TY - JOUR ID - 98130 TI - تحلیل سری زمانی سنجه‌های جذب هواویز سنجنده‌های SCIAMACHY و GOME-2 در ایران JO - فصلنامه علوم محیطی JA - ENVS LA - fa SN - 1735-1324 AU - علیزاده, فائزه AU - فلاحتکار, سامره AU - افضلی, افسانه AD - گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران AD - گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 18 IS - 1 SP - 57 EP - 70 KW - سنجه‌های جذب هواویز KW - آزمون من - کندال KW - گرد و خاک DO - 10.29252/envs.18.1.57 N2 - سابقه و هدف: در سه دهه گذشته گرد و خاک به‌عنوان یک پدیده جهانی سبب نگرانی جوامع جهانی شده است. ایران به ­دلیل قرارگیری در منطقه خشک به‌شدت تحت تأثیر این پدیده است. این پدیده به ­طور معمول با حمل توده‌ی عظیمی از ذرات معلق همراه است که در عصر جدید با تصاویر ماهواره‌ای به‌طور واضح قابل‌ردیابی و تشخیص هستند. هدف مطالعه حاضر بررسی تغییرات سری زمانی سنجه هواویز جذب با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای در مقیاس ملی است. مواد و روش­ ها: بمنظور مطالعه روند تغییرات پدیده گرد و خاک در ایران از داده‌های ماهانه ماهواره‌ای سنجه جذب هواویز1 (AAI) سنجنده2SCIAMACHY  در سال‌های 2002 - 2012 و 3 GOME-2در سال‌های 2007 - 2017 با استفاده از آزمون ناپارامتریک من - کندال پرداخته شد. نرخ تغییرات مربوط به بخش‌های مختلف با استفاده از شیب تایل – سن4 برآورد شد. نتایج و بحث: نتایج حاصله از داده‌های SCIAMACHY بر مبنای آماره Z، روند صعودی در مناطق غرب، جنوب غرب، مرکز و شمال شرق ایران را در یک دوره 10 ساله نشان می‌دهد. نتایج تحلیل سنجه جذب هواویز سنجنده GOME-2 روند صعودی را در محدوده‌­ای از استان مرکزی، اصفهان، همدان، دریاچه ارومیه، فارس و استان‌های چهارمحال و بختیاری و کهکیلویه و بویراحمد به‌طور کامل و قسمت کوچکی از استان گلستان و سمنان را فاقد روند خاص نشان می ­دهد. بر اساس آماره p، روند تغییرات در بیشتر مناطق ایران معنی‌دار است. بر مبنای نتایج شیب تایل - سن مناطق غرب، جنوب و مرکز ایران بیشترین تغییرات را در غلظت هواویز جو نشان می‌دهد. انطباق بالای بین نتایج حاضر و گزارش‌های ایستگاه هواشناسی قابلیت بالای داده‌های ماهواره­ای مورداستفاده در این تحقیق را جهت شناسایی مناطق درگیر با پدیده گرد و خاک در مقیاس ملی نشان می­ دهد. نتیجه‌گیری: هر چند پدیده گردوغبار یک پدیده غیر قابل کنترل است ولی می­ توان با شناساندن محدوده آن در قالب الگوی گردشی و بررسی ویژگی ­های آماری در بازه ­های زمانی مختلف به برنامه­ ریزان فرصت لازم برای مقابله و سازگاری با آن داد بر این اساس پیشنهاد می­ گردد از این فناوری در مدیریت کلان منابع طبیعی کشور استفاده گردد. UR - https://envs.sbu.ac.ir/article_98130.html L1 - https://envs.sbu.ac.ir/article_98130_a6856157284a1d5e08ff8941acecfd59.pdf ER -