ارزیابی آسیب پذیری اکوسیستمهای تالابیبراساس ارزشهای بومشناختی و هیدرولوژیکی آنها

نوع مقاله : Original Articles

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشدبرنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، دانشکده محیط زیست، داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان

2 ایتادیار گروه برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، دانشکده محیط زیست، داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان

چکیده

هدف این تحقیق ارائه روشی برای ارزی ابی آس یبپذ یری تالاب ه ا براساس ارزش ه ای بوم شناختی و هیدرولوژیکی آنهاست . در روش پیشنهادی پس از شناسایی و ارزیابیِ تالاب ها و عوامل تهدی د کننده آنها، بهکمک ماتریسهای ارزیابی به آنها امتیازدهی میشود و سپس تعامل میان این ارزش ها و عوامل تهدید کننده بررسی میشود. می زان آسیبپذیری ارزش های تالاب از ضرب امتیازهای کسبشده از تمامی عوامل مورد بررسی محاسبه میشود. در نهایت راهکارهای مدیریتی برای مواجهه با مهم ترین عوامل تهدید کننده ارائه می شود . در این مطالعه تالاب بینالمللی شادگان، واقع در استان خوزستان، به عنوان مطالعه موردی انتخاب و طبق روش پیشنهادی مورد ارزیابی قرار گرفته است. طبق نتایج حاصله ، ارزش ه ای بوم شناختی نظیر جانوران و گیاهان آبزی، مناطق حساس بوم شن اختی و تنوع زیستی تالاب و ارزش های هیدرولوژیکی نظیر حفظ تعادل هیدرولوژیکی منطقه، ذخیره آبهای طغیانی و جلوگیری از بروز سیلاب مهمترین ارزش های تالاب محسوب میشوند که در معرض مهم تر ین عوامل تهدید کننده نظیر تغییر در رژیم هیدرولوژیکی آب تالاب ب ر اثر فعالیت ه ای بالادست ، ورود آلودگی ه ای صنعتی به درون تالاب ، بهرهبرداریهای بیرویه از منابع گیاهی و آبزیِ تالاب، و تصرف و تغییر کاربری زیستگاه های تالابی اراضی کشاورزی قرار دارند . ب ا توسعه ارزیابی آسیبپذیری تالاب شادگان مؤثرترین راهکار ها برای مدیریت بهینه آن در چارچوب رویکرد اکوسیستمی ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Vulnerability Assessment of Wetland Ecosystems Based on their Ecological and Hydrological Values

نویسندگان [English]

  • Leila Rahimi Blouchi 1
  • Bahram Malekmohammadi 2
1 M.Sc., Environmental Planning and Management, Department of Environmental Planning and Management, Faculty of Environment, University of Tehran.
2 Assistant Professor, Department of Environmental Planning and Management, Faculty of Environment, University of Tehran.
چکیده [English]

This study has been done to provide a method for vulnerability assessment of wetland ecosystems based on their ecological and hydrological values and threatening factors. At first, wetland values and their threatening factors have been reviewed and rated. Next, the relations between wetland values and their threats have been assessed. By multiplying the scores achieved by all factors studied, the vulnerability of wetland values are calculated, and finally management strategies to deal with the most important threats are presented. Shadegan international wetland, which is located in Khuzestan Province, was chosen as a case study and according to the proposed method was assessed. According to the results of this study, ecological values such as aquatic fauna, aquatic flora, ecologically sensitive areas, wetland biodiversity, and hydrological values such as hydrological stability, storing the overflow water and preventing from flooding are the most important wetland values that are exposed to threats such as variation of hydrological regime due to upstream activities, inflow industrial contaminants to the wetland, indiscriminate exploitation of the vegetation and aquatic resource of the wetland and land use change in wetland habitats to agricultural land. By developing vulnerability assessment for Shadegan Wetland, the most effective strategies in the ecosystem approach for the best management were presented.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wetland Vulnerability Assessment
  • Ecological Values
  • Hydrologic Values
  • Shadegan International Wetland