تاثیر تغییرات کاربری اراضی بر مورفولوژی رودخانه کارون (مطالعه موردی: محدوده سد گتوند تا تنگ عقیلی شوشتر)

نوع مقاله : Original Articles

نویسندگان

1 استادیار گروه محیط زیست، دانشکده فنی و مهندسی، داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ واحد شاهرود

2 دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده فنی و مهندسی، داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ واحدتهران شمال

3 دانش آموخته کارشناس ارشد مدیریت محیط زیست، دانشکده فنی و مهندسی، داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ واحد علوم و تحقیقات خوزستان

4 استادیار گروه محیط زیست، دانشکده فنی و مهندسی، داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ واحد شوشتر

5 دانش آموخته کارشناس ارشد علوم محیط زیست، دانشکده فنی و مهندسی، داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ واحد علوم و تحقیقات خوزستان

چکیده

تغییرات مورفولوژیکی رودخانه کارون در جلگه آبرفتی خوزستان با توجه به عوامل زمین­ساختی، تکتونیکی، هیدرولوژیکی و انسانی در طول زمان رخ داده است.  هدف از این مقاله بررسی تغییرات کاربری اراضی و تاثیر این تغییرات برروی مورفولوژی رودخانه کارون است. بدین منظور مسیر رودخانه و کاربری­های موجود در منطقه  با استفاده از چهار سری تصویر ماهواره­ایی لندست TM و ETM سال­های 1989و2002و2005و2010 و با کمک تکنیک­های سنجش از دور پردازش و در محیط GIS رقومی گردید. در مرحله اول تصاویر یاد شده با استفاده از الگوریتم­های مناسب از لحاظ هندسی و رادیومتریک تصحیح شدند. نمونه­های تعلیمی در پنج کلاس کاربری و پوشش به وسیله نرم افزار ENVI ایجاد و سپس هر تصویر به­صورت جداگانه با استفاده از الگوریتم حداکثر مشابهت طبقه­بندی شد. در این بررسی با استفاده از روش تغییرات کاربری اراضی میزان تغییرات پنج کلاس درنظر گرفته شده در هر دوره مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان می­دهد که در طول دوره 21ساله مناطق مسکونی و کشاورزی بازه مورد مطالعه افزایش داشته و از طرف دیگر اراضی بدون پوشش رو به کاهش رفته است. با بررسی مورفولوژی روخانه کارون استنباط می­شود که در بازه زمانی مورد مطالعه تغییرمورفولوژی در تمام طول مسیر با کاربری­های مختلف صورت گرفته و این تغییرا ت مختص به کاربری خاصی نمی­باشند. پس می­توان نتیجه گرفت که در ایجاد تغییرات مورفولوژیکی نقش ناشی از عوامل طبیعی نسبت به عوامل دیگر بیش‌تر و شدیدتر بوده است. هم‌چنین بررسی عوارض ژئومورفیک رودخانه از سال 1989 تا سال 2010 نشان می­دهد که این تغییرات تابع الگوی منظمی نمی­باشد که  این مساله مرتبط با ویژگی­های هیدرولوژیک رودخانه کارون است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

he Effect of Land Use Changes on the Morphology of the Karoon River (Case Study:Tange –Aghili in Shoushtar)

نویسندگان [English]

  • Sahar Rezaian 1
  • Seyed Ali Jozi 2
  • Maryam Izadnia 3
  • Jafar Morshedi 4
  • Nasrin Moradi Majd 5
1 Assistant Professor, Department of Environment, Faculty of Technical & Engineering, Islamic Azad University, Shahrood Branch
2 Associate Professor, Department of Environment, Faculty of Technical and Engineering, Islamic Azad University, North Tehran Branch
3 MSc. of Environment Management, Faculty of Technical and Engineering, Islamic Azad University, Khuzestan Science & Research Branch
4 Assistant Professor, Department of Environment, Faculty of Technical and Engineering, Islamic Azad University, Shooshtar Branch
5 MSc. of Environment Science, Faculty of Technical and Engineering, Science and Research Branch, Islamic Azad University Khouzestan

مراجع

  1. Abdolahi J, Rahimian MH, Dashtakian K, Shadan M. Environmental Effects of Land use Change on Vegetation in Urban Areas using Remote Sensing Techniques. Journal of Environmental Science and Technology; 2009;29(2) 46-61. [In Persian]
  2. Alizade rabiee H. Remote Sensing (Principles), Samt, Inc.; 2000. [In Persian]
  3. Alyasin A. Engineering Applications of the river Karun and Dez Rivers. Iranian National Committee on Large Dams. Tehran: Vezarat Niro, Inc.; 2009. p. 33. [In Persian]
  4. Arshad S, Morides V, Mirabolghasemi H. Evaluation of Morphological Changes in Rivers using Remote Sensing Study of the Karun River Scroll to Farsyan. Journal of Agricultural Sciences and Natural Resources; 2009;6 (4) 23-45. [In Persian]
  5. Davarpanah GH. Check Changes of Coastal Morphological Zanjanrood in a 35-year period. Sixth International Seminar on River Engineering. University of Chamran. Ahwaz ; 2003. [In Persian]
  6. Farokhi Z, Barani GH, Arshad S. Evaluetion Plan Dez River using Remote Sensing and GIS. Fifth Iranian Conference Hidrolic. Iran. Kerman; 2006. [In Persian]
  7. Globevnik L. Analysis Of River Morphological And Environmental Changes With The Integration Of Historical Data And Image Processing. Iahs Publ; 1998. p. 249.
  8. Javaheri N. Forecasting Changes in the Morphology of Meandering Rivers using Hydromorfology Methods (Case Study: Karun River). Ph.D. University of Chamran. Ahwaz; 2008. [In Persian]
  9. Morshedi J. Changes in Detecting and Determining the Karun River using Satellite Data, Fuzzy Logic and GIS. PhD . University of Tehran Science and Research; 2010. [In Persian]
  10. Orfeo O, Stevaux J. Hydraulic and Morphological Characteristics of Middle and Upper Reaches of the Parana´ River (Argentina and Brazil) Journal of Geomorphology; 2002; 44 (5) 309-322.
  11. Rabiee H, Ziaeeian P, Alimohamadi A. Discover and Recover and Land Cover Change in Isfahan by Remote Sensing and GIS. Nashr Kongere, Inc.; 2005. [In Persian]
  12. Thorne CR. Geomorphic Analysis of Large Alluvial Rivers. Journal of Geomorphology; 2002; 44(5) 203-219.
فصلنامه علوم محیطی
دوره 12، شماره 1
فروردین 1393

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار