تحلیل تخریب سیمای سرزمین حوزه آبخیز نکا با استفاده از متریک های اکولوژی سیمای سرزمین

طالبی امیری, شیما; آذری دهکردی, فرود; صادقی, سیدحمیدرضا; صوف باف, سیدرضا

تحلیل تخریب سیمای سرزمین حوزه آبخیز نکا با استفاده از متریک های اکولوژی سیمای سرزمین

نوع مقاله : Original Articles

نویسندگان

¹ گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی نور، داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺮﺑﯿﺖ ﻣﺪرس

² گروه برنامه ریزی، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران

³ گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی نور، داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺮﺑﯿﺖ ﻣﺪرس

⁴ بخش سنجش از دور، سازمان فضایی ایران

چکیده

تغییر پوشش / کاربری سرزمین ناشی از فعالیت انسان به دلیل عدم توجه به محدودیت های محیط زیستی بر سیمای محیط بسیار تاثیر گذار بوده و روند در حال توسعه تغییر کاربری در نتیجه فعل و انفعالات پیچیده فاکتورهای ساختاری و عملکردی، اثرات محیط زیستی شدیدی بر اکوسیستم های طبیعی داشته است. بنابر این با توجه به آثار منفی ناشی از استفاده نامناسب از سرزمین و تغییر کاربری اراضی، آگاهی و شناخت روند تغییر پذیری ،در ارزیابی آثار محیط زیستی ناشی ازتوسعه به منظور طرح ریزی و مدیریت پایدار سرزمین ضروری است. این مطالعه به منظور بررسی روند تغییرات سیمای سرزمین درحوزه آبخیز نکا انجام شد. به منظور تهیه نقشه های پوشش سرزمین و تحلیل تغییرات، به ترتیب از تصاویر ماهواره ای لندست 4، 2 و 7 سنجنده های (1992) TM, (1972)MSS و(2001) ETM+ و متریک های مساحت طبقه شاخص بزرگترین لکه ، تعداد و میانگین اندازه لکه استفاده شد. تجزیه و تحلیل متریک های سیمای سرزمین بیانگر جایگزینی گسترده زمین های جنگلی و کشاورزی در منطقه با پوشش مرتعی بوده است. نتایج بدست آمده همچنین نشان داد، که افزایش تعداد لکه ها و کاهش میانگین مساحت دو شاخص مهم تجزیه بوده و روند تخریب و تجزیه سیمای سرزمین به صورت افزایشی بوده است. نتایج بدست آمده بیانگر لزوم توجه به وضعیت کاربری و پوشش سرزمین در منطقه ، به منظور بهره برداری مناسب و منطقی ازمنابع طبیعی و کاهش تخریب منابع است

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study on Landscape Degradation in Neka Watershed Using Landscape Metrics

نویسندگان [English]

Shima T alebi Amiri ¹
Forood Azari Dehkord ²
Seyed Hmidreza Sadeghi ³
Seyed Reza Soofbaf ⁴

¹ epartment of Environment, Faculty of Natural Resource, Tarbiat Modares University

² epartment of Environmental Planning, Faculty of Environment, University of Tehran

³ Department of Watershed Management Engineering, Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University

⁴ Department of Remote Sensing Organization, Iranian Space Agency

چکیده [English]

Land cover/use change induced by human activities, ignoring environmental constrains caused landscape degradation. The continuous land use change has also severe impacts on natural ecosystems. Therefore, in consideration with the negative effects of unsuitable use of land and land use change, knowledge and understanding about the changes is essential in environmental impact assessment for sustainable planning and land management .This study is for investigating the trends of changes in the landscape, in Neka Watershed. In order to provide land cover maps the satellite images of MSS 1972, TM 1992, ETM+2001 were applied and landscape metrics of class area, largest patch index, number and mean patch size were used to quantify landscape patterns. The analysis of landscape metrics revealed that the extensive replacement of agricultural lands and forests with rangelands and the results verified that increased patch number and decreased mean patch area were two important fragmentation indicators and the trend of degradation and fragmentation of the landscape was increasing. Therefore the results necessitated paying attention to the quality of land use and cover in the region for decreasing the natural resources degradation.