دکترای معماری، استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
مرور زلزله های ایران طی سه دهه اخیر از سال 1352 تا کنون نشان دهنده وقوع زلزله های بسیاری که 8 مورد آن دارای بزرگی بیش از 7 بوده است بررسی سوانح طبیعی بزرگ جهان در قرن بیستم میلادی نشان می دهد چهار مورد از بزرگترین زلزاه های صد سال اخیر در ایران اتفاق افتاده است برابر شواهد فوق و نقشه های تکنونیکی، ایران منطقه ای با فعالیت لرزه خیزی زیاد است که وجود آن در کلیه عرصه های فعالیت انسانی خصوصا معماری و ساخت و ساز همواره باید مد نظر قرار گیرد. پیشگیری از خطرات ناشی از سوانح طبیعی خصوصا زلزله از طریق ملحوظ نمودن اصول معماری و شهرسازی و اجرای نظام کنترب ساخت و ساز شهری و روستایی از الزامات اساسی و راهبردی مهم در توسعه کشور است که می تواند به کاهش خسارات مربوطه و توسعه پایدار سرزمین کمک نماید. از این منظر بررسی نحوه آسیب پذیری بناها به هنگام وقوع زلزله و اتخاذ شیوه های مناسب با شرایط اجتماعی اقتصادی کالبدی و محیط طبیعی از مهمترین کارهایی است که باید مورد توجه قرار گیرد. نادیده گرفتن نقاط آسیب پذیر عناصر انسان ساخت از جمله بناها و بی توجهی به آنها باعث می شود تا زنجیره تداوم خسارات ناشی از زلزله کماکان ادامه یابد.نظر به اینکه از میان سوانح طبیعی دو دهه اخیر زلزله خرداد 69 منجیل و دی 82 بم از نظر شدت تخریب و تلفات بسیار فراتر از سوانح قبلی بوده اند و مستندات موجود در مورد آنها بیشتر از زلزله های گذشته است، آسیب شناسی عناصر انسان ساخت در این دو زلزله مورد بررسی و تامل قرار گرفته است.
)