توسعه شاخص کیفی آب های زیرزمینی در سطح استان قزوین

عابسی, عزیر; سعیدی, محسن

توسعه شاخص کیفی آب های زیرزمینی در سطح استان قزوین

نوع مقاله : Original Articles

نویسندگان

¹ دانشجوی دکترای مهندسی آب، دانشکده مهندسی عمران، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻢ و ﺻﻨﻌﺖ اﯾﺮان، تهران

² دانشیار گروه آب و محبط ریست، دانشکده مهندسی عمران، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻢ و ﺻﻨﻌﺖ اﯾﺮان، تهران

چکیده

در این مقاله یک روش پیشنهادی مبتنی بر تحلیل های چند متغیره جهت توسعه شاخص کیفی آب زیرزمینی ارائه شده است.روش شناسی ارائه شده مبتنی بر سه مرحله کلی انتخاب، استاندارد سازی و تجمیع پارامترهای انتخابی در جهت توسعه شاخص های کیفی آب زیرزمینی است که با بهره گیری از استانداردهای محلی و منطقه ای انجام می پذیرد.در این روش ، با انتخاب مجموعه از پارامترهای همجنس، مقدار غلظت نرمال ترکیبات از طریق تقسیم غلظت متوسط آن بر حداکثر مجاز مورد اشاره در استانداردهای کیفی ، بطور مجزا تعیین و محاسبه می گردد. سپس بر اساس وزن های پیشنهادی ، شاخص نهایی کیفیت آب زیرزمینی با وزندهی کمیت های استاندرد شده بطور مستقل تعیین می گردد. به منظور ارزیابی روش پیشنهادی ، در ا ین تحقیق از اطلاعات موجود از آب های زیرزمینی استان قزوین جهت ارزیابی مطلوبیت شرب آن ازنظر محتوی مواد معدنی و پارامترهای عمومی استفاده شده استو با فرض عدم آلودگی آب ، در مرحله انتخاب، هشت پارامتر کیفی تاثیر گذار ( اعم از K+ , C1- ,SO2- 4, Mg 2+, Ca2+ , Na+, TDS و pH ) که سابقه اطلاعاتی دقیق تری از آن ها در دسترس بوده ، انتخاب گردیده است. با استانداردسازی این پارامترها بر اساس استانداردهای کیفی آب شرب ایران و وزن دهی این مقادیر، در نهایت مجموعه ای از شاخص های کمی برای کیفیت آب چاه های منطقه مورد مطالعه توسعه داده شد. به منظور ایجاد تصویری مناسب از محدوده مطلوب تغییر این شاخص ها و نیز جهت ارزیابی مقایسه ای آن ها، شاخص ه ای بدست آمده به روش فوق با شاخص های بدست آمده از آب های معدنی مقایسه گردید. ترسیم مقایسه ای نتایج بدست آمده بصورت خطوط هم شاخص ، درنهایت تصویری واضح از وضعیت کیفی آب های زیرزمینی دشت قزوین از منظر محتوای مواد معدنی آن فراهم ساخته است. نتایج این مطالعه گویای نزدیکی محتوی املاح معدنی و پارامترهای عمومی آب های زیرزمینی برخی از نقاط استان به آب های معدنی ، که کیفیت شرب آن ها موردتایید است ، می باشد.بدیهی است تعیین مطلوبیت عمومی آب های زیرزمینی برای مصارف شرب علاوه بر بررسی املاح معدنی نیازمندبه بررسی سایر پارامترهای درگیر نیز می با شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Groundwater Quality Index Development for Qazvin Province

نویسندگان [English]

Ozeair Abessi ¹
Mohesn Saeedi ²

¹ hD Student of water engineering, Faculty of Civil Engineering, Iran University of Science and Technology, Narmak, Tehran, Iran.

² Associate professor, Department of Hydraulics and Environment, Faculty of Civil Engineering, Iran University of Science and Technology, Narmak, Tehran, Iran.

چکیده [English]

In this paper, a simple methodology based on multivariate analysis is developed to create a groundwater quality index (GWQI). The methodology is based on three general stages, selection, standardization and aggregation, to develop a groundwater quality index in an area using regional and local standards. In this method, through selecting a set of similar parameters, standard values of the parameters are obtained by dividing the averaged concentration of parameters by their maximum allowable concentration cited in Iran’s Water Quality Standard. Final indices for ground water quality are derived through weighting the standard magnitudes of the parameters. In order to appraise the approach, existing water quality data for the ground water of the Qazvin plateau were used. In the selection phase, eight important parameters (K+ , Na+, Ca2+, Mg2+, SO2-4, Cl-, TDS, pH) for the potability of ground water were selected. These parameters were more accurately monitored and documented in the study area and are very important in desirable drinking water. In order to identify the suitable range of indices, the derived indices were compared with those obtained for some mineral waters. Sketching a comparative ground water iso-index map in the study area makes it possible to have a comprehensive and easily interpretable picture of the ground water quality in the area of Qazvin plateau. Results show the proximity of the derived indices to those obtained for mineral water in some regions of Qazvin Province. It is clear that evaluating the overall suitability of the ground water for drinking usage in an area essentially needs survey of other parameters in addition to those observed here.