آنالیز رشد ارقام جدید پنبه (Gossypium hirsutum L.) تحت تاثیر تاریخ کاشت دیرهنگام و کود نیتروژن در استان گلستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه کشاورزی اکولوژیک، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

2 بخش تحقیقات پنبه، مؤسسه تحقیقات پنبه کشور، گرگان

چکیده

سابقه و هدف: پنبه به عنوان یکی از محصولات زراعی و لیفی مهم، در ایران از جایگاه ویژه ای برخوردار است و ضرورت دستیابی به
خودکفایی در امر تولید الیاف بر لزوم افزایش تولید آن می افزاید. سطح زیرکشت پنبه کشور حدود 140 هزار هکتار برآورد شده که 30 / 95 درصد آن آبی بوده و سهم سطح کشت دیم پنبه 70 / 4 درصد می باشد و فقط در استان های خراسان، گلستان و مازندران دیم کاری پنبه وجود دارد. عوامل بسیاری در تولید عملکرد مطلوب پنبه نقش دارند که در این میان تاریخ کاشت و عناصر غذایی مورد نیاز گیاه و اثر متقابل آنها بر یکدیگر تاثیر به سزایی بر عملکرد و شاخص های فیزیولوژیک پنبه دارند.
مواد و روش ها: آزمایشی مزرعه ای در سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات پنبه کشور واقع در هاشم آباد گرگان در استان
گلستان، به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل دو سطح تاریخ کاشت به عنوان فاکتور اصلی و ترکیب فاکتوریل رقم (لطیف و گلستان) و کود نیتروژنی (سه سطح: مطلوب، یک سوم حد مطلوب و بدون کود) بودند. تاریخ کاشت اول در صفات مورد بررسی ) TDM ، LAI ، CGR و RGR ( نسبت به تاریخ کاشت دوم برتری داشت. در بین ارقام، رقم گلستان در سطح کودی صفر و 160 کیلوگرم در هکتار پاسخ بهتری از رقم لطیف نشان داد.
نتایج و بحث: روند تغییرات TDM و LAI ارقام پنبه در طول فصل رشد دارای سه مرحله بود. مرحله اول، فاز نمائی که در آن سرعت
تغییرات TDM به ترتیب تا 55 و 61 روز پس از کاشت و سرعت تغییرات LAI به ترتیب 55 و 43 روز پس از کاشت در تاریخ کاشت اول و
دوم ادامه داشت. تغییرات تجمع TDM به ترتیب تا 109 و 96 روز، LAI به ترتیب حدود 88 و 96 روز، RGR به ترتیب 55 و 61 روز و CGR
88 و 96 روز پس از کاشت در تاریخ کاشت اول و دوم به طور خطی افزایش یافت. بیشینه RGR و CGR نیز در سطح کودی صفر و 160کیلوگرم در هکتار در رقم گلستان در تاریخ کاشت اول مشاهده شد.
نتیجه گیری: به طورکلی تاریخ کاشت اول (8 تیرماه) در صفات مورد بررسی (تجمع ماده خشک، شاخص سطح برگ، سرعت رشد رویشی
و سرعت رشد نسبی) نسبت به تاریخ کاشت دوم ( 21 تیرماه) برتری داشت و در بین ارقام نیز رقم گلستان در سطح کودی صفر و 160
کیلوگرم در هکتار پاسخ بهتری از رقم لطیف نشان داد. بیشینه سرعت رشد نسبی در سطح کودی صفر و 160 کیلوگرم در هکتار در رقم
گلستان در تاریخ کاشت اول ( 17 / 0 )مشاهده شد. به طور کلی ارقام مورد بررسی در شاخص سطح برگ از روند یکسانی در طول فصل رشد تبعیت می کنند ولی به دلیل تفاوت مصرف سطوح کودی و تاریخ کاشت بین ارقام از نظر میزان و زمان رسیدن به حداکثر شاخص سطح برگ اختلاف معنی داری وجود داشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Growth Analysis of New Cotton (Gossypium hirsutum L.) Cultivars Affected by Planting Data and Nitrogen Fertilizer in Golestan

نویسندگان [English]

  • leila saberpour 1
  • Saeid Soufizadeh 1
  • Abdolmajid Mahdavi Damghani 1
  • Jafar Kambouzia 1
  • Ghorban Ghorbani Nasrabad 2
1 PHD student
2 Assistant Professor in the Cotton Research Institute of Iran, Gorgan, Iran
چکیده [English]

Introduction: Cotton is one of the most important fiber plants in Iran which needs more production for national fiber sufficiency goal. Its cropping area in Iran is now about 140,000 ha in which 95.3% is irrigated; rainfed cotton is growing only in Khorasan, Golestan and Mazandaran. Planting date and nutrition management and their interactions are amongst the most important determinants of crop yield.
Material and methods: Field experiment in 2016 in the fields of Cotton Research Center of Golestan province in Hashem Abad split plot factorial in a randomized complete block design was conducted. Treatments include the planting date as the main factor, cultivar (Latif and Golestan) and nitrogen (three levels: desirable, a third desirable and without fertilizer) as sub plots. The first planting date in the traits (TDM, LAI, CGR and RGR) was superior to the second planting date. Among the cultivars, Golestan cultivar showed a better response to Latif cultivar at zero fertilizer level and 160 kg ha-1 nitrogen fertilizer.
Results and discussion: TDM variation and LAI of cotton cultivars during the growing season were three stages. The first stage, the phase of presentation, in which the TDM variations continued up to 55 and 61 days after planting and the rate of changes in the LAI, respectively, was 55 and 43 days after planting in the first and second planting dates. TDM accumulation changes up to 109 and 96 days, the LAI was about 88 and 96 days, the RGR was 55 and 61 days, and the CGR was 88 and 96 days after planting in the first and second plantings increased linearly. Maximum RGR and CGR were observed at cultivar Golestan cultivar at zero and 160 kg ha-1 in first planting date.
Conclusion: In general, first planting date (29 June) in comparison with the second planting date (12 July) caused higher DM production, LAI, RGR and vegetative growth and Golestan cultivar had better performance than Latif cultivar at 0 and 160 khNha-1. The maximum RGR at these two-fertilizer level in Golestan cultivar was recorded at the first planting date which caused a significant difference for the time reaching maximum LAI.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cotton
  • crop growth rate
  • leaf area index
  • nitrogen
  • planting data
  • relative growth rate
Adamsen, F.J., 2005. Planting date effect on flowering seed yield and oil content. Agronomy Journal. 3, 132-145.
Ardekani, S., Heydari, A., Khorasani, N., Arjmandi, M. and Ehteshami, R., 2009. Preparation of new biofungicides using antagonistic bacteria and mineral compounds for controlling cotton seedling damping off disease. Journal of Plant Protection Research. 49, 49-55.
Assefa, Y., 2014. Corn and grain sorghum morphology, physiology and phenology. (Sorghum bicolor L. Moench) under drought stress. Australian of Crop Science. 4(3), 185- 189.
Attarbashi, M.R., Galeshi, S., Soltani, A. and Zeinali, A., 2005. Relationship phenology and physiology with wheat seed yield in dry land condition. Journal of Agron Science. 33, 21-28. (In Persian with English abstract).
Bavec, M., Vukovic, S., Gorbelnik, Mlakar, C., Rozman, C. and Bavec, F., 2008. Leaf area index in winter wheat: response on seed rate and nitrogen application by different varieties. Journal of Central Europian Agriculture. 8, 377-342.
Beheshti, A.R. and Baroyi, Z., 2010. Yield associations with morpho- physiological traits on drought stress in grain sorghum genotypes. Iran.
Field Crop Research. 8(3), 559- 568.
Boquet, A., 2009. Cotton planting date, yield, seedling surviving and plant growth. Agronomy Journal. 101, 1123-1130.
Chen, W.P., Hou, Z.N., Wu, L.S., Liang, Y.C. and Wei, C.Z., 2010. Effect of salinity and nitrogen on cotton growth in arid environment. Plant Soil. 326, 61-73.
Coque, M. and Gallais, A., 2007. Genetic variation among European maize varieties for nitrogen use efficiency under low and high nitrogen fertilization. Maydica. 52, 383-397.
Dai, J.L. and H.Z., 2016. Farming and cultivation technologies of cotton in China. In: Abdurakhmonov, I.Y. (Ed.), Cotton Research. Intec. pp. 77-97.
Dai, J.L., Luo, Z., Li, W.J., Tang, W., Zhang, D.M., Lu, H.Q., Li, Z.H., Xin, C.S., Kong, X.Q., Eneji, A.E. and Dong, H.Z., 2014. A simplified pruning method for profitable cotton production in the Yellow River Valley of China. Field Crops Research. 164, 22-29.
Desalegn, Z., Ratanadilok, N. and Kaveeta, R., 2009. Correlation and heritability for yield and fiber quality parameters of Ethiopian cotton. Kasetsart J. Nat. Science. 433(1), 1- 11.
Dong, H.Z., Li, W.J., Enji, A.E. and Zhang, D.M., 2012. Nitrogen rate and plant density effects on yield and late-season leaf senescence of cotton raised on a saline field. Field Crops Research. 126, 137-144.
Feng, L., Dai, J.L., Tian, L.W., Zhang, H.J., Li, W.J. and Dong, H.Z., 2017. Review of the technology for high yielding and efficient cotton cultivation in the northwest inland cotton-growing region of China. Field Crops Research. 208, 18-26.
Geng, J.B., Ma, Q., Chen, J.Q., Zhang, M., Li, C.L., Yang, Y.C., Yang, X.Y., Zhang, W.T. and Liu, Z.G., 2016. Effects of polymer coated urea and sulfur fertilization on yield, nitrogen use efficiency and leaf senescence of cotton. Field Crop Research. 187, 87-95.
Latifi, N. 2000. Soybean Production. JDM Press, Mashhad, Iran.
Lebaschy, M.H., Rice, C.W. and Benjamin, J.G., 2006. Estimate soil mineralizable nitrogen under different management practices. Soil Science. Society American Journal. 70, 1522-1531.
Maiti, R.K., Sarkar, N.C. and Singh, V.P., 2006. Principles of post-harvest seed physiology and technology. Fiber Crops. 378-394.
Ouzuni Douji, A.A., Esfahani, M., Samizadeh Lahiji, H.A. and Rabiei, M., 2008. Effect of planting pattern and plant density on growth indices and radiation use efficiency of petalled flowers and petalled flower rapeseed (Brassica Bapus L.) cultivars. Iranian Journal of Crop Science. 9, 400-328. (In Persian with English abstract).
Poter, P.M., Sullivan, M.J. and Harvey, L.H., 2000. Cotton cultivar response to planting data on the southeastern coastal plain. Journal of Production Agriculture. 9, 223-227.
Sadeghi, H., Baghestani, M.A., Akbari, G.A. and Hejazi, A., 2006. Evalution soybean and some weed species growth trails in comparison condition. Journal of Pests and Plant path. 71, 87-106. (In Persian with English abstract).
Uribelarrea, M., Moose, S.P. and Below, F.E., 2007. Divergent selection for grain protein affect nitrogen use in maize hybrids. Field Crops Research. 100, 82-90.