ارتقای پایداری محیط زیست شهری در محله باشگاه نفت منطقه21 شهر تهران (با تاکید بر رویکرد رشد هوشمند)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

سابقه و هدف: یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین تحولات اجتماعی جهان در نیم قرن اخیر توسعه شهرنشینی است. به دلیل رشد پراکنده در بسیاری از شهرها در سطح جهان، منابع طبیعی به درستی بهره گرفته نمی­ شود. افزایش نگرانی‌های زیست‌محیطی، نابرابری‌های اقتصادی و اجتماعی درنتیجه گسترش محدوده‌های شهری، عامل توجه به راهبردهای جدید طراحی و برنامه‌ریزی شهری از جمله راهبرد رشد هوشمند شهری شد. در حقیقت راهبرد رشد هوشمند یکی از مقبول­ ترین رویکردها برای رویارویی با چنین وضعیتی می‌باشد که در عین حفظ محیط زیست، پاسخگوی نیازهای امروز جامعة شهری باشد.
مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و عملی است که هدف آن هم‌پوشانی شاخص‌های محیط­زیستی محله‌‌‌ باشگاه نفت با تاکید بر رویکرد رشد هوشمند، با روش توصیفی _ تحلیلی انجام گرفته است و به منظور ارزیابی شاخص‌ها و چگونگی وضعیت موجود به روش پیمایشی و سنجش آراء و افکار پیش می‌رود. فرآیند گردآوری اطلاعات تحقیق به‌صورت بررسی متون کتابخانه‌ای بوده و بیشترین منابع مورد استفاده کتاب‌ها و مجلات تخصصی و استفاده از شبکه جهانی اطلاع‌رسانی است. محدوده مورد مطالعه محله باشگاه نفت از منطقه 21 شهر تهران می‌باشد، طبق آخرین سرشماری 1395، جمعیت محله 60.163 نفر می‌باشد، نمونه‌گیری بر پایه روش تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران با ضریب خطای 5 درصد، نمونه آماری 381 نفر است. در تحلیل داده‌ها از آزمون‌های آماری تی تک‌ نمونه‌ای مستقل، استفاده می‌شود.
نتایج و بحث: با توجه به مبانی نظری ارائه شده و همچنین پس از بررسی شاخص‌های محیط زیست شهری و شاخص‌های رشد هوشمند شهری و بررسی پیشینه پژوهش‌های آن‌ها، شاخص‌های محیط زیست شهری با تاکید بر رویکرد رشد هوشمند شهری هم‌پوشانی شدند و در قالب چهار معیار، 12زیر معیار و 47 شاخص مطرح شدند و رابطه شاخص‌ها با زیر معیار و معیار آن‌ها مشخص گردیده است. شاخص‌های پژوهش با استفاده از آزمون‌ آماری تی تک نمونه‌ای مورد بررسی قرار گرفت و پس از سنجش آزمون تی در شاخص‌ها و زیر معیارها مشخص گردید که فقط چهار شاخص از 47 شاخص و دو زیرمعیار از 12 زیرمعیار در حد متوسط هستند. در خصوص 44 شاخص و 10 زیر معیار دیگر، با توجه به سطح معناداری آن‌ها، در برخی از آن‌ها با توجه مثبت بودن اختلاف میانگین و عددهای کران‌های بالا و پایین بدست آمده نشان دهنده شدت در آن شاخص یا زیرمعیار بوده و در مابقی آن‌ها با توجه منفی بودن اختلاف میانگین و عددهای کران‌های بالا و پایین بدست آمده نشان دهنده ضعف در آن شاخص یا زیرمعیار می‌باشد.
نتیجه‌گیری: با توجه به فرض پژوهش که محله باشگاه نفت تا حد متوسط با شاخص‌های هم‌پوشانی شده محیط زیست شهری با تاکید بر رویکرد رشد هوشمند تطابق دارد؛ پس از انجام آزمون مورد نظر و تحلیل‌های صورت گرفته می‌توان اینگونه نتیجه گرفت که میزان تطابق‌پذیری محله باشگاه نفت با شاخص‌های هم‌پوشانی شده تا حد متوسط نمی‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Improving the sustainability of the urban environment in the Bashgah Naft neighborhood of the 21st district of Tehran (with emphasis on the smart growth approach)

نویسندگان [English]

  • Lotfali Kozegar Kaleji
  • Parviz Aghaei
  • Sajad Saeedi
Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Earth Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Introduction: One of the most important and complex social developments in the world in the last half century is the development of urbanization. Due to scattered growth in many cities in the world, natural resources are not used properly. The increase in environmental concerns, economic and social inequalities as a result of the expansion of urban spaces, caused attention to new urban design and planning strategies, including the smart urban growth strategy. In fact, the smart growth strategy is one of the most acceptable approaches to face such a situation, which, while preserving the environment, meets the needs of today's urban society.
Material and methods: The current research is of a practical and practical type, the purpose of which is to overlap the environmental indicators of the Bashgah Naft neighborhood, with an emphasis on the smart growth approach, with a descriptive-analytical method, and in order to evaluate the indicators and the state of the situation, a survey method was used to measure opinions and Thoughts go on. The process of collecting research information is a review of library texts and the most used sources are specialized books and magazines and the use of the global information network. The studied space of Bashgah Naft neighborhood is from district 21 of Tehran city, according to the last census of 2015, the population of the neighborhood is 60,163 people, sampling is based on random method and using Cochran's formula with an error rate of 5%, the statistical sample is 381 people. Independent sample t-tests are used in data analysis.
Results and discussion: According to the presented theoretical foundations and also after examining the indicators of urban environment and indicators of smart urban growth and examining the background of their researches, the indicators of urban environment were overlapped with an emphasis on the approach of smart urban growth and in the form of four criteria, 12 sub-criteria and 47 Indicators were proposed and the relationship between the indicators and their sub-criteria and criteria has been determined. The indicators of the research were investigated using the t-test of one sample, and after measuring the t-test in the indicators and sub-criteria, it was determined that only four indicators out of 47 indicators and two sub-criteria out of 12 sub-criteria are average. Regarding 44 indicators and 10 other sub-criteria, according to their significance level, in some of them, due to the positive difference of the mean and the numbers of the upper and lower limits obtained, it indicates the intensity in that index or sub-criteria, and in the rest of them, according to The negativity of the average difference and the numbers of the upper and lower limits obtained indicates weakness in that index or subcriterion.
Conclusion: According to the assumption of the research that the Bashgah Naft neighborhood is moderately compatible with the overlapped indicators of the urban environment with an emphasis on the smart growth approach; After conducting the desired test and analyzes, it can be concluded that the level of compatibility of  Bashgah Naft neighborhood with the overlapped indicators is not up to the average level.

کلیدواژه‌ها [English]

  • urban environment
  • smart urban growth
  • Bashgah Naft neighborhood
Azizi, M., Esmailpour, H. and Mazloumian, S., 2020, The need to pay attention to the sustainability indicators of the urban environment. In Proceedings 5th International Conference on Environmental Engineering and Natural Resources, Tehran, Iran.
Badam Firouz, J., Rahmati, A., Daneshpajoh, N., Mosazadeh, R. and Mirzaei, R., 2020. Investigating the effect of existing and under-construction industries in Arak city on the air quality of the city using the ADMS model. Environmental Science Quarterly. 20(1), 40-21. (In Persian with English abstract). doi: 10/52547/envs.2021/1022.
Badr, S., 2020. Compilation of the municipal development document of the 21th district of Tehran city (investigating the priority of development of industry, residence or neighborhood), Tehran City Study and Planning Center, Vice-Chancellor of Study and Planning of Social and Economic Affairs.
Bahadori Amjaz, F.L., Anabestani, A.A. and Tavakolinia, J., 2023. The roles of the main components of the formation of smart growth approach in the sustainable development of rural settlements: A case study of Jiroft County. Spatial Planning. 12(2), 91-118. (In Persian with English abstract). doi: 10/22108/sppl.2022/.132321./1639.
Chen, G., Wu, J.X. and Wang, N., 2017. Comprehensive modelling and planning of urban smart growth. Advances in Intelligent Systems Research (AISR). 141, 392-402.
Datta, M., Staszewski, O., Raschi, E., Frosch, M., Hagemeyer, N., Tay, T.L. and Prinz, M., 2018. Histone deacetylases 1 and 2 regulate microglia function during development, homeostasis, and neurodegeneration in a context-dependent manner. Immunity. 48(3), 514-529.
Ghosh Subrata, N., Chatterjee, Das. and Santanu, D., 2021. Urban ecological security assessment and forecasting using integrated DEMATEL-ANP and CA-Markov models: A case study on Kolkata Metropolitan Area, India. Sustainable Cities and Society. 68. https://doi.org/10.1016/j.scs.2021.102773.
Jomehpour, M., 2020. Enviromental Planning for Urban and Regional Sustainability (Principles, Methods and Indicators of Land sustainability). 5th edition, Samt Publications, Tehran, Iran.
Karbasi, A,R., Monavari, S,M. and Azarkamand, S., 2019. Urban Environmental Management Strategics, second edition, Talab Publications, Tehran, Iran.
Kiss, A., Sand, P. and Long, W., 2020, Environmental Law, translated by (Habibi, M,H.), 6th edition, Tehran University Press, Tehran, Iran.
Li, L. and Ren, X., 2019. A novel evaluation model for urban smart growth based on principal component regression and radial basis function neural network, Sustainability. 11, 6125. doi:10.3390/su11216125.
Litman, T., 2019., Understanding Smart Growth Savings, Evaluating Economic Savings and Benefits of Compact Development, and How They Are Misrepresented By Critics, Victoria Transport Policy Institute.
Momeni Esfahani, S. and Malek Hosseini, A., 2022. Analysis and evaluation of the impact of smart growth indicators on the urban development of Arak. New Perspectives in Human Geography Quarterly, 12, 3. https://civilica.com/doc/1195101(In Persian with English abstract).
Maqsoodi, E. and Kamyabi, S., 2021. A study on the implementation of green city indicators, compatible with environmental standards (case study: Semnan city), In Proceedings 4th International Conference on Modern Studies of Civil Engineering, Architecture, Urban Planning and Environment in the Century 21, Tehran, Iran.
Marsoosi, N. and Bahrami, R., 2020. Sustainable Urban Development, 4th edition, Payam Noor University Press, Tehran, Iran.
Miller, N.A. and Miller, J., 2017. Defining Mixed-use Development, University of Minnesota. 165 P.
Piorr, A., Ravetz, J. and Tosics, I., 2019. Pere-urbanization in Europe: Towards a European policy to sustain urban-rural future; A synthesis report of the Plurel project, Plurel Consortium, Copenhagen, Denmark.
Razavian, M,T. and Kozegar Kaleji, L,A., 2020. Urban Land Use Planning, Academic Jihad of Shahid Beheshti Medical Sciences Unit, Tehran, Iran.
Safari Ahmadvand, M., 2023. The role of smart growth in preventing uncontrolled urban development (Khorramabad city case study). Scientific Journal of New Research Approaches in Management and Accounting. 6(23), 215-233. (In Persian with English abstract).
Sajadian, M., Firouzi, M,A. and Pourahmad, A., 2023. Zoning of Ahvaz metropolis from the point of view of smart growth by using the combination of gray relational analysis (GRA) model and GIS. Physical Development Planning Quarterly. 9(3), 79-96. (In Persian with English abstract).
Tehran Statistical Yearbook, 2021. Information and Communication Technology Organization of Tehran Municipality, Tehran, Iran.
Tsimpo, C. and Wodon, Q., 2019. Residential piped water in Uganda. World Bank Publications.
UNEP, 2018. The weight of cities-resource requirements of future urbanization, Paris: International Resource Panel Secretariat. www. Resourcepanel.org, Received: 2021.