آیا ترکیب گیاهی بانک بذر خاک قابلیت تشریح جوامع گیاهی رو زمینی را دارند؟

نوع مقاله : Original Articles

نویسندگان

1 گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس

2 گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی ، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

3 گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

چکیده

این تحقیق در نظر دارد تا با بهره گیری از آنالیزهای عددی چند متغیره، طبقه بندی و رسته بندی جوامع گیاهی جنگل راش دار کلا(پل سفید ، استان مازندران) را به تفکیک بر اساس داده های ترکیب گیاهی بانک بذر خاک و پوشش گیاهی روزمینی به عمل آورده و قابلیت داده های بانک بذر خاک در تشریح جوامع گیاهی جنگلی را بررسی نماید. برای این منظور با برداشت 51 رولوه 400 متر مربعی که به صورت سیستماتیک – انتخاب با تاکید بر اصل توده معرف در خرداد ماه سال 1385 در سطح منطقه پیاده شدند، فهرست و درصد تاج پوشش ترکیب گیاهی رو زمینی به تفکیک فرم رویشی آنها ثبت گردید . نمونه برداری از بانک بذر خاک نیز در اوایل فصل رویش سال 1386 در داخل هر رولوه با استفاده از یک قاب 20×20 سانتی متر مربعی تا عمق 10 سانتی متر در 6 تکرار به عمل آمده و با استفاده از روش کشت گلخانه ای ، ترکیب گونه ای و تراکم بانک بذر خاک در هر رولوه بررسی گردید. با بهره گیری ازتحلیل گونه ها شاخص دو طرفه (TWINSPAN) تعداد چهار گروه یا اجتماع گیاهی به تفکیک بر اساس هر دو سری از ماتریس پوشش گیاهی بانک بذر خاک (وفور نسبی گونه های بانک بذر- رولوه) به عنوان جوامع گیاهی روزمینی و جوامع گیاهی زیر زمینی (بانک بذر خاک) تعیین گردید. بر اساس بررسی درصد عضویت پذیری مشابه رولوه ها درهر یک از طبقات جوامع گیاهی ، میزان انطباق جوامع گیاهی زیر زمینی منطقه با جوامع گیاهی رو زمینی متناظر تقریبا 68 درصد برآورد گردید . نتایج آنالیزهای تجزیه به توابع تفکیک CDA و تحلیل تطبیقی قوس گیری شده DCA نشان می دهد که طبقه بندی جوامع گیاهی بر اساس داده های پوشش گیاهی رو زمینی منجر به شکل گیری گروه های با قابلیت تفکیک و تمایز بالا نسبت به داده های بانک بذر خاک می شود و ترکیب پوشش گیاهی بانک بذر خاک به دلیل اینکه عمدتا از گونه های مراحل اولیه توالی با پیشاهنگ می باشند. کیفیت رویشگاه را با دقت قابل قبولی ارائه نمی کند. جوامع گیاهی بانک بذر خاک اگر چه که تحت تاثیر برخی خصوصیات فیزیوگرافی رویشگاه قرار داشتند ولی نتایج مفیدی را برای در ک و فهم رویشگاه را ارائه نداده بنابر این قابلیت تشریح جوامع گیاهی منطقه را ندارند. بر اساس تحلیل گونه های شاخص (IV) وجود چهار اجتماع گیاهی رو زمینی با ترکیب گونه های شاخص متمایز شامل تیپ راش Fagus orientalis با زیر اشکوب همیشک Danae racemosa ، راش –پلت Acer velutinum ، راش با زیر اشکوب علف جیوه Mercurialis perennis و راش با زیر اشکوب سیاه گیلهVaccinium arctostaphylos را تایید می کند .

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Can Soil Seed Bank Floristic Data Describe Above Ground Vegetation Plant Communities?

نویسندگان [English]

  • Omid Esmailzadeh 1
  • Seyyed Mohsen Hosseini 1
  • Mansour Mesdaghi 2
  • Masoud Tabari 1
  • ahangard Mohammadi 3
1 Department of Forestry, Faculty of Natural Resources and Marine Sciences, Tarbiat Modares University, Tehran.
2 Department of Rangeland, Faculty of Natural Resources, Agricultural and Natural Resources of Gorgan University
3 Department of Soil Sciences, Faculty of Agriculture, Sharekord University
چکیده [English]

The objective of this research was to classify Darkola oriental beech (Fagus orientalis Lipsky) plant communities in Pol-sefid in Mazandaran Province on the basis of the above ground vegetation and soil seed bank floristic dataset. We also tested whether above ground plant communities can be recognized by a soil seed bank dataset. For this purpose 52 releves with an area 400 m2 were made at the peak of the growing season during June 2006 by a systematic-selective method and by consideration of the indicator stands concept. Vegetation data were recorded separately for each life form. In each releve, soil samples were also collected using 20 cm × 20 cm square metal frame in six repetitions at the beginning of the 2007 growth season. The metal frame was hammered into the soil to a depth 10 cm. This study used the seedling emergence approach to recognize the size and richness of species composition in the seed bank. By using two way indicator species analysis, TWINSPAN, four plant communities were separately recognized in two series as above ground plant communities and underground (soil seed bank) plant communities based on the relative density of total plant species identified in the soil seed bank and the percentage cover of each species in above ground vegetation dataset matrices surveyed, respectively. Above ground and underground plant communities fitness was estimated at 68% based on similar membership of releves in each plant community, when they were separately classified from the soil seed bank and above ground vegetation points of view. Results of discriminant analysis and detrended analysis revealed that classification of plant communities on the basis of the above ground vegetation dataset led to forming distinguishable and separate groups whereas the soil seed bank dataset, since it was generally composed of pioneer plant species, could not display distinct plant communities. As a result, we concluded that soil seed bank floristic data were not suitable for plant community classification even though they were related to some physiographical properties. The results of indicator species analysis (IV) approved that there are four groups of indicator plants which characterized Darkola oriental beech forest into four distanced above ground plant communities including: Fagus orientalis with Danae racemosaunderstory type, Fagus orientalis- Acer velutinum types, Fagus orientalis with Mercurialis perennis understory and Fagus orientalis with Vaccinium arctostaphylos understory.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Plant community
  • Soil seed bank
  • above ground vegetation
  • TWINSPAN
  • DCA
  • Indicator species analysis (IV)
  • Oriental beech (Fagus orientalis Lipsky) forest