1
دانشجوی دکترای آموزش و ترویج کشاورزی، دانشگاه شیراز
2
دکترای آموزش و ترویج کشاورزی، دانشیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
چکیده
برای تحقق توسعه واقعی ، باید بخش های اجتماعی ، فرهنگی و سیاسی یک کشور به موازات یکدیگر توسعه پیدا کنند. زیرا فرآیند توسعه از طریق اجرای برنامه ها و پروژه های در بخش های فوق امکان پذیز است. این فرآیند را می توان یک فرآیند ارتباطی دانست. زیرا طی آن عاملان توسعه بخش های مذکور، با استفاده از روش های ارتباطی و اطلاع رسانی، برنامه های مورد نظر خود را به مخاطبان خویش منتقل می کنند. علاوه بر ماهیت ارتباطی، در اجرای برنامه های توسعه، توجه به پایداری محیط زیست نیز ضروری است. لذا مطالعه حاضر با کمک روش پژوهش تحلیلی و مرور داده های ثانویه به تبیین ضرورت تحول الگوهای ارتباطی برای تحقق پایداری زیست محیطی مناطق روستایی و معرفی الگوی ارتباطی گزیداری برای این منظور پرداخته است. چنانچه یک الگوی ارتباطی را متشکل از فرستنده پیام رسانه های ارتباطی، گیرنده و نظام باز خورد بدانیم، برای تحقق پایداری زیست محیطی مناطق روستایی تحول در اجزای الگوهای ارتباطی برای این منظور ضروری است.برای مثال در زمینه سازمان ها تمرکز زدایی، رواج خصوصی سازی،گسترش سازمان های غیر دولتی و دخالت دادن نخاطبان اولویت بخشی به زنان، جوانان و فقرای روستایی اهمیت بسیاری دارد. استفاده از روش های دو سویه، رسانه های ارتباطی بومی و رسانه های ارتباطی نوین لازم می باشد. در زمینه تحول در روش های بازخورد و ارزشیابی نیز استفاده از روش های مشارکتی و توانمند سازی توصیه می شود. بالاخره در زمینه محتوای پیام های توسعه نیز توجه به حفظ سلامت محیط از طرقی نظیر تنوع زیستی؛حداقل استفاده از منابع انرژی تجدید ناپذیر ؛ جلوگیری از فرسایش؛ به حداقل رساندن آلودگی هوا، آب و بافت خاک؛ و کاهش مصرف مواد شیمیایی سموم و کودهای، بسیار ضروری می باشد. ضمنا با توجه به دیدگاه تمام گرایانه، نمی توان محیط زیست را جدا از نظام اجتماعی در نظر گرفت و برای حفظ پایداری زیست محیطی، ضروری است تا عناصر اجتماعی نظیرکاهش نرخ مهاجرت از روستاها،بهبود درآمد افراد،فراهم آوری فرصت های اشتغال،تامین مسکن،فراهم آوری امکانات آموزشی و زیر ساخت های ارتباطی،کاهش فاصله اجتماعی و حفظ انگاره های بومی- فرهنگی نیز ساخت های ارتباطی،کاهش فاصله اجتماعی و حفظ انگاره های بومی- فرهنگی نیز باید مورد توجه قرار گیرند. مقاله حاضر با بررسی و تحلیل موارد فوق به معرفی الگوی ارتباطی گزیداری برای تحقیق پایداری زیست محیطی مناطق روستایی می پردازد.
)