%0 Journal Article %T ذخیره کربن درختان راش در روشنه‌های تاج پوشش در جنگل معتدله هیرکانی(پژوهش موردی: جنگل الندان-مازندران) %J فصلنامه علوم محیطی %I دانشگاه شهید بهشتی %Z 1735-1324 %A آملی کندری, علیرضا %A ابراری واجاری, کامبیز %A فیضیان, محمد %D 2023 %\ 06/22/2023 %V 21 %N 2 %P 1-14 %! ذخیره کربن درختان راش در روشنه‌های تاج پوشش در جنگل معتدله هیرکانی(پژوهش موردی: جنگل الندان-مازندران) %K ساختار درخت %K شیوه تک‌گزینی %K جنگل‌های خزان کننده %K موجودی کربن %R 10.48308/envs.2022.1134 %X سابقه و هدف: در جنگل­ های هیرکانی روشنه­ های تاج ­پوشش به اندازه­ های مختلف در اثر اجرای شیوه ­های مختلف جنگل­ شناسی ایجاده شده است. آگاهی از اثرات این روشنه­ ها  بر پویایی توده ­های جنگلی می­ تواند در تصمیم­ گیری انتخاب شیوه­ های جنگل­ شناسی کمک نماید. بنابراین هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر روشنه ­های تاج پوشش بر مقدار ذخیره کربن درختان راش و مقایسه آن با توده جنگلی مجاور روشنه­ ها و نیز ارتباط بین ویژگی­ های درختان و موجودی کربن آنها بود.مواد و روش ها: روشنه‏ های حاصل از شیوه تک ­گزینی درختی در سه طبقه مساحتی کوچک، متوسط و بزرگ شناسایی و از هر طبقه روشنه، پنج تکرار انتخاب شدند. درختان راش در توده ­­جنگلی مجاور هر طبقه روشنه  به فاصله 20 متر از هر چهار جهت روشنه ­ها نیز تعیین شدند. قطر برابر سینه، ارتفاع درخت، مساحت، حجم، طول تاج، قطر تاج   و نیز ذخیره کربن درختان راش واقع در اشکوب فوقانی اندازه ­گیری شدند. تجزیه واریانس یکطرفه برای مقایسه میانگین شاخص ذخیره کربن درختان راش در روشنه ­های تاج ­پوشش  و در موقعیت ­های مختلف  و همچنین  برای درختان با قطر زیاد استفاده گردید. برای مقایسه میانگین ذخیره کربن در طبقات ارتفاعی درختان و نیز بین توده ­جنگلی مجاور با روشنه­ ها  آزمون تی­ مستقل به­ کار گرفته شد. برای تعیین همبستگی  ضریب همبستگی پیرسون بین شاخص مقدار ذخیره کربن  با برخی ویژگی­ های ساختاری درختان راش در حاشیه روشنه­ ها و نیز توده جنگلی مجاور آنها استفاده شد.نتایج و بحث: نتایج نشان داد که درختان راش در حاشیه روشنه ­ها از نظر مقدار ذخیره کربن اختلاف معنی­ دار دارند (05/0 p≤).  برای درختان بین جهت­ های مختلف در حاشیه روشنه­ ها اختلاف معنی­ داری  از لحاظ ذخیره کربن مشاهد نگردید دادند (05/0 p≤). بین  میانگین ذخیره کربن درختان راش واقع در حاشیه روشنه ها و توده جنگلی مجاور اختلاف معنی ­داری وجود نداشت دادند (05/0 p≤). بیشترین میانگین کربن(کیلوگرم) در درختان  قطور (49/584 ± 28/3725) حاشیه روشنه طبقه بزرگ مشاهده شد. نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که با افزایش قطربرابرسینه ، ارتفاع ، طول و قطر تاج و حجم تاج ، مقدار ذخیره کربن درختان راش در حاشیه روشنه­ ها و نیز در توده جنگلی مجاور آنها افزایش یافت ( 01/0 p≤).نتیجه ­گیری: یافته ­های پژوهش مبین تاثیر مساحت روشنه­ های تاج ­پوشش حاصل از اجرای شیوه تک­ گزینی درختی در توده­ جنگلی راش می­ باشد.  همبستگی بین ویژگی­ های ساختاری درختان راش مانند قطربرابرسینه، ارتفاع و مساحت­ تاج با ذخیره­ کربن نشان می­ دهد که در هنگام اعمال شیوه ­های جنگل ­شناسی ( پرورشی و بهره برداری) در جنگل­ های هیرکانی، ویژگی­ های ساختاری درختان راش به ویژه فراوانی درختان قطور با توجه به مقدار ذخیره کربن بیشتر در آنها مورد توجه قرار گیرد. %U https://envs.sbu.ac.ir/article_102074_a6430e55cdbfad223a453d2805d245a5.pdf