TY - JOUR ID - 97468 TI - ارزیابی شاخص بارش- تبخیر و تعرّق استاندارد شده (SPEI) جهت شناسایی خشکسالی در اقلیم‌های مختلف ایران JO - فصلنامه علوم محیطی JA - ENVS LA - fa SN - 1735-1324 AU - نصرتی, کاظم AD - دانشیارگروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران Y1 - 2014 PY - 2014 VL - 12 IS - 4 SP - EP - KW - تحلیل خشکسالی KW - شاخص بارش تبخیر و تعرّق استاندارد شده KW - شاخص بارش استاندارد شده KW - ایران DO - N2 - پایش و تحلیل شرایط خشکسالی یکی از نیازهای اصلی مدیریت منابع‌آب است. با توجه به مشکلات کمّی نمودن ویژگی‌های خشکسالی مانند تداوم، شدت و بزرگی خشکسالی، شاخص‌های متعددی در دهه‌های اخیر توسعه پیدا نموده‌اند. یکی از محدودیت‌های شاخص‌های رایج مانند شاخص بارندگی استاندارد شده (SPI)۱ عدم لحاظ بیلان آب براساس میزان تبخیر و تعرّق می‌باشد. شاخص بارش- تبخیر و تعرّق استاندارد شده (SPEI)۲ براساس بارش و تبخیر و تعرّق پتانسیل، بیلان آب را در محاسبه شاخص خشکسالی لحاظ می‌نماید. هدف از این مطالعه بررسی خشکسالی هواشناسی با استفاده از شاخص بارش-تبخیر و تعرّق استاندارد شده در 10 ایستگاه هواشناسی سینوپتیک در گسترة اقلیم‌های مختلف کشور و مقایسه با شاخص بارش استاندارد شده می‌باشد. به این منظور داده‌های بارش و دمای ماهانه ایستگاه‌ها در بازه زمانی 1975 الی 2007 تهیه و شاخص‌های خشکسالی محاسبه گردید. مقایسه براساس مقادیر شاخص‌ها و رده‌های خشکسالی انجام شد. نتایج نشان داد شاخص بارش استاندارد شده و شاخص بارش-تبخیر و تعرّق استاندارد شده دارای همبستگی معنی‌دار بوده اما شاخص بارش تبخیر و تعرّق استاندارد شده پاسخ سریع‌تری نسبت به خشکسالی داشته است. هم‌چنین با افزایش مقیاس زمانی تداوم خشکسالی افزایش می‌یابد. با توجه به اهمیت تبخیر و تعرّق در بیلان آب در مناطق خشک و نیمه‌خشک، شاخص بارش-تبخیر و تعرّق استاندارد شده می‌تواند به‌عنوان شاخصی مناسب در مطالعات خشکسالی مورد استفاده قرار گیرد که مطالعات بیشتر در مقیاس‌‌های زمانی و مکانی را نیاز دارد. UR - https://envs.sbu.ac.ir/article_97468.html L1 - https://envs.sbu.ac.ir/article_97468_c78ddd24a33bb281b2c9ba3a1504e6d6.pdf ER -