توسعه شهری و آلودگی منابع آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت همدان – بهار)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 معاونت پژوهش و فناوری، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، تهران، ایران

2 پژوهشکده چرخه سوخت هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، سازمان انرژی اتمی، تهران، ایران

3 گروه محیط زیست، دانشکده محیط زیست، البرز، کرج، ایران

چکیده

سابقه و هدف:
با افزایش جمعیت و افزایش روزافزون مصرف آب در بخش‌های شرب، صنعتی و به‌ویژه کشاورزی، فشار زیادی بر ذخایر آب زیرزمینی وارد می‌شود. در کنار این چالش وقوع خشک‌سالی نسبتا طولانی‌مدت در نواحی خشک و نیمه‌خشک روند تغییرات کیفی و کمی آب را به مرز بحران رسانده است. در این تحقیق قصد داریم روند تغییرات کیفی آب زیرزمینی در دشت همدان‌–‌بهار را که به‌عنوان یکی از مراکز بزرگ کشاورزی کشور محسوب می‌شود، بررسی کنیم.
مواد و روش‌ها:
از تعداد 23 حلقه چاه در سطح دشت در شهریور 1394 نمونه‌برداری شد. برای اندازه‌گیری پارامترهای مورد نظر از روش‌های استاندارد استفاده شد. برای برآورد میزان تغییرات تراز آبخوان در سال‌های اخیر از اطلاعات موجود در اداره امور آب شهرستان استفاده و گراف‌های مورد نیاز رسم و ارزیابی شد. تمامی آنیون‌ها و کاتیون‌های موجود در آب به همراه فلوئور، نیترات و نیتریت سنجیده شد.
نتایج و بحث:
نتایج بررسی، کاهش افت تراز آب زیرزمینی با متوسط 1 متر در سال را نشان داد. پارامترهای مورد سنجش از روند تغییرات نامطلوب در کیفیت منابع آب زیرزمینی حکایت داشتند. حداکثر مقدار نیترات و نیتریت اندازه‌گیری‌شده برای منطقه به ترتیب 8/74 و 41/0 میلی‌گرم درلیتر بود. از مجموعه نمونه‌های برداشت‌شده در حدود 27 درصد از نمونه‌ها نزدیک به استاندارد ملی ایران بوده و با میانگین 43 میلی‌گرم درلیتر در مرز هشدار قرار داشتند. این درحالی است که میانگین کل محدوده برای نیترات 2/24 میلی‌گرم در لیتر بود. میزان فلوئور در بیشتر نمونه‌ها از حد استاندارد جهانی کمتر بود. همچنین میزان سولفات در برخی نمونه‌ها که در مسیر جریان فاضلاب شهری بودند بیش از حد استاندارد بود.
نتیجه‌گیری:
با توجه به اینکه میزان املاح در بعضی نمونه‌ها بیش از حد استاندارد بود، تنها راه اصولی و کارآمد برای جلوگیری از تغییرات کمی و کیفی، مدیریت بهینه در مصرف و بهره‌برداری قانونی از آب‌های زیرزمینی و همچنین کنترل فاضلاب شهری است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Urban development and pollution of groundwater resources (Case study: Hamadan–Bahar Plain)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Sadegh Oliaei 1
  • Javad Fasihi Ramandi 2
  • Mohsen Kakaie 2
  • Zoaeddin Almassi 3
1 Assistance of Research and Technology, Ministry of Science, Research and Technology, Tehran, Iran
2 Nuclear Fuel Cycle Research School, Nuclear Science and Technology Research Institute, Tehran, Iran
3 Department of Environment, Faculty of Environment, Alborz, Karaj, Iran
چکیده [English]

Introduction: Population growth and the increase of water demand in different sectors of agriculture, drinking, industry and health, groundwater resources have faced a lot of pressure. This issue along with severe and prolonged droughts has created the conditions for country particularly for arid and hyper arid areas which has encountered the serious challenges in the field of water quantity and quality. In this study, qualitative changes in the trend of drought and water resources in Hamadan - Bahar plain, as one of the most important Agriculture centers in Iran has been considered.Materials and methods: A number of 23 wells were sampled across the plain, on September 2015. To evaluate the strategic parameter in the study, the standard methods were used. All anions and cations in the water with fluoride, nitrate and nitrite were measured.Results and discussion: The results of the reduction of groundwater level decline by an average of 1 meter per year, respectively. The parameters measured from the adverse changes in the quality of underground water sources had indicated. The maximum measured nitrite and nitrate, respectively, 74.8 and 0.41 mg/L for the area. The collection of samples in about 27% of the samples close to the national standard of 43 milligrams per liter, and the average was alert at the border. However, the average total of 24.2 mg/L for nitrates. The amount of fluorine in most cases was lower than the international standard. In some cases the amount of sulfate that flows through the city sewage was being too standard.Conclusion: Considering the results, it can be concluded that the only basic principal method of preventing dangerous consequences of falling water table levels and reducing the quantity and quality of underground water resources is proper and lawful consumption of water to avoid uncontrolled withdrawal of groundwater. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Groundwater quality
  • Hamadan-Bahar Plain
  • Nitrates
  • Nitrites
  • Municipal wastewater
  1. Anonymous, 1995. Standard methods for the examination of water & wastewater. 19th ed.
  2. American Public Health Association, Washington, DC.
  3. Anonymous, 2014. Report on hydroclimatological water balance., Available online at: http://www.hmrw.ir/SC.php?type=static&id=58
  4. Caldwell, P.V., Sun, G., McNulty, S.G., Cohen, E.C. and Myers, M.J.A., 2012. Impacts of impervious cover, water withdrawals, and climate change on river flows in the conterminous U.S. Hydrology and Earth System Sciences. 16, 2839-
  5. Demir, Y., Sahin, S. Guler, M., Cemek, B., Gunal, H. and Arsalan, H., 2009. Spatial of depth and salinity of groundwater under irrigated untifuvents in the Middle Black Sea Region of Turkey. Environ Monit Assess. 158, 279-294.
  6. Dukes, MD. and Evans, RO., 2006. Impact of
  7. agriculture on water quality in the North Carolina
  8. middle coastal plain. Journal of Irrigation and
  9. Drainage Engineering. 132, 250-262.
  10. Houston, CE., 1977. Irrigation development in the
  11. world. Pp 425-432. In: Worthington EB (ed) Arid Land Irrigation in Developing Countries Environmental Problems and Effects. Pergamon Press.
  12. ISIRI, 2009. Chemical Specifications of Drinking Water, ISIRI No. 1053, 5th ed. Insti-tute of Standards and Industrial Research of Iran, Tehran (in Persian).
  13. McDonald, R.I., Green, P., Balk, D., Fekete, B.M., Revenga, C., Todd, M. and Montgomery, M., 2011. Urban Growth, Climate Change, and Freshwater Availability PNAS. 108, 6312- 6317.
  14. MohammadZadeh, H., Kazemi Golian, R. and Alaei, H., 2000. Evaluation of the groundwater hydrochemical Shirvan and its role in the development of Shirvan city. Proceedings of the Third Symposium of Geological Society of Iran. Shiraz
  15. O’Driscoll, M., Clinton, S., Jefferson, A., Manda, A. and McMillan, S., 2010. Urbanization Effects on Watershed Hydrology and In-Stream Processes in the Southern United States. Water. 2, 605-648, doi:10.3390/w2030605.
  16. Oroji, B., 2017a. A review of Groundwater Quality in the Asadabad plain, west Iran. LAP LAMBERT Academic Publishing. 60 p.
  17. Oroji, B., 2017b. Application of Drastic model and GIS for Evaluation of Aquifer Vulnerability: Study case Asadabad, Hamadan (Western Iran). Geosciences Journal.
  18. Oroji, B., Yaghobpor, A.M., Rezaei, M. and Oroji, A., 2010. "The environmental impact of urban development on the quality of groundwater resources (Case plain, Malayer, Hamedan)" twenty-ninth meeting of Earth Sciences 26 and 27 February - Tehran, geological Survey and mineral exploration.
  19. Schmidt, K.D. and Sheman, I., 1987. Effect of
  20. irrigation on groundwater quality in California.
  21. Journal of Irrigation and Drainage Engineering. 113, 16-29.
  22. Solgi, I. and Oroji, B., 2017. A survey of nitrate and nitrite concentrations in groundwater of urban and agricultural areas of the Asadabad plain. Iran Water Resources Research (in Persian) (Article in press).
  23. Standard methods for examination of water and
  24. wastewater 1998. Guideline for drinking water quality, 19th ed USA-WHO, Geneva
  25. Sun, G. and Lockaby, B.G., 2012. Water Quantity and Quality at the Urban-Rural Interface. In: Urban-Rural Interfaces: Linking People and Nature, D.N. Laband, B.G., Lockaby, and W. Zipperer (Editors), Chapter 3, p. 26-45.
  26. Radojevic, M.V. and Bashkin, N., 1999. Practical environmental analysis, 3rd ed, London, Royal Society of Chemistry, 520 p.
  27. USEPA, 1997. Drinking Water Advisory: Consumer Acceptability Advice and Health Effects Analysis on Methyl Tertiary-Butyl Ether, U.S. Environmental Protection Agency, Office of Water, EPA-822-F-97-009.
  28. WHO (World Health Organization), 2011. Guidelines for Drinking-Water Quality, Second addendum, Vol. 1, Recommendations, 3rd ed., ISBN 9789241547604, p. 1-515.