هر سه عمق به عنوان موثرترین عامل تاثیر گذار برمشخصه های تنوع زیستی عنوان گردید .
