ارزیابی اثرات اجرای طرح مدیریت جامع منابعطبیعی و آبخیزداریحوزه آبخیز غرب شیراز بر محیط زیست منطقه از دیدگاه بهره برداران

نوع مقاله : Original Articles

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، داﻧﺸﮕﺎه ﺷﯿﺮاز

2 دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، داﻧﺸﮕﺎه ﺷﯿﺮاز

چکیده

چکیده ارزیابی اثرات زیستمحیطی یک ابزار برنامهریزی برای پیشبینی اثرات پروژه ها بر محیطزیست است. این پژوهش ب ا هدف ارزیابی اثرات اجرای طرح مدیریت جامع منابعطبیعی و آبخیزداری حوزه غرب شیراز (زیرحوزه بنرود زنگنه) بر محیط زیست منطقه از دیدگاه بهرهبرداران، و ارائه راهکارهایی بهمنظور تقویت و مطلوبیت طرح در جنبۀ مذکور، با اتخاذ روشهای کمی و کیفی و با استفاده از فنون پیمایش و مصاحبه های نیمهساختارمند اجرا شده است . آزمود نی ه ای قسمت کمی این پژوهش شامل 268 نفر از اعضای شرکت های تعاونی طرح مذکور بودند که برای انتخاب آنها از روش نمونهگیری طبقهبندیشده تصادفی استفاده شد. در قسمت کیفی پژوهش حاضر، عوامل درونی و محیطی مؤثر بر طرح مدیریت جامع از دیدگاه بهرهبرداران و با استفاده بازشناسی و طبقهبندی شد. آزمودنی ه ای قسمت SWOT از تحلیل کیفی این پژوهش را 20 نفر از اعضای شرکتهای تعاونی طرح مدیریت جامع تشکیل دادند. یافته های قسمت کمی پژوهش نشان داد که از دیدگاه بهره برداران، طرح مذکور بر شاخصهای زیست محیطی کیفیت خاک زراعی، آب و پوشش گیاهی منطقه تأثیرگذار است. تحلیل درونی طرح از دیدگاه بهره برداران نشان داد که کاهش جریانهای سطح ی، آبشو یی مواد غذایی و فرس ایش خاک از مهم ترین نقاط قوت زیست محیطی طرح، و عدم تعیین دقیق مرز بین عرصه ها از مهم ترین نقاط ضعف آن بوده اند. هم چنین تحلیل محیطی طرح از دیدگاه بهره برداران نشان داد که شناسایی و تعیین محدودة اراضی ملی و تفکیک مستثنیات از مهم ترین فرصت ها، و کمبود و پراکنش نامناسب زمانی و مکانی بارندگیها از مهم ترین تهدیدهای زیست محیطی طرح بوده اند. در پایان نیز بهمنظور تقویت و مطلوبیت طرح در جنب ه ه ای زیستمحیطی، راهکارهایی ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Impact Assessment of Natural Resources and the Watershed Management Comprehensive Project in the West Part of Shiraz County on the Local Environment as Perceived by Its Beneficiaries

نویسندگان [English]

  • Alireza Amobeigy 1
  • Dariush Hayati 2
1 M.Sc. Student Agricultural Extension and Education, Faculty of Agricultural, University of Shiraz, Shiraz
2 Associate Professor, Department of Agricultural Extension and Education, Faculty of Agricultural, University of Shiraz, Shiraz
چکیده [English]

Environmental impact assessment is a planning tool that estimates the environmental impact of projects on the environment. This research was conducted to assess the environmental impact of the Natural Resources and Watershed Management Comprehensive Project in the west of Shiraz county (Bunrode Zangeneh sub watershed) from its users’ viewpoint. The results are intended to provide solutions to enhance the appropriateness of the project, in the aspect mentioned, using qualitative and quantitative research methods, survey techniques and semi-structured interviews. The sample group in this study included 268 members of the local Natural Resources and Watershed Management Cooperative. Stratified random sampling was used to select cooperative members. In the qualitative section of the research, according to the users’ viewpoint, internal and external factors affecting the project were recognized and classified using SWOT analysis. Twenty members of the cooperative were selected as the sample group for the qualitative part of the research. The findings of the quantitative part of the research revealed that the project did have an affect on environmental factors (soil quality, water and vegetation), based on the users’ viewpoint. Internal analysis of the project, based on the users’ viewpoint, revealed that the following factors were recognized as the important environmental strengths of the project: Reduction in surface flow, nutrient leaching and soil erosion, whereas, the important environmental weakness of the project included an inability to determine the precise boundaries between areas. External analysis of the project from the users’ viewpoint revealed that an important opportunity provided by the project included determination of the limits of national territories and the separation of private land, whereas, important environmental threats of the project included the shortage and poor distribution of rainfall. Several recommendations have been presented at the end of the paper for better project management in the future.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Environmental Impact Assessment
  • Natural Resources and Watershed Management Comprehensive Project
  • Users’ Viewpoint
  • SWOT Analysis