دانشکده علوم زمین، گروه سنجش از دور و GIS ، دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
مدل های توزیعی هیدرولوژیکی برآورد رواناب و رسوب جهت شبیه سازی فرآیندهای بارش – رواناب – رسوب در سطح حوضه های آبخیز نیاز به نقشه های رقومی ارتفاع و مشتقات آن حوضه دارند. به عنوان مثال صحت اجرای مدل های فرسایش که بر اساس روش RUSLE در یک محیط توزیعی عمل می نمایند، به شدت تابع کیفیت نقشه های رقومی ارتفاع حوضه می باشد. مدل ارتفاعی رقومی (DEM) ، شیب ، جهت جریان و جریان تجمعی از جمله مشتقات توپوگرافی محسوب می گردند که برخی از آنها توسط سیستم های اطلاعات جغرافیایی استاندارد قابل استخراج می باشند. بسته به نوع روش درون یابی (Interpolation) و اندازه سلول شبکه (DEM) ، خطاهایی مانند گودال های رقومی و مناطق مسطح در (DEM) ایجاد می گردد . این خطاها غالبا موجب بروز اختلال در شبیه سازی رواناب و رسوب حوضه ها توسط مدل های هیدرولوژیکی و فرسایشی می شوند. به منظور بررسی روش های مختلف حذف خطاهای (DEM) سه الگوریتم در این مقاله مورد مقایسه قرار گرفتند. این سه الگو شامل E8 ، DE و ترکیب D8 و DE می باشند. شاخص های مقایسه ای عبارتند از : پروفیل طولی رودخانه اصلی ، جریان تجمعی حوضه ، شیب حوضه و مقایسه (DEM) های ساخته شده . نتایج تحقیق نشان می دهد که الگوریتمی که در آن ابتدا عملیات (Drainage Enforcement)DE و سپس حذف گودال ها به شیوه مرسوم در برخی از نرم افزارهایGIS اجرا می گردد، مناسب ترین روش می باشد . در این الگوریتم تطابق شبکه زهکشی با نقشه های کاغذی و نیز رفع گودال های رقومی ، بنحوی که جهات زهکشی در (DEM) به نحو صحیح به سمت شبکه آبراهه ها باشد ، از مزایای عمده این تحقیق می باشد .
)