در این پژوهش 18 نمونه گرد و غبار خیابانی در اطراف 9 میدان اصلی شهر تهران، در ساعات پر ترافیک فصل تابستان 91 و در شرایط آب و هوایی خشک جمعآوری و جهت شناسایی عناصر سرب (Pb)، روی (Zn)، مس (Cu)، ارسنیک (As)، آهن (Fe)، نیکل (Ni) ،کروم (Cr)، کادمیوم (Cd)، منگنز (Mn) و بیسموت (Bi) با دستگاه پلاسمای جفت القایی (ICP-OES) تجزیه شدند. سپس عامل تجمع و شاخص ژئوشیمیایی مولر (شاخص زمین انباشت) برای آنها محاسبه گردید. نتایج نشان داد که عناصر سرب (Pb)، روی (Zn)، مس(Cu)، ارسنیک (As) و بیسموت (Bi) نسبت به پوسته زمین افزایش غلظت یافتهاند. نتایج حاصل از عامل تجمع نشان میدهد که عنصر بیسموت در تمامی میدانها در محدوده تجمع به شدت بالا، روی در میدان راه آهن با تجمع بسیار شدید و در مابقی میادین تقریباٌ در محدوده نسبتا شدید قرار دارد. مس در میدانهای صادقیه و پونک در محدوده تجمع شدید و سرب در میدان پونک باتجمع به شدت بالا و در مابقی میدانها در محدوده تجمع شدید قرار دارد و نهایتا آرسنیک در میدانهای ولیعصر، آذری و راه آهن تجمع شدید دارد. شاخص ژئوشیمیایی مولر بیانگر افزایش غلظت سرب، روی و مس در تمامی میادین میباشد. نتایج نشان میدهد که آلودگی گرد و غبار خیابانی به فلزات سنگین وضعیت زیستمحیطی شهر تهران را به طور قابل ملاحظهای مورد تهدید قرار میدهد و منابع اصلی انتشار آنها ترافیک وسایل نقلیه (احتراق سوخت های فسیلی و خوردگی قطعات مورد استفاده در خودروها)، آسفالت کف خیابانها و پروژه های عمرانی در سطح شهر تهران میباشد.
Pawan R S, Karmacharya N, Bir Singh K, Ramesh K S. Determination of heavy metals in street dust from different types of land use of Kathmandu Valley, Nepal. Research Journal of Chemical Sciences, 2014; 4 (7): 82-92.
Manasreh WA. Assessment of trace metals in street dust of Mutah city, Karak, Jordan. Carpathian Journal of Earth and Environmental Sciences, 2010; 5(1): 5-12.
Salman Zadeh M, Saeedi M, Nabi Bidhendi GH. Heavy metal pollution in street dusts of Tehran and their ecological risk assessment. Journal of Environmental Studies.2012; 38(61): 9-18. [In Persian]
Arslan H. Heavy metals in street dust in Bursa,Turkey.Journal of Trace and Microprobe Techniques, 2001; 19 (3):439â445.
Thorpe A, Harrison R. Sources and properties of non-exhaust particulate matter fromroad traffic. A review. Sci. Total Environ, 2008; 400(1-3):270-282.
Akhter MS. Madany IM.,Heavy metals in street dust and house dust in Bahrain.Water Air and Soil Pollutant, 1993;66(1-2):111-119.
Al-Shayep SM, Seaward M. Heavy metal content of roadside soils along ring road in Riyadh (Saudi Arabia).Asian J Chem., 2001; 13:407-423.
LuX, Wang l, Lei k, Huaing J, Zhai Y. Contamination assessment of copper, Lead, Zinc, Manganese and Nickel in street dust of Baoji, N. W China.J hazardous Materials, 2009; 161:1058-1062
Chirika Shova T, Pawan RS. Assessment of heavy metals in street dust in Kathmandu Metropolitan City and their possible impacts on the environment.Anal Environ Chem., 2011;12(1):32-41.
Yazdi M, Behzad N. Heavy metal contamination and distribution in the parks city of Islam Shahr, SW Tehran. The Open Environmental Pollution & Toxicology Journal, 2009; 1: 49-53.
Watt J, Thornton I, Cotter-Howells J. Physical evidence suggesting the transfer of soil Pb into young children via hand-to-mouth activity. App.Geochem, 1993; (2):269â272.
ElâSayed AE, Girgis BR, Rajab MH, Nassar ES. Trace metal concentrations in street dust samples in Zagazig City, Egypt, and their risk assessment. Proceeding of Fifth Scientific Environmental Conference, Zagzig Uni., 2010; 37â47.
Shinggu DY. Analysis of roadside dust for heavy metal pollutants in Jimeta/Yola Adamawa State, Nigeria.International Research Journal of Pure& Applied Chemistry, 2014; 4(6).
Saeedi M, Hosseinzadeh M, Jamshidi A, Pajooheshfar S. Assessment of heavy metals contamination and leaching characteristics in highway side soils. IranEnviron Monit Assess, 2009; 151:231â241. [In Persian].
Fallah A, Modabberi S, Sayareh A, Tabbakh Shabani AL. Assessment of distribution of heavy metals in the Parks City of Karaj. The 30thSymposium on the Geosciences, 2011 ; [In Persian].
shahbazi A, Sofyanian A, Mir Ghafari N, GholayiEin M R. Assessment of heavy metal contamination in soil by using of Contamination Factor, Geo-accumulation Index and Pollution Load Index (case study: Nahavand City). Environment and Development Journal, 2012; 3(5):31-38. [In Persian]
Yazdi M. The Methods of Geochemical Samples Analysis.Tehran, Iran. Jahad Daneshgahi Publishing 2013; P.182.[In Persian]
Wedepohl KH. The Composition of the Continental Crust. Geochim.Cosmochi.Acta, 1995; 59: 1217-1232.
Bowen HJM. Environmental Geochemistry of the Elements.Academic Press, London Publishing, 1979, p.245.
Wei B. Heavy metal induced ecological risk in the city of Urumqi, NW China.Environmental Monitoring and Assessment, 2010; 160: 33-45.
Taylor SR, McLennan SM. The ContinentalCrust: Its Composition and Evolution. Blackwell Scientific Publications Carlton. 1985; p.312.
Pekey H. Heavy metal pollution assessment in sediments of Izmit Bay, turkey. Environmental monitoring and Assessment, 2006; 123: 219-232.
Karbassi A, Bayati I, NabiBidahandi GH. Investigation on the heavy metal pollution intensity in Shefa-Rud river bed sediment. Journal Of Environmental Studies, 2006; 39: 41-48. [In Persian]
Muller G. Index of Geo-accumulation in sediments of the Rhine River. Geojournal, 1969; 2:108-118.
Yazdi M, Behzad N. Geochemical Contamination in Seyab river, Islam Shahr, Iran, Environmental Sciences Quarterly (ESQ), 2009: 6, 55-65.
Yazdi M, Golzar H. Geochemical Propertiesand Environmental Impacts Of The MAZINO Coal Deposit, CENTRAL IRAN, European Chemical Bulletin, 2012: 1(5), 125-129. [in Persian].
Noorpour AR, Sadri JA. Monitoring and Health Risk Assessment of Heavy Metals in the Ambient Air of Tehran Journal Of Environmental Studies; 2014; 39: 181-192. [In Persian]
Yazdi M. Analytical methods for geochemical samples, Jihad Daneshgahi Press, 2014: 182p. [in Persian]
)