بررسی اثرهای اقتصادی و محیط زیستی بهینه سازی و اصلاح شبکه توزیع چغندرقند در زنجیره تامین شکر ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان، یزد، ایران

2 گروه اقتصاد محیط زیست و منابع طبیعی، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

سابقه و هدف:
با توجه به هزینه­ های بالا حمل و نقل در بخش شکر تولیدی از چغندرقند ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ منطقی زﻧﺠﯿﺮه­ یﺗﺎﻣﯿﻦ آن از اﻫﻤﯿﺖ ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ­ﺗﻮاﻧﺪ در ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ، ﮐﺎﻫﺶ آﻻﯾﻨﺪه­ﻫﺎی ﻫﻮا، ﻣﮑﺎن­ﯾﺎﺑﯽ ﺗﺴﻬﯿﻼت، ﺗﺤﻮﯾﻞ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ خدمات ﺑﻪ ﻧﻘﺎط ﺗﻘﺎﺿﺎ و  رﺿﺎﯾﺖ ﻣﺸﺘﺮی را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. بررسی مطالعه­ های گذشته نشان می ­دهد که بررسی­ های اندکی در زمینه بهینه ­یابی شبکه توزیع محصول ­های کشاورزی در زنجیره تامین با در نظر گرفتن تاثیر اقتصادی و محیط زیستی انجام شده است. بنابراین تحقیق حاضر به بهینه ‏سازی شبکه توزیع چغندر قند از منطقه­ های تولیدی به کارخانه­ های بهره­ برداری و تصفیه چغندرقند در زنجیره تامین شکر ایران و تعیین تاثیر اقتصادی و محیط زیستی محیطی آن می ‏پردازد. در این پژوهش افزون بر مقایسه هزینه ‏های حمل و نقل در وضعیت توزیع موجود و بهینه، تغییرات در مصرف سوخت به ازای تغییر در توزیع چغندرقند، کاهش انتشار ناشی از اصلاح شبکه حمل و نقل و منافع اقتصادی آن در کشور نیز محاسبه شد.
مواد و روش ­ها:
مطالعه حاضر با استفاده از آمار و اطلاعات مرکز آمار ایران در سال 1393 برای10 استان تولیدکننده چغندرقند شامل آذربایجان غربی، کرمانشاه، خوزستان، فارس، یاسوج، لرستان، سمنان، قزوین، خراسان رضوی و خراسان شمالی و 24 مرکز تقاضا انجام شد. این مطالعه با استفاده از الگوی برنامه ­ریزی ریاضی و مدل‏سازی حمل و نقل به تجزیه و تحلیل داده­ها با بکارگیری نرم افزار GAMS پرداخت.
نتایج و بحث:
نتایج اجرای برنامه بهینه حمل و نقل نشان داد اجرای برنامه پیشنهادی سبب صرفه ­جویی در هزینه ­ها  به میزان 43.7 میلیارد ریال  معادل 3.84 درصد شد. همچنین، نتایج اجرای برنامه بهینه حمل و نقل با در نظر گرفتن اثرهای محیط زیستی، نشان­دهنده­ی کاهش مصرف سوخت به میزان 2 میلیون و 177 هزار لیتر گازوئیل و منافع محیط زیستی حدود 5.7 میلیارد ریال است.
نتیجه ­گیری:
بنابراین می ­توان نتیجه گرفت اجرای برنامه بهینه حمل و نقل سبب کاهش هزینه­های حمل و نقل و کاهش مصرف سوخت شده است. لذا اجرای برنامه بهینه افزون­ بر کاهش هزینه ­ی حمل و نقل و قیمت تمام شده شکر سبب کاهش آلودگی و مصرف سوخت در کشور نیز می‏ شود. بر اساس نتایج به ­دست آمده، پیشنهاد می­ شود، در جریان برنامه ­ریزی حمل و نقل در زنجیره تأمین شکر، از الگوی پیشنهادی در این مطالعه برای حمل و نقل چغندرقند استفاده شود، زیرا اجرای برنامه بهینه بر کاهش هزینه ­ی حمل و نقل و کاهش مصرف سوخت فسیلی و در نتیجه بر قیمت تمام شده شکر تاثیر  می‏ گذارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of economic and environmental impacts of optimization and correction of sugar beet distribution network in Iran’s sugar supply chain

نویسندگان [English]

  • Parichehr Najafi 1
  • Masoud Fehresti-Sani 1
  • Mohammad Reza Nazari 2
  • Akram Neshat 1
1 Agricultural Economics Department, Agriculture and Natural Resource Faculty, Ardakan University, Ardakan, Yazd, Iran
2 Environment and Natural Resources Economics Department, Environmental Sciences Research Institute, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Introduction:
Considering the high transportation costs of sugar market (produced by sugar beet), the logistic management of its supply chain is of particular importance, which can reduce costs as well as air pollutants, and help with locating facilities, on-time delivery of services and customer satisfaction. Up until now, few studies have been conducted on the optimization of the distribution network of agricultural products in the supply chain, taking into account the economic and environmental impacts. Therefore, the present study aimed to optimize the sugar beet’s distribution network from production areas to refineries in Iran’s sugar supply chain and determine its economic and environmental impacts. In this study, in addition to comparing transport costs in the current and optimal distribution situation, changes in fuel consumption per shift in sugar beet’s distribution, reduced emissions due to the reform of the transportation network and its economic benefits in the country were also evaluated.
Material and methods:
The present study was carried out using data obtained from Iran's statistics center in 2014 for 10 provinces producing sugar beet’s sugar, including Western Azerbaijan, Kermanshah, Khuzestan, Fars, Yasuj, Lorestan, Semnan, Qazvin, Khorasan Razavi, and northern Khorasan and 24 demand centers. This study used a linear programming model to consider the simple transport model to analyze the data using GAMS software.
Results and discussion:
The implementation results of optimal transportation plan showed that the implementation of the proposed program decreased the costs of about 4.5 billion USD, equivalent to 3.84%. Also, the implementation results of the optimal transportation plan considering the environmental impacts indicated two million and 177 thousand liters reduction of gasoline and 5.7 billion rials increase in environmental benefits.
Conclusion:
It can be concluded that implementing an optimal transportation plan may reduce transportation costs as well as environmental pollution. Therefore, implementation of an optimal plan resulted in the reduction of transportation costs and consequently, on the final price of sugar. Based on results, it is suggested that, during transportation planning in the sugar supply chain, the proposed model in this study should be used for sugar beet transport.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gas Oil
  • Economic interests
  • Beet factories
  • Greenhouse gases
  • Transportation network