تحلیل سری زمانی سنجه‌های جذب هواویز سنجنده‌های SCIAMACHY و GOME-2 در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

چکیده

سابقه و هدف:
در سه دهه گذشته گرد و خاک به‌عنوان یک پدیده جهانی سبب نگرانی جوامع جهانی شده است. ایران به ­دلیل قرارگیری در منطقه خشک به‌شدت تحت تأثیر این پدیده است. این پدیده به ­طور معمول با حمل توده‌ی عظیمی از ذرات معلق همراه است که در عصر جدید با تصاویر ماهواره‌ای به‌طور واضح قابل‌ردیابی و تشخیص هستند. هدف مطالعه حاضر بررسی تغییرات سری زمانی سنجه هواویز جذب با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای در مقیاس ملی است.
مواد و روش­ ها:
بمنظور مطالعه روند تغییرات پدیده گرد و خاک در ایران از داده‌های ماهانه ماهواره‌ای سنجه جذب هواویز1 (AAI) سنجنده2SCIAMACHY  در سال‌های 2002 - 2012 و 3 GOME-2در سال‌های 2007 - 2017 با استفاده از آزمون ناپارامتریک من - کندال پرداخته شد. نرخ تغییرات مربوط به بخش‌های مختلف با استفاده از شیب تایل – سن4 برآورد شد.
نتایج و بحث:
نتایج حاصله از داده‌های SCIAMACHY بر مبنای آماره Z، روند صعودی در مناطق غرب، جنوب غرب، مرکز و شمال شرق ایران را در یک دوره 10 ساله نشان می‌دهد. نتایج تحلیل سنجه جذب هواویز سنجنده GOME-2 روند صعودی را در محدوده‌­ای از استان مرکزی، اصفهان، همدان، دریاچه ارومیه، فارس و استان‌های چهارمحال و بختیاری و کهکیلویه و بویراحمد به‌طور کامل و قسمت کوچکی از استان گلستان و سمنان را فاقد روند خاص نشان می ­دهد. بر اساس آماره p، روند تغییرات در بیشتر مناطق ایران معنی‌دار است. بر مبنای نتایج شیب تایل - سن مناطق غرب، جنوب و مرکز ایران بیشترین تغییرات را در غلظت هواویز جو نشان می‌دهد. انطباق بالای بین نتایج حاضر و گزارش‌های ایستگاه هواشناسی قابلیت بالای داده‌های ماهواره­ای مورداستفاده در این تحقیق را جهت شناسایی مناطق درگیر با پدیده گرد و خاک در مقیاس ملی نشان می­ دهد.
نتیجه‌گیری:
هر چند پدیده گردوغبار یک پدیده غیر قابل کنترل است ولی می­ توان با شناساندن محدوده آن در قالب الگوی گردشی و بررسی ویژگی ­های آماری در بازه ­های زمانی مختلف به برنامه­ ریزان فرصت لازم برای مقابله و سازگاری با آن داد بر این اساس پیشنهاد می­ گردد از این فناوری در مدیریت کلان منابع طبیعی کشور استفاده گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Time series analysis of SCIAMACHY and GOME-2 absorbing aerosol index in Iran

نویسندگان [English]

  • Faezeh Alizadeh 1
  • Samereh Falahatkar 1
  • Afsaneh Afzali 2
1 Department of Environmental Science, Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
2 Department of Environment, Faculty of Natural Resources and Earth Sciences, University of Kashan, Kashan, Iran
چکیده [English]

Introduction:
In the past three decades, dust has become a global concern for global societies. Due to Iran’s location in an arid region, it is severely influenced by this phenomenon. This phenomenon usually carries a huge mass of particle matters that can be clearly detected by satellite images. The purpose of the present study was to investigate the time series changes of absorbing aerosol index using satellite images at a national scale.
Material and methods:
In order to study the trend of monthly changes in dust phenomena in Iran, the data of Absorbing Aerosol Index (AAI) of SCIAMACHY sensor, which was taken during 2002-2012, and GOME-2 during 2007-2017 were evaluated using non-parametric Man-Kendall test. The variation rates for different sectors were estimated using Theil-Sen slope.
Results and discussion:
The results showed an increasing trend in the western, southwest, center, and northeastern regions of Iran during 10 years based on Z statistics SCIAMCHY. The results also showed an increasing trend of GOME-2 Aerosol Absorbing Index in some parts of Markazi, Isfahan, Hamedan, and Fars provinces, and Lake Urmia and completely in Chaharmahal & Bakhtiari, and Kohgilouyeh & Boyerahmad provinces. Also, Golestan and Semnan provinces didn’t show any specific trends. According to P statistic, the trend of change in most regions of Iran was significant. Based on the results of Theil-Sen slope, the western, southern and central regions of Iran showed the most changes in atmospheric aerosol concentration.
Conclusion:
The high compatibility between the present results and the reports of meteorological stations showed the high capability of satellite data, which we used in this study, in order to identify the areas that encountered to dust phenomenon at a national scale. Accordingly, it is recommended that this technology be used for the macro-management of the natural resources in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Absorbing aerosol index
  • Mann-Kendall test
  • Dust

مراجع

  1. Alai Taleghani, M., 2009. Geomorphology of Iran. Ghomes. Tehran.
  2. Azizi, G., Miri, M. and Nabavi, O., 2012. Detection of dust phenomena in the southwest of Iran. Geographic Studies Arid Regions. 7, 63-81.
  3. Brown, O. and Crawford, A., 2009. Rising temperatures, Rising tensions. Climate change and the risk of violent conflict in the Middle East. Environment. 52, 4-5.
  4. De Graaf, M., Stammes, P. and Aben, E.A.A., 2007. Analysis of reflectance spectra of UV‐absorbing aerosol scenes measured by SCIAMACHY. Journal of Geophysical Research: Atmospheres. 112(D2), 1-16.
  5. Farajzadeh Asl, M. and Alizadeh, K.H., 2011. Analysis of temporal and spatial dust storm in Iran. Quarterly Spatial Planning (Modares Human Sciences). 15(1), 65-84.
  6. Fayazi, M., 2014. Study evaluation of dust detection algorithms on Modis Satellite images case study of southwest of Iran. Msc. Thesis. University of Tabriz, Tabriz, Iran.
  7. Heidary, P., 2015. Development of a model for extracting the optical depth of particles with high spatial resolution. Msc. Thesis. Sharif University of Technology, Tehran, Iran.
  8. Herman, J.R., Bhartia, P.K., Torres, O., Hsu, C., Seftor, C. and Celarier, E., 1997. Global distribution of UV‐absorbing aerosols from Nimbus 7/TOMS data. Journal of Geophysical Research: Atmospheres. 102(D14), 16911-16922.
  9. Hrdličkova, Z., Michalek, J., Kolař, M. and Veselý, V., 2008. Identification of factors affecting air pollution by dust aerosol PM10 in Brno City, Czech Republic. Atmospheric Environment. 42(37), 8661-8673.
  10. McCarthy, J.J., Canziani, O.F., Leary, N.A., Dokken, D.J. and White, K.S., 2001. Climate change 2001: impacts, adaptation, and vulnerability: contribution of Working Group II to the third assessment report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (Vol. 2). Cambridge University Press. UK.
  11. Ju, J. and Roy, D.P., 2008. The availability of cloud-free Landsat ETM+ data over the conterminous United States and globally. Remote Sensing of Environment. 112(3), 1196-1211.
  12. Kahn, R.A., Gaitley, B.J., Martonchik, J.V., Diner, D.J., Crean, K.A. and Holben, B., 2005. Multiangle Imaging Spectroradiometer (MISR) global aerosol optical depth validation based on 2 years of coincident Aerosol Robotic Network (AERONET) observations. Journal of Geophysical Research: Atmospheres. 110(D10), 1-16.
  13. Kendall, M.G., 1975. Rank Correlation Methods. Griffin, London.
  14. Khoshkish, A., Alijani, B. and Hejazi Zadeh, Z., 2011. Synoptic analysis of dusting systems in Lorestan Province. Scientific Journals Management System. 18(21), 91-101.
  15. Khosravi, M., 2009. The environmental impact of Hirmand River and system 120 day winds interactions. Geographic Research. 99, 49-19.
  16. Lashkari, H. and Keykhosravi, G.H., 2005. Statistical synoptic analysis of dust storm in Khorasan Razavi Province (1993-2005). Physical Geography Research Quarterly. 40(65), 33-17.
  17. Liu, Z., Vaughan, M., Winker, D., Kittaka, C., Getzewich, B., Kuehn, R., Omar, A., Powell, K., Trepte, C. and Hostetler, C., 2009. The CALIPSO lidar cloud and aerosol discrimination: Version 2 algorithm and initial assessment of performance. Journal of Atmospheric and Oceanic Technology. 26(7), 1198-1213.
  18. Mann, H.B., 1945. Non-parametric tests against trend. Econometrica. 13, 245–259.
  19. Masoodian, A., 2003. Climate regions of Iran. Geography and Development Iranian Journal. 1(2), 171-184. (In Persian).
  20. Mohammadi, M., 2011. Trend Analysis of annual rainfall over Iran. Geography and Environmental Planning. 22(3), 95-106.
  21. Nowruz Bagheri, J., 2013. Saba Sand dunes, New Esfahan Risk. 16th National Conference on Environmental Health.1th-3th Octobr, Tabtiz University of Medical Sciences, Iran.
  22. Omidvar, K., 2012. Synoptic survey analysis of sand storm in Yazd-Ardakan Plain. World Applied Sciences Journal. 21(2), 43-58.
  23. Pourali, M. and Taghizadeh, A., 2011. Study of causes and source of dust in Khuzestan province. Growth of Geographic Education. 94, 8-13. (In Persian with English abstract).
  24. Rafiei Majoomerd, Z., Yazdani, M. and Rahimi, M., 2016. Trend analysis of number of dusty days in Iran. Journal of Arid Regions Geographic Studies. 6(2), 11-23.
  25. Ranjbar Saadatabadi, A. and Azizi, G.H., 2012. Studying of meteorological patterns, identifying of dust sources and motion track of particles for dust storm, July 2009. Physical Geography Research Quarterly. 44(3), 73-92.
  26. Rashki, A., Kaskaoutis, D.G., Goudie, A.S. and Kahn, R.A., 2013. Dryness of ephemeral lakes and consequences for dust activity: the case of the Hamoun drainage basin, southeastern Iran. Science of the Total Environment. 463, 552-564.
  27. Rashnov, A.R., 2010. The phenomenon of dust in Khuzestan Province. Journal of Precipitation Ahvaz. Special issue, 23-16.
  28. Rasouli, A.A., Sari Sarraf, B. and Mohammadi, G.H., 2010. Trend analysis the number of dusty days in the past 55 years in the west of Iran, using non-parametric statistics. Journal of Physical Geography. 3(9), 15-28. (In Persian).
  29. Remer, L.A., Kaufman, Y.J., Tanre, D., Mattoo, S., Chu, D.A., Martins, J.V., Li, R.R., Ichoku, C., Levy, R.C., Kleidman, R.G. and Eck, T.F., 2005. The MODIS aerosol algorithm, products, and validation. Journal of the Atmospheric Sciences. 62(4), 947-973.
  30. Rezaei Banafsheh, M., Sharifi, L. and Pirkhazranian, L., 2012. Estimated dust using satellite images (case study: Kurdistan Province). Natural Geography. 5(18), 13-22. (In Persian with English abstract).
  31. Rezazadeh, M., Irannejad, P. and Shao, Y., 2013. Climatology of the Middle East dust events. Aeolian Research. 10, 103-109.
  32. Shariepour, Z. and Aliakbari Bidokhti, A., 2013. Study of spatial and temporal variations of aerosol index over the Middle East during 2009. Third International Conference on Environmental Planning Management (ICEPM), 26th November, University Tehran, Iran.
  33. Tahmasbi Byrgany, A.S., Abdinejad, Gh. and Nooshafarin, B., 2009. To study wind erosion and dust storms in Khuzestan and strategies to deal with it grassland and forest. Quarterly. 81, 21-25.
  34. Tilstra, L.G., Tuinder, O.N. and Stammes, P., 2010. GOME-2 Absorbing Aerosol Index: statistical analysis, comparison to GOME-1 and impact of instrument degradation. In Proceedings of the 2010 EUMETSAT Meteorological Satellite Conference, 20th-24th September, Cordoba, Spain. p. 57.
  35. Washington, R., Todd, M., Middleton, N.J. and Goudie, A.S., 2003. Dust‐storm source areas determined by the total ozone monitoring spectrometer and surface observations. Annals of the Association of American Geographers. 93(2), 297-313.
  36. Yu, H., Zhang, Y., Chin, M., Liu, Z., Omar, A., Remer, L.A., Yang, Y., Yuan, T. and Zhang, J., 2012. An integrated analysis of aerosol above clouds from A-Train multi-sensor measurements. Remote Sensing of Environment. 121, 125-131.
  37. Zolfaghari, H., Masoumpour Samakosh, J., Shaygan Mehr, S.H. and Ahmadi, M., 2011. A synoptic investigation of dust storms in western regions of Iran during 2005- 2010 (A case study of widespread wave in July 2009). Geography and Environmental Planning Journal. 43, 17-34.
فصلنامه علوم محیطی
دوره 18، شماره 1
فروردین 1399
صفحه 57-70

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار