لیلا صابرپور؛ سعید صوفی زاده؛ عبدالمجید مهدوی دامغانی؛ جعفر کامبوزیا؛ قربان قربانی نصرآباد
چکیده
سابقه و هدف: پنبه به عنوان یکی از محصولات زراعی و لیفی مهم، در ایران از جایگاه ویژه ای برخوردار است و ضرورت دستیابی بهخودکفایی در امر تولید الیاف بر لزوم افزایش تولید آن می افزاید. سطح زیرکشت پنبه کشور حدود 140 هزار هکتار برآورد شده که 30 / 95 درصد آن آبی بوده و سهم سطح کشت دیم پنبه 70 / 4 درصد می باشد و فقط در استان های خراسان، گلستان و مازندران ...
بیشتر
سابقه و هدف: پنبه به عنوان یکی از محصولات زراعی و لیفی مهم، در ایران از جایگاه ویژه ای برخوردار است و ضرورت دستیابی بهخودکفایی در امر تولید الیاف بر لزوم افزایش تولید آن می افزاید. سطح زیرکشت پنبه کشور حدود 140 هزار هکتار برآورد شده که 30 / 95 درصد آن آبی بوده و سهم سطح کشت دیم پنبه 70 / 4 درصد می باشد و فقط در استان های خراسان، گلستان و مازندران دیم کاری پنبه وجود دارد. عوامل بسیاری در تولید عملکرد مطلوب پنبه نقش دارند که در این میان تاریخ کاشت و عناصر غذایی مورد نیاز گیاه و اثر متقابل آنها بر یکدیگر تاثیر به سزایی بر عملکرد و شاخص های فیزیولوژیک پنبه دارند.مواد و روش ها: آزمایشی مزرعه ای در سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات پنبه کشور واقع در هاشم آباد گرگان در استانگلستان، به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل دو سطح تاریخ کاشت به عنوان فاکتور اصلی و ترکیب فاکتوریل رقم (لطیف و گلستان) و کود نیتروژنی (سه سطح: مطلوب، یک سوم حد مطلوب و بدون کود) بودند. تاریخ کاشت اول در صفات مورد بررسی ) TDM ، LAI ، CGR و RGR ( نسبت به تاریخ کاشت دوم برتری داشت. در بین ارقام، رقم گلستان در سطح کودی صفر و 160 کیلوگرم در هکتار پاسخ بهتری از رقم لطیف نشان داد.نتایج و بحث: روند تغییرات TDM و LAI ارقام پنبه در طول فصل رشد دارای سه مرحله بود. مرحله اول، فاز نمائی که در آن سرعتتغییرات TDM به ترتیب تا 55 و 61 روز پس از کاشت و سرعت تغییرات LAI به ترتیب 55 و 43 روز پس از کاشت در تاریخ کاشت اول ودوم ادامه داشت. تغییرات تجمع TDM به ترتیب تا 109 و 96 روز، LAI به ترتیب حدود 88 و 96 روز، RGR به ترتیب 55 و 61 روز و CGR88 و 96 روز پس از کاشت در تاریخ کاشت اول و دوم به طور خطی افزایش یافت. بیشینه RGR و CGR نیز در سطح کودی صفر و 160کیلوگرم در هکتار در رقم گلستان در تاریخ کاشت اول مشاهده شد.نتیجه گیری: به طورکلی تاریخ کاشت اول (8 تیرماه) در صفات مورد بررسی (تجمع ماده خشک، شاخص سطح برگ، سرعت رشد رویشیو سرعت رشد نسبی) نسبت به تاریخ کاشت دوم ( 21 تیرماه) برتری داشت و در بین ارقام نیز رقم گلستان در سطح کودی صفر و 160کیلوگرم در هکتار پاسخ بهتری از رقم لطیف نشان داد. بیشینه سرعت رشد نسبی در سطح کودی صفر و 160 کیلوگرم در هکتار در رقمگلستان در تاریخ کاشت اول ( 17 / 0 )مشاهده شد. به طور کلی ارقام مورد بررسی در شاخص سطح برگ از روند یکسانی در طول فصل رشد تبعیت می کنند ولی به دلیل تفاوت مصرف سطوح کودی و تاریخ کاشت بین ارقام از نظر میزان و زمان رسیدن به حداکثر شاخص سطح برگ اختلاف معنی داری وجود داشت.
امین قرنجیک؛ جعفر کامبوزیا؛ سعید صوفی‌زاده
چکیده
سابقه و هدف: گیاهان در مقابل تغییرپذیری های شرایط اکولوژیکی که در محدوده قابل تحمل آنها رخ می‌دهد، پاسخ‌های مورفولوژیکی و فنولوژیکی متفاوتی نشان می‌دهند که در واقع بخشی از قابلیت توارثی آن‌هاست. این تغییرپذیری ها در حفظ بقاء گونه و پایداری زیست‌بوم نقش اساسی دارند. زیست‌بوم‌های کشاورزی با توجه به محدودیت شدید تنوع ژنتیکی ...
بیشتر
سابقه و هدف: گیاهان در مقابل تغییرپذیری های شرایط اکولوژیکی که در محدوده قابل تحمل آنها رخ می‌دهد، پاسخ‌های مورفولوژیکی و فنولوژیکی متفاوتی نشان می‌دهند که در واقع بخشی از قابلیت توارثی آن‌هاست. این تغییرپذیری ها در حفظ بقاء گونه و پایداری زیست‌بوم نقش اساسی دارند. زیست‌بوم‌های کشاورزی با توجه به محدودیت شدید تنوع ژنتیکی و تنوع زیستی، بسیار شکننده هستند. در رویکرد اگرواکولوژیک، برخلاف کشاورزی رایج، شناخت دقیق مرحله‌های زندگی گیاه زراعی و سایر موجودات زنده موجود در زیست‌بوم، مورد توجه بوده، بنابراین تلاش می‌شود که مدیریت تولید، با توجه به این مهم و نیز کاربرد بهینه از نهاده‌های کشاورزی انجام شود. مواد و روش‌ها: بمنظور بررسی تغییرپذیری های فنولوژیکی، چهار ژنوتیپ گندم نان (گنبد، کریم، کوهدشت، مروارید)، در سطوح مختلف مصرف کود نیتروژنی (صفر، 66 و 200 کیلوگرم در هکتار)، در آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب بلوک‌‌‌‌‌‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 94-1393 و 95-1394 در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبدکاووس مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج و بحث: نتایج تجزیه مرکب مشاهده‌ها در دو سال آزمایش نشان داد که طول مرحله‌های رویشی و زایشی در این ژنوتیپ‌ها در دو سال آزمایش، متفاوت است و روند تاثیر مقدار اوره بر این مرحله‌ها متناسب با شرایط آب و هوایی تغییر می‌کند. با توجه به اختلاف بارندگی در این دو سال نتیجه‌گیری شد که در شرایط دمایی و رطوبتی مختلف در زیست‌بوم کشاورزی، امکان اعمال مدیریت مصرف کود، بدون تاثیر معنی‌دار بر طول دوره‌های فنولوژیکی وجود دارد. مشاهده‌های این آزمایش نشان داد که مرحله ساقه‌روی در مقایسه با مرحله‌های قبل، از پایداری بیشتری برخوردار است بطوری‌که اختلاف طول این مرحله در دو سال آزمایش فقط 0.63 روز بود و تغییرپذیری های ناشی از مصرف سطح‌های مختلف کود در دو سال آزمایش، اختلاف معنی‌داری را نشان ندادند. به نظر می‌رسد که طول این دوره کمتر از دیگر مرحله‌های رشد گندم تحت تأثیر عامل‌های محیطی است و بعبارت دیگر انتظار می‌رود که وراثت‌پذیری بالاتری داشته باشد. تغییرپذیری‌ها در مرحله آبستنی نیز به طور نسبی مشابه همین مرحله است. اگرچه مصرف 200 کیلوگرم در هکتار کود کمی شیب تغییرپذیری ها را افزایش داده، بطوری که شیب 68 درصدی افزایش طول دوره از شاهد تا مصرف 66 کیلوگرم در هکتار کود اوره به شیب 111.9 درصدی تبدیل شده ولی میزان این افزایش فقط 0.75 روز است. از این مشاهده‌ها چنین استنباط می‌شود که اگرچه طول این مرحله از دوره رشدی گیاه، بیش از مرحله آبستنی تحت تأتیر عامل‌های محیطی است ولی بطورکلی، میزان این اثرپذیری، بالا نیست. مشاهده‌های این پژوهش نشان می‌دهد که ارقام گندم مورد مطالعه (اعم از این که برای شرایط دیم یا با آبیاری تکمیلی معرفی شده باشند) در طول دوره رشد خود در سال دوم (پرباران) 7.5 تا 8.5 روز دیرتر از سال اول (کم باران) به مرحله‌های ظهور سنبله، گلدهی و رسیدگی دانه رسیده است. بطوری‌که اختلاف این دو سال برای مرحله ظهور سنبله بطور میانگین 8.33 روز، برای مرحله گلدهی 7.72 روز و برای مرحله رسیدگی 7.56 روز بود. روند تغییرپذیری های ناشی از مصرف کود در این سه مرحله در هر دو سال مشابه بود. نتیجه‌گیری: این مطالعه با تأثیر بر مدیریت و کنترل جمعیت گونه‌های گیاهی غیرزراعی، عامل‌های بیماریزا (قارچ‌ها و باکتری‌ها)، حشرات و دیگر گونه‌های جانوری اکوسیستم مزرعه در مقدار و پایداری تولید محصول زراعی دارای اهمیت است.
زهره خراسانیان؛ نغمه مبرقعی دینان؛ سعید صوفی زاده؛ ریحانه رسول زاده
چکیده
سابقه و هدف: رشد جمعیت، ترافیک و گسترش صنعتی سبب ایجاد آلودگی هوا در کلانشهرها مانند تهران شده است. با توجه به این واقعیت که آلودگی هوا می تواند صدمه جدی به سلامت شهروندان وارد آورد، مطالعات مختلفی در سطوح ملی و بین المللی انجام گرفته است. بدون شک یکی از مهمترین راه های کاهش آلودگی محیطی، استفاده از برنامه های کنترلی و اقدام های ...
بیشتر
سابقه و هدف: رشد جمعیت، ترافیک و گسترش صنعتی سبب ایجاد آلودگی هوا در کلانشهرها مانند تهران شده است. با توجه به این واقعیت که آلودگی هوا می تواند صدمه جدی به سلامت شهروندان وارد آورد، مطالعات مختلفی در سطوح ملی و بین المللی انجام گرفته است. بدون شک یکی از مهمترین راه های کاهش آلودگی محیطی، استفاده از برنامه های کنترلی و اقدام های کاهشی است. لذا این تحقیق با هدف بررسی اثربخشی برخی طرح ها و برنامه های کاهش آلودگی هوا در کلان شهر تهران انجام شده است. مواد و روش ها: به منظور بررسی تغییرپذیری های سالانه آلاینده های هوا (CO، PM10، O3، SOX، NO2، NO) ، غلظت این پارامترها از سال 2005 تا 2012 در تهران مورد بررسی قرار گرفت و از تجزیه و تحلیل همبستگی پیرسون، رگرسیون گام به گام (نرم افزار SAS) برای ارزیابی رابطه بین آلودگی هوا، تعداد وسیله های نقلیه و مصرف سوخت در تهران استفاده شد. نتایج و بحث: از سال 2005 تا 2012، غلظت سالانه منوکسید کربن کاهش یافته است. بیشترین غلظت این آلاینده در سال 2006 در حدود 5 میلی گرم بر لیتر و کمترین مقدار آن در سال 2011 در حدود 2 میلی گرم بر لیتر بود. در طول همان دوره، روند سالانه ذرات معلق از 100 تا 140 میکروگرم بر متر مکعب افزایش و در این سال ها، روند سالانه تغییر غلظت ازن از 0.03 میلی گرم در لیتر به 0.02 میلی گرم در لیتر کاهش یافت. در همین زمان غلظت سالانه دی اکسید گوگرد از 0.055به 0.03 میلی گرم در لیتر کاهش و روند نیتروژن دی اکسید نیتروژن و غلظت منوکسید نیتروژن در طول سال های 1390-1384 از 10.07 به 0.2 میلی گرم در لیتر و از 0.05. به 0.01 میلی گرم در لیتر کاهش یافت. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که روند تغییر غلظت سالانه آلاینده ها در سالهای1390-1384 برای همه ی آلاینده ها به غیر از ذرات معلق کاهشی است و حذف وسیله های نقلیه فرسوده، استفاده از وسیله های نقلیه هیبریدی و افزایش مصرف خودروهای گاز سوز نقش مهمی در کاهش آلودگی هوای تهران دارد. همچنین با توجه به نتایج تجزیه همبستگی و معنی دار بودن اثر خروج خودروهای فرسوده بر آلاینده های اتمسفری، تاثیر اجرای این سیاست در کاهش آلاینده ها موثر بوده است. نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام در طول سالهای1390-1384 نشان می دهد که خروج خودروهای فرسوده و جایگزینی با سواری دوگانه سوز بیشترین اثر را در کاهش انتشار گاز منوکسید کربن در سطح شهر تهران داشته است.
فاطمه رجب نیا؛ سید حسین هاشمی؛ ریحانه رسول زاده؛ سعید صوفی زاده
دوره 13، شماره 4 ، دی 1394، ، صفحه 37-42
چکیده
پساب صنعت نساجی یکی از آلودهترین پسابهای صنعتی است. تاکنون روش های مختلفی برای تصفیه این نوع پساب به کار رفته است. در این میان ازن به دلیل اکسیدکنندگی قو ی و حمله به باندها ی دوگانه مولکول های رنگ می تواند برای تصفیه این نوع پساب به کار رود. هدف از این پژوهش تعیین pH و زمان بهینه برای حذف آلاینده های پساب صنعت نساجی است. در این تحقیق آزمایشات ...
بیشتر
پساب صنعت نساجی یکی از آلودهترین پسابهای صنعتی است. تاکنون روش های مختلفی برای تصفیه این نوع پساب به کار رفته است. در این میان ازن به دلیل اکسیدکنندگی قو ی و حمله به باندها ی دوگانه مولکول های رنگ می تواند برای تصفیه این نوع پساب به کار رود. هدف از این پژوهش تعیین pH و زمان بهینه برای حذف آلاینده های پساب صنعت نساجی است. در این تحقیق آزمایشات داخل یک راکتور 2/4 لیتری با mg 341/ 1393 ازن ورودی انجام گرفت. کارایی حذف رنگ و COD 1 با استفاده از روش ازن زنی در pH 5 و 9 و زمان ها ی مختلف بررسی شد. نتایج نشان داد که بهترین کارایی روش ازن زنی در 9= pH و زمان 99 دقیقه است. تحت شرایط بهینه میزان حذف COD 6/21 درصد و میزان کاهش رنگ به ترتیب برابر بود با 56/22 ،63/33 و 36/99 درصد. از آنجاکه قدرت معدنی کردن ازن کم است و کاربرد آن به تنهایی و برای رسیدن به سطح مطلوب تصفیه، از لحاظ اقتصادی به صرفه نیست، پیشنهاد می شود که این روش در ترکیب با روش های دیگر استفاده شود.
اسکندر زند؛ فاطمه بناکاشانی؛ سعید صوفی زاده؛ میثم ابراهیمی؛ محمد مین باشی؛ فاطمه دستاران؛ مریم پوربیگ؛ محمد جمالی؛ آذر ماکنالی؛ معصومه یونس آبادی؛ رضا دیهیم؛ سمیه فروزش
دوره 6، شماره 4 ، تیر 1388
چکیده
امروزه مقاومت علف های هرز به علف کش ها در کشورهای مختلف جهان به مهم ترین موضوع تحقیقاتی در بخش علف های هرز تبدیل شده است. به منظور بررسی مقاومت علف های هرز یولاف وحشی Avena ludoviciana ، فالاریس Phalaris minor P.paradoxa & brachistachis و چچم (Lolium rigidum در مزارع گندم در استان های فارس ، خوزستان وگلستان و ایلام نسبت به علف کش کلودینافوپ پروپارژیل (تاپیک) از گروه ...
بیشتر
امروزه مقاومت علف های هرز به علف کش ها در کشورهای مختلف جهان به مهم ترین موضوع تحقیقاتی در بخش علف های هرز تبدیل شده است. به منظور بررسی مقاومت علف های هرز یولاف وحشی Avena ludoviciana ، فالاریس Phalaris minor P.paradoxa & brachistachis و چچم (Lolium rigidum در مزارع گندم در استان های فارس ، خوزستان وگلستان و ایلام نسبت به علف کش کلودینافوپ پروپارژیل (تاپیک) از گروه بازدارنده ACCase خانواده آریلوکسی فنوکسی پروپیونات، 6 آزمایش گلخانه تحقیقاتی بخش تحقیقات علف های هرز موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور انجام شد. این 6 آزمایش ها بر روی 19 توده یولاف وحشی (شامل 15 توده مشکوک به مقاومت و 4 توده حساس ) ، 14 توده فالاریس (شامل 10 توده مشکوک به مقاومت و 4 توده حساس ) و 9 توده چچم(شامل 8 توده مشکوک به مقاومت و 1 توده حساس ) از استان فارس ، 4 توده یولاف وحشی از استان لرستان ( شامل 3 توده مشکوک به مقاومت و 1 توده حساس ) 17 توده فالاریس از استان خوزستان ( شامل 16 توده مقاوم و 1 توده حساس ) و 12 توده فالاریس از استان گلستان ( شامل 11 توده مشکوک به مقاومت و 1 توده حساس ) انجام شد. کلیه آزمایش ها به طور جداگانه در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار صورت گرفت. ضمنا برای هر گلدان سم پاشی شده یک گلدان شاهد بدون سم پاشی نیز به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. 30 روز پس از سم پاشی درصد تعداد علف هرز و درصد وزن خشک تک بوته علف های هرز باقیمانده در بعد از سمپاشی نسبت به قبل از سمپاش محاسه بدش و توده ای به عنوان توده مقاوم در نظر گرفته شد که حداقل 80% تعداد و 50% وزن خشک خود را نسبت به شاهد بدون سمپاشی حفظ کرد. بر این اساس در استان فارس 4 توده مقاوم و 2 توده احتمالا مقاوم فالاریس ، 6 توده مقاوم و 3 توده احتمالا مقاوم یولاف وحشی و 5 توده مقاوم و 3 توده احتمالا مقاوم چچم تشخیص داده شد. در استان ایلام مقاومت 2 توده یولاف وحشی قطعی گردید. در استان خوزستان 3 توده مقاوم و 2 توده احتمالا مقاوم فالاریس و در استان گلستان نیز 11 توده فالاریس مشکوک به مقاومت شناخته شدند. در مجموع در این آزمایش 75 توده شامل 63 توده مشکوک به مقاومت و 12 توده حساس مورد آزمایش قرار گرفت از 63 توده مشکوک به مقاومت (37 توده فالاریس ، 18 توده یولاف وحشی و 8 توده چچم) 28 توده کاملا مقاوم (شامل 12 توده فالاریس ، 11 توده یولاف وحشی و 5 توده چچم) و 10 توده احتمالا مقاوم (شامل 4 توده فالاریس ، 3 توده یولاف وحشی و 3 توده چچم) شناخته شد. به عبارتی از کل توده های مشکوک به مقاومت مورد آزمایش حدود 60% (44% مقاوم و 16% احتمالا مقاوم ) مقاوم و احتمالا مقاوم تشخیص داده شدند.
اسکندر زند؛ فاطمه بناکاشانی؛ محمد علی باغستانی؛ آذر مکنالی؛ مهدی مین باشی؛ سعید صوفی زاده؛ رضا دیهیم فرد
دوره 4، شماره 3 ، فروردین 1386
چکیده
به منظور ارزیابی و بررسی توزیع توده های یولاف وحشی مقاوم به علف کش کلودینافوپ پروپارژیل در استان خوزستان 50 مزرعه که توسط علف کش های خانواده آریلوکسی فنوکسی پروپیونات سمپاشی شده بودند، انتخاب گردیدند. مزارعی بدین منظور انتخاب شدند که در آنها یولاف وحشی به گونه ای مطلوب توسط این علف کش ها کنترل شده بودند. توده های انتخاب شده ( 50 توده ...
بیشتر
به منظور ارزیابی و بررسی توزیع توده های یولاف وحشی مقاوم به علف کش کلودینافوپ پروپارژیل در استان خوزستان 50 مزرعه که توسط علف کش های خانواده آریلوکسی فنوکسی پروپیونات سمپاشی شده بودند، انتخاب گردیدند. مزارعی بدین منظور انتخاب شدند که در آنها یولاف وحشی به گونه ای مطلوب توسط این علف کش ها کنترل شده بودند. توده های انتخاب شده ( 50 توده مشکوک به مقاومت و 1 توده حساس ) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار مورد مطالعه قرارگرفتند. سمپاشی یولاف وحشی در مرحله دو تا چهار برگی گیاه ، بر پایه در توصیه علف کن صورت پذیرفت و بیوماس اندام هوایی ، درصد زنده مانده و معیار چشمی EWRCچهار هفته پس از سمپاشی مورد اندازه گیری و بررسی قرار گرفتند . طول و عرض جغرافیایی هر منطقه نمونه برداری با استفاده ازدستگاه GPS ثبت گردید . نتایج نشان داد که 52% توده ها مقاوم ، 28% توده ها مشکوک به مقاوم و 18% آنها حساس و نیمه حساس بودند در مجموع توده های مقاوم در سراسر استان توزیع شده اند
رضا دیهیم فرد؛ اسکندر زند؛ هومان لیاقتی؛ سعید صوفی زاده
