ارزیابی تنوع عمل‌کردی گیاهی براساس تعیین گروه‌های عمل‌کردی در محدوده مناطق امن پارک ملی قمیشلو، استان اصفهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 گروه مرتعداری، دانشکده مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

چکیده

سابقه و هدف:
بررسی تنوع گونه‌ای و تنوع عملکردی، نقشی مهم در شناخت عملکرد و خدمات اکوسیستم دارد و نوع پاسخ به تغییرات محیطی را نشان می‌دهد. تنوع عملکردی به محدوده و ارزش صفاتی از موجودات اشاره می‌کند که روی خصوصیات اکوسیستم تاثیر دارد و به شکل‌های مختلف از جمله تعداد و فراوانی نسبی گروه‌های عمل‌کردی معرفی می‌شود. این مطالعه با هدف شناخت عملکرد اکوسیستم و ارزیابی تنوع عملکردی بین مناطق و بر اساس تعیین گروه‌های عملکردی موجود در مناطق امن پارک ملی قمیشلو (باغک، آغل­­جنی، کورلیاس، کهوک، تنگ نجف­آبادی، و تنگ ورپشت) انجام شد.
مواد و روش ­ها:
برای این منظور، ۸ صفت کمی و ۴ صفت کیفی انتخاب گردید. به منظور تعیین گروه‌های عملکردی، ابتدا ماتریس صفت در گونه تهیه شد و تجزیه و تحلیل خوشه‌ای به روش Ward و فاصله تشابه گاور۱ در نرم‌افزار InfoStat انجام گرفت. پس از تعیین غنای گروه‌های عملکردی، تنوع گروه‌های عملکردی با کمک نرم‌افزارهایSDR۴  و FDiversity آنالیز گردید.
نتایج و بحث:
گروه‌های عملکردی عمده مناطق عبارت بودند از: گیاهان کامه‌فیت که بیشتر عناصر غذایی برگ را به ساختار دفاعی اختصاص داده اند، همی‌کریپتوفیت‌ها که سطح برگ بالایی داشته و در کسب نور موفق‌ترند و تروفیت‌ها که برگ‌هایی با طول عمر کوتاه دارند. نتایج نشان داد که غنای گروه‌های عمل‌کردی در شش منطقه یکسان است (سه گروه عملکردی) ولی به دلیل تفاوت در ترکیب گونه‌ای و صفات غالب گروه‌ها، تنوع عمل‌کردی منطقه کهوک بالاتر بود. طبق نتایج بدست‌آمده، چون بیشتر شاخص ­های تنوع عمل‌کردی از بیش از یک صفت استفاده می­کنند تا کارکردهای مختلف گیاهان را توصیف کنند، شاخص­هایی که عموماً برای اندازه­گیری تنوع گونه ­ای استفاده می­ شوند (سیمپسون، شانن واینر و ...) کاربرد ندارند.
نتیجه­ گیری:
در تعیین تنوع عملکردی، بهتر است علاوه‌بر تعیین غنای گروه‌های عمل‌کردی، از شاخص‌های عددی تنوع عمل‌کردی (شاخص میانگین وزنی جامعه و ...) استفاده شود تا نسبت به عملکرد اکوسیستم مورد مطالعه، اطلاعات مفیدی به‌دست آید.  

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation of plant functional diversity based on functional groups identification within the safe areas of the Ghamishloo National Park, Isfahan province

نویسندگان [English]

  • Hamid Reza Akkafi 1
  • Hamid Ejtehadi 1
  • Adel Sepehry 2
1 Department of Biology, Faculty of science, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
2 Department of Rangeland Management, College of Range and Watershed Management, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran
چکیده [English]

Introduction:
Study of functional and species diversity plays an important role in recognizing ecosystem function and services and is shown the type of response to environmental changes. Functional diversity refers to range and values of organism traits that affects ecosystems properties and is introduced in various ways such as number and proportional abundance of functional groups.
Materials and Methods:
This study was carried out based on identifying functional groups in safe regions of Ghamishloo National Park (Baghak, Aghel geni, Korelias, Kahvak, Tange Najaf abadi and Tange Varposht) to recognition of ecosystem function and evaluation of functional diversity between regions. For this purpose, eight quantitative traits and four qualitative traits were selected. In order to determin functional groups, at first, species – trait matrix was prepared and then, clustering analysis was carried out by Ward method and Gower similarity distance by InfoStat software. After determining the richness of functional groups, diversity of functional groups was analyzed by SDR۴ and FDiversity software.
Results and discussion:
Main functional groups of the regions were: Chamaephytes plants that have been devoted most of the leaf nutrients to the defense structure, Hemicrypyophytes plants that their leaf area is high and are more successful in light acquisition and Terophytes plants that have leaves with a short life span. The results showed that functional groups richness is the same in the six regions (three functional groups), but, because of the difference in species composition and dominant traits of the groups, functional diversity of Kahvak region was higher. According to the results, as most functional diversity indices use more than one trait to describe the various plant performances, indices that used to measurement of species diversity (Shannon Wiener, Simpson …) are inefficient.
Conclusion:
In determining of functional diversity, it is better to use numerical functional diversity indices (Community-Weighted Mean index, …) in addition to determining the functional groups richness to get more useful information about ecosystem function.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Functional diversity
  • Community Weighted Mean Index
  • Functional groups
  • Ecosystem function
  • Ghamishloo National Park

مراجع

  1. Assadi, M., 1988-2012. Flora of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands. Tehran, Iran.
  2. Borcard, D., Gillet, F. and Legendre, P., 2011. Numerical Ecology with R. Springer, New York.
  3. Byun, C., de Blois, S. and Brisson, J., 2013. Plant functional group identity and diversity determine biotic resistance to invasion by an exotic grass. Journal of Ecology. 101, 128-139.
  4. Diaz, S., Briske, D.D. and Mcintyre, S., 2002. Range management and plant functional types. In: Grice, A.C. and Hodgkinson, K.C., Global Rangelands: Prrogress and Prospects. CABI Publishing. UK, pp. 81-100.
  5. Diaz, S., Lavorel, S., Chapin, F.S., Tecco, P.A., Gurvich, D.E. and Grigulis, K., 2007. In: Canadell, J., Pitelka, LF. and Pataki, D. (Eds.), Terrestrial Ecosystems in a Changing World. Springer Verlag. pp. 81-91.
  6. Duckworth, J.C., Kent, M. and Ramsay, P.M., 2000. Plant functional types: an alternative to taxonomic plant community description in biogeography? Progress in Physical Geography. 24, 515-542.
  7. Elmaz, E. and Kutbay, H.G., 2015. Plant functional types in Mediterranean enclaves in Western Black Sea region of Turkey. Turkish Journal of Botany. 39, 30-39.
  8. Franks, A.J., Yates, C.J. and Hobbs, R.J., 2009. Defining plant functional groups to guide rare plant management. Plant Ecology. 204, 207-216.
  9. Gitay, H. and Noble, IR., 1997. What are functional types and how should we seek them? In: Smith TM, Shugart HH, Woodward FI (Eds.), Plant Functional Types. Their Relevance to Ecosystem Properties and Global Change. Cambridge University Press, Cambridge.
  10. Laureto, L.M.O., Cianciaruso, M.V. and Samia D.S.M., 2015. Functional diversity: an overview of its history and applicability. Brazilian Journal of Nature Conservation. 13, 112-116.
  11. Lavorel, S., Touzard, B., Lebreton, J.D. and Clement, B., 1998. Identifying functional groups for response to disturbance in an abandoned pasture. Acta Oecologica. 19, 227-240.
  12. Linstadter, A., Schellberg, J., Bruser, K., Moreno Garcia, C.A., Oomen, R.J., Du Preez, C.C., Ruppert, J.C. and Ewert, F., 2014. Are there consistent grazing indicators in drylands? Testing plant functional types of various complexity in South Africa’s grassland and savanna biomes Plos One. 9, e104672.
  13. Mahdavi, P. and Bergmeier, E., 2016. Plant functional traits and diversity in sand dune ecosystems across different biogeographic regions. Acta Oecologia. 74, 37-45.
  14. Majnoonian, H. and Majnoonian, B., 2004. Geobotanical foundations of the Middle East. Environmental Protection Agency, Tehran.
  15. Moeenian, M.T., 1991. Ghamishloo wildlife shelter. Office of Environmental Protection in Isfahan. 40 pp.
  16. Montoya, D., Yallop, M.L. and Memmott, J., 2015. Functional group diversity increases with modularity in complex food webs. Nature Communications. 6, 7379-8379.
  17. Navarro, T., Alados, C.L. and Cabezudo, B., 2006. Changes in plant functional types in response to goat and sheep grazing in two semi – arid shrublands of SE Spain. Journal of Arid Environments. 64, 298-322.
  18. Perez-Harguindeguy, N., Diaz, S., Garnier, E., Lavorel, S., Poorter, H., Jaureguiberry, P., Bret-Harte, M.S., Cornwell, W.K., Craine, J.M., Gurvich, D.E., Urcelay, C., Veneklaas, E.J., Reich, P.B., Poorter, L., Wright, I.J., Ray, P., Enrico, L., Pausas, J.G., de Vos, A.C., Buchmann, N., Funes, G., Quetier, F., Hodgson, J.G., Thompson, K., Morgan, H.D., ter Steege, H., van der Heijden, M.G.A., Sack, L., Blonder, B., Poschlod, P., Vaieretti, M.V., Conti, G., Staver, A.C., Aquino, S. and Cornelissen, J.H.C., 2013. New handbook for standardized measurement of plant functional traits worldwide. Australian Journal of Botany. CSIRO publishing. 61, 167-234.
  19. Pla, L., Casanoves, F. and Di Rienzo, J., 2012. Quantifying Functional Biodiversity. Springer, New York.
  20. Pokorny, M.L., Sheley, R.L., Zabinski, C.A., Engel, R.E., Svejcar, T.J. and Borkowski, J.J., 2005. Plant functional group diversity as a mechanism for invasion resistance. Restoration Ecology. 13, 448-459.
  21. Rechinger, K.H. (1967-1998) Flora Iranica. vols. 1-176. Akademische Druck und verlagsanstalt, Graz., Austria.
  22. Reich, P.B., Tilman, D., Naeem, S., Ellsworth, D.S., Knops, J., Craine, J., Wedlin, D. and Trost, J., 2004. PNAS. 101, 10101-10106.
  23. Ricotta, C., 2005. A note on functional diversity measures. Basic and Applied Ecology. 6, 479-486.
  24. Roscher, C., Schumacher, J., Baade, J., Wilcke, W., Gleixner, G., Weisser, W.W., Schmid, B. and Schulze, E.D., 2004. The role of biodiversity for element cycling and trophic interactions: an experimental approach in a grassland community. Basic and Applied Ecology. 5, 107-121.
  25. Roscher, C., Schumacher, J., Gubsch, M., Lipowsky, A., Weigelt, A., Buchmann, N., Schmid, B. and Schulze, E.D., 2012. Using plant functional traits to explain diversity productivity relationships. Plos One. 7, e36760.
  26. Schaller, J., Roscher, C., Hillebrand, H., Weigelt, A., Oelmann, Y., Wilcke, W., Ebeling, A. and Weisser, W.W., 2016. Plant diversity and functional groups affect Si and Ca pools in aboveground biomass of grassland systems. Oecologia. 182, 277-86.
  27. Schleuter, D., Daufresne, M., Massol, F. and Agrillier, C., 2010. A users guide to functional diversity indices. Ecological Monographs. 80, 469-484.
  28. Shen, ST., Zhang, SJ. and Fan M., 2017. Classification of plant functional types based on the nutrition traits: a case study on alpine meadow community in the Zoigê Plateau. Journal of Mountain Science. 14, 2003-2012.
  29. Zhang, JT. And Zhang F., 2007. Diversity and composition of plant functional groups in mountain forests of the Lishan Nature Reserve, North China. Botanical Studies. 48, 339-348.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار