تجزیه وتحلیل روند تغییرات فضای سبز شهری : مطالعه موردی منطقه دو تهران

هاشمی, سید ابراهیم; کافی, محسن; هاشمی, سید محمود; خان سفید, مهدی

تجزیه وتحلیل روند تغییرات فضای سبز شهری : مطالعه موردی منطقه دو تهران

نوع مقاله : Original Articles

نویسندگان

¹ گروه برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، دانشکده محیط زیست، داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان

² گروه باغبانی و مهندسی فضای سبز، دانشکده کشاورزی، داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان

³ گروه طراحی محیط زیست، دانشکده محیط زیست، داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان

چکیده

پهنه شهری بخشی تغییر یافته از محیط زیست طبیعی است که به واسطه حضور گسترده ساختارهای مصنوعی و نفوذ ناپذیر، گیاهان و حیوانات اهلی شده و جریان یافته مواد و انرژی به طور بارزی مشخص می شود . افزایش جمعیت شهری و به تبع آن گسترش فیزیکی شهر موجب تغییر و تخریب فضاهای سبز شده است. فضاهای سبز ، بازمانده طبیعت در محیط شهرها می باشندو نقش کلیدی در ارتقا کیفیت محیط زیست و شکل گیری شهر پایدار ایفا می کنند. بنابر این شناخت پویایی مکانی و زمانی فضاهای سبز به طور کمی ، پیش نیاز برنامه ریزی و مدیریت پایدار فضای سبز شهری می باشد. در این پژوهش اثرات شهر نشینی و توسعه شهری بر روی فضاهای سبز منطقه دو تهران به صورت کمی در دو مقطع زمانی سالهای 1368 و سال 1381 ، با استفاده از تفسیر بصری عکس های هوایی و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) مورد بررسی قرار گرفته است . بر اساس تحلیل های صورت گرفته ، فضاهای سبز طبیعی کاهش چشمگیر یافته و فضای سبز مصنوعی از افزایش مناسبی برخوردار بوده است. لازم به ذکر است عمده تغییر کاربری ها و کاهش سطوح مورد نظر ، در نیمه شمالی منطقه رخ داده است. در ارتباط با نواحی نه گانه منطقه 2 ، ناحیه 8 بیشترین سطح کاهش و ناحیه 6 کمترین سطح کاهش را نشان داد. دو راهبرد کلی از نتایج این تحقیق حاصل شد: 1) راهبرد حفاظت و حمایت از فضاهای سبز و باز موجود که از اولویت و تقدم بیشتری برخوردار است، 2) راهبرد ایجاد فضاهای سبز در نواحی جنوبی و بخش هایی از نواحی مرکزی منطقه 2 که از کیفیت محیط زیستی پایین تری برخوردارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Urban Green Space Change Process AnalysisCase Study: Region Two of Tehran Municipality

نویسندگان [English]

Seyyed Ebrahim Hashemi ¹
Mohsen Kafi ²
Seyyed Mahmoud Hashemi ¹
Mahdi Khansefid ³

¹ Department of Environmental Planning, Faculty of Environment, University of Tehran

² Department of Horticultural Sciences and Landscape Engineering, Faculty of Agriculture, University of Tehran

³ Department of Environmental Design, Faculty of Environment, University of Tehran

چکیده [English]

The city is identified as altered natural environment by excessive changes in nature and increasing presence of manmade structures. Urban green spaces are remnants of nature in this environment and play an important role in ascending the level of life quality in the city. In this study the effects of urban sprawl on quantity of urban green spaces in region 2 of Tehran municipality were studied comparatively in 1989 and 2002 using aerial photos interpretations and geographical information systems (GIS). The studies indicate a considerable decrease in urban green spaces with a more intensity in the northern parts of the region. The sub-region 8th had the greatest amount of decrease among 9 sub-regions and 6th sub-region had the minimum rate of decrease. Two general strategies are concluded from the results of this study: 1) the priority of conservation and support of the existing green and open spaces 2) establishing new green spaces in some parts of the region which benefit less environmental quality.